Nemački zločini u Jugoslaviji

⚔️ 0. 5. 1941. U San. Mostu, zbog oružanog otpora ustašama od strane seljaka u Podgrmeču, delovi nemačke 718. pešadijske divizije streljali, a zatim obesili, 29 Srba.

⚔️ 4. 6. 1941. U nemačkom poslanstva u Zagrebu održana konferencija predstavnika NDH i Nemačke, na kojoj je rešeno da se iz NDH iseli u Srbiju oko 200.000 Srba, a isto toliko i Slovenaca iz Slovenije u Hrvatsku.

⚔️ 18. 7. 1941. Rašička partizanska grupa napala automobil grofa Lazarinija. Za odmazdu nemačke vlasti streljale 5 talaca.

⚔️ 28. 7. 1941. Na pl. Bukovima nemački vojnici streljali 81 čoveka iz Kosjerića i s. Mrčića kao odmazdu zbog 2 nemačka vojnika nestala na putu Valjevo-Užice (sada: Titovo Užice).

⚔️ 28. 7. 1941. U Beogrdu nemačke vlasti streljale 122 pripadnika NOP-a i Jevreja kao odmazdu zbog paljenja nemačkih garaža u Beogradu.

⚔️ 31. 7. 1941. Na Bagljašu (nedaleko od Zrenjanina) kao odmazdu zbog paljevine žita, nemački vojnici streljali 90 rodoljuba, među kojima i člana PK KPJ za Vojvodinu Sonju Marinković, narodnog heroja.

⚔️ 16. 8. 1941. Kod s. Banje (blizu Topole) delovi 1. šumadijskog NOP odreda iz zasede uništili nemački luksuzni automobil i ubili 1 oficira i 3 nemačka vojnika. Za odmazdu u s. Banji nemački vojnici streljali 11 ljudi i spalili izvestan broj kuća.

⚔️ 17. 8. 1941. U Beogradu na Terazijama nemački vojnici obesili o električne stubove pet pripadnika NOP-a za odmazdu zbog napada na nemačka vojna lica i zbog sabotaže.

⚔️ 18. 8. 1941. Na Drežničkoj gradini (kod Titovog Užica) oko 500 nemačkih vojnika i fašistički nastrojenih Šiptara sa Kosova i Metohije opkolili i napali 1. užičku četu Užičkog NOP odreda. Posle sedmočasovne borbe četa se probila uz gubitke od 5 mrtvih i 4 ranjena, nanevši neprijatelju gubitke od 22 mrtva i 24 ranjena. U toj borbi poginuli su i član PK KPJ za Srbiju Milan Mijalković (narodni heroj) i partijski rukovodilac Užičke čete Isidor Baruh (narodni heroj). Za odmazdu zbog pretrpljenih gubitaka, nemački vojnici spalili 40 kuća i pored puta Požega-Užice ubili i obesili 45 seljaka.

⚔️ 27. 8. 1941. U s. Kopljaru (kod Arandelovca) delovi 1. šumadijskog NOP odreda vodili borbu protiv nemačkih vojnika i žandarma i naneli im gubitke. Za odmazdu nemačke okupatorske vlasti spalile tri sela.

⚔️ 0. 9. 1941. Dva ustaška, dva domobranska i jedan nemački bataljon, uz podršku avijacije, prodorom iz Ključa i doline Vrbasa počeli šestodnevni konvergentan napad u cilju ugušenja ustanka u Janju i Pljevi. Neprijatelj je razbio neke ustaničke jedinice, ovladao Mrkonjić-Gradom, Jezerom, Šipovom, Mliništima i komunikacijama, izvršio masovne zločine [Tom prilikom je 1. bataljon 738. puka nemačke 718. pešadijske divizije spalio u selima Janja sve kuće i pobio 1195 ljudi, žena i dece, a jedna ustaška četa samo kod crkve u s. Jezeru ubila 165 ljudi.], ali je i sam pretrpeo gubitke.

⚔️ 3. 9. 1941. Udarna grupa, koja je dejstvovala oko -Cvetkove mehane- u Beogradu, ubila nemačkog vojnika. Za odmazdu, nemačke vlasti odmah streljale 50 komunista - talaca.

⚔️ 15. 9. 1941. Kod ž. st. Lozovik (kod Smedereva) delovi 2. šumadijskog NOP odreda uništili nemački transportni voz sa hranom. Za odmazdu, nemački vojnici streljali 50 meštana.

⚔️ 2. 10. 1941. Između Beograda i Obrenovca jedinice Posavskog NOP odreda napale delove nemačkog armijskog puka za vezu i ubile 21 vojnika. Za odmazdu, nemački vojni zapoveđnik u Srbiji naredio da se strelja 2100 zatvorenika iz koncentracionog logora u Šapcu i Beogradu.

