Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

3. udarna divizija NOVJ

Za ovaj pojam je pronađeno 260 hronoloških zapisa, 757 dokumenata i 25 fotografija.

Događaji

⚔️ 9. 11. 1942. Naredbom Vrhovnog komandanta NOV i POJ Josipa Broza Tita formirana 3. udarna divizija NOVJ, sastava: 5. crnogorska, 10. hercegovačka i 1. dalmatinska NOU brigada.

⚔️ 26. 11. 1942. Posle dvodnevnih borbi 1. proleterska i 3. krajiška udarna brigada 1. proleterske udarne divizije, NOVJ, 1, dalmatinska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ i delovi 3. krajiškog NOP odreda zauzeli Jajce. Nemačka motorizovana borbena grupa -Anaker- (jedan i po bataljon), intervencijom iz D, Vakufa, omogućila je izvlačenje manjeg dola posade. Za veliko junaštvo i primerno ispunjavanje postavljenih zadataka, VŠ NOV i POJ pohvalio je 1. dalmatinsku NOU brigadu. U borbi je pored ostalih poginuo pomoćnik političkog komesara čete u 3. krajiškom NOP odredu Stipo Đerek, narodni heroj.

⚔️ 0. 12. 1942. Po direktivi VŠ NOV i POJ, 1. proleterska i 3. udarna divizija NOVJ, posle napuštanja Jajca, prodrle u srednju Bosnu, razbile brojne četničke jedinice, presekle komunikacije između Banje Luke i Doboja, ugrozile Banju Luku i železničke pruge u dolini r. Bosne i r. Lašve i stvorile uslove za razmah oslobodilačke borbe u tom kraju.

⚔️ 1. 12. 1942. Treća udarna divizija NOVJ, ojačana 3. proleterskom NOU brigadom i delovima 3. krajiškog NOP odreda, pri napadu na železničku prugu Turbe - D. Vakuf, naišla na nemačku 718. pešadijsku diviziju (bez dva bataljona), ojačanu delovima ustaške 5. brigade i domobranskog 9. i 15. pešadijskog puka, u razvoju za napad prema Jajcu. Posle žestokog susretnog boja s nadmoćnim neprijateljem 3. udarna divizija NOVJ je vodila odbrambene borbe sve do 6. decembra kada je neprijatelj, zauzeo Jajce. U tim borbama je, pored ostalih, poginuo komandant 1. dalmatinske NOU brigade Marijan Bilić, narodni heroj.

⚔️ 5. 12. 1942. Delovi nemačke 718. pešadijske divizije ušli u evakuisano Jajce, pošto se prethodno 3. udarna divizija NOVJ, zamorena višednevnim borbama, povukla preko r. Ugra.

⚔️ 11. 12. 1942. Vrhovni komandant NOV i PO Josip Broz Tito ukazao Štabu 3. udarne divizije NOVJ na taktičke greške i propuste u borbama za odbranu Jajca i dao mu direktivu za ofanzivna dejstva na neprijateljske komunikacije na prostoriji Travnik - D. Vakuf - Čosići.

⚔️ 14. 12. 1942. Peta crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ ušla u s. Blatnicu (kod Teslića), iz kojeg su delovi četničkog bataljona -Tankosić- odstupili bez otpora. Uništene su električna centrala, pilana i ž. stanica.

⚔️ 15. 12. 1942. U dolini r. Bosne otpočela četvorodnevna dejstva 3. udarne divizije NOVJ, u kojima je ona između Zenice i Zepča, prekinula saobraćaj železničkom prugom SI. Brod - Sarajevo, uništila posade i spalila ž. st. Vranduk i Nemilu u selima Gučoj Gori i Mehurićima. U tim borbama su poginula i zarobljena 163 neprijateljska vojnika i razoružano je 370 milicionera.

⚔️ 26. 12. 1942. Prva dalmatinska i 10. hercegovačka udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ zauzela Turbe (kod Travnika), razbile 1. bataljon domobranskog 9. pešadijskog puka i uništile ž. st. Turbe i Goleš, jedan veći vijadukt, pilanu i električnu centralu. U borbi, na Ravnoj gori, poginuo je politički komesar čete u 3. bataljonu 10. hercegovačke NOU brigade Asim Zupčević, narodni heroj.

⚔️ 3. 1. 1943. Domobransko uporište u s. Busovači (kod Travnika) posle osmočasovne borbe zauzela 1. dalmatinska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ i porušila put Sarajevo-Travnik.

⚔️ 7. 1. 1943. Između Travnika i s. Turbeta delovi 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ porušili most i oštetili prugu na tri mesta.

⚔️ 15. 1. 1943. Na pruzi Doboj-Žepče jedinice 3. udarne divizije NOVJ napale neprijateljska uporišta i do 17. januara zauzele Novi Seher i Žepče, na više mesta porušile prugu i put prema Tešnju i onemogućile Saobraćaj 4 dana. Zarobile su 200 ustaša i domobrana, zaplenile 150 pušaka, 100.000 metaka, oklopni vog i 60 vagona, a u Zepču zapalile žel. i žand. stanicu i ostale zgrade nadleštava, kao i 2 železnička i 1 domobransko skladište.

⚔️ 20. 1. 1943. Delovi 1. dalmatinske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ napali žandarme i nemačke vojnike u s. Vitezu (kod Travnika). Pošto su porušili prugu, uništili instalacije i spalili ž. st., žand. st. i ustaški dom, delovi 1. dalmatinske NOU brigade su se povukli u pravcu s. Rastova.

⚔️ 21. 1. 1943. Žepče zauzeo 4. bataljon domobranskog 1. pešadijskog puka posle petočasovne borbe protiv jedinica 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 21. 1. 1943. U G. Vakuf posle kraće borbe ušli delovi 1, dalmatinske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ. Pošto su uništili postrojenja u pošti, povukli su se ka selima Rastovu, Ždrimcima i Pridvorcima.

⚔️ 26. 1. 1943. VŠ NOV i POJ naredio 3. udarnoj diviziji NOVJ da po mogućstvu zauzme Bugojno i G. Vakuf, da bi sprečila neprijateljski prodor ka Livnu, koje je bilo izuzetno važno zbog evakuacije ranjenika.

⚔️ 27. 1. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito doneo definitivnu odluku o realizaciji operativno-strategijskog plana za protivofanzivu NOVJ radi razbijanja tzv. četvrte neprijateljske ofanzive. Prema toj odluci trebalo je obrazovati tri jake operativne grupacije. Prva grupacija, koju su sačinjavale 1. i 2. proleterska udarna, 3. udarna i 7. divizija NOVJ, treba da bude nosilac protivofanzive prema jugoistoku, na opštem pravcu Prozor - dolina r. Rame - Neretve - Hercegovina. U prvoj fazi protivofanzive (do r. Neretve) učestvovale bi i dalmatinske brigade (9. divizija NOVJ, koja je bila u formiranju) i 9. krajiška NOU brigada. Druga operativna grupa (1. bosanski udarni korpus NOVJ) treba da uporno brani slobodnu teritoriju Bosanske krajine, povlačeći se postepeno pred neprijateljem kako bi ga što duže zadržala i time Glavnoj operativnoj grupi stvorila potrebno vreme i prostor za uspešan razvoj ofanzive i za prelaz preko r. Neretve. Treća operativna grupa (1. hrvatski korpus NOVJ i Primorsko-goranska grupa brigada) treba takođe da uporno brani slobodnu teritoriju Like (koordinirajući svoja dejstva sa dejstvima 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ), a glavni joj je zadatak bio na tome prostoru da vezuje jake italijansko-četničke snage i da ne dozvoli da se italijanske jedinice pregrupišu i upute u pravcu Glavne operativne grupe.

⚔️ 28. 1. 1943. Na odseku s. Turbe - s. Komar jedinice 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ porušile prugu Travnik - D. Vakuf, a sledećeg dana napale nemačke i domobranske osiguravajuće delove na ž. stanicama Turbe i Goleš. U dvodnevnoj borbi one su zarobile 80 domobrana, ranile 3 nemačka vojnika i 2 domobrana i ubile 1 nemačkog vojnika, te zaplenile 80 pušaka, 10 p. mitraljeza, 1 mitraljez i 10.000 metaka. Saobraćaj je prekinut nekoliko dana.

