Italija u drugom svetskom ratu

⚔️ 11. 1. 1941. Zbog neuspeha italijanskih jedinica u Arfrici i na Balkanu, vođa Trećeg Rajha Adolf Hitler izdao direktivu br. 22: iz -strategijskih, političkih i psiholoških razloga- odlučeno da nemačke snage intervenišu u oblasti Sredozemlja.

⚔️ 20. 1. 1941. U Berthtesgadenu (u Nemačkoj) vođa Trećeg Rajha Adolf Hitler, na sastanku sa predsednikom vlade Kraljevine Italije Benitom Musolinijem, saopštio odluku da pojača nemačke snage u Rumuniji, uđe u Bugarsku i napadne Grčku.

⚔️ 22. 1. 1941. Italijanske fašističke snage u Tobruku kapitulirale posle 11 dana blokade od strane britanske 8. armije.

⚔️ 5. 2. 1941. U Rim stigao tajni izaslanik kneza-namesnika Pavla Karađorđevića dr Stakić, koji je predsedniku vlade Kraljevine Italije Benitu Musoliniju saopštio da je knez Pavle spreman da zauzme pozitivan stav prema zahtevima Osovine.

⚔️ 7. 2. 1941. Oslobođenjem zapadnog Egipta i Kirenajke završena ofanziva britanskih snaga u severnoj Africi, u toku koje je razbijeno deset italijanskih divizija.

⚔️ 9. 2. 1941. Kod El Agejle (severna Afrika) stabilizovan front između britanskih i italijanskih snaga.

⚔️ 12. 2. 1941. U lukama Libije otpočelo iskrcavanje nemačkog -Afričkog korpusa- pod komandom generala Ervina Romela, radi ispomoći tamošnjim talijanskim snagama u borbama protiv britanske 8. armije.

⚔️ 5. 3. 1941. U Beogradu održana sednica Krunskog saveta na kojoj je rešeno da Kraljevina Jugoslavija pristupi Trojnom paktu, s tim da vlade Nemačke i Italije daju obećanje da neće povrediti teritoriju Kraljevine Jugoslavije.

⚔️ 9. 3. 1941. Otpočela protivofanziva italijanskih snaga u Albaniji, na italijansko-grčkom frontu između r. Viose i r. Osumija. (Ta neuspela ofanziva se završila 25. marta stabilizacijom fronta.)

⚔️ 27. 3. 1941. U Berlinu, u nemačkoj Vrhovnoj komandi oružane sile, održano savetovanje o situaciji u Jugoslaviji, na kome je vođa Trećeg Rajha Adolf Hitler saopštio svoju odluku da što pre napadne Jugoslaviju i razbije je i vojnički i kao državu. Udar je trebalo izvršiti s nemilosrdnom žestinom i munjevitom brzinom. Avijacija je, pored ostalog, imala zadatak da razori Beograd. Vojnu pomoć tražiti od vlada Italije, Mađarske i Bugarske, kojima staviti u izgled pripajanje pojedinih delova Jugoslavije, dok bi glavni zadatak Rumunije bio zaštita od eventualne intervencije SSSR-a. Zbog napada na Jugoslaviju, napad na SSSR odložio bi se za četiri nedelje.

⚔️ 28. 3. 1941. Vlada Kraljevine Jugoslavije (vlada generala Simovića) uputila vladama Trećeg Rajha i Kraljevine Italije telegram ističući da ona i dalje ostaje verna načelima poštovanja međunarodnih ugovora, pa, prema tome, i protokola potpisanih u Beču 25. marta.

⚔️ 28. 3. 1941. Nemačka Vrhovna komanda oružane sile izradila predlog o koordinaciji operacija nemačkih i italijanskih snaga protiv Jugoslavije.

⚔️ 28. 3. 1941. U Rimu predsednik vlade Kraljevine Italije Benito Musolini primio vođu ustaškog pokreta Antu Pavelića i ponovio mu odluku da vlast u Hrvatskoj preda ustašama. Pavelić potvrdio svoje obaveze prema Italiji, pored ostalog i predaju Dalmacije.

⚔️ 28. 3. 1941. U pomorskoj bici kod rta Matapana (u Grčkoj), između flotnih jedinica V. Britanije i Italije, italijanska llota pretrpela težak poraz.

