Luftwaffe u Jugoslaviji

⚔️ 27. 3. 1941. U Berlinu, u nemačkoj Vrhovnoj komandi oružane sile, održano savetovanje o situaciji u Jugoslaviji, na kome je vođa Trećeg Rajha Adolf Hitler saopštio svoju odluku da što pre napadne Jugoslaviju i razbije je i vojnički i kao državu. Udar je trebalo izvršiti s nemilosrdnom žestinom i munjevitom brzinom. Avijacija je, pored ostalog, imala zadatak da razori Beograd. Vojnu pomoć tražiti od vlada Italije, Mađarske i Bugarske, kojima staviti u izgled pripajanje pojedinih delova Jugoslavije, dok bi glavni zadatak Rumunije bio zaštita od eventualne intervencije SSSR-a. Zbog napada na Jugoslaviju, napad na SSSR odložio bi se za četiri nedelje.

⚔️ 6. 4. 1941. Nemačka avijacija otpočela vazdušne napade na Beograd, koji je još 3. aprila proglašen otvorenim gradom. Prvi napad, u tri talasa, uz učešće 234 bombardera i 120 lovaca, trajao je od 6,30 do 8 časova. Tokom dana su izvedena još tri napada. Tučeni su objekti: ž. st. električna centrala, bolnice, stambene četvrti i skloništa u parkovima. Do 8. aprila je od bombardovanja poginulo oko 12.000 lica. Porušene su 672 zgrade, jako je oštećena 1601 zgrada a delimično je oštećeno 6.829 zgrada.

⚔️ 6. 4. 1941. Nemački i italijanski avioni sa teritorija svih susednih zemalja (sem Grčke) otpočeli snažno bombardovanje aerodroma, železničkih čvorova i drugih vojnih i javnih objekata i jedinica na celoj teritoriji Jugoslavije. Tokom dana je jugoslovenska avijacija izgubila 115 aparata (preko 25% ukupnih vazduhoplovnih snaga) - 77 na zemlji i 38 u vazduhu. Nemačka avijacija izgubila 21 avion.

⚔️ 6. 4. 1941. U 5,20 časova nemački 40. motorizovani korpus, podržan avijacijom iz Bugarske otpočeo dejstvo na pravcima: Kriva Palanka - Kumanovo, Džumaja - Carevo Selo - Kočane i Petrič - Novo Selo - Strumica. Ove pravce su zatvarale snage jugoslovenske 3. armijske oblasti, koje još nisu bile završile koncentraciju.

⚔️ 7. 4. 1941. Jugoslovenski 6. lovački puk, braneći Beograd od napada nemačke avijacije, izgubio 13 aviona.

⚔️ 7. 4. 1941. Nemačka 9. oklopna divizija, podržana avijacijom, razbila Ibarsku diviziju i delove Moravske divizije i prodrla u Kumanovo. Zatim je glavnim snagama zauzela Skoplje, dok su njene pomoćne snage zadržane otporom 46. dopunskog puka Moravske divizije kod Preševa.

⚔️ 22. 6. 1941. U ranim jutarnjim časovima nemačka vojska iznenada napala SSSR. Jake formacije nemačke avijacije otpočele su da bombarduju aerodrome, pomorske baze (Sevastopol, Kronštat, Izmail), železničke čvorove, gradove pribaltičkih republika, Belorusije, Ukrajine, Moldavije, Krima i dr.

⚔️ 0. 9. 1941. Dva ustaška, dva domobranska i jedan nemački bataljon, uz podršku avijacije, prodorom iz Ključa i doline Vrbasa počeli šestodnevni konvergentan napad u cilju ugušenja ustanka u Janju i Pljevi. Neprijatelj je razbio neke ustaničke jedinice, ovladao Mrkonjić-Gradom, Jezerom, Šipovom, Mliništima i komunikacijama, izvršio masovne zločine [Tom prilikom je 1. bataljon 738. puka nemačke 718. pešadijske divizije spalio u selima Janja sve kuće i pobio 1195 ljudi, žena i dece, a jedna ustaška četa samo kod crkve u s. Jezeru ubila 165 ljudi.], ali je i sam pretrpeo gubitke.

⚔️ 4. 9. 1941. Nemačka avijacija bombardovala Krupanj.

⚔️ 12. 9. 1941. U Zagrebu, na uglu Zvonimirove i Harambašićeve ulice, udarna grupa napala autobus sa nemačkim vojnicima i ranila 2 avijatičara.

⚔️ 22. 9. 1941. Kod ž. st. Kratovske Stene (blizu Požege) Ariljska, Požeška i Moravička četa Užičkog NOP odreda i Dragačevska četa Čačanskog NOP odreda napale delove nemačkog 724. pešadijskog puka koji su se izvlačili iz Požege ka Čačku. Pod zaštitom avijacije, koja je u nekoliko navrata bombardovala naše položaje, ova nemačka jedinica se. uz gubitke, probila ka Čačku.

⚔️ 25. 9. 1941. Nemačka avijacija bombardovala Dumaču, Jelenču, Mišar i mlin u s. Majuru (kod Šapca).