⚔️ 30. 1. 1943. Jedinice 3. udarne divizije NOVJ zauzele G, Vakuf i izbile na Makljen i Radušu, a 9. krajiška NOU brigada zauzela D. Vakuf. Mesta su branili ustaše, domobrani i žandarmi. Neprijatelj se povukao prema Bugojnu.

⚔️ 0. 2. 1943. Po naređenju VŠ NOV i POJ rasformiran Ramski NOP odred a s njegovim ljudstvom popunjene jedinice 3. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 1. 2. 1943. U blizini G. Vakufa 1. dalmatinska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ odbila napad ustaša iz Bugojna, nanevši im gubitke od 60 mrtvih i ranjenih.

⚔️ 3. 2. 1943. Kod Bugojna jedinice 1. dalmatinske udarne i 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ odbile napad ustaških snaga, nanevši im gubitke od oko 100 mrtvih i ranjenih.

⚔️ 8. 2. 1943. U Duvnu održano savetovanje na kome je Vrhovni komandant NOV i POJ upoznao komandante 1. i 2. proleterske udarne divizije i 3. udarne divizije NOVJ s planom protivofanzive i naredio im da odmah pređu u napad, razbiju neprijateljske snage na prostoru Mostar, Ivan-sedlo, Prozor i izbiju na r. Neretvu.

⚔️ 17. 2. 1943. Prozor zauzele jedinice 3. udarne divizije NOVJ i dva bataljona 3. krajiške NOU brigade, pošto su posle dvodnevne ogorčene borbe slomile otpor 3. bataljona 259. pešadijskog puka italijanske divizije -Murđe-, čete tenkova i artiljerijskih i minobacačkih jedinica. Poginulo je 220, ranjeno mnogo više i zarobljeno 280 italijanskih vojnika, dok je 3. udarna divizija NOVJ imala 117 ranjenih i 23 mrtva, među kojima je bio i komandir baterije 10. hercegovačke NOU brigade Dušan Pajić-Dašić. narodni heroj. Zaplenjeno: 4 haubice, 2 protivtenkovska topa, 4 minobacača, 12 mitraljeza, 25 p. mitraljeza, 500 pušaka, 5 tenkova, 1 traktor, 10 kamiona, 2 motocikla, 2 radio-stanice, 3 vagona municije za haubice, 1000 granata za topove, 300 sanduka puščane municije, 250 sanduka mina za minobacače, 50 sanduka ručnih bombi, 8 vagona brašna i drugih životnih namirnica.

⚔️ 18. 2. 1943. U Ostrožac (kod Konjica) ušla 5. crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ, pošto su se italijanske snage povukle u Konjic.

⚔️ 20. 2. 1943. Delovi 10. hercegovačke NOU brigade 3. udarne divizije NOVJ posle dvodnevnih borbi zauzeli s. Ramu (kod Prozora), koje je branilo oko 200 vojnika - jedna četa 1. bataljona 259. puka italijanske divizije -Murđe-. Poginulo je 183 i zarobljeno 7 italijanskih vojnika. Zaplenjeno je: 4 tenka, 1 kamion, 120 pušaka, 8 p. mitraljeza, 14 mitraljeza, 4 sanduka ručnih bombi i 50.000 metaka, a uništena su 2 tenka. U ovim borbama je poginuo zamenik komandanta 1. bataljona 10. hercegovačke NOU brigade Milan Kukić, narodni heroj.

⚔️ 22. 2. 1943. Jedinice 3. udarne divizije NOVJ otpočele napad na italijanske snage, domobrane i četnike u Konjicu. Posle više uzastopnih napada i protivnapada i zbog pogoršanja situacije kod Prozora, VŠ NOV i POJ je 26. februara naredio da se obustavi napad na Konjic. Poginulo je 53 i ranjeno preko 150 neprijateljskih oficira i vojnika. I jedinice NOVJ su imale velike gubitke. Pored ostalih, poginuli su: komandant Mostarskog bataljona 10. hercegovačke NOU brigade Miloš Kovačević, narodni heroj, vođa tenka i mitraljezac 3. udarne divizije NOVJ Leo Bruk, narodni heroj, politički komesar 5. bataljona 10. hercegovačke NOU brigade Karlo Batko, narodni heroj, komandir čete 5. bataljona 10. hercegovačke NOU brigade Ante Šarić (Rade Španac), narodni heroj, i komandir 1. čete 4. bataljona 5. crnogorske NOU brigade Zarija Vujošević, narodni heroj.

⚔️ 24. 2. 1943. U rejonu G. Vakufa jedinice 7. divizije 1. hrvatskog korpusa NOVJ, 1, dalmatinske udarne brigade 3. udarne divizije i 3. krajiške udarne brigade 1. proleterske udarne divizije NOVJ, posle dvodnevnih borbi, odbile napad nemačke borbene grupe -Fogl- i prinudile je na povlačenje u G. Vakuf.

⚔️ 28. 2. 1943. U s. Gračanici (kod Prozora), na sastanku Politbiroa CK KPJ i VŠ NOV i POJ, doneta odluka da se protivudarom glavnih snaga ka G. Vakufu razbije najopasnija neprijateljska grupacija i na taj način spasu ranjenici, odmah zatim da se kod s. Jablanice izvrši forsiranje r. Neretve. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito je naredio da protivudar izvrše: 1. proleterska udarna divizija NOVJ, 2. proleterska udarna i 4. proleterska (crnogorska) udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ, 7. divizija NOVJ i 1. dalmatinska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ, s tim da u dolini Neretve ostanu 5. crnogorska udarna i 10. hercegovačka udarna brigada 3. udarne i 2. dalmatinska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ.

⚔️ 7. 3. 1943. Treća udarna divizija NOVJ prešla u protivnapad desnom obalom r. Neretve ka Konjicu i u borbama do 10. marta protiv delova nemačke 718. pešadijske divizije, domobranskog 7. lovačkog puka, četnika i italijanskih snaga prešla r. Neretvu, zauzela Ostrožac i prešla na levu obalu r. Neretve.

⚔️ 13. 3. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio 2. proleterskoj udarnoj diviziji NOVJ da energično napadne i potuče četnike na liniji s. Cičevo - s. Glavatičevo - s. Zaborani, a zatim produži prema drumu Nevesinje-Ulog-Kalinovik. Trećoj udarnoj diviziji NOVJ naredio je da razbije neprijatelja na pravcu s. D. i G. Zimlje - Nevesinjsko polje, a 6. istočnobosanskoj NOU brigadi i Majevičkoj grupi udarnih bataljona - da krenu ka Kalinoviku, u susret Glavnoj operativnoj grupi.

⚔️ 23. 3. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito dao Štabu 3. udarne divizije NOVJ uputstvo da na oslobođenom području Hercegovine učvrsti narodnu vlast, odmori i popuni jedinice, izvrši evakuaciju ratnog plena iz Nevesinja i prikupi podatke o jačini i stanju neprijatelja u hercegovačkim garnizonima.

⚔️ 26. 3. 1943. Posle dvodnevnih žestokih borbi protiv 4. proleterske NOU (crnogorske) i 5. crnogorske NOU brigade na M. i V. Veležu i kod s. Udrežnja, oko 5 000 četnika, uz podršku italijanske artiljerije, zauzelo Nevesinje. Jedinice NOVJ su imale 90 mrtvih i ranjenih, a četnici 90 mrtvih i 150 ranjenih. Ranjen je i komandant 3. udarne divizije NOVJ Pero Ćetković, narodni heroj, koji je od zadobijenih rana umro 29. marta 1943. godine.

⚔️ 30. 3. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito precizirao zadatke i naredio štabovima divizija: da 2. proleterska udarna divizija NOVJ obrazuje južnu grupu, forsira r. Drinu kod s. Broda i napadne Foču; da glavnina 1. proleterske udarne divizije NOVJ, kao severna grupa, pređe r. Drinu u rejonu s. Ustikoline i takođe napadne Foču; da 3. udarna divizija NOVJ, iz Nevesinjskog i Gatačkog polja, razbije četnike i oslobodi Gacko, Avtovac i druga uporišta, a da delovi 10. hercegovačke NOU brigade nastupaju ka Popovom polju; da 7. divizija NOVJ zatvori pravce: Konjic - s. Glavatičevo i s. Trnovo-Kalinovik, a 9. divizija NOVJ pravce: Mostar - Nevesinje - s. Plužine, Prijevorac - Nevesinjsko polje, Rujište-Čehoje i Lokve - s. Kula.

