Kolašin u drugom svetskom ratu

⚔️ 13. 7. 1941. Na Žutom kršu (kod Kolašina), u prisustvu člana PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak, održan sastanak MK KPJ za Kolašin. Zaključeno: da se formiraju gerilski odredi i da otpočnu akcije protiv okupatora.

⚔️ 14. 7. 1941. Kod Vrlostupa (na putu Mojkovac-Kolašin) grupa ustanika napala iz zasede dva italijanska kamiona. Neprijatelju naneti gubici.

⚔️ 15. 7. 1941. Ljevorečki gerilci jačine oko 120 ljudi razoružali karabinijersku stanicu u Lijevoj Rijeci (kod Kolašina). Zarobljeno 12 italijanskih karabinijera.

⚔️ 16. 7. 1941. Na mestu Gradac (na putu Mojkovac-Kolašin) napadnut jedan kamion sa italijanskim vojnicima. Ranjeno 12, a ubijena 4 italijanska vojnika.

⚔️ 16. 7. 1941. Kod s. Sjerogošta (blizu Kolašina) oko 50 gerilaca napalo dva italijanska kamiona sa oko 30 vojnika. Poginulo oko 25 italijanskih vojnika.

⚔️ 20. 7. 1941. Ustaničke snage prinudile na predaju italijanski garnizon u Kolašinu. Zarobljeno oko 260 italijanskih vojnika a zaplenjeno oko 230 pušaka, 8 p. mitraljeza, 12 lakih minobacača i mnogo municije.

⚔️ 20. 7. 1941. U Kolašinu imenovan NO odbor za srez kolašinski.

⚔️ 23. 7. 1941. Otpočeo rad partizanske pošte u Beranama (sada: Ivangrad). Odmah su uspostavljene telefonske linije sa Andrijevicom, Bijelim Poljem, Kolašinom i nizom drugih mesta.

⚔️ 3. 8. 1941. Italijanski vojnici nastupajući iz Podgorice (sada: Titograd) ka Kolašinu, toga dana i sutradan, spalili s. Verušu.

⚔️ 5. 8. 1941. Jedinice italijanske divizije -Venecija- zauzele Kolašin.

⚔️ 8. 8. 1941. Delovi italijanske divizije -Pusterija- ušli u Mojkovac, koji su branili Poljski, Kolašinsko-rečinski i Bjelopoljski ustanički bataljon.

⚔️ 8. 8. 1941. Jedinice italijanske divizije -Pusterija-, nastupajući od Kolašina prema Bijelom Polju, zapalile u s. Rijeci Mušovića (kod Kolašina) 15 kuća, internirale 7 muškaraca i dve žene i oterale svu stoku koju su našle u selu. Neprijatelj je zatim zapalio katune na pl. Bjelasici, s. D. Štitaricu i deo s. Podbišća.

⚔️ 0. 9. 1941. Na Sinjajevini održana partijska konferencija sreza kolašinskog. Prisustvovalo oko 25 delegata. Analizirana politička i vojna situacija u svetu, u Crnoj Gori i srezu. Izabran novi MK KPJ za Kolašin.

⚔️ 0. 9. 1941. Na pl. Rujištu održana partijska konferencija za srez andrijevički. Prisustvovali oko 20 delegata, članovi PK i članovi OK KPJ za Kolašin. Odlučeno da se pojača politički rad u narodu i da se gerilski odredi sa planina vrate u sela. Izabran nov MK KPJ za srez andrijevički.

⚔️ 0. 9. 1941. Šovinistički nastrojene šiptarske grupe, nahuškane od fašističkih prvaka, upale u Mitrovički Kolašin. Došlo je do borbi, paljenja sela, pljačkanja i ubijanja Srba.

⚔️ 25. 9. 1941. Na Poganim međama, između sela Lutova i Peleva Brijega na komunikaciji Titograd-Kolašin, grupa od 16 gerilaca iz Piperskog bataljona -Jole Piletić- napala iz zasede italijansku autokolonu od 35 kamiona i nanela joj gubitke od 8 mrtvih i oko 20 ranjenih vojnika i oficira.

⚔️ 27. 9. 1941. Kod Poganih međa (na putu Titograd-Kolašin) delovi bataljona -Marko Miljanov- Zetskog NOP odreda napali motorizovanu kolonu italijanske policije, ubili 6 policajaca i jednog oficira i uništili 3 motocikla.