⚔️ 30. 9. 1941. U Zagrebu, na uglu Zvonimirove i Vrbanićeve ulice, udarna grupa napala četiri nemačka avijatičara: dvojicu ubila i jednog ranila.

⚔️ 1. 10. 1941. Čačanski NOP odred zajedno sa četnicima napao i zauzeo Čačak koji su branili 1. bataljon 749. puka nemačke 717. pešadijske divizije i vod žandarma. Nemačka posada se pod zaštitom avijacije povukla u pravcu Kraljeva, ali nije uspela da izvuče jednu kompletnu bateriju 75 mm, koja je pala u ruke našim jedinicama; pored toga zapaljen je jedan avion na pomoćnom aerodromu.

⚔️ 8. 10. 1941. Nemačka avijacija bombardovala s. Rabrovo (kod Požarevca) u kome se, zbog pijačnog dana, nalazilo mnogo naroda. Poginulo preko 100, a ranjeno oko 200 lica i naneta ogromna materijalna šteta.

⚔️ 14. 10. 1941. Jedan nemački bataljon podržan sa 3 tenka, artiljerijom i avijacijom, krenuo iz Kraljeva u pravcu položaja partizanske baterije kod s. Adrana s ciljem da je uništi. Snažnim protivnapadom delova Čačanskog NOP odreda prinuđen da se povrati u grad.

⚔️ 19. 10. 1941. U Užicu (sada: Titovo Užice), nemačka avijacija bombardovala fabriku oružja i municije. Radnici su izvukli iz ruševina mašine, opravili ih i preneli u trezore Narodne banke, gde je nastavljena proizvodnja.

⚔️ 19. 10. 1941. Nemačka avijacija bombardovala Pecku i Ljuboviju.

⚔️ 21. 10. 1941. Nemačka avijacija bombardovala Čačak i putnički voz kod grada. Srušeno nekoliko kuća i nastradalo nekoliko stanovnika.

⚔️ 13. 11. 1941. Nedićevci i četnici, podržani nemačkim tenkovima, artiljerijom i avijacijom, posle oštrih borbi na komunikaciji Lazarevac-Belanovica uspeli da odbace 1. šumadijski i Kosmajski NOP odred i 2. bataljon Posavskog NOP odreda i zauzmu Belanovicu.

⚔️ 18. 11. 1941. Posle više bezuspešnih pokušaja s manjim snagama, četiri nemačko-ustaško-domobranska bataljona, podržana artiljerijom, avijacijom i tenkovima, deblokirala posadu (domobranski 1. konjički puk) u Mokrom. Blokadu je držao Romanijski NOP odred.

⚔️ 19. 11. 1941. Nemačka avijacija bombardovala Čačak. Poginulo 5 a ranjeno 12 lica.

⚔️ 27. 11. 1941. Pred Ljubovijom delovi nemačke 342. pešadijske divizije uz podršku avijacije i tenkova savladali otpor delova Valjevskog, Užičkog i Posavskog NOP odreda i zauzeli Ljuboviju.

⚔️ 27. 11. 1941. Kod s. Bačevaca (blizu Valjeva) delovi nemačke 342. pešadijske divizije, uz podršku avijacije i tenkova, i četnici slomili otpor delova Valjevskog, 2. šumadijskog i Užičkog NOP odreda i odbacili ih ka Bukovima, Tisoviku i Leskovici.

⚔️ 29. 11. 1941. Na Kadinjači (kod Titovog Užica) delovi nemačke 342. pešadijske divizije, uz podršku avijacije, oko 8 časova napali ojačani Radnički bataljon Užičkog NOP odreda. U borbi vodenoj do popodneva branioci Kadinjače nisu dozvolili neprijatelju da prodre u Užice. Tek kada je izginuo čitav Radnički bataljon, sa komandantom Užičkog NOP odreda Dušanom Jerkovičem, političkim komesarom Posavskog NOP odreda Borom Markovićem narodnim herojima i komandantom Radničkog bataljona, nemačke jedinice su uspele da pređu preko Kadinjače i istog dana uveče uđu u Užice.

⚔️ 3. 1. 1942. Opunomoćeni komandujući general u Srbiji izdao zapovest za tzv. II neprijateljsku ofanzivu u istočnoj Bosni protiv glavnine partizanskih snaga VŠ NOP odreda Jugoslavije: jednovremenim koncentričnim napadom iz Višegrada, Zvornika, Tuzle i Sarajeva, potisnuti, okružiti i uništiti ih na prostoriji Vlasenica, Han-Pijesak, s. Žljebovi. Taj zadatak su dobili nemačka 342. i 718. pešadijska divizija i jedan bataljon nemačke 714. pešadijske divizije, sedam domobranskih bataljona, šest haubičkih diviziona, dve pionirske i jedna železnička četa i dve eskadrile izviđačke avijacije. Za početak operacija određen je 15. januar.