⚔️ 30. 3. 1941. Nemačka Vrhovna komanda oružane sile izdala direktivu o izvršenju strategijskog razvoja za napad na Jugoslaviju (-Poduhvat 25-) i dopunsko uputstvo o napadu na Grčku (-Marita-), Predviđena je koncentrična operacija sa prostora Celovec-Grac i iz okoline Nove Kanjiže (2. armija) i sa prostora oko Sofije (12. armija) opštim pravcem ka Beogradu. Određeni su opšti zadaci italijanskih, rumunskih, bugarskih i mađarskih snaga.

⚔️ 31. 3. 1941. Italijanski Generalštab kraljevske vojske izdao Komandi italijanske 2. armije direktivu o operacijama protiv Jugoslavije, u kojoj je postavljen osnovni zadatak: u prvo vreme osigurati odbranu. julijske i zadarske granice, a zatim, posle prodora nemačkih trupa ka Zagrebu, preći u napad do linije Jajce-Split.

⚔️ 0. 4. 1941. Sekretar PK KPJ za Makedoniju Metodije Šatorov Šarlo povezao se i stavio pod rukovodstvom CK BRP(k), a sa partijskom organizacijom na teritoriji pod italijanskom okupacijom (u zapadnoj Makedoniji) prekinuo svaku vezu i prepustio je samoj sebi. 

⚔️ 0. 4. 1941. Nemački okupator podelio oblast Kosova i Metohije na tri dela: najveći deo priključio tzv. Velikoj Albaniji (pod okupacijom Italije); srezovi kosovsko-mitrovački. vučitrnski i podujevski [Pre rata se kosovsko-mitrovački srez zvao zvečanskim, a podujevski srez se zvao lapskim.] pripali Nedićevoj Srbiji (nedićevci su došli u Kos. Mitrovicu i Vučitrn tek. marta 1942. godine, a dotle je bila šiptarska kvislinška vlast; posle dolaska nedićevaca Šiptari su takođe imali učešća u kvislinškoj vlasti), a deo gnjilanskog i uroševačkog sreza i Kačanik okupirale bugarske okupacione vlasti.

⚔️ 6. 4. 1941. Vlada Kraljevine Italije, preko radija, izdala saopštenje o napadu na Jugoslaviju.

⚔️ 6. 4. 1941. Vlada Trećeg Rajha objavila rat Grčkoj, sa kojom je Italija već bila u ratnom stanju.

⚔️ 6. 4. 1941. Nemački i italijanski avioni sa teritorija svih susednih zemalja (sem Grčke) otpočeli snažno bombardovanje aerodroma, železničkih čvorova i drugih vojnih i javnih objekata i jedinica na celoj teritoriji Jugoslavije. Tokom dana je jugoslovenska avijacija izgubila 115 aparata (preko 25% ukupnih vazduhoplovnih snaga) - 77 na zemlji i 38 u vazduhu. Nemačka avijacija izgubila 21 avion.

⚔️ 7. 4. 1941. Vlada Kraljevine Jugoslavije objavila proklamaciju o početku rata sa Nemačkom i Italijom i izdala naređenje za opštu mobilizaciju.

⚔️ 9. 4. 1941. Italijanske snage iz Albanije otpočele ofanzivne operacije na kosovskom, debarskom i ohridskom pravcu, gde su naišle na jak otpor jugoslovenskih snaga. Istovremeno su pojačali svoje snage na skadarskom pravcu.

⚔️ 11. 4. 1941. Otpočeo opšti napad italijanske 2. armije na frontu od Jesenica do Sušaka.

⚔️ 11. 4. 1941. Jedinice italijanske 2. armije bez jačeg otpora zauzele Ljubljanu, Vrhniku, Jesenice, Sušak, Bakar i Delnice, dok su napadi južno od Snežnika odbijeni protivnapadom jedinica jugoslovenskog Rišnjačkog odreda.

⚔️ 11. 4. 1941. Nemačke snage sa pravca Gostivara i Bitolja zauzele Debar, Ohrid i Strugu i stupile u kontakt sa italijanskim snagama kod Debra i Struge. Zarobljen veći deo Vardarske divizije, dok je manji deo odstupio ka Kičevu, gde je docnije opkoljen i zarobljen.