⚔️ 0. 10. 1941. Štab NO gerilskih (partizanskih) odreda za Crnu Goru, Boku i Sandžak izdao uputstvo za -organizaciju i strukturu partizanske narodne vojske-, kojim je predviđeno formiranje četa, bataljona, brigada i odreda. Čete i bataljoni bi se formirali po ranijem crnogorskom principu: bratstvenici iz bližih sela obrazuju četu od 100-140 boraca; bataljoni bi se formirali -po većim bratstvima, plemenima i opštinama-; brigade bi -obuhvatale veće geografske oblasti-. Uputstvom je bilo predviđeno da se do 1. novembra formira 9 brigada (Lovćenska, Zetska, Bjelopavlićka, Nikšićka, Durmitorska, Kolašinska, Gornjovasojevićka, Donjovasojevićka i Limska) i ukazano je na mogućnost preformiranja brigada u odrede. Skrenuta je pažnja na temeljitost u radu oko organizacije partizaske vojske.

⚔️ 0. 10. 1941. U s. Kolašinovićima (kod Danilovgrada) na konferenciji predstavnika seoskih NO odbora izabran NO odbor opštine jelenačke (srez Danilovgrad).

⚔️ 2. 10. 1941. Na Žabetinom potoku (kod Jelinog duba, na putu Podgorica-Kolašin) delovi partizanskog bataljona -Marko Miljanov- (40 boraca) napali italijansku kolonu od 24 motociklista, pratnju motorizovane kolone od 50 kamiona sa tenkovima. U borbi je poginulo 5 italijanskih vojnika i jedan oficir, a oštećeno 13 motocikla.

⚔️ 18. 10. 1941. Kod Jelina duba (na komunikaciji Titograd-Kolašin) jedinice Zetskog NOP odreda jačine oko 300 boraca iz zasede napale i uništile italijansku auto-kolonu od 43 kamiona, i tom prilikom ubile i ranile oko 150 vojnika, a zarobile 64. Partizani su imali jednog mrtvog i jednog ranjenog.

⚔️ 0. 11. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio štabovima NOP odreda na teritoriji Crne Gore i Boke da, radi lakšeg zauzimanja Pljevalja, blokiraju neprijatelja u Bijelom Polju, Beranama (sada: Ivangrad), Kolašinu i Andrijevici i prekinu sve komunikacije koje iz neprijateljskih garnizona vode ka Pljevljima.

⚔️ 7. 11. 1941. Morački bataljon i Vod rovačkih partizana Komskog NOP odreda srušili most u rejonu s. Pajkova Vira kod Kolašina i time 15 dana onemogućili neprijatelju saobraćaj na putu Lijeva Rijeka - Mateševo - Kolašin.

⚔️ 13. 11. 1941. Na mestu zvanom Platno (na putu Titograd-Kolašin) delovi bataljona -Marko Miljanov- Zetskog NOP odreda porušili potporne zidove i onesposobili komunikaciju za saobraćaj.

⚔️ 26. 11. 1941. U Lijevoj Rijeci (kod Kolašina) formirana Ljevorečka partizanska četa.

⚔️ 3. 12. 1941. Kod s. Jezerca (južno od Kolašina) jedinice Komskog NOP odreda napale italijansku auto-kolonu i nanele joj gubitke.

⚔️ 5. 12. 1941. Izabran opštinski NO odbor za D. Moraču, sa sedištem u manastiru Morači (kod Kolašina).

⚔️ 7. 12. 1941. U s. Radovču (kod Titograda) održano savetovanje PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak, na kome je, posle analize vojno-političke situacije, zaključeno: suzbiti svako zastranjivanje i svim rodoljubima omogućiti aktivno učešće u NOB-u, po svaku cenu onemogućiti stvaranje četničkih oružanih formacija, pojačati političkopartijski i kulturni rad, preduzeti sve potrebne mere u cilju pomoći siromašnim porodicama (mobama, rekvizicijom imovine narodnih neprijatelja i si.), srediti partijske organizacije na teritoriji Bara, Kolašina, Berana, Andrijevice, u katunskoj nahiji i u Boki; izvršiti pravilnu raspodelu kadrova, ne zapostavljajući pri tome rad u pozadini, redovnije održavati međusobne veze i veze partijskih organizacija sa PK, pojačati rad među omladinom i ženama; sprovesti direktivu PK u vezi s radom Partije u NOP odredima, kao i direktivu u vezi s organizacijom i radom NO odbora; organizovati agitaciono-propagandnu komisiju pri PK i saradnju u listu -Narodna borba-; posvetiti veću brigu partijskoj tehnici; realnije ocenjivati stvarni odnos snaga (ne potcenjivati neprijatelja).

⚔️ 13. 12. 1941. Održano partijsko savetovanje za područje MK KPJ Kolašin; preneta partijska linija izložena na pokrajinskom partijskom savetovanju; diskutovano o političkoj situaciji i o pojačanom radu pete kolone u srezu; doneti zaključci u vezi sa daljim radom.