⚔️ 0. 4. 1943. Kod Stoca rasformiran Južnohercegovački NOP odred, te od njega formiran 6. bataljon i popunjeni 2. i 5. bataljon 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ. Topovi su upotrebljeni za formiranje artiljerijskog diviziona 1. proleterske udarne divizije NOVJ.

⚔️ 1. 4. 1943. Na pl. Trusini Udarna grupa bataljona (2. i 5. bataljon) 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ prodrla u južnu Hercegovinu kroz položaje delova četničkog Trebinjskog korpusa. U desetodnevnim borbama ona je, sa Južnohercegovačkim NOP odredom, zauzela Ljubinje, napala Stolac, razbila više grupa četničkog Trebinjskog korpusa i prokrstarila niz sela u Dabru i Popovom polju. U borbi protiv četnika na Oblom brdu (pl. Sniježnica) poginuo je komandant Sitničkog bataljona Južnohercegovačkog NOP odreda Pasto Vreča, narodni heroj.

⚔️ 2. 4. 1943. Jedinice 3. udarne divizije NOVJ, sa 4. proleterskom udarnom brigadom, razbile Gatačku i Golijsku brigadu četničkog Nevesinjskog korpusa i manje delove domobranske 6. pešadijske divizije i zauzele Gacko.

⚔️ 2. 4. 1943. Delovi 3. udarne divizije NOVJ potisli razbijeni četnički 2. zetski leteći odred i zauzeli Avtovac.

⚔️ 5. 4. 1943. Prva dalmatinska udarna brigada i tri bataljona 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, bez gubitaka, zauzeli s. Kulu Fazlagić (kod Gacka), gde su razoružali mesni milicijski bataljon i zaplenili oko 200 pušaka i 20.000 metaka.

⚔️ 8. 4. 1943. U rejonu prevoja Kobilja glava (kod Gacka) 1. dalmatinska NOU brigada i glavnina 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ razbile delove četničkog Trebinjskog korpusa i odbacile ih prema Bileći. U borbi je poginuo komandir čete 3. bataljona 10. hercegovačke NOU brigade Hasan Zahirović Laća, narodni heroj.

⚔️ 11. 4. 1943. Deveta udarna divizija NOVJ, ojačana 5. crnogorskom udarnom brigadom 3. udarne divizije NOVJ, protivnapadom odbacila delove četničkog Nevesinjskog i Romanijskog korpusa prema Blagaju i zauzela Nevesinje.

⚔️ 12. 4. 1943. Na prevoju Kobilja glava (kod Gacka) tri bataljona 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ protivnapadom razbili četničku Gatačku brigadu, ojačanu bataljonom četničke Nikšićke brigade, četom tenkova i baterijom topova italijanske divizije -Murđe-.

⚔️ 17. 4. 1943. U s. Planoj (kod Bileće) delovi 3. udarne divizije NOVJ napali tri italijanska bataljona i dve četničke brigade, ojačane artiljerijom i tenkovima. Zbog velike nađmoćnosti neprijatelja i zbog visokih gubitaka napad je, posle dvodnevnih borbi, obustavljen. U borbi je poginuo komandant 1. bataljona 5. crnogorske NOU brigade Đorđe Premović, narodni heroj.

⚔️ 18. 4. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio Štabu 3. udarne divizije NOVJ da, ofanzivno dejstvujući središnjim delom Crne Gore, izbije na prostoriju Šavnik-Boan i na oslobođenoj teritoriji vrši mobilizaciju i organizuje narodnu vlast.

⚔️ 27. 4. 1943. Jedinice italijanskog 6. armijskog korpusa (ostaci razbijene divizije -Murđe-, divizija -Marke- bez jednog puka, po jedan ojačani puk divizija -Mesina- i -Emilija-, te 73. legija crnih košulja divizije -Sasari-), sa četničkim Nevesinjskim, Trebinjskim i Nikšićkim korpusom i tri bataljona domobranske 6. pešadijske divizije, počele napad iz Blagaja, Stoca, s. Meke Grude, prevoja Kobilje glave i Vilusa. U petodnevnim borbama one su potisnule zaštitničke delove 3. udarne divizije NOVJ i 3. dalmatinske NOU brigade i ovladale Dabarskim, Nevesinjskim i Gatačkim poljem.

⚔️ 27. 4. 1943. Dve brigade 3. udarne divizije NOVJ, obuhvatnim napadom preko pl. Babe, odbacile delove četničkog Nevesinjskog korpusa i italijanske divizije -Murđe- prema Bileči.

⚔️ 1. 5. 1943. Italijanska divizija -Murđe-, reorganizovana i ojačana fašističkim legijama divizija -Marke- i -Sasari-, sa delovima četničkog Nevesinjskog i Trebinjskog korpusa odbacila zaštitne delove 3. udarne divizije NOVJ i zauzela Gacko, Avtovac i Kulu Fazlagić.

⚔️ 1. 5. 1943. Delovi 55. puka italijanske divizije -Marke- i četničke Nevesinjske brigade, uz veće gubitke, odbacili zaštitne delove 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ prema Ulogu i zauzeli s. Plužine (kod Nevesinja). U borbi je, pored ostalih, poginuo komandir čete 5. bataljona Vuko Torović, narodni heroj.

⚔️ 6. 5. 1943. Italijansko-četnička borbena grupa -Somavila- (73. legija crnih košulja italijanske divizije -Sasari-, 2. bataljon 260. pešadijskog puka italijanske divizije -Murđe-. Četnička Bilećka i Gatačka brigada, jedna baterija i po jedna četa tenkova i minobacača), nastupajući iz Gacka, posle trodnevnih borbi odbacila 1. dalmatinsku udarnu brigadu 3. udarne divizije NOVJ i zauzela prevoj Čemerno.

⚔️ 8. 5. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito održao u s. D. Kruševu (u dolini r. Pive) sastanak sa zamenikom i pomoćnikom načelnika VŠ i komandantima divizija Glavne operativne grupe (sem komandanta 7. divizije NOVJ) na kome ih je upoznao s daljim planom dejstva i postavio zadatke: da 1. i 2. proleterska udarna divizija NOVJ unište preostale neprijateljske snage u istočnom delu Crne Gore, oslobode Kolašin i Berane (sada: Ivangrad), stvore povoljnu operacijsku osnovicu za prodor u Srbiju i, prodorom preko Kosova i Metohije, pomognu oslobodilački pokret u Albaniji; da 3. udarna divizija NOVJ obezbeđuje desni bok i pozadinu 2. proleterske divizije NOVJ, a 7. divizija NOVJ obezbeđuje levi bok i pozadinu 1. proleterske udarne divizije NOVJ.

⚔️ 9. 5. 1943. Štab 3. udarne divizije NOVJ uputio 1. dalmatinsku udarnu brigadu (iz svoje rezerve) na položaje s. Dragovoljići - s. Oblatno - s. Zagrad radi zatvaranja pravaca Nikšić-Župa i Nikšić-Šavnik.

⚔️ 19. 5. 1943. Iz Mojkovca 7. krajiška udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ otpočela pokret preko Sinjajevine i Šavnika ka s. Ravnom da pojača odbranu grupe bataljona 10. hercegovačke brigade 3. udarne divizije NOVJ na pravcu Gatačko polje - Pivska župa i sprečava prodor nemačke 118. lovačke i 7. SS divizije -Princ Eugen-.

⚔️ 20. 5. 1943. VŠ NOV i POJ doneo odluku da se težište operacija iz doline r. Pive, Tare i Lima prenese na severozapad i da se 1. proleterska udarna divizija NOVJ prebaci prema Foči, na front Drinske operativne grupe; da 7. divizija NOVJ na levoj obali r. Čehotine onemogući prodor neprijatelja od s. Boljanića ka s. Gradcu; da 3. udarna divizija NOVJ zatvori pravce Gacko - Pivska župa i Nikšić-Šavnik; da 2. proleterska udarna divizija NOVJ brani srednji tok r. Tare i zatvori pravac Pljevlja - Lever-Tara. Ovim pregrupisavanjem snaga i orijentisanjem 5. udarne divizije NOVJ iz centralne Bosne ka Foči izražena je osnovna ideja VŠ o proboju u istočnu Bosnu.