⚔️ 15. 1. 1942. U istočnoj Bosni otpočela tzv. II neprijateljska ofanziva. U dve etape (Romanijsko-birčanska i druga ozrenska operacija) do 7. februara 1942. jake nemačke, ustaške i domobranske snage (preko 35.000 vojnika) podržane avijacijom, uz pomoć četnika, ovladale su komunikacijama u centralnom delu istočne Bosne (od r. Drine do r. Bosne). Zahvaćene jedinice (1. proleterska NOU brigada, Romanijski, Birčanski, -Zvijezda- i Ozrenski NOP odred, ne upuštajući se u frontalne borbe, sačuvale su živu silu i u dvadesetpetodnevnim borbama nanele neprijatelju znatne gubitke i po prolasku neprijateljskih glavnih kolona ponovo ovladale izgubljenim delovima slobodne teritorije.

⚔️ 15. 1. 1942. Nemačka 342. i 718. pešadijska divizija i delovi domobranskog 2. i 3. korpusa, jačine 30.000-35.000 vojnika, uz podršku četiri eskadrile avijacije, otpočeli desetodnevnu romanijsko-birčansku operaciju za uništenje partizanskih snaga na prostoriji: Sarajevo, Višegrad, Zvornik, Tuzla, Vareš. Neprijatelj je u toku prva dva dana probio ustaničke položaje i potom prodro na oslobođenu teritoriju, uglavnom u zahvatu komunikacija, ali nije uspeo da uništi partizanske snage, koje su se delom probile na susednu teritoriju, a delom povukle dublje u planinske predele, u tim borbama neprijatelj je imao oko 400 mrtvih, ranjenih i zarobljenih a 464 promrzla vojnika.

⚔️ 10. 6. 1942. Nemačka borbena grupa -Vestbosnien-, sastava: dvanaest nemačkih pešadijskih, jedan tenkovski i jedan pionirski bataljon i dva diviziona artiljerije, pet mađarskih monitora i oko dvadeset pet ustaških i domobranskih bataljona, sa izvesnim brojem četnika i milicionera (ukupno oko 35-40.000 vojnika), podržana od nekoliko eskadrila avijacije, otpočela kozarsku operaciju (koja je trajala do 30. jula), u kojoj je okružila 2. krajiški NOP odred (5 bataljona sa 3.500 boraca, 1 avion, 2 tenka, 2 oklopna automobila i 4-6 topova) s ciljem da ga uništi. Međutim, zahvaljujući herojskom otporu i jedinstvu naroda i jedinica. Odred je, u borbi u okruženju, razbio i uništio desetak neprijateljskih (domobranskih, ustaških i nemačkih) bataljona. Ponesen uspesima, on je tada ocenio da može odbraniti Kozaru. Ali kada je, u pogoršanoj situaciji, preduzeo proboj, on je, opterećen velikim zbegom i brojnim ranjenicima, pretrpeo znatne gubitke; ipak se delom probio a delom, razbijen u manje grupice, izbegao uništenje [Na okružnoj konferenciji KPJ za Kozaru (20. i 21. IX 1942) gubici 2. krajiškog NOP odreda su procenjeni na oko 1700 mrtvih, ranjenih i nestalih, uključujući i 500 ubijenih ranjenika. Neprijateljski gubici su ocenjeni na oko 7.000 izbačenih iz stroja. aplenjeno je preko 2.000 pušaka, 200 p. mitraljeza, 24 minobacača, a uništeno i oštećeno 11 tenkova. Po nemačkim podacima nemačke jedinice imale su 70 mrtvih i 187 ranjenih, a domobranske 475 mrtvih, 725 ranjenih i 510 nestalih, pri čemu nisu uračunati oni domobrani koji su se u međuvremenu vratili u jedinice.]. Do kraja. jula neprijatelj je dvaput prokrstario pl. Kozaru i pl. Prosaru, uništio veći broj ranjenika, sela opljačkao, a nekoliko desetina hiljada stanovnika internirao u logore i preselio ih u druge krajeve.

⚔️ 6. 7. 1942. Nastupajući u više kolona s komunikacije Fojnica-Kiseljak-Blažuj ojačani 738. puk nemačke 718. divizije, uz podršku avijacije, povratio Kreševo i odbacio 2. i 4. proletersku NOU brigadu iz dolina r. Lepenice i r. Kreševčice na pl. Bitovnji.

⚔️ 11. 9. 1942. Nemačka borbena grupa -Vedel- podržana avijacijom, otpočela napad sa linije s. Kadina Voda - Han-Kola preko Manjače. Protivnapadima 2. proleterske i 1. i 2. krajiške NOU brigade napad je, do 15. septembra, zaustavljen 10 km južno od s. Kadine Vode.