⚔️ 3. 10. 1941. Kod D. Kapije (na putu Lazarevac-Beograd) delovi 1. šumadijskog NOP odreda napali nemački poterni odred (40-50 vojnika), 3 ubili, a ostali se razbežali. Za odmazdu, istog dana, Nemci zapalili 9 kuća.

⚔️ 11. 10. 1941. Ojačani 3. bataljon 749. puka nemačke 717. pešadijske divizije iz Kragujevca, vodeći žestoke borbe sa delovima Kragujevačkog i čačanskog NOP odreda, probio se u G. Milanovac, pokupio oko 200 talaca i vratio se u Kragujevac.

⚔️ 11. 10. 1941. U okolini Beograda za odmazdu zbog pretpljenih gubitaka 2. oktobra na putu Beograd-Obrenovac, nemački vojnici završili trodnevno streljanje 449 ljudi.

⚔️ 14. 10. 1941. U s. Dragincu (blizu Loznice) nemački vojnici otpočeli dvodnevno streljanje u kome su pobili 2950 rodoljuba kao odmazdu zbog pretrpljenih gubitaka u borbama protiv partizana.

⚔️ 16. 10. 1941. Ojačani 3. bataljon 749. puka nemačke 717. pešadijske divizije iz Kragujevca, posle dvodnevnih borbi duž komunikacije Kragujevac - G. Milanovac, po drugi put prodro u G. Milanovac, skoro potpuno ga razorio i spalio i pohvatao oko 130 talaca.

⚔️ 19. 10. 1941. U selima Mečkovcu, Grošnici, Milatovcu i Maršiću (kod Kragujevca) nemački vojnici pohvatali i streljali 427 lica za odmazdu zbog pretrpljenih gubitaka na putu G. Milanovac - Kragujevac, a sela Grošnicu i Milatovac spalili.

⚔️ 21. 10. 1941. U Kragujevcu 3. bataljon 749. puka nemačke 717. pešadijske divizije i Nedićev 5. dobrovoljački odred otpočeli masovno streljanje u kome su pobili oko 7000 ljudi od 16 do 60 godina starosti, kao odmazdu zbog pretrpljenih gubitaka u borbama protiv partizana. Tada su streljani i politkomesar Kragujevačkog NOP odreda Svetozar Dragović, član KPJ Nada Naumović i direktor gimnazije Milivoje Pavlović, narodni heroj.

⚔️ 5. 11. 1941. U Beogradu nemačka policija i specijalna policija uhapsili oko 300 intelektualaca, pod izgovorom da su komunisti, masoni i anglofili, i kao taoce ih zatvorili u logor na Banjici.

⚔️ 25. 11. 1941. Jače domobranske i nemačke snage (ojačani domobranski 5. i IX. pešadijski puk, nemački 369. legionarski puk i manji delovi ustaša, žandarma i nemačke 718. pešadijske divizije) izvršile koncentričan napad na 2. krajiški NOP odred. Odred je veštim manevrima izbegao sudare sa jačim snagama i zabacio se neprijatelju za leđa. Neprijatelj je prokrstario celu Kozaru i vršio represalije, pobivši preko 200 seljaka. Trećeg dana napad je obustavljen, a na Kozari je ostavljeno više manjih posada.

⚔️ 7. 1. 1942. U selu Dražgošama (kod Škofje Loke) nemačke snage napale dve čete Cankarevog partizanskog bataljona. Posle trodnevne borbe, u kojoj je neprijatelj pretrpeo osetne gubitke, partizani su se povukli na planinu Jelovicu. Za odmazdu, nemački okupator je selo Dražgoše sravnio sa zemljom, odrasle muškarce streljao, a žene i decu iselio.

⚔️ 12. 2. 1942. Iz niškog koncentracionog logora pobegla 102 zatvorenika, pošto su prethodno goloruki jurnuli na stražu i ubili 5 nemačkih vojnika. Pri bežanju u krvavom obračunu sa nemačkim vojnicima, poginulo je oko 40 zatvorenika. Za odmazdu, nemački vojnici su streljali 850 ljudi.

⚔️ 14. 3. 1942. U Pančevu nemačka policija streljala 50 komunista i pripadnika i simpatizera NOP-a kao odmazdu zbog pogibije upravnika političkog odseka policijske uprave u Pančevu.

⚔️ 18. 3. 1942. U šumi Šicari (kod s. Klenka, blizu Šapca, na levoj obali r. Save) nemačke vlasti streljale 62 izmučena i zlostavljana rodoljuba iz šabačkog koncentracionog logora, među njima i sekretara OK SKOJ-a i člana OK KPJ za Šabac Veru Blagojević, narodnog heroja.