⚔️ 20. 5. 1943. Jedinice 3. udarne divizije NOVJ sprečile prodor jakih snaga nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- iz Nikšića i Avtovca i održale se na položajima u s. G. Polju, u s. Ravnom i na Javorku.

⚔️ 22. 5. 1943. Na grebenu Žirovnice (kod Nikšića) 5. crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ razbila četničke snage. Neposredno potom 14. puk nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i motorizovana pukovska grupa italijanske divizije -Ferara- otpočeli su jak napad pravcima Nikšić-Šavnik i Nikšić - Pivska župa. Brigada se pod borbom povukla na liiju Gradac - s. V. i M. Orah - s. Jasenovo Polje, gde je s 1. dalmatinskom udarnom brigadom iste divizije zadržala dalji prodor neprijatelja.

⚔️ 23. 5. 1943. Kod s. Berušice (blizu Gacka) 7. krajiška udarna brigada i grupa bataljona 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ izvršile protivnapad na delove 13. puka nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i pukovske borbene grupe -Anaker-, a potom se povukle na liniju Kućetine - Šejtan kula.

⚔️ 26. 5. 1943. Kod s. Lipove Ravni i na Surdupu (kod Nikšića) glavnina 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, ojačana 5. bataljonom 4. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ, napala ojačani 14. puk nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i motorizovanu grupu italijanske divizije -Ferara- s ciljem da preseče put Nikšić-Javorak i obezbedi desni bok na pravcu s. Jasenovo Polje

⚔️ 27. 5. 1943. Iz Podgorice (sada: Titograd) upućen ka Nikšiću motorizovani odred -Šmithuber- (14. puk nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-) i istog dana uveden u borbu protiv jedinica 3. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 27. 5. 1943. Iz rejona Bukovik - s. Gvozd (kod Nikšića) Štab 3. udarne divizije NOVJ uputio 1. dalmatinsku NOU brigadu da posedne desnu obalu r. Komarnice, zatvori sve prelaze između s. Duži i Pivskog manastira i prihvati 5. crnogorsku NOU brigadu koja je zatvarala pravac Nikšić-Šavnik.

⚔️ 28. 5. 1943. Na Krnovskoj glavici, Ostrvici i Komanđirovom brdu (na pravcu Nikšić-Šavnik) 5. crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ vodila žestoke ođbrambene borbe protiv 14. puka nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i delova italijanske divizije -Ferara-, a potom se, 30. maja, prebacila na desnu obalu r. Komarnice, gde se povezala sa 1. dalmatinskom udarnom brigadom i 3. proleterskom (sandžačkom) udarnom brigadom 1. proleterske udarne divizije NOVJ.

⚔️ 29. 5. 1943. Nemačka 7. SS divizija -Princ Eugen-, posle višednevnih teških borbi protiv 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, zauzela Šavnik.

⚔️ 29. 5. 1943. Na pravcu Šavnik-Žabljak italijanska avijacija u više navrata bombardovala i mitraljirala položaje jedinica 3. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 30. 5. 1943. Na Javorku (pivskom) jedan bataljon 7. krajiške udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ odbio napad delova nemačke pukovske borbene grupe -Anaker- i odbacio ih ka s. Brljevu. Uveče je na te položaje pristigla i glavnina te brigade.

⚔️ 31. 5. 1943. Na r. Komarnici (kod Šavnika) 5. crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ izvršila više uspešnih noćnih napada i nanela osetne gubitke 13. puku nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-.

⚔️ 1. 6. 1943. U rejonu s. Brljevo - Štirna - s. Budnja (Župa pivska) tri brigade 2. proleterske udarne i 3. udarne divizije NOVJ (4. proleterska, 7. krajiška i 10. hercegovačka NOU brigada) noćnim napadom razbile delove nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-, prešle r. Vrbnicu i izbile u s. Miloševiće (kod Šavnika). U borbi je poginuo borac bombaš Vojin Poleksić, narodni heroj.

⚔️ 3. 6. 1943. Sedma krajiška udarna i 10. hercegovačka udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ povukle se ka Mratinju posle oštrih trodnevnih borbi na Javorku (pivskom) protiv jedinica nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-, u kojima su pretrpele gubitke od oko 200 mrtvih i ranjenih. Poginuli su, pored ostalih, zamenik komandanta 10. hercegovačke NOU brigade Vlado Tomović i borac 7. krajiške NOU brigade Pavle Džever, narodni heroji.

⚔️ 6. 6. 1943. Nemačka 7. SS divizija -Princ Eugen- potisnula 7. krajišku i 10. hercegovačku udarnu brigadu 3. udarne divizije NOVJ ka s. Tjentištu i severnim padinama Maglića i zauzela s. Mratinje i pl. Maglić.

⚔️ 7. 6. 1943. VŠ NOV i POJ ponovo naredio Štabu Južne grupe za proboj da se 3. udarna divizija NOVJ sa lakšim ranjenicima prebaci na levu obalu Pive i da ubrza pokret ka r. Sutjesci, a da teške ranjenike posakriva na Pivskoj planini.

⚔️ 8. 6. 1943. Delegat VŠ NOV i POJ pri Štabu Južne grupe za proboj Milovan Đilas obavestio VŠ da se 3. udarna divizija NOVJ i Centralna bolnica VŠ neće probijati sa Pivske planine ka Sutjesci, kako je bilo naređeno, već prema Sandžaku. Međutim, pokušaj prebacivanja preko r. Tare kod s. Uzlupa nije uspeo, pošto su desnu obalu čvrsto držale jake snage domobranske 4. lovačke brigade i delovi italijanske divizije -Taurinenze-. Tom prilikom se utopio zamenik komandanta 1. dalmatinske NOU brigade Gojko Ujdurović, narodni heroj.

⚔️ 8. 6. 1943. Štab Južne grupe, zbog neuspelog prelaska preko r. Tare, naredio da se 3. udarna divizija NOVJ i Centralna bolnica VŠ prebace na levu obalu r. Pive preko improvizovanog mosta kod s. G. Kruševa i probiju preko Vučeva i Sutjeske za Severnom grupom. Divizija se uveče spustila u klisuru i u toku noći otpočela prebacivanje preko reke.

⚔️ 8. 6. 1943. Nemačka 1. brdska divizija, delovi 7. SS divizije -Princ Eugen-, borbena grupa -Ludviger- i italijanska divizija -Ferara-, uz neposrednu podršku nemačke avijacije, izvršili snažan pritisak na položaje 3. udarne divizije NOVJ na Pivskoj planini. Ova divizija je odolevala neprijatelju i, delom snaga, sklanjala teške ranjenike po pećinama Pivske pl. i u kanjonu r. Tare.

⚔️ 9. 6. 1943. GŠ i PK KPJ za Crnu Goru i Boku, glavnina 3. udarne divizije NOVJ i Centralna bolnica VŠ, posle uspešnog prelaska preko r. Pive, produžili pokret i u toku noći izbili na Vučevo. Nemačka avijacija, u 78 borbenih letova, skoro je neprekidno tukla njene snage u kanjonu r. Pive, nanevši im velike gubitke, a naročito teškim ranjenicima u blizini mosta kod s. G. Kruševa.

⚔️ 10. 6. 1943. U rejonu s. Tjentišta spojile se nemačka 118. lovačka divizija i 7. SS divizija -Princ Eugen- i time potpuno zatvorile obruč na Sutjesci. (U dolini r. Pive i na visoravni Vučevu ostala je samo 3. udarna divizija NOVJ s teškim ranjenicima Centralne bolnice VŠ NOV i POJ.)

⚔️ 10. 6. 1943. Komanda Durmitorskog vojnog područja rasformirana a njeno ljudstvo priključeno jedinicama 3. udarne divizije NOVJ i Centralnoj bolnici VŠ.