⚔️ 5. 10. 1942. Delovi italijanskog 6. armijskog korpusa (4.000) i četničkog Trebinjskog, Nevesinjskog i Romanijskog korpusa (5.000), u pet napadnih kolona, uz sadejstvo delova domobranskog 7. i 15. pešadijskog puka, podržani avijacijom, otpočeli šestodnevnu prozorsku operaciju (-Alfa-), deo nemačko-italijanske protivofanzive (ciklusa operacija -Dinara-), u cilju odbacivanja partizanskih snaga od Mostarskog basena boksita i železničke pruge Sarajevo-Mostar. Oko 60 km razvučena 10. hercegovačka NOU brigada nije mogla pružiti ozbiljniji otpor italijansko-četničkim snagama, koje su do 10. oktobra zauzele s. Soviće, Prozor, s. Šćit i s. Ravno, prokrstarile selima na planinama Ljubuši, Vranu, Paklini i Raduši i na liniji Duvno - Šujica - G. Vakuf - Hadžići uspostavile vezu sa ustaško-domobranskim snagama [Četnici su opljačkali ceo grad i spalili desetine sela. Samo u prozorskoj opštini ubijeno je 638 ljudi, žena i dece i spaljeno 656 domova.].

⚔️ 28. 10. 1942. U s. Gradištu (kod Slav. Požege) nemačke snage, potpomognute avijacijom, napale 1. slavonsku NOU brigadu, koja se povukla iz sela uz obostrano velike gubitke. Tada je oboren 1 neprijateljski avion.

⚔️ 6. 1. 1943. Delovi nemačke 718. i domobranske 3. divizije i četnici, uz podršku artiljerije, avijacije i tenkova, nastupajući iz Tešnja, Maglaja i Doboja, posle trodnevnih borbi potisli 1. proletersku udarnu diviziju NOV i zauzeli Teslić.

⚔️ 12. 1. 1943. Nemačka avijacija bombardovala s. Mihaljevce (kod Stare Pazove) i porušila 150 kuća, a više stanovnika ubila i ranila.

⚔️ 29. 1. 1943. U rejonu s. Skucanog Vakufa, s. Majkić-Japre i s. Benakovca delovi 4. udarne divizije 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ, napali delove nemačke 717. pešadijske divizije. Posle žestokih sedmodnevnih borbi neprijatelj se, uz pomoć tenkova i avijacije, 4. februara probio u pravcu Bos. Krupe. Nemačke jedinice su izvršile veliki pokolj nad nenaoružanim stanovništvom Majkić-Japre i okolnih sela. Neprijatelj je imao oko 250, a jedinice NOVJ 59 mrtvih i ranjenih.

⚔️ 21. 2. 1943. Od Bugojna, Sarajeva i Mostara otpočelo nadiranje udruženih neprijateljskih snaga ka s. Jablanici (kod Konjica). Nemačka 718. divizija, ojačana ustaško-domobranskim jedinicama i podržavana tenkovima i avijacijom, nastupala je u dve kolone: grupa -Fogl- [Sastava: 738. puk (bez jednog bataljona), 5. ustaška brdska brigada, delovi 668. diviziona, dva domobranske baterije, dve pionirske čete, i delovi 202. tenkovskog bataljona.] pravcem Bugojno - G. Vakuf - Prozor - s. Jablanica i grupa -Anaker- [Sastava: 750. puk (bez jednog bataljona), dva bataljona domobranskog 7. lovačkog puka, jedan ustaški bataljon i dve brdske baterije.] pravcem s. Tarčin - Ivan-sedlo - Konjic - s. Jablanica. Delovi italijanskog 6. armijskog korpusa i četničke snage nastupali su od Mostara obema obalama Neretve, dok je levom obalom ove reke, od Konjica ka Jablanici, nastupalo oko 2000 četnika. [U Mostaru su bile formirane 2 kolone: desna (3. bataljon 56. puka italijanske divizije -Marke- i oko 2.500 hercegovačkih četnika) i leva (2. bataljon 260. puka italijanske divizije -Murđe-, 2. bataljon 55. puka, 49. bataljon crnih košulja, jedna baterija italijanske divizije -Marke- i 2.500 crnogorskih četnika).]

⚔️ 7. 3. 1943. Jedinice nemačke 717, pešadijske divizije i borbena grupa -Fogl- iz Bugojna, uz podršku artiljerije, tenkova i avijacije, napale glavninu i. proleterske udarne divizije NOVJ i 16. brigadu 7. divizije NOVJ koje su bile u zaštitnici prema Prozoru, U borbama do 9. marta neprijatelj je ovladao linijom s. Zdrimce - s. Pidriš - Vilića gumno - s. Zahum.

⚔️ 1. 4. 1943. Delovi nemačke 114. lovačke i 187. rezervne divizije, sa domobranskom 3. brdskom brigadom i četnicima, u pet napadnih kolona, podržanih avijacijom i artiljerijom, iz San. Mosta, Bos. Novog, Bos. Krupe i s. Otoke otpočeli podgrmečku operaciju -Rujiška- s ciljem da razbiju 4. udarnu diviziju 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ. U osmodnevnim borbama neprijatelj je odbacio 12. NOU brigadu i delove 2. krajiške NOU brigade i prokrstario Podgrmeč, ali se glavnina 4, udarne divizije izvukla ispod udara i održala u Podgrmeču. Između ostalog, izgubljen je jedan top i 4 mitraljeza. U s. V. Rujiškoj poginula je član OK KPJ za Podgrmeč Vahida Maglajlić, narodni heroj.