⚔️ 12. 4. 1941. Nemačka Vrhovna komanda oružane sile objavila Hitlerove privremene smernice za podelu Jugoslavije: u prvom redu treba obezbediti nemačke imperijalističke, vojnostrategijske i ekonomske interese; zadovoljiti imperijalističke težnje Italije i pretenzije Mađarske i Bugarske, kao nagradu za njihovo učešće u agresiji; u cilju unutrašnjeg razbijanja Jugoslavije obrazovati NDH.

⚔️ 12. 4. 1941. Nemačka 5. oklopna divizija ovladala Vučitrnom i Prizrenom i u toku dana uspostavila vezu sa italijanskim jedinicama kod Kukesa.

⚔️ 15. 4. 1941. U Karlovcu održan sastanak između izaslanika vlade Kraljevine Italije i vlade Trećeg Rajha, na kome su razmotrena pitanja u vezi sa priznanjem kvislinške NDH.

⚔️ 15. 4. 1941. Jedinice Zetske i Hercegovačke divizije odbile napad italijanskog 17. korpusa na skadarskom pravcu, a zatim se, u duhu naređenja Vrhovne komande o primirju, povukle na jugoslovensko-albansku granicu.

⚔️ 15. 4. 1941. Jedinice italijanske 2. armije ušle u Drniš, Sinj, Split i Šibenik.

⚔️ 16. 4. 1941. Nemačko-italijanske jedinice izbile na liniju Metković - Mostar - Rogatica - Sjenica - Kos. Mitrovica. Koristeći se prekidom neprijateljstva, italijanski 17. korpus otpočeo nastupanje iz Skadra ka Dubrovniku. Jugoslovenske jedinice na ovom frontu blagovremeno su povučene ka Tuzima i Podgorici (sada: Titograd), gde su puštene kućama, tako da je veliki deo ljudstva odneo sa sobom oružje.

⚔️ 16. 4. 1941. U Zagrebu ustaške vlasti objavile naredbu da na teritoriji NDH važe ratni zakoni italijanske i nemačke vojne sile i da nemački i italijanski komandanti imaju punu vlast na svome području.

⚔️ 17. 4. 1941. U Beogradu, u Štabu nemačke 2. armije, potpisana bezuslovna kapitulacija jugoslovenske vojske (a stupila na snagu 18. aprila u 12,00 časova). Ovaj akt su potpisali predstavnici jugoslovenske oružane sile Aleksandar Cincar-Marković i general Radivoje Janković, predstavnik vrhovnog komandanta nemačke vojske armijski general fon Vajks i italijanski kraljevski izaslanik u Beogradu pukovnik Bonofati.

⚔️ 17. 4. 1941. Delovi italijanske 9. armije ušli u Nikšić, Cetinje, Kotor, Bileću i Trebinje i u Dubrovniku se spojili sa jedinicama italijanske 2. armije.

⚔️ 17. 4. 1941. Objavljena naredba italijanskih okupacionih vlasti kojom je stanovništvu Crne Gore naređeno da do 21. aprila bezuslovno preda celokupno naoružanje i opremu bivše jugoslovenske vojske. 

⚔️ 19. 4. 1941. Po odobrenju nemačke vrhovne komande, bugarske trupe otpočele okupaciju i aneksiju Makedonije (sem srezova: Tetovo, Gostivar, Kičevo, Debar i Struga, koje je okupirala Italija i priključila -Velikoj Albaniji-).

⚔️ 20. 4. 1941. Odlukom Generalštaba italijanske vojske, teritorija Crne Gore, Kosova, Metohije i Dubrovnika data u nadležnost Glavnoj komandi oružanih snaga Albanije.

⚔️ 21. 4. 1941. U Beču ministri inostranih poslova Nemačke i Italije otpočeli dvodnevni sastanak, na kome su, na osnovu Hitlerovih direktiva, definitivno utvrdili rasparčavanje Jugoslavije. Jugoslovensku državnu teritoriju su podelili demarkacionom linijom na dva osnovna dela: nemačko i italijansko interesno područje, s tim što su izvesne teritorije prepustili svojim satelitima Mađarskoj i Bugarskoj. Demarkaciona linija se, uglavnom, posle manjih izmena, protezala linijom Vrh - Lične - Ježica - Litija - Cerklje - Samobor - Petrinja - Glina - Bos. Novi - Sanski Most - Mrkonjić-Grad - D. Vakuf - juž. od Sarajeva - Ustiprača - Priboj - juž. od Novog Pazara - Orlova čuka - Šar-planina - ist. od Kičeva - Ohridsko jezero - Prespansko jezero.