⚔️ 17. 12. 1941. Kod mesta Jezerca (na komunikaciji Kolašin-Mateševo) delovi Kolašinsko-rečinskog bataljona Komskog NOP odreda napali na italijansku kolonu od 5 kamiona, ubili 22 italijanska vojnika i 2 oficira i zarobili 5 vojnika, zaplenili 3 p. mitraljeza. 22 puške i 2 minobacača i uništili svih 5 kamiona. Partizani su imali 2 ranjena.

⚔️ 20. 12. 1941. Povodom pojačane aktivnosti vođa četničkog pokreta na području srezova andrijevičkog, beranskog i kolašinskog i formiranja četničkih -nacionalnih odbora- -narodne vojske-, Okružni komitet KPJ za Berane uputio proglas narodu: poziva ga da u narodnooslobodilačkim partizanskim četama, pod vođstvom KPJ, nastavi bespoštednu borbu protiv okupatora i domaćih izdajnika, rušilaca narodnog jedinstva.

⚔️ 20. 12. 1941. Kod s. Pajkova Vira (blizu Kolašina) Donjomoračka partizanska ceta Komskog NOP odreda napala italijansku jedinicu i, posle tročasovne borbe, ubila 6 i ranila 10 italijanskih vojnika. Partizani su imali 3 ranjena.

⚔️ 22. 12. 1941. Kod manastira u s. D. Morači, zbog pogoršanja vojno-političke situacije u srezu kolašinskom, otpočelo dvodnevno partijsko i vojno savetovanje MK KPJ za Kolašin i Štaba Komskog NOP odreda.

⚔️ 3. 1. 1942. Kod Raškova guvna (na komunikaciji Kolašin-Titograd) dve čete Komskog NOP odreda napale italijansku auto-kolonu i, posle kraće borbe, nanele joj gubitke od 25 mrtvih, 10 ranjenih i 6 zarobljenih. Zaplenjeni su 2 p. mitraljeza, 8 pušaka i druga oprema a uništeno je 8 kamiona. Partizani su imali jednog poginulog i jednog ranjenog borca.

⚔️ 5. 1. 1942. Italijanske posadne trupe, pod pritiskom partizanskih snaga, evakuisale Kolašin, Lijevu Rijeku i Mateševo i povukle se u Berane (sada: Ivangrad) i Andrijevicu. U napuštena mesta su ušle jedinice Komskog NOP odreda.

⚔️ 19. 1. 1942. U s. Kraljskim Barama (kod Kolašina) jače četničke snage opkolile dve čete Komskog NOP odreda (oko 140 boraca), koje su bile na prenoćištu bez potrebnog obezbeđenja, i u zoru ih napale i nanele im teške gubitke. Tom prilikom su četnici ubili 33, ranili 15 i zarobili skoro sve ostale partizane. U toj borbi je poginuo jedan od organizatora narodnog ustanka u srezu kolašinskom, Vukman Kruščić, sekretar MK KPJ za Kolašin, narodni heroj.

⚔️ 0. 2. 1942. Odlukom delegata PK KPJ i GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku formiran kombinovani NOP odred -Radomir Mitrović-, jačine oko 450 boraca. On je vodio borbu protiv četnika oko s. Mateševa i Kolašina.

⚔️ 0. 2. 1942. Povodom masakriranja partizana u s. Kraljskim Barama (kod Kolašina) i s. Lubnicama (kod Ivangrada) koje su izvršili četnici. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku uputio proglas narodu: objašnjava izdajničku politiku četnika u beranskom i andrijevičkom srezu, poziva tamošnje stanovništvo da se pridruže partizanima i zajednički bore protiv okupatora i domaćih izdajnika.

⚔️ 19. 2. 1942. Jedinice Kombinovanog NOP odreda -Radomir Mitrović- izvršile neuspeo napad na četnike u rejonu s. Kraljskih Bara (kod Kolašina).

⚔️ 22. 2. 1942. Jače i dobro naoružane četničke snage (oko 1500 četnika) s teritorije beranskog i andrijevičkog sreza izvršile napad i razbile Kombinovani NOP odred -Radomir Mitrović- koji je držao položaje na pravcu s. Mateševo-Kolašin. Borbe su trajale ceo dan, Partizanske jedinice su imale znatne gubitke, dok gubici četnika nisu utvrđeni. Idućeg dana su četnici zauzeli Kolašin.

⚔️ 25. 2. 1942. Radi odbrane slobodne teritorije sreza šavničkog od napada četnika iz rejona Kolašina, po naređenju Štaba Durmitorskog NOP odreda formirana Komanda sinjajevinskog sektora. Komandi sektora su stavljeni na raspolaganje tri bataljona iz Durmitorskog i jedna četa Nikšićkog NOP odreda.