⚔️ 9. 4. 1943. Ojačani 741. puk nemačke 114. lovačke divizije, uz podršku avijacije, delova domobranskog 10. pešadijskog puka i četnika, savladao jak otpor 2. krajiške udarne i delova 6. krajiške udarne brigade 4. udarne divizije NOVJ duž komunikacije Ključ - Bos. Petrovac, te posle trodnevnih borbi zauzeo Bos. Petrovac.

⚔️ 17. 5. 1943. Nemačka pukovska borbena grupa -Remold- (99. brdski puk, ojačan divizionom artiljerije i četom pionira), uz snažno sadejstvo avijacije, potisla delove 1. proleterske NOU brigade i zauzela s. Šahoviće (kod Bijelog Polja).

⚔️ 24. 5. 1943. Nemačka 369. legionarska divizija, podržana avijacijom, forsirala r. Čehotinu kod s. Graca (blizu Pljevalja), odbacila delove 7. divizije NOVJ i 3. dalmatinske NOU brigade i obrazovala mostobran na levoj obali.

⚔️ 6. 6. 1943. Preko improvizovanog mosta kod s. G. Kruševa, gde su pretrpele velike gubitke od nemačke avijacije, jedinice 7. divizije NOVJ prebacile se na levu obalu r. Pive i ubrzo izbile na Vučevo.

⚔️ 8. 6. 1943. Nemačka 1. brdska divizija, delovi 7. SS divizije -Princ Eugen-, borbena grupa -Ludviger- i italijanska divizija -Ferara-, uz neposrednu podršku nemačke avijacije, izvršili snažan pritisak na položaje 3. udarne divizije NOVJ na Pivskoj planini. Ova divizija je odolevala neprijatelju i, delom snaga, sklanjala teške ranjenike po pećinama Pivske pl. i u kanjonu r. Tare.

⚔️ 9. 6. 1943. GŠ i PK KPJ za Crnu Goru i Boku, glavnina 3. udarne divizije NOVJ i Centralna bolnica VŠ, posle uspešnog prelaska preko r. Pive, produžili pokret i u toku noći izbili na Vučevo. Nemačka avijacija, u 78 borbenih letova, skoro je neprekidno tukla njene snage u kanjonu r. Pive, nanevši im velike gubitke, a naročito teškim ranjenicima u blizini mosta kod s. G. Kruševa.

⚔️ 10. 6. 1943. Delovi nemačke 118. lovačke i 369. legionarske pešadijske divizije, uz podršku avijacije [Tog dana je izvršeno 76 aviopoleta, od čega 63 borbenih. Delovi 2. proleterske NOU brigade uništili su jedan avion.], pokušali da u rejonu katuna Zamršten (na pl. Zelengori) preseku stazu kojom se iz doline r. Sutjeske i r. Hrčavke probijala Glavna operativna grupa VŠ NOV i POJ. Međutim, 3. bataljon 4. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ, kao bočna osiguranja upornom odbranom na Ljubinom grobu [Kako je neprijatelj prostreljivao kolonu u bolnici 4. proleterske NOU brigade ponovo je teško ranjen zamenik komandanta bataljona Vojin Kantić, narodni heroj. Da ne bi bio teret jedinici, on je izvršio samoubistvo.], i na Košuti, slomili su mnogobrojne juriše neprijatelja i obezbedili izvlačenje Glavne operativne grupe NOVJ. U tim borbama je 3. bataljon 4. proleterske NOU brigade izgubio trećinu boraca, a u 1. četi 1. bataljona 2. proleterske NOU brigade u stroju je ostalo svega 9 boraca. Za upornost u odbrani, Prezidi] um Narodne skupštine FNR.J odlikovao je (posle rata) 2. četu 3. bataljona 4. proleterske NOU brigade Ordenom zasluga za narod I reda. [-Smo preko nas mrtvih Nijemci mogu proći- - glasila je poruka te čete.]

⚔️ 29. 6. 1943. Iz Sarajeva, Visokog, Zenice, Vareša i Breze delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i domobranske 4, lovačke brigade i 9. pešadijskog puka (na kraju: 3 nemačka i 4 domobranska bataljona, podržana artiljerijom, tenkovima, oklopnim vozovima i avijacijom) otpočeli nastupanje u cilju ponovnog zauzimanja Kaknja i izbacivanja 5. udarne divizije NOVJ iz zeničkog rudarskog bazena. Do 3. jula 5. divizija je u više sudara sa odvojenim kolonama nanela neprijatelju znatne gubitke i izvukla se na pl. Zvijezdu.

⚔️ 9. 7. 1943. U s. Ostricama (kod Novog Marofa) 1. bataljon 12. udarne brigade 12. divizije NOVJ uništio dva kamiona i ubio 15, a zarobio 3 nemačka avijatičara.