⚔️ 11. 6. 1943. Kod s. Tjentišta 1. dalmatinska NOU brigada (bez 2. bataljona, a ojačana 1. bataljonom 5. crnogorske NOU brigade), kao prvi ešelon 3. udarne divizije NOVJ, razbila manje delove nemačke 118. lovačke divizije i forsirala r. Sutjesku. Po padu mraka, kada je trebalo da se nastavi prebacivanje glavnine 3. udarne divizije i ranjenika, neprijatelj je iznenadnim protivnapadom povratio izgubljene položaje. Brigada se, po delovima, probila prema Vrbničkim kolibama.

⚔️ 12. 6. 1943. Delovi nemačke 118. lovačke divizije i 7. SS divizije -Princ Eugen-, napadom od Borovna i s. Suhe prema Dragoš-sedlu, pokušali da glavninu 3. udarne divizije NOVJ odbace iz doline Sutjeske na visoravan Vučevo. Protivnapadom 5. crnogorske NOU brigade, Mostarskog bataljona i divizijske prateće čete napad je odbijen, ali je zbog toga ponovno forsiranje Sutjeske odloženo za celu noć.

⚔️ 13. 6. 1943. U rejonu s. Tjentišta r. Sutjesku forsirala glavnina 3. udarne divizije NOVJ (3. proleterska (Sandžačka), 5. crnogorska udarna bez 1. bataljona, 2. bataljon 1, dalmatinske i Mostarski bataljon 10. hercegovačke NOU brigade, ukupno 1.500-1.800 boraca) sa oko 700 teških ranjenika Centralne bolnice VŠ NOV i POJ. Svi pokušaji ove divizije da u toku dana proširi mostobran ostali su bez uspeha zbog višestruke nadmoćnosti neprijatelja, uprkos obostrano vrlo visokim gubicima. Više nego prepolovljene, jedinice su se sledeća dva dana, po delovima i grupicama, probile prema Zelengori, Sandžaku i Borču, dok su nemačke jedinice poubijale najveći broj ranjenika, bolesnika i sanitetskog osoblja. Poginulo je i jedanaest narodnih heroja: legendarni komandant Sava Kovačević, njegov kurir Veselin Đurović Aga i obaveštajni oficir 3. udarne divizije NOVJ Dušan Bojović, zamenik komandanta 3. proleterske NOU brigade Momčilo Stanojević; politički komesari 2. i 3. bataljona Stevo Baljević i Nikola Lješković, referent saniteta brigade Marko Baletić, komandiri četa Veljko Aleksić i Bajo Prelević, svi iz 5. Crnogorske NOU brigade; komandir čete Mostarskog bataljona 10. hercegovačke NOU brigade Šefik Obad i pomoćnik političkog komesara čete u 1. proleterskoj NOU brigadi, teški ranjenik, Hamid Baširević.

⚔️ 14. 6. 1943. U rejonu katuna Lučke i Vrbničke kolibe (na pl. Zelengori) prikupila se glavnina razbijene 3. udarne divizije NOVJ (Štab divizije, 1. dalmatinska NOU brigada bez 2. bataljona, 5. crnogorska NOU brigada bez dva bataljona i 5. bataljon 3. proleterske NOU brigade, divizijska baterija i nekoliko stotina pokretnih ranjenika i tifusara iz Centralne bolnice VŠ NOV i POJ). Divizija je zatim, izvršivši reorganizaciju, nastavila pokret i posle sedam dana na Romaniji ušla u sastav Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ. Ostale jedinice su se probile u dva pravca: glavnina 3. proleterske NOU brigade na Vučevo, a odatle preko Pive i Tare u Sandžak; nekoliko stotina boraca i ranjenika, čiju su većinu sačinjavali Mostarski bataljon 10. hercegovačke NOU brigade i 2. bataljon 1. dalmatinske NOU brigade, preko Maglića u s. Izgore.

⚔️ 19. 6. 1943. U rejonu s. Sjetline glavnina razbijene 3. udarne divizije NOVJ (sem po jednog bataljona 1. dalmatinske i 5. crnogorske NOU brigade) [Odsečeni od glavnine prilikom prelaska pruge, oni su, preko pl. Jahorine, skrenuli prema Hercegovini i priključili se 10. hercegovačkoj NOU brigadi.] prešla prugu Sarajevo-Višegrad i, u toku dana, na Romaniji se priključila Glavnoj operativnoj grupi VŠ NOV i POJ.

⚔️ 6. 9. 1943. U Goražde ušli delovi 2. proleterske i 3. udarne divizije NOVJ, pošto su se delovi nemačke 369. legionarske divizije povukli ka s. Ustiprači.

⚔️ 10. 9. 1943. U s. Ivovićima (kod Foče), po naređenju VŠ NOV i POJ, formiran 2. udarni korpus NOVJ, u čiji su sastav ušle 2. proleterska udarna i 3. udarna divizija NOVJ.

⚔️ 10. 9. 1943. Deseta hercegovačka udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ razbila delove četničke Gatačke brigade i mesnog milicijskog bataljona i zauzela Gacko.

⚔️ 12. 9. 1943. Drugi bataljon 14. puka domobranske 6. pešadijske divizije prešao na stranu NOVJ i porušio uređaje na ž. št. Hutovo (na pruzi Hum-Gabela), ali je na putu razbijen cd delova jedne brigade i četničke Ljubinjske brigade, tako da se do 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ. koja se toga dana nalazila u rejonu Gacka, probilo manje od 100 domobrana.

⚔️ 12. 9. 1943. Po naređenju VŠ NOV i POJ, a u vezi s kapitulacijom Italije, Štab 3. udarne divizije NOVJ i 5. crnogorska NOU brigada krenuli iz rejona Foče opštim pravcem s. Izgori - pl. Golija -Banjani (kod Nikšića), da u Crnoj Gori mobilišu novo ljudstvo, razbijaju četnike i razoružavaju italijanske jedinice.

⚔️ 16. 9. 1943. U rejonu prevoja Kobilje glave (na putu Gacko-Bileća) 10. hercegovačka udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ razbila ojačanu četničku Bilećku brigadu. Poginulo je i ranjeno oko 60 četnika i nemačkih vojnika, dok se veći broj četnika razbežao kućama ili povukao u Bileću, gde su ih sutradan prihvatili delovi 14. puka nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i četničke Trebinjske brigade.

⚔️ 20. 9. 1943. Štab 2. udarnog korpusa NOVJ, 2. dalmatinska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ i 4. proleterska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ otpočeli marš iz rejona Foče u Sandžak i Crnu Goru radi mobilizacije novog ljudstva, razbijanja četnika i razoružavanja italijanske divizije -Venecija-.

⚔️ 21. 9. 1943. Četnička Gatačka brigada i Gatački milicijski bataljon domobranske 6. pešadijske divizije zauzeli Gacko, potisnuvši jedan bataljon 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ prema Čemernu.

⚔️ 24. 9. 1943. U s. Ravnom (na pruzi Hum-Gabela) 10. hercegovačka udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ razbila posadu (174 žandarma i milicionera). U jednočasovnoj borbi u selu i na obezbeđenjima prema Dubrovniku i Metkoviću poginulo je oko 60 i zarobljeno 20 neprijateljskih vojnika. Zaplenjeno je 150 pušaka i dosta druge opreme. Već 26. septembra u Ravno su ponovo ušli delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-.

⚔️ 24. 9. 1943. Delovi 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ odbacili jedinice četničke Vučedolske brigade i zauzeli Viluse zaplenivši magacin municije.

⚔️ 25. 9. 1943. U okolini Nikšića održan sastanak GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku sa Štabom 3. udarne divizije NOVJ na kome je odlučeno da u sastav 5. crnogorske NOU brigade uđu 1. nikšićki i 1. zetski partizanski udarni bataljon.

⚔️ 26. 9. 1943. U Popovom polju četnički Trebinjski korpus i delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i domobranske 6. pesadijske divizije preduzeli opkoljavanje 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ. Brigada je, osetivši te pripreme, izvršila napad i, posle dvodnevnih borbi, probila se u Trebinjska brda. Poginulo je 40 četnika, a zarobljeni su 42 domobrana i 34 četnika. Brigada je imala 2 mrtva i 5 ranjenih.