⚔️ 3. 3. 1942. Otpočeo napad jedinica Sinjajevinskog sektora na četničke snage na prostoru s. Podbišće - s. Polja Kolašinska - Mojkovac i napad jedinica Crnogorsko-sandžačkog odreda na četničke snage kod s. Ravne Rijeke i s. Majstorovine. Posle dosta jakih dvodnevnih borbi neprijatelj je bio razbijen i odbačen prema Kolašinu i Bijelom Polju, a partizanske jedinice su zauzele s. Polja Kolašinska, varošicu Mojkovac i sva sela do Markovog brda (3 km sever no od Kolašina). Osetne gubitke su imale obe strane. Ukupni gubici jedinica Sinjajevinskog sektora iznosili su 13 poginulih i lfi ranjenih boraca.

⚔️ 10. 3. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito naredio GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku da formira Crnogorsku NO proletersku udarnu brigadu i omladinske partizanske udarne bataljone, likvidira četnička uporišta u andrijevičkom i beranskom srezu i, uz sadejstvo Crnogorsko-sandžačkog odreda, zauzme Kolašin.

⚔️ 14. 3. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito naredio Štabu Durmitorskog NOP odreda da se sve snage na sektoru Kolašina stave pod jedinstvenu komandu radi uspešnije likvidacije tamošnjih četnika Draže Mihailovića.

⚔️ 16. 3. 1942. VŠ NOP i DV Jugoslavije naredio GŠ NOP odreda za Sandžak da objedini dejstva svih jedinica na području Sandžaka i likvidira četnike; da Bjelopoljski NOP odred sadejstvu je sa crnogorskim jedinicama pri napadu na Kolašin.

⚔️ 20. 3. 1942. Jače četničke snage pod komandom Pavla Đurišića, iz više pravaca, napale jedinice Kemskog i delove Lovćenskog NOP odreda u rejonu sela: Poljane, Žirci, Bistrica i Crkvine (kod Kolašina) i nanele im osetne gubitke. Pored ostalih, poginuli su sekretar PK SKOJ-a i član PK KPJ i GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku Budo Tomović i član GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku Bajo Sekulić, narodni heroji.

⚔️ 1. 4. 1942. U šavničkom srezu otkrivena četnička zavera. Zaverenici su imali zadatak da ubiju delegata VŠ NOP i DVJ Mošu Pijade, članove MK KPJ i Štaba Durmitorskog NOP odreda i druge partizanske rukovodioce. Pored toga, oni su nameravali da izvrše puč na slobodnoj teritoriji i stvore četničku komandu na području šavničkog sreza, te omoguće prodor četničkih snaga od Kolašina u taj srez. Zaverenici su pohvatani i, posle istrage, osuđeni na smrt.

⚔️ 6. 4. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito uputio naređenje štabovima Durmitorskog i Komskog NOP odreda, u kome je dao niz uputstava: o uspešnijem vođenju borbe protiv okupatora i četnika; o najcelishodnijoj upotrebi, jačini, zadacima i rasporedu udarnih bataljona na sektoru Kolašin-Mojkovac; o partizanskoj taktici ratovanja; o važnosti službe izviđanja i obezbeđenja. Na kraju on odobrava formiranje udarnih omladinskih četa i bataljona na području tih NOP odreda.

⚔️ 16. 4. 1942. Četnici, jačine oko jednog bataljona, iz Kolašina okružili i iznenada napali 3. četu 2. udarnog bataljona Durmitorskog NOP odreda koja je držala položaje na Vratlu (na pl. Sinjajevini). U borbi je posle jačeg otpora, poginulo 11 partizana, a ostale su četnici zarobili.

⚔️ 20. 4. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito naredio Štabu Durmitorskog NOP odreda da formira Komandu partizanskog područja na Žabljaku i da prilikom borbi na kolašinskom sektoru koordinira dejstva svoga odreda sa dejstvima susednih jedinica.

⚔️ 21. 4. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito imenovao novi GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku i dao mu detaljna uputstva o formiranju i načinu dejstava NOP odreda i o organizaciji vojnoteritorijalne vlasti na teritoriji svakog NOP odreda. Pored toga ukazao je na značaj i način odbrane Kolašina.