⚔️ 22. 4. 1941. Posle dvodnevnih napada na italijanske položaje severno od Skadra, desna kolona Kosovske divizije (pet pešadijskih bataljona), saznavši za kapitulaciju, obustavila borbe.

⚔️ 25. 4. 1941. U Ljubljani održan sastanak između poglavnika NDH Ante Pavelića i ministra inostranih poslova Italije Galeaca Ćana, na kome su ponovo razmotrene obaveze kvislinške NDH prema Italiji.

⚔️ 28. 4. 1941. Naredbom višeg komandanta italijanskih oružanih snaga u Albaniji, generala Uga Kavalera, za civilnog komesara Crne Gore, sa sedištem u Cetinju, postavljen opunomoćeni ministar Serafino Macolini.

⚔️ 29. 4. 1941. Kvestor italijanske policije Mesana izdao naredbu za hapšenje 32 komunista.

⚔️ 0. 5. 1941. Naredbom predsednika fašističke vlade Kraljevine Italije Benita Musolinija, za visokog civilnog komesara Crne Gore postavljen dotadašnji civilni komesar opunomoćeni ministar, Serafino Macolini.

⚔️ 3. 5. 1941. U Prijepolju počeli trodnevni pregovori između predstavnika Nemačke, Italije i NDH o određivanju demarkacione linije u Sandžaku.

⚔️ 3. 5. 1941. Fašistička Italija anektirala i proglasila svojim sastavnim delom južni deo Slovenije, tzv. Ljubljansku provinciju.

⚔️ 3. 5. 1941. Fašistička Italija anektirala i proglasila svojim sastavnim delom južni deo Slovenije, tzv. Ljubljansku provinciju.

⚔️ 4. 5. 1941. Ljubljanski katolički biskup Rožman i grupa vođa slovenačkih buržoaskih partija uputila predsedniku vlade Kraljevine Italije Benitu Musoliniju zahvalnost povodom aneksije dela Slovenije od Italije.

⚔️ 8. 5. 1941. U Tržiču održan tajni sastanak između predsednika italijanske vlade Benita Musolinija i poglavnika NDH Ante Pavelića, na kome je utvrđeno razgraničenje kvislinške NDH i Italije.

⚔️ 11. 5. 1941. U Cetinju, pri komandi italijanskih okupacionih trupa, naredbom predsednika fašističke vlade Kraljevine Italije Benita Musolinija obrazovan Ratni vojni sud za područje okupirane Crne Gore.

⚔️ 12. 5. 1941. Naredbom br. 13 italijanskog civilnog komesara Crne Gore Serafina Macolinija raspušten Privremeni administrativni komitet a obrazovan Tehničko-administrativni savjet.

⚔️ 17. 5. 1941. Štab italijanske 2. armije premešten iz Sušaka u Karlovac.

⚔️ 17. 5. 1941. Na molbu poglavnika Ante Pavelića, za kralja NDH proglašen vojvoda od Spoleta, sin italijanskog kralja Vitorija Emanuela III.

⚔️ 18. 5. 1941. U Rimu potpisan ugovor o određivanju granica između NDH i Italije. Tim. ugovorom Italija je anektirala Sušak sa zaleđem i svim otocima Hrvatskog primorja (sem o. Paga), Dalmaciju od Splita do Novigradskog mora sa zaleđem do Zrmanje i gotovo sva dalmatinska ostrva (sem Bpača, Hvara, Šćedra i ostrva dubrovačkog primorja), kao i šire područje Boke Kotorske. Obrazovan je tzv. Guvernatorat Dalmacije u Zadru, sa Zadarskom, Splitskom i Bokokotorskom provincijom.

⚔️ 20. 5. 1941. Fašistička Italija anektirala Boku Kotorsku sa delom sreza dubrovačkog i tu tvorevinu nazvala: Provincija Boka Kotorska. Civilnu vlast je vršio prefekt provincije, koji je bio podređen guverneru za Dalmaciju, čije je sedište bilo u Zadru.