⚔️ 19. 3. 1942. Nemački komandant oružanih snaga za Jugoistok izdao direktive o postupku sa ustanicima u Srbiji i Hrvatskoj, po kojima i prema stanovništvu treba preduzeti sva zastrašujuća sredstva, bez sentimentalnosti: -Bolje je da se likvidiraju 50 osumnjičenih, nego da pogine jedan nemački vojnik-.

⚔️ 14. 4. 1942. U s. Zgornjem Brniku (kod Cerklja) Kokrška partizanska četa ubila tri nemačka vojnika i dva izdajnika. Za odmazdu, nemačke vlasti streljale 50 rodoljuba.

⚔️ 6. 6. 1942. U s. Grgurevcima (kod Rume) nemački vojnici streljali 257 Srba [Po drugom podatku streljano je 350 Srba.] kao odmazdu zbog gubitaka koje su imali prethodnog dana.

⚔️ 6. 6. 1942. Nemački komandant oružanih snaga u Sremu izdao oglas o ograničenju kretanja civilnog stanovništva na području Fruške gore i o merama odmazde.

⚔️ 12. 6. 1942. OK KPJ za Srem uputio PK KPJ za Srbiju pismo u kome se, pored ostalog, navodi da neprijateljske vlasti u Sremu pooštravaju mere u pogledu čuvanja objekata, patroliranja i postavljanja zaseda, a nemačka vojna komanda preti odmazdama nad stanovništvom.

⚔️ 4. 7. 1942. Na drumu između s. G. i D. Kokre (blizu Kranja) četa Kokrškog NOP odreda vodila borbu protiv nemačkih vojnika i nanela im velike gubitke. Za odmazdu, nemački vojnici zapalili s. Kokru a muško stanovništvo poubijali.

⚔️ 8. 7. 1942. Kao represalije zbog akcije Kokrškog NOP odreda u Tuhinjskoj dolini i zbog pretrpljenih gubitaka, nemački okupator spalio sela Gradišće, Koreno i Hom, žene i decu odveo u logore a muškarce starije od 18 godina poubijao i zapalio u kućama.

⚔️ 10. 8. 1942. U Srem. Mitrovici ustaška policija otpočela hapšenja, pljačkanja i ubijanja pripadnika i simpatizera NOP-a i za 3 dana ubila oko 1000 lica. Masovna hapšenja i zverstva ustaša (-Akcije Viktora Tomića-) i nemačke policije, i u ostalim mestima u Sremu produžena su sve do 16. septembra. Za ovo vreme ukupno je ubijeno i nestalo oko 6000 ljudi, žena i dece, mahom srpske nacionalnosti, a uhapšeno i zlostavljano oko 10000 lica.

⚔️ 15. 8. 1942. U Rumi nemačka policija i ustaše streljali 95 talaca.

⚔️ 10. 10. 1942. Komandujući general i zapovednik Srbije naredio da se mere odmazde koje su utvrđene za slučaj ako bude ubijen i ranjen nemački vojnik ubuduće imaju primenjivati i ako nestane neki nemački vojnik.

⚔️ 19. 10. 1942. Glavnina nemačke 714. pešadijske divizije, sa domobranskim, ustaškim i četničkim delovima (preko 10 bataljona), otpočela koncentričan napad (poduhvat -Kozara-) u cilju ponovnog čišćenja Kozare. Peta krajiška NOU brigada je izbegla odlučne sudare, pa se, sklonivši ranjenike, 21. i 24. oktobra, u dva pravca, probila u Podgrmeć. Do 27. oktobra neprijatelj je krstario Kozarom vršeći represalije, aus. Jelovcu i s. Palančištu (kod Prijedora) pobio oko 620 ljudi, žena i dece.

⚔️ 16. 12. 1942. Nemačka Vrhovna komanda izdala direktivu za borbu protiv partizana, u kojoj ističe: da ta borba nema ničega zajedničkog sa odredbama Ženevske konvencije, pa se naređuje da jedinice upotrebe sva sredstva, bez ikakvog ograničenja, čak i prema ženama i deci, i da zbog toga nijedan nemački vojnik ne srne biti pozvan na sudsku i disciplinsku odgovornost.

⚔️ 25. 12. 1942. Jedinice nemačke 704. divizije, za odmazdu zbog ubistva jednog nemačkog oficira, streljale u Mladenovcu 50 talaca.

⚔️ 3. 1. 1943. Kod s. Lužana delovi Jastrebačkog NOP odreda razrušili prugu Niš-Stalać. Po naređenju nemačkog komandujućeg generala i zapovednika Srbije, za odmazdu je 5. januara u blizini sela streljano 6 lica.

⚔️ 4. 1. 1943. U Beogradu nemački vojnici streljali 10 talaca za odmazdu što su delovi 1. šumadijskog NOP odreda 24/25. XII 1942. srušili ž. st:, spalili opštinsku arhivu i ubili predsednika opštine u s. Kovačevcu (kod Mladenovca).

