Kapitulacija Italije

⚔️ 8. 8. 1943. Ministar spoljnih poslova vlade V. Britanije Antoni Idn primio u Londonu pred stavnike svih buržoaskih grupa u izbegličkoj vladi Kraljevine Jugoslavije i obavestio ih o skoroj kapitulaciji Italije, savetujući da se buržoaske grupe ujedine. Sugerirao je, takođe, da se izbeglička vlada premesti u Kairo zbog ratnog poprišta u Italiji, koje će se pomeriti i na Balkan.

⚔️ 8. 8. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio Štabu 2. proleterske udarne divizije NOVJ da svoja dejstva usmeri u pravcu Foče, Sandžaka i Crne Gore sa zadatkom da na toj prostoriji likvidira četnike, reorganizuje 3. proletersku (sandžačku) NOU brigadu, prikupi delove 5. crnogorske NOU brigade, vrši mobilizaciju, formira 2. korpus NOVJ i vojnički se pripremi za događaje u slučaju brze kapitulacije fašističke Italije.

⚔️ 17. 8. 1943. Savezničke snage zauzele celu Siciliju.

⚔️ 29. 8. 1943. Iz rejona Bihaća i Kulen-Vakufa nemačka 114. lovačka divizija otpočela prodor preko Like u severnu Dalmaciju u cilju zaposedanja ove teritorije, jer se očekivala kapitulacija Italije. Neprijatelj je odbacio 3. udarnu brigadu 6. divizije NOVJ koja je zatvarala ove pravce i iduće noći zauzeo D. Lapac.

⚔️ 0. 9. 1943. Posle kapitulacije Italije primorski partizani zauzeli Bar, Ulcinj i Petrovac na moru.

⚔️ 0. 9. 1943. Četničke snage Istočnog fronta (Crne Gore) ubrzo posle kapitulacije Italije posele Bijelo Polje, Prijepolje, Brodarevo, Rudo i Novu Varoš.

⚔️ 0. 9. 1943. Proširena slobodna teritorija u zapadnoj Makedoniji posle kapitulacije Italije obuhvatala područje od pl. Bukovika (južno od Gostivara) do tesnaca kod s. Botuna i od bugarsko-italijanske demarkacione linije do druma Struga-Debar.

⚔️ 0. 9. 1943. Na pl. Mokrecu, po naređenju GŠ NOV i PO za Sloveniju, formiran Dolomitski NOP odred, sa zadatkom da se prebaci u Dolomite i objedini rad partizanskih jedinica koje su tamo formirane posle kapitulacije Italije.

⚔️ 8. 9. 1943. Kapitulirala Italija. Tada je došlo do opšteg narodnog ustanka u Dalmaciji, Hrvatskom primorju, Gorskom kotaru i Istri. Idućih nekoliko dana jedinice NOVJ, uz svestranu pomoć naroda, oslobodile su obalski pojas od Trsta do Dubrovnika, sem gradova Pule, Rijeke, Sušaka, Zadra, Šibenika, Omiša i Makarske.

⚔️ 8. 9. 1943. Objavljena bezuslovna kapitulacija Italije. Jedinice NOV i POJ su za nekoliko sledećih dana razoružale glavninu ovih italijanskih okupacionih divizija: -Izonco-, -Kačatori dele Alpi-, -Lombardija-, -Murđe-, -Mačerata-, -Celere-, -Bergamo- i -Sforčeska-. Razoružale su i manje delove divizija: -Firence-, -Ferara-, -Mesina-, -Zara-, -Đulija-, -Torino- i -Pulje-, kao i 14, 17. i 18. obalsku brigadu. Na stranu NOVJ prešla je glavnina divizije -Venecija-, kao i delovi divizije -Taurinenze-, od kojih je kasnije (2. decembra 1943) formirana italijanska partizanska divizija -Garibaldi- i stavljena pod komandu 2. udarnog korpusa NOVJ.

⚔️ 8. 9. 1943. GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku povodom kapitulacije Italije uputio pismeni poziv komandantima italijanskih garnizona: da predaju svu ratnu opremu, da se, ako žele, s vojnicima priključe Narodnooslobodilačkoj vojsci, da od guvernera Crne Gore i Boke traže da sve zarobljene pripadnike NOVJ, internice i uhapšene pusti na slobodu.

⚔️ 8. 9. 1943. GŠ NOV i PO za Sloveniju izdao naredbu povodom kapitulacije Italije: razoružati italijanske i kvislinške jedinice, uspostaviti narodnu vlast, izvršiti opštu mobilizaciju i sprovesti mere za odbranu oslobođene teritorije od prodora nemačkih vojnih snaga.

⚔️ 8. 9. 1943. PK KPS za Slovenačko primorje povodom kapitulacije Italije izdao uputstva okružnim komitetima: uspostaviti narodnu vlast, razoružati italijanske trupe i voditi operacije protiv nemačkih jedinica.

⚔️ 9. 9. 1943. U vezi s kapitulacijom Italije, vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito uputio depešu GŠ NOV i PO za Hrvatsku i GŠ NOV i PO za Sloveniju: da stupe u vezu sa štabovima italijanskih jedinica radi predaje oružja i radi eventualne saradnje u borbi protiv nemačkih jedinica; da proglasom pozovu domobrane na predaju i saradnju.