⚔️ 27. 5. 1941. U s. Dobruši (kod Peći) Dobruški mesni (pozadinski) odred od 20 boraca pružio uspešan otpor šiptarskim fašistima pomognutim od italijanskih vojnika.

⚔️ 22. 6. 1941. Fašistička vlada Kraljevine Italije objavila rat SSSR-u.

⚔️ 23. 6. 1941. Povodom nemačkog napada na SSSR, u selima Šmartnom, Kašelj u i Sostru (kod Ljubljane) održane demonstracije protiv italijanskog i nemačkog okupatora.

⚔️ 28. 6. 1941. Na Krasu, između s. Renča i s. Kostanjevice, održan sastanak rukovodilaca KP Italije za Goriško, na kome je odlučeno da se što pre uspostavi veza sa KPS i pristupi pripremama za oružani ustanak.

⚔️ 0. 7. 1941. Na sastanku MK KPJ za Nikšić, pošto se upoznao sa odlukama CK KPJ i PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak o oružanoj borbi protiv okupatora, odlučeno je: da se napadnu i likvidiraju italijanske stanice u selima Petrovićima i Bogetićima; da se pristupi rušenju puteva i železničke pruge i da otpočnu napadi na italijanske transporte na komunikacijama; da članovi MK odluku o oružanoj borbi prenesu partijskim organizacijama.

⚔️ 0. 7. 1941. U s. Lušcu (kod Ivangrada) održan sastanak MK KPJ za Berane (sada: Ivangrad). Pošto su se upoznali sa odlukama CK KPJ i PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak o oružanoj borbi protiv okupatora, odlučeno je: da se napadnu i unište karabinijerske i žand. stanice u srezu i poruše mostovi u rejomma l ivrana, s. Buča i s. Police; da se prikupe podaci o italijanskom garnizonu u Beranama; da članovi MK, zaduženi za pojedine opštine, prenesu partijskim organizacijama odluke MK.

⚔️ 5. 7. 1941. U Cetinju, suđenjem petorici lica zbog neovlašćenog posedovanja i skrivanja oružja, otpočeo rad italijanskog Ratnog vojnog suda.

⚔️ 8. 7. 1941. U Stijeni piperskoj (kod Titograda) održan sastanak PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak. Pošto je delegat CK KPJ preneo odluku CK o oružanom ustanku protiv fašističkih okupatora i njihovih slugu, rešeno je: da odmah otpočnu oružane akcije i da postojeće udarne grupe, sada kao gerilski odredi, stupe u dejstvo protiv italijanskih okupatora; da članovi PK odu na teren i rukovodstvima OK i MK prenesu direktive za ustanak i pruže pomoć pri planiranju prvih oružanih akcija; da težište oružanih akcija bude usmereno na uništenje manjih okupatorskih posada, na rušenje komunikacija, kidanje tt veze i dr.

⚔️ 8. 7. 1941. Na ž. st. u Ljubljani OF organizovala protivnemačke i protivtalijanske demonstracije povodom raseljavanja slovenačkog stanovništva. Demonstracije su dostigle vrhunac kada je naišao voz kojim su prevoženi Slovenci iz Gorenjske za Srbiju.

⚔️ 10. 7. 1941. U Cetinju održan sastanak MK KPJ za srez cetinjski, na kome je instruktor PK preneo direktivu za otpočinjanje gerilskih akcija protiv okupatora, koje kasnije treba da prerastu u masovnu borbu i oružani ustanak. Akcije je trebalo otpočeti što pre (ali ne pre 13. jula). Zatim su postavljeni konkretni zadaci: da gerilski odredi u njeguškoj opštini likvidiraju žand. st. u Njegušima i na Lovćenu; da gerilski odredi katunske nahije likvidiraju italijansku posadu na Čevu, a gerilski odredi iz Konaka dejstvuju na komunikacije Cetinje-Budva i Rijeka Crnojevića - Cetinje.