⚔️ 12. 1. 1943. Za odmazdu zbog partizanskih akcija u kruševačkom okrugu, nemački vojnici streljali 75 ljudi iz Kraševca i Beograda.

⚔️ 14. 1. 1943. U selima: Ružici, Guzevlju, Jastrepcu i Mrtvici (kod Vladičinog Hana) nemački i bugarski vojnici streljali 200 građana za odmazdu zbog pretrpljenih gubitaka prethodnog dana pri napadu Crnotravskog NOP odreda na ž. st. Momin Kamen.

⚔️ 20. 1. 1943. Delovi 1. dalmatinske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ napali žandarme i nemačke vojnike u s. Vitezu (kod Travnika). Pošto su porušili prugu, uništili instalacije i spalili ž. st., žand. st. i ustaški dom, delovi 1. dalmatinske NOU brigade su se povukli u pravcu s. Rastova.

⚔️ 10. 2. 1943. Na ž. stanicama Kriva Reka, Ugrinovci, Štavica i Banjani (na pruzi G. Milanovac - Lajkovac) 1. šumadijski NOP odred demolirao postrojenja, porušio prugu na 80 mesta, posekao 19 tt stubova i spalio opštinske arhive. (Za odmazdu, nemačke vlasti su u Kragujevcu 5. marta streljale 30 talaca.)

⚔️ 12. 2. 1943. Između s. Braljine i s. Đunisa delovi Rasinskog NOP odreda razrušili prugu Niš-Stalać. (Za odmazdu, nemačke su vlasti u Kraševcu 17. maita streljale 10 talaca.)

⚔️ 15. 2. 1943. Kod s. Toponice (na putu Požarevac-Petrovac) delovi Požarevačkog NOP odreda iz zasede ubili komandanta nemačkog 734. pešadijskog puka, 1 oficira, 1 podoficira i 1 vojnika, a njihov automobil zapalili. Kod ubijenih je pronađena sekcija sa rasporedom neprijateljskih snaga predviđenih za napad na požarevački NOP odred. Sutradan su nemačke vlasti za odmazdu u Beogradu streljale 400 talaca.

⚔️ 18. 2. 1943. Kod s. Darosave (sada: Partizani, blizu Aranđelovca) delovi 1. šumadijskog NOP odreda posekli 30 tt stubova. (Nemački vojnici su 25. marta, za odmazdu, streljali u Kragujevcu 20 talaca.)

⚔️ 18. 2. 1943. U s. Slatini nemačka planinska četa iz Kruševca opkolila četu Rasinskog NOP odreda. Posle kraće borbe četa se izvukla iz obruča uz gubitke od 7 nestalih. Poginulo je 5 i ranjena su 3 nemačka vojnika. Neprijatelj je, za odmazdu, spalio 27 domova i uhapsio 25 meštana.

⚔️ 26. 2. 1943. U Beloj Crkvi nemačka policija streljala 50 lica, dovedenih iz petrovaradinskog logora, kao odmazdu za jednog ubijenog mesnog policajca.

⚔️ 27. 2. 1943. Delovi domobranske 1. brdske divizije, Pavelićeve gardijske brigade i nemačke 187. rezervne divizije (oko 2.300 vojnika) otpočeli napad protiv Kalničkog NOP odreda na Kalniku. Odred se probio ka Moslavini i Bilo-gori, a neprijatelj je do 8. marta pretresao teren na Kalniku i severozapadnom delu Bilo-gore vršeći pljačku i zlostavljanje stanovništva.

⚔️ 28. 2. 1943. Nemački komandujući general i komandant Srbije izdao uputstvo o merama odmazde: za ubijenog nemačkog ili bugarskog vojnika streljati 50 a za ranjenog 25 talaca; za ubijeno lice u službi okupatorskih vlasti, ubijene članove srpske vlade, srpske rukovodeće službenike i oficire SDS i SDK streljati 10, a za ranjene 5 talaca; za napad na objekte može se, prema težini slučaja, streljati do 100 talaca.

⚔️ 13. 3. 1943. U Jagodini (sada: Svetozarevo), za odmazdu zbog ubistva predsednika opština u s. Toponici i s. Rakincu kod Požarevca, izvršenog 2/3. marta od strane delova Požarevačkog NOP odreda, nemački vojnici streljali 20 talaca.

⚔️ 20. 3. 1943. U Požeškoj kotlini jake ustaško-domobranske jedinice i snage nemačke 187. rezervne divizije iz Podravske Slatine, Daruvara, Pakraca, Okučana, Nove Gradiške i Slav. Požege otpočele operaciju -Braun- protiv 4 (slavonske) divizije NOVJ. Žestoke borbe na planinama Papuku, Psunju, Dilju i Krndiji vođene su do 31. marta, ali je 4. divizija veštim manevrom izbegla uništenje. Pošto je ostavio posade u svim većim mestima, neprijatelj je iz SI. Broda i Našica uveo nove snage i do 7. aprila čistio Dilj-planinu, pljačkajući i zlostavljajući stanovništvo. Prema sopstvenom priznanju, neprijatelj je pretrpeo gubitke od 214 mrtvih, 225 ranjenih i 342 nestala, dok je 4. divizija imala 110 mrtvih, 135 ranjenih i 120 nestalih.