⚔️ 10. 7. 1943. Iz Ploča, Vrgorca, Zagvozda, Sinja, Solina, Omiša i Makarske jake italijanske, nemačke i ustaško-domobranske snage (preko 15.000 vojnika), podržavane tenkovima, avijacijom i ratnim brodovima, otpočele operaciju (-Biokovo-Mosor-) protiv jedinica NOVJ na pl. Biokovu i pl. Mosoru. U borbama dol. avgusta Biokovski NOP odred, podeljen po grupama, izbegao je uništenje, dok je 1. bataljon Cetinskog NOP odreda razbijen u rejonu s. Lovreča. Neprijatelj je imao 22 mrtva, 106 ranjenih, 17 nestalih i 2 zarobljena, ali je sistematski popalio i opljačkao više sela, vršeći represalije nad stanovništvom; samo italijanske jedinice su ubile i streljale 97, uhapsile 91 i internirale 833 rodoljuba.

⚔️ 19. 7. 1943. Kod s. Kamengrada (na putu San. Most - Lušci Palanka) ojačana 3. četa 2. bataljona Podgrmečkog NOP odreda iz zasede razbila ojačanu četu izviđačkog bataljona nemačke 373. legionarske divizije. Nemačku četu su od potpunog uništenja spasli tenkovi i avijacija.

⚔️ 22. 7. 1943. Na Omerovim vodama (Ozren-planina) 2. i 4. proleterska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ, razbile dva batljona nemačke 369. legionarske divizije, koji su, pod zaštitom avijacije, odstupili prema Zavidovićima. Neprijatelj je imao 72 mrtva i 78 ranjenih, a jedinice NOVJ 18 mrtvih i 23 ranjena.

⚔️ 22. 7. 1943. Na položajima s. Kalnik - s. Kamešnica - s. Dedina - s. Vojakovački Osijek - s. Apatovac i s. Duga Rijeka - s. Ribnjak - s. Radeljevo 12. udarnu i 16. omladinsku brigadu -Joža Vlahović- 12. divizije NOVJ i Kalnički NOP odred, koji su se tek vratili iz Hrvatskog zagorja, napali jake ustaško-domobranske snage i delovi nemačke 187. rezervne divizije, podržani tenkovima i avijacijom. Uveče, posle žestoke borbe u toku celog dana, jedinice NOVJ su se povukle na Bilo-goru. Neprijatelj je imao 14 mrtvih, 32 ranjena i 45 zarobljenih, a jedinice NOVJ 17 mrtvih i 17 ranjenih.

⚔️ 21. 8. 1943. Na pl. Ozrenu četnički Ozrenski, Trebavski i Zenički odred, uz podršku nemačkih minobacača, artiljerije i avijacije, počeli napad na 4. proletersku udarnu brigadu 2. proleterske udarne divizije NOVJ, koja je obezbeđivala ranjenike. Brigada je uspešno odolevala do 22/23. avgusta, kada je pristigla 17. udarna divizija NOVJ, te su četnici obustavili napad, u kome su inače imali velike gubitke.

⚔️ 22. 9. 1943. Iz Sinja delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- podržavani avijacijom, otpočeli napad ka s. Dicmu, te posle teških borbi potisnuli 3. proletersku udarnu (krajišku) brigadu 1. proleterske udarne divizije NOVJ s položaja Visoko (trig. 891) i ovladali položajima u rejonu s. Manđaca. Brigada je imala 11 mrtvih i 26 ranjenih.

⚔️ 22. 9. 1943. Kod s. Višnje Gore (blizu Grosuplja) 5. slovenačka NOU brigada -Ivan Cankar- vodila teške borbe protiv nemačke kolone koja je, uz podršku tenkova i avijacije, nadirala iz Litije. Kolona je, uz znatne gubitke, odbačena prema s. Leskovecu.

⚔️ 27. 9. 1943. U rejonu s. Krašića (kod Jastrebarskog) delovi nemačkog 5. tenkovskog puka, sa bataljonom nemačkog 14. SS policijskog puka i ustaško-domobranskim jedinicama iz Karlovca i Jastrebarskog, podržavani avijacijom, napali 13. proletersku NOU brigadu -Rade Končar- i odbacivši je, ušli u s. Krašić i s. Hrženik, ali su se pred veče povukli u polazne rejone. Brigada je imala 35 mrtvih, 27 ranjenih i 15 nestalih, a neprijatelj 9 mrtvih i 26 ranjenih.

⚔️ 3. 10. 1943. Ludbreg zauzela 17. udarna brigada 10. divizije NOVJ pošto je slomila otpor 2. bataljona domobranskog 2. regrutnog puka i čete nemačkih vojnika. Zarobljeno je oko 400 neprijateljskih vojnika i 12 oficira dok je poginulo i ranjeno oko 70. Brigada je imala 11 mrtvih i 38 ranjenih. Istovremeno je NO brigada -Braća Radić- 2. operativne zone NOV i PO Hrvatske u teškim borbama protiv delova Pavelićeve gardijske brigade, koji su, podržavani avijacijom, pošli iz Varaždina u pomoć napadnutoj posadi, pretrpela gubitke od 03 mrtva, 20 ranjenih i 10 nestalih.