⚔️ 12. 7. 1941. U Cetinju održana skupština crnogorskih kvislinga (-Petrovdanska skupština-), koja je bila pripremljena od strane italijanskih okupacionih vlasti. Tom prilikom je -crnogorski sabor- proglasio -suverenu i nezavisnu- Crnu Goru pod italijanskim protektoratom. U deklaraciji toga sabora (pet tačaka) ističe se da se proglašava -suverena i nezavisna država Crna Gora u obliku ustavne monarhije-, zatim rešenost potpisnika deklaracije da se sudbina Crne Gore -ujedini sa sudbinom Italije- i, najzad, njihova molba italijanskom kralju da -odredi namjesnika kraljevine Crne Gore koji će proglasiti ustav-. Ta kvislinška tvorevina je bila vrlo kratkog veka. Već sutradan je izbio opšti narodni ustanak s ciljem da se stvori istinski slobodna Crna Gora i bratskoj zajednici jugoslovenskih naroda.

⚔️ 12. 7. 1941. U Riđanima (kod Nikšića) OK KPJ za Nikšić održao sastanak na kome je doneta odluka o gerilskim akcijama protiv italijanskog okupatora na teritorije nikšićkog i šavničkog sreza i zapadnog dela Boke Kotorske.

⚔️ 13. 7. 1941. Gerilski odredi Crne Gore razoružali niz italijanskih karabinijerskih i žand. st. a u borbi sa neprijateljem ubili i zarobili više italijanskih vojnika i zaplenili znatne količine ratnog materijala. [Taj dan se praznuje kao Dan ustanka naroda Crne Gore.]

⚔️ 13. 7. 1941. Gerilski odredi iz sela Godinja, Seoca, Boljevića, Krnjica i Virpazara, izvršili napad na italijanski garnizon u Virpazaru i posle kraće borbe ga zauzeli. U borbi je poginulo 6, ranjeno 15 i zarobljeno 51 italijanski vojnik. Zaplenjeno je: 2 mitraljeza, 3 p, mitraljeza, oko 60 pušaka i znatne količine municije i druge opreme, kao i hrane. Ustanici su imali 1 poginulog i 2 ranjena borca. U Virpazaru je uspostavljena partizanska komanda mesta.

⚔️ 13. 7. 1941. Cucki, Bjelički, Velestovsko-zagredsko-markovinski i Ubalski gerilski odredi, jačine oko 150 boraca, razoružali 15 italijanskih vojnika u Cevu.

⚔️ 13. 7. 1941. Gerilski odredi iz sela Vukmirovića, Riječana, Mracelja, Očevića, Jankovića i drugih okolnih mesta napali na italijanski garnizon u Rijeci Crnojevića. Posle kraće borbe italijanska posada se predala. Tom prilikom je zarobljeno 20 karabinijera i zaplenjeno oko 20 pušaka, nešto revolvera, bombi i druge opreme.

⚔️ 13. 7. 1941. Gerilski odred iz sela Mišića i Đurmana napao italijansku finansijsku stanicu u Mišićima i u s. Spiču kod Bara, a Buljarički gerilski odred finansijsku postaju u Buljarici. Posle kraćeg otpora predali su se bez borbe Reževičkom gerilskom odredu, dok su karabinijeri iz Petrovca pobegli brodićem ka Baru. Tako je oslobođen deo Crnogorskog primorja od Miločera do Sutomora.

⚔️ 13. 7. 1941. Na putu Cetinje-Čevo gerilci napali jedan kamion i zarobljena tri italijanska vojnika.

⚔️ 13. 7. 1941. Kod s. Lapčića (blizu Budve) ustanici iz Sr. Maina vodili borbu protiv manje italijanske motorizovane kolone i naneli joj gubitke.

⚔️ 13. 7. 1941. Ćeklićki gerilci razoružali karabinijersku stanicu u Ceklićima. Zarobljeno 8 italijanskih karabinijera i finansa.

⚔️ 13. 7. 1941. Italijanske okupacione vlasti izdale naredbu o zabrani slušanja radio-emisija neutralnih zemalja i zemalja koje su u neprijateljstvu sa silama Osovine.

⚔️ 14. 7. 1941. Nekoliko italijanskih aviona u tri navrata bombardovalo sela Rvaše i Drušiće, u koja je neprijatelj, posle bombardovanja, ušao i palio kuće.