⚔️ 23. 4. 1942. Pod rukovodstvom komandanta GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku, 1, udarni bataljon Durmitorskog NOP odreda, 1. i 2. bataljon Komskog NOP odreda i 3. udarne bataljon Zetskog NOP odreda izvršili uspešan napad na četničke snage u G. Morači. Posle višečasovne jake borbe četnici su razbijeni i odbačeni prema D. Morači i Kolašinu, a partizanske jedinice ponovo su zaposele G. Moraču. Neprijatelju su naneti gubici od 31 mrtvog i 35 zarobljenih, a zaplenjen je veći broj pušaka i municije. Partizanske jedinice su imale 3 mrtva i 6 ranjenih boraca.

⚔️ 4. 5. 1942. Jake četničke snage, dobro naoružane italijanskim lakim i teškim oružjem, otpočele koncentrične napade od Kolašina, dolinom Tare i preko Sinjajevine, i od Berana. preko pl. Bjelasice i Bijelog Polja, u pravcu Mojkovca i s. Šahovića, na jedinice Bjelopoljskog, Durmitorskog, Komskog NOP odreda, delove Zetskog NOP odreda i 1. bataljona 1. proleterske NOU brigade. Četnici su u toku dvodnevnih borbi, i pored jakog otpora partizanskih jedinica, uspeli da zauzmu Mojkovac i da izbiju na padine Sinjajevine. U tim borbama oni su, prema nepotpunim podacima, imali 66 mrtvih, više ranjenih i 14 zarobljenih, a partizani 11 poignulih i ranjenih boraca.

⚔️ 6. 5. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito naredio GŠ NOP i DO za Crnu Goru i Boku i delegatima VŠ pri njemu: napasti četničku grupaciju kod Kolašina.

⚔️ 8. 5. 1942. VŠ NOP i DV Jugoslavije naredio GŠ NOP DO za Sandžak da jedinice pod njegovom komandom sadejstvuju jedinicama GŠ NOP i DO za Crnu Goru pri napadu na kolašinski sektor i dao mu uputstvo o načinu daljeg dejstva u toku neprijateljske ofanzive.

⚔️ 9. 5. 1942. Jedinice Sinjajevinskog sektora i Bjelopoljskog NOP odreda, izvršile snažne napade na četnike u rejonu Gojakovića, Polja Kolašinskih, Podbišća, Štitarice i Bistrice i do 11. maja uspele da zauzmu pomenuta sela i Mojkovac i da četnike odbace prema Kolašinu. U tim borbama četnicima su naneseni gubici od oko 100 mrtvih, nešto ranjenih i 25 zarobljenih. Zaplenjeni su 1 minobacač sa 18 granata, 1 mitraljez sa preko 2000 metaka, nekoliko p. mitraljeza i veći broj pušaka. Ukupni gubici partizanskih jedinica su bili 24 poginula i 21 ranjeni borac. Pored ostalih, poginuo je komandant bataljona Bjelopoljskog NOP odreda Ljubo Bakoč, narodni heroj.

⚔️ 16. 5. 1942. Dvanaest partizanskih udarnih bataljona, u sadejstvu s jedinicama Bjelopoljskog NOP odreda, izvršilo napad na četnike u Kolašinu. Partizanske jedinice, iscrpljene glađu i višemesečnim borbama, s malo municije, nisu bile kadre da izvrše zadatak, Pretrpevši gubitke od 15 poginulih i 15 ranjenih boraca, one su se povukle na polazne položaje. U borbama za Kolašin četnici su imali oko 30 mrtvih i više ranjenih.

⚔️ 27. 5. 1942. Jake italijanske i četničke snage, prodirući od Nikšića, zauzele Šavnik, a četničke snage iz Kolašina ušle u Žabljak. Ta mesta su branile jedinice Durmitorskog, Komskog, Nikšićkog NOP odreda i delovi 1. proleterske NOU brigade.

⚔️ 16. 1. 1943. U s. Budimlju (kod Berana - sada: Ivangrad) četnici uhapsili 11 pripadnika NOP-a i sproveli ih u Kolašin, u zatvor.

⚔️ 20. 2. 1943. Oko 5.000 crnogorskih i sandžačkih četnika izvršilo pokret iz Nikšića i Kolašina za Bosnu u cilju pružanja pomoći nemačko-italijanskim snagama u bici na Neretvi, u borbi protiv snaga NOVJ.

⚔️ 28. 2. 1943. Na zboru u Kolašinu, u prisustvu šefa britanske vojne misije pri četničkoj Vrhovnoj komandi pukovnika Belija, Draža Mihailović napao vladu V. Britanije, istakavši da je glavni izvor četničkog snabdevanja italijanska a ne britanska pomoć, te da su partizani i muslimani glavni neprijatelji četnika.

⚔️ 0. 4. 1943. Četnici predali 350 rodoljuba iz kolašinskog zatvora italijanskim vlastima, te ih ove sprovele u koncentracioni logor u Baru.