⚔️ 26. 9. 1943. U Banjanima (kod Nikšića jedinice četničkog Nevesinjskog i Trebinjskog korpusa napale dva bataljona 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, koji su se posle oštre borbe povukli u rejon s. Tise i s. Presjeke.

⚔️ 27. 9. 1943. Četvrta proleterska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ zauzela Kolašin posle 14-časovne borbe protiv 2. bataljona 83. puka italijanske divizije -Venecija- i oko 300 četnika. Italijanski bataljon je prišao toj proleterskoj brigadi, dok su razbijeni četnici u neredu odstupili ka s. Mateševu. Neprijateljski gubici: 30 mrtvih i oko 30 ranjenih. Brigada je imala 6 mrtvih i 12 ranjenih. Zaplenjeno je 6 mitraljeza, 6 p. mitraljeza, 6 minobacača, 46 pušaka, 300 ručnih bombi i veća količina municije.

⚔️ 29. 9. 1943. U s. Begović-Kuli (kod Trebinja) 10. hercegovačka udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ napala i u kratkoj borbi razbila četničku Trebinjsku brigadu, ojačani 1. bataljon domobranskog 14. pešadijskog puka i manje delove nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-. Zahvaćeni panikom, četnici i domobrani su napustili i garnizon Trebinje. Brigada, zbog neobaveštenosti, nije iskoristila tu priliku. Poginulo je oko 30 i ranjeno oko 50 neprijateljskih vojnika a zaplenjene su tri haubice. Brigada je imala samo nekoliko ranjenih.

⚔️ 0. 10. 1943. GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku uputio 300 boraca Lovćenskog NOP odreda u sastav 4. proleterske NOU brigade, a jedan bataljon Zetskog NOP odreda u 5. crnogorsku udarnu brigadu 3. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 0. 10. 1943. U s. Gornjem Polju (kod Nikšića), po naređenju GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku, formirana italijanska partizanska brigada -Aosta- od delova italijanske divizije -Taurinenze- koji su se uz pomoć 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ izvukli iz rejona Grahova. Brigada -Aosta-, koja je imala četiri bataljona (800 boraca), stavljena je pod komandu 3. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 4. 10. 1943. Na prostoriji s. Trepča - s. Kamensko - Vilusi - Grahovo (kod Nikšića) 5. crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ, posle trodnevnih borbi, razbila četnike Nikšićke i Vučedolske brigade i zauzela Grahovo. Četnici su odstupili prema Bjeloj gori i Trebinju.

⚔️ 5. 10. 1943. Bileću zauzela 10. hercegovačka udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ posle dvodnevnih borbi protiv četničke Bilećke brigade, ojačane jednim nemačkim vodom Poginulo je 12 nemačkih vojnika i 30 četnika a ranjeni su 22 nemačka vojnika i neutvrđen broj četnika, dok je ostatak prihvatio i povukao u Trebinje jedan ojačani bataljon nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-. Brigada je imala 6 mrtvih 119 ranjenih.

⚔️ 5. 10. 1943. Ojačani 738. puk nemačke 118. lovačke divizije iz Nikšića i 750. puk iste divizije iz s. Crkvica, podržani avijacijom, posle trodnevne borbe protiv 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, prodrli u Grahovo.

⚔️ 7. 10. 1943. U rejonu Grahova jedinice nemačke 118. lovačke divizije napale 5. crnogorsku udarnu brigadu 3. udarne divizije NOVJ i delove italijanske divizije -Taurinenze-. Brigada se sa delovima italijanske divizije -Taurinenze-, posle upornih dvodnevnih borbi probila na odseku s. Podbožur - s. Trubjela prema s. Gornjem Polju (kod Nikšića), dok se ceo italijanski puk -Intra- kod s. Crkvica bez borbe predao nemačkim jedinicama, koje su ga razoružale. Nemačke jedinice su imale veći broj mrtvih i ranjenih, a 5. crnogorska NOU brigada 8 mrtvih i 2 ranjena.

loading

Hronološki zapisi se učitavaju...

Dokumenti

📜 Tablica šifrovanih naređenja koju je Vrhovni štab NOV i POJ uputio sredinom novembra 1942 god. štabovima Prve proleterske i Treće NOU divizije

📜 lzveštaj zamenika političkog komesara Prve (Pete crnogorske) brigade Treće NOU divizije od novembra 1942. Centralnom komitetu KPJ

📜 Izvještaj Operativnog štaba Pete crnogorske i Desete hercegovačke brigade Treće NOU divizije od 3 novembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o izvršenom pokretu na prostoriju Novo Selo - Šemenovci - Bajramovci i borbama na Radovan Planini i kod Vakufa

📜 Direktiva Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 14 novembra 1942 god. Štabu Treće NOU divizije da sadejstvuje Prvoj proleterskoj diviziji u oslobođenju Jajca i stvaranju povoljnih uslova za prodor u centralnu Bosnu

📜 Izvještaj štaba Treće NOU divizije od 17 novembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o neprijateljskim snagama u Livnu i o pripremama za napad na Jajce

📜 Uputstvo štaba Treće NOU divizije od 18 novembra 1942 god. štabovima brigada i referentu diviziskog saniteta za rad i izvršenje priprema za napad na Jajce

📜 Obavještenje Štaba 3. proleterske (sandžačke) brigade 1. proleterske divizije NOVJ od 21. novembra 1942. štabu 3. NOU divizije o zauzimanju Mrkonjić-Grada i okolnih uporišta

📜 Saopštenje štaba Treće NOU divizije od 22 novembra 1942 god. potčinjenim jedinicama o razlozima odlaganja napada na Jajce

📜 Zapovijest štaba Treće NOU divizije od 22 novembra 1942 god. za napad na Jajce

📜 Izvještaj štaba Treće NOU divizije od 23 novembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o brojnom stanju i naoružanju četničkog odreda Borija

📜 Izvještaj štaba Desete hercegovačke brigade Treće NOU divizije od 24 novembra 1942 god. Štabu divizije o pokretu brigade i napadu na Babino Selo

📜 Izvještaj štaba Pete crnogorske brigade Treće NOU divizije od 25 novembra 1942 god. Štabu divizije o zauzeću stanice Torlakovci i prelasku preko Vrbasa

📜 Izvještaj štaba Desete hercegovačke brigade Treće NOU divizije od 25 novembra 1942 god. Štabu divizije o rasporedu brigade i neprijateljskim snagama u Skender Vakufu, Turbetu i drugim uporištima

📜 Izvještaj štaba Udarne grupe Treće NOU divizije od 26 novembra 1942 god. Štabu divizije o rasporedu bataljona i situaciji na sektoru Prve proleterske divizije

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 26 novembra 1942 god. štabu Pete crnogorske NOU brigade za dostavljanje izjašnjenja u vezi neizvršenih zadataka

📜 Izvještaj štaba Pete crnogorske brigade Treće NOU divizije od 26 novembra 1942 god. Štabu divizije o napadu na Vijenac i Babino Selo i o pripremama neprijatelja za ofanzivu

📜 Izvještaj štaba Pete crnogorske brigade Treće NOU divizije od 26 novembra 1942 god. Štabu divizije o prodoru neprijatelja u Jajce

📜 Izvještaj Trećeg bataljona Pete crnogorske brigade Treće NOU divizije od 26 novembra 1942 god. Štabu divizije o borbama u Jajcu

📜 Izvještaj štaba Desete hercegovačke brigade Treće NOU divizije od 26 novembra 1942 god. Štabu divizije o koncentraciji neprijatelja u pravcu Doganovaca i o stanju na terenu brigade

📜 Izvještaj štaba Desete hercegovačke brigade Treće NOU divizije od 26 novembra 1942 god. o koncentraciji neprijateljskih snaga na prostoru Turbe - Donji Vakuf

📜 Naređenje pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 27 novembra 1942 god. komandantima Prve proleterske i Treće NOU divizije da dostavljaju detaljne operativne izveštaje i da organizuju odbranu Jajca i bržu evakuaciju plena i ranjenika

📜 Izvještaj štaba Treće NOU divizije od 27 novembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o napadu na Jajce i okolna neprijateljska uporišta

📜 Izvještaj štaba Pete crnogorske brigade Treće NOU divizije od 27 novembra 1942 god. Štabu divizije o rušenju pruge Travnik - Donji Vakuf