⚔️ 9. 9. 1943. Povodom kapitulacije Italije, vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito uputio depešu Štabu 2. proleterske udarne divizije NOVJ: sa italijanskim jedinicama pregovarati o predaji oružja ili o zajedničkoj borbi protiv nemačkih jedinica; najhitnije preduzeti mobilizaciju u Sandžaku, Crnoj Gori i Hercegovini.

⚔️ 9. 9. 1943. Guverner Crne Gore Kurio Barbazeti, grof od Pruna, povodom kapitulacije Italije izdao proglas narodu Crne Gore u kome ističe da će italijanske trupe izvršiti svoju dužnost do kraja, te poziva narod na -spokojstvo, prisebnost duha, mir i jedinstvo-, obećavajući puštanje na slobodu političkih zatvorenika.

⚔️ 9. 9. 1943. CK KP Slovenije povodom kapitulacije Italije izdao uputstvo okružnim i rejonskim komitetima: uspostaviti vlast Osvobodilne fronte i izvršiti mobilizaciju svih muškaraca sposobnih za oružje.

⚔️ 10. 9. 1943. Povodom kapitulacije Italije GŠ NOV i PO za Sloveniju naredio potčinjenim jedinicama: da zaplenjeno naoružanje sklone na sigurna mesta i pristupe rušenju pruga, tunela, mostova i zaprečavanju drumova, kako bi se otežao brzi prodor nemačkih snaga na oslobođenu teritoriju i sačuvalo zaplenjeno oružje.

⚔️ 12. 9. 1943. Po naređenju VŠ NOV i POJ, a u vezi s kapitulacijom Italije, Štab 3. udarne divizije NOVJ i 5. crnogorska NOU brigada krenuli iz rejona Foče opštim pravcem s. Izgori - pl. Golija -Banjani (kod Nikšića), da u Crnoj Gori mobilišu novo ljudstvo, razbijaju četnike i razoružavaju italijanske jedinice.

⚔️ 13. 9. 1943. Na nemačko-italijanskoj đemarkacionoj liniji jedinice 15. divizije NOVJ, po naređenju GŠ NOV i PO za Sloveniju, porušile sve mostove i drumove, kako bi sprečile brzi prodor nemačkih snaga na teritoriju koju su napustile italijanske trupe posle kapitulacije Italije.

⚔️ 18. 9. 1943. GŠ NOV i PO za Sloveniju naredio da se 3. slovenačka NOU brigada -Ivan Gradnik- vrati u Slovenačko primorje a 7. slovenačka NOU brigada -France Prešern- u Gorenjsku, radi učvršćenja jedinica koje su na tim područjima formirane posle kapitulacije Italije.

⚔️ 20. 9. 1943. Na pl. Dajti (kod Tirane, u Albaniji) formiran 2. kosovsko-metohijski (2. kosovski) partizanski bataljon -Boro Vukmirović-, od ljudi s Kosova, iz Metohije i iz Makedonije koji su, kao pripadnici NOP-a, bili internirani u logor -Porto Romano- (kod Drača) ili zatvoreni u tiranskom zatvoru, odakle su oslobođeni po kapitulaciji Italije. Nekoliko dana kasnije bataljon se kod Debra prebacio u Makedoniju.

⚔️ 24. 9. 1943. Na pl. Kožufu formirana italijanska partizanska četa -Garibaldi- od italijanskih vojnika koji su po kapitulaciji Italije prišli jedinicama NOVJ u s. Ljubojnu (kod Prespanskog jezera).

⚔️ 25. 9. 1943. Desant na Lošinj izvršila 1. udarna brigada 13. divizije NOVJ u sadejstvu s mornaričkim jedinicama NOVJ. U dvodnevnim borbama zarobljeno je 265 četnika koji su se pre kapitulacije Italije povukli na ovo ostrvo iz Gorskog kotara i Hrvatskog primorja.

⚔️ 30. 9. 1943. Štab 2. udarnog korpusa NOVJ uputio pismo šefu britanske misije u četničkom štabu u Beranama (sada: Ivangrad): da napusti četnike, i pređe u Štab korpusa radi upoznavanja sa situacijom i sa stavom saveznika u vezi s kapitulacijom Italije i prelaskom italijanskih jedinica na stranu NOVJ.

⚔️ 0. 10. 1943. Nemačka 118. lovačka divizija, ojačana delovima 7. SS divizije -Princ Eugen-, zauzela Danilovgrad i ovladala Crnogorskim primorjem, razoružala delove italijanske divizije -Taurinenze- i sprečiia jačanje narodnog ustanka koji je tamo masovno buknuo u vreme kapitulacije Italije.

⚔️ 21. 10. 1943. Posle borbi protiv 4. slovenačke NOU brigade 15. divizije NOVJ kod s. Šentjerneja i s. Škocijana nemačke snage zauzele Novo Mesto (koje su jedinice NOVJ držale od kapitulacije Italije).

⚔️ 12. 11. 1943. Štab 3 (alpske) operativne zone NOV i PO Slovenije naredio potčinjenim jedinicama da pojačaju borbu protiv ostataka Bele i Plave garde, koji su se posle kapitulacije Italije priključili nemačkim jedinicama.

⚔️ 17. 11. 1943. Jake nemačke i balističke snage iz Gostivara, posle teških borbi protiv jugoslovenskih i albanskih partizanskih jedinica, ovladale Debrom, koji je od kapitulacije Italije do ovog dana bio slobodan.