Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima [priredio: Goran Despotović (1957-2022)]            **** 24.09.2023: 3 nove knjige ****
ustanak

Afrički front

Za ovaj pojam je pronađeno 16 hronoloških zapisa, 5 dokumenata i 11 fotografija.

Događaji

⚔️ 7. 2. 1941. Oslobođenjem zapadnog Egipta i Kirenajke završena ofanziva britanskih snaga u severnoj Africi, u toku koje je razbijeno deset italijanskih divizija.

⚔️ 9. 2. 1941. Kod El Agejle (severna Afrika) stabilizovan front između britanskih i italijanskih snaga.

⚔️ 27. 11. 1941. Saveznici zauzeli pokrajinu Godar (u Etiopiji). Time su slomili poslednji otpor italijanskih snaga u istočnoj Africi i završili oslobođenje Etiopije, Somalije i Eritreje.

⚔️ 12. 1. 1942. U Vašingtonu, na sednici Zajedničkog komiteta načelnika štabova V. Britanije i SAD, uz prisustvo predsednika SAD Franklina Ruzvelta i predsednika vlade V. Britanije Vinstona Čerčila, odlučeno da se deo trupa SAD prebaci u severnu Irsku i pristupi pripremama za iskrcavanje u severnu Afriku.

⚔️ 14. 4. 1942. U Londonu, u prisustvu predstavnika SAD, održana sednica Komiteta odbrane V. Britanije, na kojoj je rešeno da se tokom 1942. zaustavi prodor nemačko-italijanskih snaga u severnu Afriku (Maroko, Alžir), a u toku 1943. otpočne invazija savezničkih snaga u Francusku.

⚔️ 24. 4. 1942. Od 30. marta do 24. aprila britansko vazduhoplovstvo, u 13 navrata, sa baza iz severne Afrike, dopremilo Draži Mihailoviću zlato, radio-uređaje, oružje, municiju i drugo.

⚔️ 18. 5. 1942. U Vašingtonu između vlade SAD i vlade Kraljevine Jugoslavije potpisan vojni sporazum o pružanju pomoći u opremi i obući jugoslovenskim trupama u inostranstvu i o prevozu jugoslovenskih dobrovoljaca iz Amerike u južnu Afriku.

⚔️ 12. 8. 1942. U Moskvi otpočeli višednevni razgovori (Moskovska konferencija) između predsed nika vlade SSSR-a Josifa Visarionoviča Staljina, predsednika britanske vlade Vinstona Čerčila i Averela Harimana, izaslanika predsednika SAD, na kome su razmatrani opšti planovi budućih saveznih operacija, Čerčil je Staljina upoznao sa predstojećim iskrcavanjem u Severnu Afriku i sa otvaranjem drugog fronta u Evropi u toku 1943.

⚔️ 0. 10. 1942. Delovi Rasinskog NOP odreda, u dva maha, kod s. Vitkovca (na pruzi Niš-Stalać) srušili prugu, usled čega su se srušili jedan teretni voz i jedna kompozicija s nemačkim ranjenicima koji su iz Afrike upućeni u Nemačku na lečenje. Tom prilikom je poginulo oko 100 nemačkih vojnika.

⚔️ 8. 11. 1942. Otpočelo iskrcavanje savezničkih snaga u severnu Afriku (u Maroko i Alžir).

⚔️ 22. 11. 1942. U Sušaku komandant Više komande oružanih snaga -Slovenija-Dalmacija- održao sastanak s komandantima potčinjenih korpusa povodom izmena postojećih okupacionih područja zbog novonastale situacije u Sredozemlju (iskrcavanja saveznika u severnoj Africi).

⚔️ 27. 11. 1942. CK KP Slovenije uputio cirkularno pismo svim organizacijama KPS u bataljoniina i u brigadama i okružnim organizacijama KPS: o novim zadacima u vezi sa preokretom na istočnom frontu i prelaskom saveznika u ofanzivu u Africi.

⚔️ 12. 5. 1943. Kod rta Bona u Tunisu kapituliralo oko 225.000 pripadnika nemačke i italijanske vojne sile, čime su, posle 35 meseci, završene borbe u severnoj Africi.

⚔️ 23. 12. 1943. Postignut sporazum između Vrhovne komande savezničkih snaga za Sredozemlje i predstavnika Nacionalnog komiteta narodnog oslobođenja Jugoslavije o prihvatu izbeglica iz Jugoslavije, njihovom prebacivanju za severnu Afriku i stvaranju zbegova.

⚔️ 0. 1. 1944. Brodovi mornarice NOVJ i saveznički brodovi otpočeli prebacivanje oko 34.000 jugoslovenskih izbeglica (žena, dece i staraca) sa o. Visa, preko južne Italije, u severnu Afriku. Oko 27.000 lica smešteno je u novoosnovane logore zbega u Egiptu (El Sat. El Khatatba i Tulumbat). Za rukovođenje životom i radom ovih logora formiran je Centralni odbor zbega, koji je bio potčinjen Oblasnom NO odboru za Dalmaciju.

⚔️ 20. 1. 1944. Moskovska -Pravda- objavila vest iz Kaira o pobuni u jugoslovenskoj vojsci: -U poslednje vreme u jugo-slovenskim vojnim krugovima Purićeva vlada, koja je stigla ovamo, na svaki način sprečava odlazak u Jugoslaviju onih vojnika i oficira koji su izrazili želju da stupe u redove Narodnooslobodilačke armije Jugoslavije, na čijem se čelu nalazi maršal Tito. Prema vestima, takvu želju su izrazila 653 vojnika i oficira od 800 ljudi koji sačinjavaju neke jugoslovenske jedinice u Africi, 224 jugoslovenska mornara od 260 onih koji se nalaze u Aleksandriji i 16 ljudi iz kraljeve telesne garde.

Dokumenti

Fotografije

Povezane odrednice

Dwight Eisenhower ★ 12. vojvođanski korpus NOVJ ★ Partizanska avijacija ★ Josip Broz Tito ★ Narodno oslobodilački odbori ★ Božidar Purić ★ Britanija i Jugoslavija ★ Borbe u Dalmaciji 1942. ★ Ranjenici u ratu ★ Borbe na Jadranu 1944. ★ Komunistička partija Slovenije ★ Rasinski partizanski odred ★ SAD i Jugoslavija ★ Borbe u Srbiji 1942. ★ Italijanski partizani ★ Očekivano iskrcavanje saveznika ★ Izbeglička vlada Kraljevine Jugoslavije ★ Dragoljub Draža Mihailović ★ Italija u drugom svetskom ratu ★ Britanska pomoć četnicima ★ Borbe u Dalmaciji 1944. ★ 1. lovačka eskadrila NOVJ ★ Mornarica NOVJ ★ Sušak ★ Vrhovni štab NOVJ ★ Borbe u Sloveniji 1942. ★ Divizija Garibaldi Osoppo ★ Josif Staljin ★ Izbeglice i progoni u drugom svetskom ratu ★ Diverzije u oslobodilačkom ratu ★ Deca u ratu ★ Avijacija u oslobodilačkom ratu ★ Viša komanda oružanih snaga Slovenije-Dalmacije ★ Borbe u Hrvatskoj 1944. ★ Divizija Garibaldi ★ Kapitulacija Italije ★ Aleksandar Ranković ★ SSSR i Jugoslavija ★ Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije (NKOJ) ★ Vlada Velike Britanije ★ Istočni front ★ Četničke sabotaže ★ Zarobljenici u ratu ★ Vlada Sovjetskog Saveza ★ Winston Churchill ★ Franklin Roosevelt ★ Obrazovanje u oslobodilačkom ratu ★