⚔️ 2. 4. 1943. Između Požarevca i s. Salakovca delovi Požarevačkog NOP odreda zaustavili i zapalili 3 kamiona organizacije TOT, Poginuo je pripadnik organizacije TOT. (Sutradan je nemačka krajskomandantura u Požarevcu streljala 75 talaca.)

⚔️ 3. 4. 1943. Nemački komandujući general i zapovednik Srbije izdao tajno uputstvo o represivnim merama prema stanovništvu (spaljivanje naselja i kuća, konfiskacija imovine, odvođenje muškog stanovništva na rad i uzimanje talaca).

⚔️ 8. 4. 1943. U Kragujevcu nemački vojnici streljali 40 talaca za odmazdu zbog akcija 1. šumadijskog NOP odreda u s. Rudniku, s. Darosavi i s. Krivoj Reci.

⚔️ 10. 4. 1943. Na pruzi Požarevac-Kučevo delovi Požarevačkog NOP odreda demolirali postrojenja ž. st. Sirakovo i posekli tt linije kod ž. st. Zvižd. Za odmazdu, nemačke vlasti su 16. aprila u Požarevcu streljale 30 talaca.

⚔️ 10. 4. 1943. Između s. Darosave (sada: Partizani) i s. Venčana (kod Aranđelovca) udružene nemačke i četničke jedinice i jedinice SDS napale 1. šumadijski NOP odred. U višečasovnoj borbi poginuli su 3 nemačka vojnika, 10 vojnika SDS i 1 četnik a veći broj je ranjen. Za odmazdu, neprijatelj je u s. Raniloviću, s. Darosavi i s. Venčanu ubio 21 lice, pohvatao i odveo u logor 262 muškarca i zapalio 28 kuća. Gubici odreda: 3 mrtva i 2 ranjena.

⚔️ 16. 4. 1943. U Kragujevcu nemački vojnici streljali 10 zatvorenika za odmazdu što su predsednika opštine s. Plaskavca (kod Topole) ubili delovi 1. šumadijskog NOP odreda.

⚔️ 23. 4. 1943. U Zaječaru nemačka krajskomandantura, za odmazdu zbog razaranja tt linija Knjaževac-Svrljig i Knjaževac-Sokobanja (od strane Zaječarsko-timočkog NOP odreda), kaznila srez zaglavski sa 1,000.000 dinara i zatvorila 20 građana kao taoce.

⚔️ 5. 5. 1943. Između s. Belanovice i s. Bosute (kod Aranđelovca) Rudnička četa 1. šumadijskog NOP odreda iz zasede ubila 8 vojnika SDS. (Za odmazdu, nemački su vojnici u Kragujevcu 17. maja streljali 10. talaca.)

⚔️ 12. 5. 1943. Na ž. st. Dražanj (na pruzi Beograd - Mala Krsna) 1. četa Kosmajskog NOP odreda iz zasede ubila 2 i ranila 1 vojnika nemačkog 977. landesšicen-bataljona. (Dva dana kasnije nemački komandujući general i zapovednik Srbije naredio je štabu nemačke 104. lovačke divizije da za odmazdu strelja 125 talaca i iseli s. Kamendo i s. Dubonu. Streljanje talaca je izvršeno 26. maja kod s. Dražnja.)

⚔️ 14. 5. 1943. U Andrijevici i Kolašinu jedinice nemačke 1. brdske divizije razoružale preko 2000 četnika Limsko-saiidžačkih odreda i streljale 150 pristalica NOP-a iz kolašinskog zatvora.

⚔️ 18. 5. 1943. Kod ž. st. Belotinca (na pruzi Niš-Leskovac) delovi 3. bataljona 1. južnomoravskog NOP odreda napali bugarski transportni voz i ubili 4 a ranili 6 bugarskih vojnika. Za odmazdu, nemačke vlasti su streljale 350 ljudi.

⚔️ 20. 5. 1943. U Leskovcu grupa boraca 2. bataljona 1. južnomoravskog NOP odreda ubila šefa nemačke tajne policije. (Po naređenju nemačke feldkomandanture Niš kao mera odmazde, 31. maja u Leskovcu je streljano 10 zatvorenika.)

⚔️ 24. 5. 1943. U Petrovgradu (sada: Zrenjanin) nemačka policija streljala 100 lica kao odmazdu za ubistvo jednog nemačkog graničara stražara.