⚔️ 5. 10. 1943. Ojačani 738. puk nemačke 118. lovačke divizije iz Nikšića i 750. puk iste divizije iz s. Crkvica, podržani avijacijom, posle trodnevne borbe protiv 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, prodrli u Grahovo.

⚔️ 13. 10. 1943. Pošto je do 8. oktobra završeno -čišćenje- istočnog Srema, nemačke policijske snage i delovi nemačke 173, rezervne i 1. kozačke divizije, s linije Ilok - Petrovaradin - Srem. Karlovci - Irig - s. Vrdnik - s. Ležimir, uz sadejstvo artiljerije, tenkova i avijacije (ukupno oko 28,000 vojnika), otpočeli koncentrična dejstva protiv jedinica NOV i PO na Fruškoj gori. Deo 1. sremskog NOP odreda veštim manevrom se izvukao iz obruča (veća grupa preko druma s. Sviloš - s. Ležimir u zapadni deo Fručke gore, a manja ka Rakovačkom. majdanu, blizu Petrovaradina). Neprijatelj je do 17. oktobra masovno ubijao, hapsio, zlostavljao i pljačkao stanovništvo fruškogorskih sela. Potpuno su porušena sela Rakovac i Ledinci, dok je samo u s. Neštinu pobijeno 71, u s. Suseku oko 100 i u ruševinama manastira Đipše 34 rodoljuba.

⚔️ 20. 11. 1943. Jake nemačko-ustaške snage iz Sarajeva, uz snažnu podršku avijacije, otpočele na pade na jedinice 17. udarne divizije 3. udarnog korpusa NOVJ na severnim i istočnim prilazima gradu. Posle oštre trodnevne borbe neprijatelj je prinuđen da se povuče u Sarajevo. Gubici 17. udarne divizije NOVJ: oko 150 izbačenih iz stroja.

⚔️ 27. 11. 1943. Na aerodromu Suhopolja (kod s. Ćoslija, na Glamočkom polju), spremajući se da kao šef vojne misije VŠ NOV i POJ kod saveznika, pođe avionom u Italiju, poginuo (od bombe bačene iz nemačkog izviđačkog aviona) sekretar SKOJ-a i član CK KPJ i VŠ NOV i POJ Ivo Lola Ribar, narodni heroj. Poginuli su i dva engleska oficira i desetar aerodromske desetine.

⚔️ 8. 2. 1944. Kod o. Paga nemačka avijacija potopila 2 i oštetila 1 motorni jedrenjak iz 3. pomorsko-obalskog sektora Mornarice NOVJ.

⚔️ 8. 2. 1944. U Velebitskom kanalu nemačka avijacija potopila tri broda Mornarice NOVJ sa hranom.

⚔️ 28. 3. 1944. Nemačka avijacija bombardovala o. Vis. Potopljeno je 5 i oštećeno 8 motornih jedrenjaka. Poginulo je 6 partizana i 6 britanskih vojnika.

⚔️ 3. 4. 1944. Kod Crnog vrha (blizu Kratova) 3. makedonska NOU brigada i Kosovski NOP odred vodili žestoku borbu protiv bugarskih jedinica kratovskog garnizona, podržanih avijacijom, koje su krenule u pomoć napadnutim bugarskim i nemačkim snagama kod rudnika olova i cinka u s. Dobrevu i s. Probištipu. Uz obostrane gubitke, jedinice NOVJ povukle su se ka r. Krivoj reci.

⚔️ 11. 4. 1944. Nemačke i četničke snage i pripadnici muslimanske milicije (oko 5000 vojnika), uz podršku avijacije, preduzeli ofanzivna dejstva glavnim snagama od Brodareva ka Bijelom Polju i s. Lekovini (kod Sahovića) a delom snaga iz Pljevalja ka s. Đurđevića Tari protiv jedinica 37. udarne divizije NOVJ koje su zatvarale te pravce. Cilj neprijatelja je bio: ovladati dolinom Lima, zauzeti Kolašin i spojiti se sa snagama koje će napadati iz Podgorice (sada: Titograd), razdvojiti 2. udarni korpus NOVJ i njegove jedinice nabaciti na masiv pl. Sinjajevine i pl. Durmitora.

⚔️ 13. 4. 1944. Kod Korenice (sada: Titove Korenice) nemačka avijacija bombardovala Dopunski bataljon 11. korpusa NOVJ, te ubila 13 i ranila 16 boraca.

⚔️ 9. 6. 1944. U s. Biogradu i s. Odžaku 10. hercegovačka udarna brigada 29. udarne divizije NOVJ napala četničku Nevesinjsku brigadu (ojačanu manjim nemačkim delovima) i odbacila je u Nevesinje, zarobivši 5 četnika i 2 nemačka vojnika i oslobodivši 10 američkih avijatičara.

⚔️ 10. 6. 1944. Uz jaku podršku avijacije i tenkova, nemačka 13. SS divizija -Handžar- protivnapadom odbacila 16. udarnu diviziju NOVJ i zauzela s. Lopare.