⚔️ 10. 4. 1943. VŠ NOV i POJ uputio šest rukovodilaca u šavnički i četiri u kolašinski srez sa zadatkom da se, pre dolaska jedinica 2. proleterske udarne i 3 udarne divizije NOVJ, povežu s partizanskim grupama na terenu, da mobilišu ljudstvo i formiraju jače pozadinske jedinice za razbijanje četničkih snaga i da organizuju narodnu vlast u tom kraju.

⚔️ 10. 4. 1943. U s. Kovrenu i s. Šahovićima (kod Bijelog Polja) jedinice 1. proleterske udarne divizije NOVJ, posle višečasovne borbe, slomile otpor četničkih Limsko-sandžačkih odreda i produžile nastupanje ka Kolašinu.

⚔️ 5. 5. 1943. U rejonu s. Kovren - pl. Stožer - s. Barice - s. Šahovići (kod Bijelog Polja) delovi 1. proleterske udarne divizije NOVJ, posle trodnevnih borbi, razbili oko 2000 četnika, čija se glavnina prebacila na levu obalu r. Tare i povukla ka Mojkovcu i Kolašinu.

⚔️ 8. 5. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito održao u s. D. Kruševu (u dolini r. Pive) sastanak sa zamenikom i pomoćnikom načelnika VŠ i komandantima divizija Glavne operativne grupe (sem komandanta 7. divizije NOVJ) na kome ih je upoznao s daljim planom dejstva i postavio zadatke: da 1. i 2. proleterska udarna divizija NOVJ unište preostale neprijateljske snage u istočnom delu Crne Gore, oslobode Kolašin i Berane (sada: Ivangrad), stvore povoljnu operacijsku osnovicu za prodor u Srbiju i, prodorom preko Kosova i Metohije, pomognu oslobodilački pokret u Albaniji; da 3. udarna divizija NOVJ obezbeđuje desni bok i pozadinu 2. proleterske divizije NOVJ, a 7. divizija NOVJ obezbeđuje levi bok i pozadinu 1. proleterske udarne divizije NOVJ.

⚔️ 14. 5. 1943. U Andrijevici i Kolašinu jedinice nemačke 1. brdske divizije razoružale preko 2000 četnika Limsko-saiidžačkih odreda i streljale 150 pristalica NOP-a iz kolašinskog zatvora.

⚔️ 17. 5. 1943. U rejonu Mojkovca i Kolašina 2. proleterska udarna divizija NOVJ, pod pritiskom jedinica nemačke 1. brdske divizije, povukla se preko r. Tare i na levoj obali organizovala odbranu s ciljem da sprečava prodor nemačkih jedinica ka Žabljaku.

⚔️ 18. 5. 1943. U dolini r. Platnice (kod pl. Umova) 4. proleterska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ okružila delove motorizovanog odreda -Daumiler- (54. izviđački bataljon i četu 98. puka nemačke l. brdske divizije), ali su je jače nemačke snage od s. Lipova i Kolašina napale s leđa i, posle oštrih borbi, deblokirale svoje okružene delove i zauzele Vučje (kod Kolašina).

⚔️ 28. 6. 1943. U kolašinskom srezu održani prvi sastanci komunista posle povratka partijskih radnika sa r. Sutjeske. Odlučeno je da se oživi aktivnost partizanskih četa. Ubrzo je formirana partizanska četa u Rovcima (kod Kolašina).

⚔️ 9. 8. 1943. Na sastanku SK KPJ za Kolašin odlučeno da se formira 1. udarna partizanska četa.

⚔️ 29. 8. 1943. Kod Muklog vira (blizu Kolašina) 1. udarna partizanska četa napala kolonu italijanskih kamiona i posle kratke i oštre borbe ubila oko 20 italijanskih vojnika.

⚔️ 31. 8. 1943. U rejonu Lukačko brdo - s. Sjerogošte (kod Kolašina) jedinice italijanske divizije -Venecija- zapalile 32 kuće.

⚔️ 20. 9. 1943. Četnička 1. i 2. bjelopoljska i Jurišna brigada i deo četničke Kolašinske brigade izbili iz Bijelog Polja na liniju s. Kovren - s. Bliškovo s ciljem da prodru prema Pljevljima i odbrane ih od jedinica 2. proleterske udarne divizije NOVJ.

⚔️ 27. 9. 1943. Četvrta proleterska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ zauzela Kolašin posle 14-časovne borbe protiv 2. bataljona 83. puka italijanske divizije -Venecija- i oko 300 četnika. Italijanski bataljon je prišao toj proleterskoj brigadi, dok su razbijeni četnici u neredu odstupili ka s. Mateševu. Neprijateljski gubici: 30 mrtvih i oko 30 ranjenih. Brigada je imala 6 mrtvih i 12 ranjenih. Zaplenjeno je 6 mitraljeza, 6 p. mitraljeza, 6 minobacača, 46 pušaka, 300 ručnih bombi i veća količina municije.