⚔️ 9. 6. 1943. Sedma divizija NOVJ, sa oko 600 lakih ranjenika Centralne bolnice VŠ NOV i POJ [Deo lakih ranjenika koji nije stigao da u toku noći pregazi Sutjesku bio je u svitanje odsečen i uglavnom zarobljen i pobijen.], između Kazana i s. Tjentišta prešla r. Sutjesku. Na Tisovom brdu (k. 1378) i Ozrenu (k. 1405) divizija prihvaćena od delova 4. proleterske i 6. istočnobosanske NOU brigade je ušla u sastav Severne grupe za proboj.

⚔️ 10. 6. 1943. Komandant nemačkih trupa u Hrvatskoj obavestio Štab nemačke 1. brdske divizije da je pouzdano utvrđeno da se među okruženim jedinicama NOV i POJ na Sutjesci nalazi i vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito i naredio da se svim jedinicama ponovo podvuče važnost naređenja: -Nijedan čovek sposoban za vojnu službu ne sme živ da napusti obruč-.

⚔️ 17. 6. 1943. Kod s. Ćelija (na putu Kruševac Brus) četa Rasinskog NOP odreda i četa 3. bataljona 1. južnomoravskog NOP odreda sačekale u zasedi 2 nemačka kamiona i ubile 13 a ranile 9 nemačkih vojnika, zapalile 1 kamion i zaplenile opremu i naoružanje. (Za odmazdu, nemački vojnici su 29. juna streljali oko 500-600 ljudi, žena i dece iz Kruševca i okoline, među kojima i ceo VIII razred kruševačke gimnazije.)

⚔️ 28. 6. 1943. Delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- opljačkali i spalili s. D. Drežanj (kod Nevesinja) i ubili 36 ljudi, žena i dece.

⚔️ 29. 6. 1943. Delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- spalili s. Ljeskovi Dub (kod Nevesinja) i pobili sve zatečeno stanovništvo - 208 ljudi, žena i dece.

⚔️ 9. 7. 1943. U blizini s. Selaca (kod Škofje Loke) 4. bataljon Gorenjskog NOP odreda uništio dva automobila s nemačkim vojnicima, nanevši neprijatelju gubitke od 7 mrtvih i 48 ranjenih. Za odmazdu, nemački su vojnici na tom mestu pet dana kasnije streljali 20 talaca.

⚔️ 10. 7. 1943. Iz Ploča, Vrgorca, Zagvozda, Sinja, Solina, Omiša i Makarske jake italijanske, nemačke i ustaško-domobranske snage (preko 15.000 vojnika), podržavane tenkovima, avijacijom i ratnim brodovima, otpočele operaciju (-Biokovo-Mosor-) protiv jedinica NOVJ na pl. Biokovu i pl. Mosoru. U borbama dol. avgusta Biokovski NOP odred, podeljen po grupama, izbegao je uništenje, dok je 1. bataljon Cetinskog NOP odreda razbijen u rejonu s. Lovreča. Neprijatelj je imao 22 mrtva, 106 ranjenih, 17 nestalih i 2 zarobljena, ali je sistematski popalio i opljačkao više sela, vršeći represalije nad stanovništvom; samo italijanske jedinice su ubile i streljale 97, uhapsile 91 i internirale 833 rodoljuba.

⚔️ 16. 7. 1943. U s. Banatskom Aleksandrovu (kod Kikinde) nemačka policija streljala 23 rodoljuba kao odmazdu za ranjavanje jednog čuvara polja.

⚔️ 19. 7. 1943. U s. Zagajici (kod Vršca) nemački vojnici streljali 10 rodoljuba kao odmazdu zbog pogibije komandira seoske straže, domaćeg izdajnika.

⚔️ 1. 8. 1943. U s. Rgotini (kod Zaječara) delovi Zaječarsko-timočkog NOP odreda demolirali postrojenja za ispiranje kvarca. (Za odmazdu je nemačka feldkomandantura u Zaječaru 8. septembra streljala 10 ljudi.)

⚔️ 1. 9. 1943. Kod s. Crkvice (blizu Lebana) delovi 1. južnomoravskog NOP odreda napali nemačke policajce koji su vršili rekviziciju žita, te ubili 7 i ranili 4 policajca (ostali su se povukli u Leskovac). Nemački vojni zapovednik Jugoistoka naredio je sutradan da se za odmazdu strelja 450 simpatizera NOP-a i spali jedno selo.

⚔️ 6. 9. 1943. Između s. Laćarka i s. Martinaca (kod Srem. Mitrovice) jedinice 3. vojvođanske NOU brigade minirale prugu i napale nemački teretni voz (izbačeni su iz šina lokomotiva i 9 vagona-cisterni sa benzinom, a 4 vagona su potpuno uništena), nanevši neprijatelju gubitke. Istog dana je nemačka policija, za odmazdu, streljala 21 lice iz s. Martinaca.