⚔️ 20. 6. 1944. Bugarski 122. i 123. pešadijski puk i konjički eskadron i jedan nemački policijski bataljon ojačan artiljerijom, podržani avijacijom, otpočeli napad na jedinice 22. divizije NOVJ, 13. srpske NO brigade i bugarske partizanske brigade -Georgi Dimitrov-, sa ciljem da ih obuhvatom iz Poreča i Sijerinjske Banje nabace u trougao s. Oruglica - s. Lipovica - Velja glava (kod Lebana) i tu razbiju i unište. U borbama vođenim do 28. juna jedinice NOVJ i brigada -Georgi Dimitrov- su pretrpele osetne gubitke.

⚔️ 25. 7. 1944. Kod s. M. Izvora (na putu Zaječar-Knjaževac) 9. srpska udarna brigada 23. udarne divizije sukobila se s jačim nemačko-bugarskim i četničkim snagama. Neprijatelj je bio odbačen u dolinu r. Timoka, ali je, zbog pristizanja nemačkog oklopnog voza i zbog podrške avijacije, uspeo da se izvuče ka Zaječaru. Poginulo je 20 nemačkih vojnika (među njima i 1 major) a desetak ih je zarobljeno. Brigada je imala 2 ranjena borca.

⚔️ 3. 10. 1944. Posle kraćeg bombardovanja od strane sovjetske avijacije, slomivši slabiji otpor zaštitnih delova nemačkih jedinica, oko 14 časova su Bor i Brestovačku Banju oslobodili delovi 9. srpske udarne brigade 23. udarne divizije NOVJ. Nešto kasnije u Bor su stigle i jedinice Crvene armije sa delovima 7. srpske udarne brigade 23. udarne divizije NOVJ. U Boru je zaplenjeno: 35 vagona artiljerijske municije, 2 vagona protivtenkovske municije, 402.000 puščanih metaka, 1000 nagaznih mina, 1550 ručnih bombi, 900 tromblonskih bombi, 850 kg eksploziva i veća količina životnih namirnica.

⚔️ 10. 10. 1944. Bugarska Tenkovska brigada i 1. vlasotinačka brigada 22. divizije NOVJ, uz podršku avijacije Crvene armije, savladale upornu odbranu delova nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i četnika i oslobodile Vlasotince. Neprijatelj se, uz gubitke od oko 300 poginulih, povukao ka Leskovcu.

⚔️ 14. 10. 1944. Na prostoriji s. Mramor - s. Jugbogdanovac (između Niša i Prokuplja) 47. divizija NOVJ s juga i 24. divizija NOVJ sa severa, uz sadejstvo sovjetske avijacije i bugarske Tenkovske brigade, u snažnom naletu razbile glavninu nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-. U borbama je poginulo 400 a zarobljeno 700 neprijateljskih vojnika i deo štaba 7. SS divizije. Zaplenjeno je: 800 motornih vozila, 17 tenkova, 7 motorizovanih topova, 100 putničkih automobila, 700 pušaka, 50 automata, 80 p. mitraljeza, 5 minobacača, 300.000 metaka, 10 radio-stanica, 10 radio-aparata, 200 konja, 2 trupne apoteke, 200.000 cigareta, 700.000 dinara i mnogo druge ratne opreme.

⚔️ 22. 10. 1944. U smislu dopunske zapovesti Komande bugarske 1. armije, jedinice 1, i 2. pešadijske divizije, uz podršku artiljerije i avijacije, otpočele napad na stracinske položaje, kojima je trebalo ovladati sledećeg dana a potom izbiti na r. Pčinju i stvoriti uslove za nastupanje ka Kumanovu. Najžešće borbe je vodio 1. pešadijski puk 1. pešadijske divizije na položajima Gustino brdo - Zdravči kamen - Uši - Grob - Nepci, gde je bio okružen, bez vatrene veze s ostalim jedinicama. Ostale jedinice 1. i 2. pešadijske divizije, delom svojih snaga, uspele su da obuhvate stracinske položaje i da posle četvorodnevnih oštrih borbi protiv delova nemačke 11. vazduhoplovno-poljske i 22. pešadijske divizije ovladaju tim položajima, s kojih su se nemačke snage pravovremeno izvukle ka r. Pčinji i Kumanovu, gde su organizovale odbranu. Za to vreme 17. makedonska brigada Kumanovske divizije NOVJ napadala je neprijatelja na komunikaciji Stracin-Kumanovo.

⚔️ 5. 11. 1944. Anglo-američka avijacija bombardovala Rijeku. Potopljeni su minonosac, torpiljarka, naoružani motorni jedrenjak i patrolni brod. Poginulo je oko 100 nemačkih vojnika, a ranjen ih je veći broj.

⚔️ 5. 11. 1944. Avijacija Crvene armije uspešno bombardovala kasarnu i vojne objekte u Kos. Mitrovici. Poginulo je oko 1000 nemačkih vojnika, oko 500 balista i oko 400 italijanskih fašista.