⚔️ 30. 9. 1943. Četničke brigade 1. i 2. beranska, Kolašinska, Jurišna i Andrijevička otpočele napad sa pravca s. Mateševa na 4. proletersku NOU brigadu i 2. bataljon 83. puka italijanske partizanske divizije -Venecija- u Kolašinu. Hitno prebačeni iz Mojkovca, delovi 2. dalmatinske NOU i 2. proleterske NOU brigade, uz sadejstvo Vasojevićkog partizanskog bataljona i Bjelopoljskog bataljona 3. proleterske (sandžačke) NOU brigade, 4. oktobra su protivnapadom razbili četnike i odbacili ih ka s. Mateševu uz gubitke od oko 200 mrtvih i ranjenih. Za izvanrednu požrtvovanost u žestokim višednevnim borbama pri oslobođenju i odbrani Kolašina Vrhovni komandant je pohvalio 4. proletersku NOU brigadu i 2. bataljon 83. puka italijanske partizanske divizije -Venecija-.

⚔️ 1. 10. 1943. U rejonu Zekova glava - Troglav (kod Kolašina) Vasojevićki udarni bataljon napao iz zasede i razbio italijansko-četničku kolonu jačine 220 vojnika. Poginulo je 9 italijanskih vojnika i 4 četnika, ranjeno 8 italijanskih vojnika i veći broj četnika i zarobljeno 115 italijanskih vojnika i 10 četnika. Bataljon je imao 1 poginulog i 5 ranjenih.

⚔️ 4. 10. 1943. Obavešten o neuspelom četničkom napadu na Kolašin, Draža Mihailović radiogramom naredio Komandi četničkog Istočnog fronta da svoje snage prikupi u Andrijevici i Beranama (sada: Ivangrad) i stavi ih pod zaštitu Italijana. Istovremeno je naredio četničkom Zetskom odredu da što pre pritekne u pomoć s jugozapada, a hercegovačkim četnicima - da izvrše jači pritisak prema Crnoj Gori.

⚔️ 7. 10. 1943. Nastupajući dolinom r. Jelovice i pravcem pl. Patkovica - Konjsko brdo, 2. dalmatinska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ i Udarna grupa bataljona odbacile četničku 1. i 2. beransku brigadu i Kolašinski odred i izbile na liniju Meka - Soko - pl. Šestarevac (kod Berana, sada: Ivangrad). Sutradan je odbijen pokušaj četnika da ponovo ovladaju ovim položajem, a time su stvoreni uslovi za prenošenje dejstava u dolinu r. Lima i uspostavljanje taktičke veze s jedinicama Zetskog NOP odreda kod Bioča.

⚔️ 10. 10. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredbom pohvalio borce, komandire i političke komesare 4. proleterske (crnogorske) udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ i vojnike 2. bataljona 83. puka italijanske partizanske divizije -Venecija- za izvanrednu požrtvovanost u žestokim višednevnim borbama pri oslobođenju i odbrani Kolašina.

⚔️ 12. 10. 1943. Na Trešnjeviku i Rudom brdu (kod Andrijevice) 2. dalmatinska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ, u sađejst.vu sa delovima 4. proleterske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, razbila četničku 1. i 2. beransku brigadu i Šekularski, Kolašinsko-rečanski, Slatinski i Trepački bataljon, te tako slomila i poslednji pokušaj četničkih snaga da ovladaju dolinom r. Lima i povrate Berane (sada: Ivangrad).

⚔️ 15. 10. 1943. Nastupanjem nemačke 118. lovačke divizije iz Podgorice (sada: Titograd) ka Kolašinu i nemačke 297. pešadijske divizije iz Peći ka Andrijevici i Beranama (sada: Ivangrad) otpočela operacija -Balkanšluht- s ciljem da se snage 2. udarnog korpusa NOVJ odbace od komunikacije Peć-Podgorica i da se opkole delovi italijanske partizanske divizije -Venecija- u Beranama. Posle višednevnih borbi neprijatelj je 23. oktobra ušao u Andrijevicu, a potom zauzeo i Berane.

⚔️ 20. 10. 1943. Jedinice nemačke 118. pešadijske divizije, nastupajući od s. Bioča, odbacile delove 2. proleterske udarne divizije i zauzele s. Mateševo (kod Kolašina).