⚔️ 26. 9. 1943. Dve nemačko-ustaške kolone (ukupno oko 800 vojnika sa 2 tenka i četvoro bornih kola) iznenada blokirale s. Surduk (kod Stare Pazove) i, prilikom pretresa, zlostavljale stanovnike i streljale nekoliko meštana, kao i 21 Banaćanina koje su otkrile u jednoj poljskoj -bazi-.

⚔️ 28. 9. 1943. U rejonu s. Mirna - s. Čatež - s. Velika Loka (kod Trebnja) otpočele trodnevne teške borbe 5. slovenačke NOU brigade -Ivan Cankarx protiv jakih nemačkih motorizovanih delova koji su napadali iz Novog Mesta, Mokronoga i Litije. Za odmazdu zbog teških gubitaka, nemačke jedinice su popalile više sela i ubijale civilno stanovništvo.

⚔️ 13. 10. 1943. Pošto je do 8. oktobra završeno -čišćenje- istočnog Srema, nemačke policijske snage i delovi nemačke 173, rezervne i 1. kozačke divizije, s linije Ilok - Petrovaradin - Srem. Karlovci - Irig - s. Vrdnik - s. Ležimir, uz sadejstvo artiljerije, tenkova i avijacije (ukupno oko 28,000 vojnika), otpočeli koncentrična dejstva protiv jedinica NOV i PO na Fruškoj gori. Deo 1. sremskog NOP odreda veštim manevrom se izvukao iz obruča (veća grupa preko druma s. Sviloš - s. Ležimir u zapadni deo Fručke gore, a manja ka Rakovačkom. majdanu, blizu Petrovaradina). Neprijatelj je do 17. oktobra masovno ubijao, hapsio, zlostavljao i pljačkao stanovništvo fruškogorskih sela. Potpuno su porušena sela Rakovac i Ledinci, dok je samo u s. Neštinu pobijeno 71, u s. Suseku oko 100 i u ruševinama manastira Đipše 34 rodoljuba.

⚔️ 18. 10. 1943. U Popovom polju jedna četa nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i četnička Trebinjska polubrigada, kao odmazdu za uništenje nemačkog voza (dva dana ranije kod s. Grmljana, na pruzi Hum-Gabela, pri čemu je poginulo 7 nemačkih vojnika) streljale i obesile 12 i internirale oko 230 lica a sela Grmljane, Sedlare i Rapte opljačkale i zatim spalile.

⚔️ 27. 10. 1943. U s. Globodolu (kod Mirne Peči) 12. slovenačka (štajerska) NO brigada napala nemačku kolonu koja se probila iz Novog Mesta ka Trebnju. Za odmazdu zbog pretrpljenih gubitaka nemački vojnici su spalili s. Globodol.

⚔️ 28. 10. 1943. U rejonu s. Mirna - s. Čatež - s. V. Loka (kod Trebnja) otpočele trodnevne teške borbe 5. slovenačke NOU brigade -Ivan Cankar- protiv jakih nemačkih motorizovanih delova koji su napadali iz Novog Mesta, Mokronoga i Litije. Za odmazdu zbog teških gubitaka, nemačke jedinice su popalile više sela, ubijajući civilno stanovništvo.

⚔️ 2. 11. 1943. Kod s. Stanovišča delovi 18. slovenačke (soške) brigade 27. divizije NOVJ napali iz zasede manju nemačku kolonu iz Kobarida, ali su se, posle višečasovne borbe, zbog snažne minobacačke vatre povukli ka s. Breginju uz gubitke od 4 mrtva. Za odmazdu zbog pretrpljenih gubitaka od oko 20 mrtvih, nemački vojnici su spalili s. Stanovišče.

⚔️ 7. 11. 1943. Između s. Kuzmina i s. Kukujevaca (kod Šida) grupa boraca 2. sremskog NOP odreda iz zasede napala na pruzi nemačku patrolu od 10 vojnika i ubila 2 a 1 teže ranila. Za odmazdu, nemačke vlasti su na tom mestu 9. novembra streljale 20 lica iz Kuzmina.

⚔️ 4. 12. 1943. Između Šida i s. Tovarnika delovi Diverzantskog udarnog bataljona GŠ NOV i PO za Vojvodinu minirali prugu i uništili jednu lokomotivu i po nekoliko vagona iz dve kompozicije. Nemačka policija je, za odmazdu, obesila 15 rodoljuba.

⚔️ 20. 12. 1943. U s. Farmacima (kod Podgorice, sada: Titograd) nemački vojnici streljali 50 zatvorenika u znak odmazde zbog svojih gubitaka na putu Podgorica - Rijeka Crnojevića.