⚔️ 14. 7. 1941. Kod Vrlostupa (na putu Mojkovac-Kolašin) grupa ustanika napala iz zasede dva italijanska kamiona. Neprijatelju naneti gubici.

⚔️ 14. 7. 1941. Mojkovački ustanici, uz pomoć ustanika iz sela Bjelojevića i Podbišća, izvršili napad na karabinijersku stanicu u Mojkovcu, koja je brojala 7 karabinijera i 4 žandarma. Neprijatelj je davao otpor celu noć, i tek ujutru je stanica zapaljena, a italijanski karabinijeri i žandarmi su se predali. Tom prilikom su zaplenjena 2 mitraljeza, 10 pušaka i nekoliko sanduka municije.

⚔️ 15. 7. 1941. Po uputstvima italijanske vlade i Vrhovne komande, pod rukovodstvom komandanta 9. armije generala Pircija Birolija, otpočele ofanzivne operacije italijanskih jedinica na slobodnu teritoriju u Crnoj Gori radi ugušenja ustanka i uništenja ustaničkih snaga jačine oko 30.000 ljudi. U toj operaciji su učestvovale italijanske divizije -Mesina-, -Pusterija-, -Taro-, -Venecija-, -Kačatori dele Alpi- i -Pulje- i albansko-kvislinška grupa -Skenderber-, uz sadejstvo vazduhoplovnih i mornaričkih jedinica. Neprijatelj je prodro na slobodnu teritoriju i ponovo zauzeo oslobođene gradove i važnija mesta.

⚔️ 15. 7. 1941. Biočki gerilski odred razoružao karabinijersku postaju u s. Bioču (kod Titograda). Zarobljeno i razoružano 5 italijanskih vojnika.

⚔️ 15. 7. 1941. Ustanici razoružali italijanske postaje u Spužu (kod Danilovgrada) i manastiru Ostrogu (kod Nikšića). Zarobljeno 20 karabinijera.

⚔️ 15. 7. 1941. Ustanici iz Stubice prepadom zauzeli italijanski aerodrom u Slivlju (kod Nikšića) i zaplenili 4 aviona.

⚔️ 15. 7. 1941. U rejonu s. Košćela (kod Rijeke Crnojevića) gerilski odredi iz G. Ceklina i Ljubotinja napali motorizovani bataljon italijanske divizije -Mesina- i, posle osmočasovne borbe, potpuno ga razbili i prinudili na predaju. Neprijatelj je imao oko 70 mrtvih, 110 ranjenih i oko 290 zarobljenih vojnika i oficira. Zaplenjeno je: 16 mitraljeza, veliki broj p. mitraljeza i pušaka, 4 topa, 6 minobacača oko 500.000 metaka, nekoliko stotina revolvera, 30 kamiona, 20 motocikla i razne druge ratne opreme.

⚔️ 15. 7. 1941. Ljevorečki gerilci jačine oko 120 ljudi razoružali karabinijersku stanicu u Lijevoj Rijeci (kod Kolašina). Zarobljeno 12 italijanskih karabinijera.

⚔️ 15. 7. 1941. U s. Veljem Brdu (kod Titograda) Veljebrdski odred i gerilci iz s. Rogama napali italijanski kamion sa 20 vojnika i posle pola časa borbe savladali ih.

⚔️ 16. 7. 1941. Kod naselja Stologlava (blizu Spuža) gerilci iz zasede napali kolonu od 3 kamiona sa 7 italijanskih vojnika i posle kraće borbe vojnike zarobili, njihovo oružje zaplenili a kamione uništili.

⚔️ 16. 7. 1941. Na mestu Gradac (na putu Mojkovac-Kolašin) napadnut jedan kamion sa italijanskim vojnicima. Ranjeno 12, a ubijena 4 italijanska vojnika.

⚔️ 16. 7. 1941. Kod s. Sjerogošta (blizu Kolašina) oko 50 gerilaca napalo dva italijanska kamiona sa oko 30 vojnika. Poginulo oko 25 italijanskih vojnika.

⚔️ 16. 7. 1941. Oko 400 ustanika zauzelo Andrijevicu i razoružalo oko dve čete italijanskih vojnika, ojačani brdskom baterijom (4 topa). Zaplenjeno 4 minobacača, 4 mitraljeza, 8 p. mitraljeza, 125 pušaka, 4 kamiona; poginulo 38 vojnika i oficira. Naši gubici 2 mrtva i 5 ranjenih.