⚔️ 22. 10. 1943. Nemačka 118. lovačka divizija, uz podršku tenkova i četničkog Mojkovačkog korpusa, odbacila 4. proletersku udarnu brigadu 3. udarne divizije NOVJ ka Mojkovcu i zauzela Kolašin.

⚔️ 23. 10. 1943. U s. Šljivovici (kod Kolašina), u borbi protiv četnika i nemačkih jedinica, poginuo puškomitraljezac Jovan Stojanović, narodni heroj.

⚔️ 26. 10. 1943. Četvrta proleterska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ iz Mojkovca protiv napadom odbacila zaštitne delove nemačke 113. lovačke divizije ka s. Mateševu i ponovo zauzela Kolašin (a 28. oktobra i s. Mateševo).

⚔️ 2. 11. 1943. Peta crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ završila dvodnevno čišćenje Gornje i Donje Morače i Rovaca (kod Kolašina) od četnika.

⚔️ 15. 11. 1943. U Kolašinu, u prisustvu 544 delegata, održano I zasedanje Zemaljskog antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Crne Gore i Boke. Obrazovano je ZAVNO Crne Gore i Boke, kao najviši organ narodne vlasti, i postavljeni su čvrsti temelji slobodne zajednice naroda Crne Gore i Boke u okviru nove Jugoslavije.

⚔️ 25. 11. 1943. U Kolašinu, u prisustvu 800 delegata, otpočeo I kongres antifašističke omladine Crne Gore i Boke. Posle dvodnevnog rada osnovan je Ujedinjeni savez antifašističke omladine Crne Gore i Boke i izdata je rezolucija o organizacionoj strukturi i zadacima USAO-a Crne Gore i Boke.

⚔️ 1. 12. 1943. U s. D. Morači (kod Kolašina), po naređenju Štaba 2. udarnog korpusa NOVJ, formiran 1. brdski divizion 2. udarnog korpusa NOVJ.

⚔️ 5. 12. 1943. U Kolašinu, u prisustvu 400 delegata, otpočeo I kongres AFŽ-a Crne Gore i Boke. Posle dvodnevnog rada doneta je rezolucija u kojoj je istaknuto da je cilj AFŽ-a da organizaciono poveže što veći broj žena, učvrsti jedinstvo među ženama, organizuje sistematsku pomoć jedinicama NOVJ, aktivira žene u izgradnji narodne vlasti i dr. Sa kongresa je upućen proglas ženama Crne Gore i Boke s pozivom da se svim snagama bore protiv nemačkih okupatora i domaćih izdajnika.

⚔️ 30. 12. 1943. U s. Vlahovićima (kod Kolašina), po naređenju Štaba 2. udarnog korpusa NOVJ, formirana 7. crnogorska NOU brigada, sastava: četiri bataljona.

⚔️ 1. 1. 1944. U s. Prekobrđu (kod Kolašina) delovi 6. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ razbili četnike i tom prilikom nekoliko njih razoružali.

⚔️ 3. 1. 1944. U s. Prekobrđu (kod Kolašina) izabran MNO odbor.

⚔️ 20. 1. 1944. Pri Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ u Kolašinu počeo niži oficirski kurs s trajanjem od 30 dana. Kurs su pohađala 84 slušaoca (komandiri četa i vodova i njihovi zamenici) iz svih jedinica toga korpusa.

⚔️ 22. 1. 1944. Nemački avioni bombardovali Kolašin.

⚔️ 3. 2. 1944. Naredbom Štaba 2. udarnog korpusa NOVJ reorganizovan Komski NOP odred u Komski i Kolašinski NOP odred.

⚔️ 13. 2. 1944. Po naređenju Štaba 2. udarnog korpusa NOVJ, a u duhu direktive VŠ NOV i POJ, na teritoriji Crne Gore osnovane tri komande vojnih područja - 1. komanda je obuhvatala nikšićki i šavnički srez, 2. komanda - danilovgradski, podgorički i cetinjski srez, 3. komanda - kolašinski, andrijevički i beranski srez.

⚔️ 16. 2. 1944. U Kolašinu održano IT zasedanje ZAVNO-a Crne Gore i Boke, na kome je podnet referat o političkoj situaciji i analizira rad Izvršnog odbora ZAVNO-a. Sa zasedanja su upućeni pozdravni telegrami NKOJ-u i AVNOJ-u.

⚔️ 17. 2. 1944. U Kolašinu održana konferencija pravoslavnih sveštenika (bogoslova, teologa i drugih) sa oslobođene teritorije Crne Gore i Boke. Na konferenciji se diskutovalo o ulozi narodnog sveštenstva i crkve u NOB-u. Upućen je proglas narodu s pozivom da stupa u borbu protiv okupatora i domaćih izdajnika.

Hronološki zapisi se učitavaju...