📜 Izvještaj štaba Desete hercegovačke brigade Treće NOU divizije od 27 novembra 1942 god. Štabu divizije o prebacivanju brigade preko Vrbasa

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 28 novembra 1942 god. Štabu Treće udarne divizije da organizuje odbranu Jajca aktivnim dejstvom ka Travniku i Donjem Vakufu

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 28 novembra 1942 god. Štabu Prve proleterske divizije da jednom brigadom ojača Treću NOU diviziju, a glavnim snagama nastavi dejstvo u centralnoj Bosni

📜 Izvještaj štaba Treće NOU divizije Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o formiranju divizije i o borbama vođenim u vremenu od 17 do 28 novembra 1942 godine

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 28 novembra 1942 god. štabovima brigada i štabu diviziske artiljerije za čišćenje neprijateljskih uporišta duž željezničke pruge Turbe - Donji Vakuf

📜 Bojna relacija Treće NOU divizije za vrijeme od 28 novembra do 11 decembra 1942 godine

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 30 novembra 1942 god. štabovima brigada za odgađanje predviđenog napada na željezničku prugu Turbe - Donji Vakuf i zadaci jedinica za slučaj neprijateljske ofanzive

📜 Izvještaj štaba Druge brigade Treće NOU divizije od 30 novembra 1942 god. Štabu divizije o koncentraciji neprijateljskih trupa za napad na Jajce

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 1 decembra 1942 god. štabu Druge brigade Prve proleterske divizije za odbranu Jajca

📜 Izvještaj štaba Prve brigade Treće NOU divizije od 1 decembra 1942 god. Štabu divizije o borbama na sektoru Jajce - Komar - Turbe i Donji Vakuf

📜 Izvještaj štaba Prve brigade Treće NOU divizije od 1 decembra 1942 god. Štabu divizije o borbama sa neprijateljem u okolini Jajca

📜 Izvještaj štaba Treće brigade Treće NOU divizije od 1 decembra 1942 god. Štabu divizije o rasporedu i smještaju jedinica

📜 Izvještaj štaba Treće (Prve dalmatinske NOP) brigade Treće NOU divizije od 1 decembra 1942 god. Štabu divizije o kretanju neprijatelja sa planine Radalje prema selu Selići

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 2 decembra 1942 god. Štabu Druge proleterske divizije da uputi sa svog sektora delove Treće NOU divizije i što pre otpočne dejstvo na pravcu Livno-Šujica

📜 Izvještaj štaba Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o borbama na sektoru Jajce - Travnik

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. štabu Trećeg krajiškog NOP odreda za raspored jedinica za odbranu Jajca

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. štabu Treće brigade za prikupljanje podataka o neprijatelju na pravcu Vitovlje i Turbe

📜 Zapovijest štaba Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. štabu Prve, Druge, Treće i Sandžačke brigade i Trećem krajiškom NOP odredu za odbranu Jajca

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. štabu Prve, Druge, Treće i Sandžačke brigade i štabu Glamočkog sektora za napad na neprijatelja na komunikaciji Turbe - Donji Vakuf

📜 Izvještaj štaba Četvrtog bataljona Prve brigade Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. štabu Druge brigade o borbama kod Grabantića

📜 Izvještaj štaba Druge brigade Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. Štabu divizije o rasporedu jedinica i borbama kod Krčevine

📜 Izvještaj štaba Druge brigade Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. Štabu divizije o borbama u okolini Komara

📜 Izvještaj štaba Treće brigade Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. Štabu divizije o koncentraciji neprijatelja u Vitovlju i o borbama kod Karaule i Salkice

📜 Izvještaj štaba Prvog bataljona Ante Jonić Treće brigade Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. štabu brigade o kretanju neprijatelja iz pravca Vlašić i Vitovlje

📜 Izvještaj štaba Prvog bataljona Ante Jonić Treće brigade Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. štabu brigade o rasporedu neprijateljskih snaga

📜 Izvještaj štaba Drugog bataljona Bude Borjan Treće brigade Treće NOU divizije od 2 decembra 1942 god. Štabu divizije o posjedanju položaja na Vitovlju

📜 Izvještaj komandanta artiljerije Treće NOU divizije od 3 decembra 1942 god. Štabu divizije o rasporedu artiljerije

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 3 decembra 1942 god. štabu Prve, Druge, Treće i Sandžačke brigade i Trećem krajiškom NOP odredu za opšti napad na neprijatelja na pravcu Turbe - Donji Vakuf

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 3 decembra 1942 god. štabu Druge, Treće i Sandžačke brigade za protivnapad na neprijateljsku kolonu koja je prodrla na sektor Neznanica

📜 Izvještaj štaba Treće brigade Treće NOU divizije od 3 decembra 1942 god. Štabu divizije o situaciji u jedinicama i na sektoru brigade

📜 Izvještaj štaba Treće brigade Treće NOU divizije od 3 decembra 1942 god. Štabu divizije o prodoru neprijatelja na sektoru Vitovlja - Lendići

📜 Izvještaj štaba Trećeg krajiškog NOP odreda od 3 decembra 1942 god. štabu Treće NOU divizije o situaciji u odredu poslije odlaska dva bataljona u sastav novoformirane Sedme krajiške brigade i o borbama na sektoru Donji Vakuf - Turbe

📜 Izvještaj štaba Prve brigade Treće NOU divizije od 4 decembra 1942 god. Štabu divizije o borbama sa neprijateljskom kolonom u selu Silajđevini i o zaposjedanju novih položaja

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 4 decembra 1942 god. štabu Prve, Druge, Treće i Sandžačke brigade i štabu Trećeg krajiškog NOP odreda za izvršenje protivnapada i obavještenje o situaciji na sektoru Dubrava - Jajce - Sokolina - Nadpolje

📜 Izvještaj štaba Prve brigade Treće NOU divizije od 4 decembra 1942 god. Štabu divizije o situaciji u jedinicama i na terenu

📜 Naređenje štaba Prve brigade Treće NOU divizije od 4 decembra 1942 god. štabovima bataljona za povlačenje jedinica u pravcu Jajca

📜 Izvještaj štaba Druge brigade Treće NOU divizije od 4 decembra 1942 god. Štabu divizije o situaciji na sektoru Sandžačke brigade i o prijemu naređenja za napad na neprijatelja

📜 Izvještaj štaba Druge brigade Treće NOU divizije od 4 decembra 1942 god. Štabu divizije o rezultatu borbi na Ravnoj Gori

📜 Naređenje štaba Treće brigade Treće NOU divizije od 4 decembra 1942 god. štabovima bataljona i štabu Petog bataljona Sandžačke brigade za povlačenje sa položaja u pravcu sela Šibenice

📜 Izvještaj štaba Treće brigade Treće NOU divizije od 4 decembra 1942 god. Štabu divizije u vezi novostvorene situacije na sektoru brigade

📜 Izvještaj štaba Prvog bataljona Treće brigade Treće NOU divizije od 4 decembra 1942 god. štabu brigade o borbama na sektoru bataljona

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 5 decembra 1942 god. štabu Prve, Druge, Treće i Sandžačke brigade za raspored jedinica u vezi neprijateljskog prodora u Jajce i za prikupljanje pozadinskog ljudstva za operativne jedinice

📜 Izvještaj štaba Treće NOU divizije od 5 decembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o borbama na sektoru Turbe - Jajce i o prodoru neprijatelja u Jajce

📜 Izvještaj štaba Druge brigade Treće NOU divizije od 5 decembra 1942 god. Štabu divizije o situaciji na sektoru brigade i o rasporedu jedinica u vezi novonastale situacije

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 6 decembra 1942 god. štabu Prve, Druge i Treće brigade za raspored jedinica na prostoriji između rijeke Vrbas - Ranča Planine i Gole Planine

📜 Naređenje štaba Prve brigade Treće NOU divizije od 6 decembra 1942 god. štabovima bataljona o rasporedu jedinica brigade poslije neprijateljskog prodora u Jajce

📜 Izvještaj štaba Operativnog sektora Jajce - Mrkonjić Grad od 8 decembra 1942 god. štabu Treće NOU divizije o borbama na sektoru Jajce - Mrkonjić Grad