⚔️ 17. 7. 1941. U s. Čeoču (kod Bijelog Polja) održan zbor kome je prisustvovalo oko 400 ljudi iz okolnih sela. Predstavnici KPJ su prisutne upoznali s vojno-političkom situacijom i s odlukom Partije o oružanom ustanku, i pozvali ih da učestvuju u napadu na italijanski garnizon u Bijelom Polju. Tom prilikom je formirana teritorijalna gerilska četa.

⚔️ 17. 7. 1941. Kod Crvenog prla (na putu Andrijevica-Ivangrad) ustanici Trešnjevačkog i Zabrdskog gerilskog odreda napali manju italijansku kolonu a odbili grupu italijanskih vojnika koji su iz Andrijevice pošli u pomoć napadnutima. Neprijatelju su naneti gubici.

⚔️ 17. 7. 1941. Ustanici iz sela Pepića, Velike i Murina napali na italijanske karabinijerske stanice u selima Murinu i Veliki (kod Andrijevice). Zarobljeno 20 karabinijera i finansa a njihovo oružje zaplenjeno.

⚔️ 17. 7. 1941. U s. Jasikovcu (kod Ivangrada), italijanski vanredni vojni sud, u cilju represalija, osudio na smrt 9 rodoljuba, koji su streljani.

⚔️ 19. 7. 1941. Komanda italijanske 2. armije naredila štabovima korpusa da, zbog širenja ustanka na području NDH, preduzmu potrebne mere radi eventualne okupacije demilitarizovane zone (teritorije između anektiranih primorskih predela i demarkacione linije).

⚔️ 20. 7. 1941. Posle trodnevnih borbi i pregovora italijanski bataljon 93. puka divizije -Mesina- predao se ustanicima koji su zauzeli Berane (sada: Ivangrad). Poginulo oko 70 italijanskih oficira i vojnika a zarobljeno oko 700. Zaplenjeno: 9 mitraljeza, 12 p. mitraljeza, 23 minobacača i oko 800 pušaka. Prvog dana borbe poginuo je Miloš Mališić, narodni heroj.

⚔️ 20. 7. 1941. Posle dvodnevne blokade, ustaničke jedinice iz Nedakusa, Zatona, Grančareva, Čeoča i Rasova, iz više pravaca, izvršile napad na italijanski garnizon (jedinicu iz sastava divizije -Mesina-) u Bijelom Polju. Posle višečasovne borbe italijanska jedinica se predala. Neprijatelj je imao 2 mrtva, 10 ranjenih i oko 120 zarobljenih, dok su ustanici imali 3 ranjena borca. Zaplenjeno je: 2 mitraljeza, 6 p. mitraljeza, jedan teški i nekoliko lakih minobacača, oko 150 pušaka i veliko skladište municije, hrane, odeće i obuće.

⚔️ 20. 7. 1941. U oštrim borbama ustaničke snage (oko 2.000 boraca) zauzele Danilovgrad a italijanski bataljon na Bralenovici prinudili na predaju. Poginulo oko 14, ranjeno oko 70 i zarobljeno oko 825 italijanskih vojnika i oficira. Zaplenjeno: 14 topova, 18 minobacača, 12 mitraljeza, 50 p. mitraljeza, oko 1000 pušaka i mnogo druge opreme.

⚔️ 20. 7. 1941. Ustanici iz Žabljaka i okolnih sela posle kraće borbe razoružali karabinijersku stanicu u Žabljaku. Zarobljeno: 18 italijanskih karabinijera i 13 žandarma i finansa. Zaplenjeno: 1 mitraljez, 1 p. mitraljez, oko 35 pušaka, 10 pištolja, znatna količina municije i ručnih bombi i dosta sanitetskog materijala.

⚔️ 20. 7. 1941. Ustaničke snage prinudile na predaju italijanski garnizon u Kolašinu. Zarobljeno oko 260 italijanskih vojnika a zaplenjeno oko 230 pušaka, 8 p. mitraljeza, 12 lakih minobacača i mnogo municije.

Hronološki zapisi se učitavaju...