📜 Kritički osvrt štaba Prve brigade Treće NOU divizije od 9 decembra 1942 god. štabovima bataljona brigade na nedostatke u proteklim borbama

📜 Izvještaj štaba Druge brigade Treće NOU divizije od 9 decembra 1942 god. Štabu divizije o borbama na Komaru, Golešu i Ravnoj Gori i o situaciji u jedinicama poslije borbi

📜 Obavještenje štaba 1. proleterske divizije NOVJ od 10 decembra 1942. Štabu 3. NOU divizije o zauzimanju Kotor-Varoša, rasporedu divizije i predlogu za sadejstvo na prostoriji između rijeka Vrbasa, Vrbanje i Ugara

📜 Upozorenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 11 decembra 1942 god. Štabu Treće NOU divizije na taktičke greške i propuste u borbama za odbranu Jajca, i direktiva za ofanzivna dejstva na komunikacije na prostoru Travnik, Donji Vakuf, Ćosići

📜 Izvještaj štaba Treće NOU divizije od 11 decembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o brojnom stanju i naoružanju neprijateljskih snaga na sektoru Jajce - Turbe - Travnik

📜 Naređenje Štaba 3. NOU divizije od 11. decembra 1942. štabovima brigada za dejstva između Zenice i Žepča i za napad na Lašvu

📜 Izvještaj štaba Druge brigade Treće NOU divizije od 13 decembra 1942 god. Štabu divizije o rasporedu jedinica i o situaciji kod neprijatelja

📜 Izvještaj štaba Operativnog sektora Jajce - Mrkonjić Grad od 13 decembra 1942 god. nggabu Treće NOU divizije o situaciji na sektoru Jajce - Mrkonjić Grad i o moralno-političkom stanju u jedinicama

📜 Izvještaj štaba Prve brigade Treće NOU divizije od 15 decembra 1942 god. Štabu divizije o čišćenju terena oko Blatnice od četničkih bandi

📜 Naređenje štaba Prve brigade Treće NOU divizije od 15 decembra 1942 god. štabovima bataljona za napad na neprijateljska uporišta Begov Han i Nemila i čišćenje terena od četničkih bandi

📜 Izvještaj štaba Prve brigade Treće NOU divizije od 16 decembra 1942 god. Štabu divizije o rezultatu napada na Begov Han i čišćenje okolnih sela od ustaške milicije i četnika

📜 Izvještaj štaba Druge brigade Treće NOU divizije od 16 decembra 1942 god. o napadu na neprijateljsko uporište Gučja Gora i čišćenje okolnih sela od ustaške milicije

📜 Izvještaj štaba Treće brigade Treće NOU divizije od 16 decembra 1942 god. Štabu divizije o napadu na neprijateljska uporišta Vranduk i Nemila

📜 Izvještaj štaba Prve brigade Treće NOU divizije od 18 decembra 1942 god. Štabu divizije o napadu na Begov Han i Papratnicu

📜 Izvještaj štaba Petog bataljona Prve brigade Treće NOU divizije od 18 decembra 1942 god. Štabu divizije o borbama kod Nemile

📜 Izvještaj Druge brigade Treće NOU divizije od 18 decembra 1942 god. Štabu divizije o situaciji kod neprijatelja na sektoru Travnik - Zenica

📜 Izvještaj štaba Druge brigade Treće NOU divizije od 18 decembra 1942 god. Štabu divizije o pojavi neprijateljske kolone kod Gučje Gore

📜 Izvještaj štaba Drugog bataljona Treće brigade Treće NOU divizije od 18 decembra 1942 god. štabu brigade o napadu na Begov Han i Nemilu i podaci o neprijateljskim snagama u Zenici

📜 Izvještaj štaba Treće brigade Treće NOU divizije od 18 decembra 1942 god. Štabu divizije o prikupljanju neprijatelja kod Nemile, Tetova i Begov Hana

📜 Naređenje štaba 3. NOU divizije od 18. decembra 1942. štabovima brigada za dejstva na komunikacijama Turbe–Jajce i Turbe – Donji Vakuf

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 19 decembra 1942 god. štabu Prve, Druge i Treće brigade za sprječavanje prodora neprijatelja u dolinu Vrbanje i za zauzimanje položaja na Kilovačkom Brdu - Svinskoj Glavi i na Suhom Brdu i Oridskom Visu

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 20 decembra 1942 god. Štabu Treće NOU divizije za ofanzivno dejstvo na komunikacije Lašva - Travnik - Donji Vakuf i Zenica-Žepče

📜 Naređenje štaba Treće NOU divizije od 20 decembra 1942 god. štabu Prve, Druge i Treće brigade za nov raspored jedinica i za organizaciju izviđačke i obavještajne službe na novoj prostoriji

📜 Izvještaj štaba Treće NOU divizije od 21 decembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o napadu na neprijateljske posade na pruzi Vraca - Žepče i na uporišta Mehuriće, Maline, Gučja Gora, Bukovica, Brajkovići i Grahovčići

📜 Izvještaj Druge brigade Treće NOU divizije od 21 decembra 1942 god. Štabu divizije o borbama na Gučjoj Gori, Vitezu, Mehurićima i drugim neprijateljskim uporištima

📜 Bojna relacija Treće NOU divizije za vrijeme od 12 do 22 decembra 1942 godine

📜 Izvještaj štaba Treće NOU divizije od 27 decembra 1942 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o napadu na Turbe i Goleš i okolna neprijateljska uporišta

📜 lzveštaj Politodela Desete hercegovačke udarne brigade Treće NOU divizije od 31. decembra 1942. Centralnom komitetu KPJ

📜 Izvještaj Štaba Treće NOU divizije od januara 1943 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o oslobođenju Novog Šehera i čišćenju okolnih uporišta od četničkih elemenata

📜 Uputstvo zamenika političkog komesara 5. crnogorske brigade 3. NOU divizije od 1. januara 1943. bataljonskim partijskim biroima o otklanjanju nedostataka u partijskim organizacijama

loading

Molimo sačekajte, dokumenti se učitavaju...

Fotografije

loading

Istorijske fotografije se učitavaju...

Povezane odrednice

Sarajevo Mojkovac 4. proleterska (crnogorska) udarna brigada Borbe za Jajce 1942. Nevesinje Italija u drugom svetskom ratu Zetski partizanski odred Centralni komitet KPJ Borbe u Bosni i Hercegovini 1942. 9. crnogorska udarna brigada Borbe u Crnoj Gori 1944. Glavna operativna grupa NOVJ 8. crnogorska udarna brigada Berane Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu 5. proterska (crnogorska) udarna brigada Borbe u Bosni i Hercegovini 1943. 14. srpski korpus NOVJ Travnik Kolašin Rožaje Šavnik Jajce 14. srpska udarna brigada Politički komesari u NOR-u Andrijevica 6. crnogorska udarna brigada Podgorica Danilovgrad 37. sandžačka divizija NOVJ Vrhovni štab NOVJ Bitka za Prozor 1943. Diverzije u oslobodilačkom ratu 1. proleterska divizija NOVJ Bor Borbe u Bosni i Hercegovini 1945. Komski partizanski odred Josip Broz Tito Donji Vakuf Brodarevo 1. dalmatinska proleterska udarna brigada 10. hercegovačka udarna brigada Omladina u ratu Bijelo Polje 7. SS divizija Prinz Eugen Prozor Saradnja četnika sa okupatorom Sjenica Nikšić 2. proleterska divizija NOVJ Glavni štab Crne Gore 3. proleterska (sandžačka) udarna brigada Ranjenici u ratu Prijepolje 7. crnogorska omladinska brigada Budo Tomović Bitka za Srbiju Borbe u Crnoj Gori 1943. Operacija Schwarz 23. srpska udarna divizija NOVJ 181. pešadijska divizija Borbe u Srbiji 1944. Bolnice u oslobodilačkom ratu Borbe u Hercegovini 1943. Bitka na Neretvi Gacko Završne operacije u Jugoslaviji Borbe u Dalmaciji 1943. Četnici u drugom svetskom ratu Pero Ćetković Operacija Weiss Borbe u Hrvatskoj 1943. Narodni heroji Jugoslavije Gornji Vakuf 2. udarni korpus NOVJ 5. krajiška udarna divizija NOVJ