⚔️ 0. 1. 1944. Na odseku Kajmakčalan - Pajak pl. nemačke i bugarske snage preduzele ofanzivna dejstva protiv 1. makedonsko-kosovske NOU brigade, 2. makedonske NOU brigade i Grupe partizanskih bataljona (-Stevan Naumov- i -Hristo Botev-), Pretrpevši gubitke a ne postigavši planirani cilj, bugarske jedinice su u s. Notiju (u Meglenu, u Grčkoj) za odmazdu, streljali 46 seljaka.

⚔️ 5. 2. 1944. Iz Ljubinja, Stoca, Bileće i Trebinja dve nemačke pukovske borbene grupe, jedna iz 7. SS divizije -Princ Eugen- a druga iz 181. pešadijske divizije, ojačane delovima četničkog Trebinjskog korpusa i 14. puka domobranske 6. pešadijske divizije (oko 4.000 vojnika), počele koncentričan napad s ciljem da 10. hercegovačku udarnu brigadu i Južnohercegovački NOP odred 29. udarne divizije NOVJ unište u okruženju (operacija -Falkenjagd-), Do 16. februara neprijatelj je prokrstario okruženi deo slobodne teritorije, spalio 5 sela i uništio 2 mosta na r. Trebišnjici. Brigada i odred 29. divizije NOVJ izbegli su odlučujuće sudare s jačim neprijateljem, ali su mu u dvadesetak manjih akcija i diverzija naneli znatne gubitke, sprečivši pljačku i masovnije represalije. Drugi delovi 29. divizije razbili su jedan nemački bataljon kod s. G. i D, Meke Grude. Neprijatelj je imao blizu 200 mrtvih i preko 100 ranjenih (skoro isključivo nemačkih vojnika). Gubici jedinica 29, udarne divizije NOVJ: oko 20 mrtvih i preko 30 ranjenih boraca.

⚔️ 10. 3. 1944. Jedinice nemačke 13. SS divizije -Handžar-, ustaško-domobranske i nemačke posade iz Vinkovaca i Srem. Mitrovice i delovi domobranske rečne flotile otpočeli trodnevnu ofanzivnu akciju s ciljem da okruže i unište jedinice NOV i PO Vojvodine na području: s. Lipovac (kod Šida), s. Morović, Srem. Rača i s. Jamena. Glavni štab NOV i PO za Vojvodinu. 4. vojvođanska NOU brigada, 1. bataljon 6. vojvođanske NOU brigade i 2. sremski NOP odred izbegli su neprijateljski udar i povukli se ka r. Savi, gde su se u rejonu s. Jamene i Srem. Rače noću prebacili u istočnu Bosnu. Ozlojeđen neuspehom, neprijatelj je počinio zločine: delove bosutskih sela pretvorio u zgarišta i ruševine; na zverski način ubio u s. Batrovcima 26, u s. Moroviću oko 100, u Srem. Rači oko 370, u s. Bosutu preko 200 i u s. Jameni oko 50 ljudi, žena i dece; rušenjem brane na r. Bosutu poplavio veliki kompleks plodnog zemljišta.

⚔️ 12. 3. 1944. Delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- (1. bataljon, kaznena i oklopna četa 14, puka i divizion artiljerije), počeli četvorodnevnu akciju (-Fajerštos) u cilju odbacivanja Južnohercegovačkog NOP odreda s komunikacije Trebinje-Ljubinje-Stolac. Neprijatelj je zauzeo Ljubinje, izvršio represalije po selima i spalio četiri sela (Žarkovo, Tulje, Drijenjane i Veličane), ali je, 16. marta odbačen u Stolac.

⚔️ 22. 4. 1944. Diverzantska grupa 9. korpusa NOVJ minirala Oficirski dom u Trstu. Tom prilikom je poginulo oko 150 a ranjeno oko 200 nemačkih vojnika i oficira. Za odmazdu, nemačke vlasti su na tom mestu obesile 51 taoca.

⚔️ 26. 4. 1944. Na području pl. Učke otpočeo napad snaga nemačke 278. pešadijske divizije, 10. SS policijskog puka i drugih teritorijalnih jedinica u cilju uništenja istarskih jedinica. Operativni štab za Istru, sa potčinjenim jedinicama, ranije se izvukao u rejon s. Šapjane - s. Klana - s. Kastav. Nemačke jedinice su produžile čišćenje tog dela Istre do 8. maja i tom prilikom izvršile niz zločina: u s. Lipi 29. aprila pobile 278 ljudi; popalile M. i V. Učku, Vranje, Brest, Brgudac, Semić, Račju Vas, Trstenik, Vodice i druga sela.

⚔️ 12. 5. 1944. Četnički Nevesinjski korpus, dva bataljona nemačke 369. legionarske divizije i jedan bataljon domobranske 9. posađne brigade iz Gacka i Nevesinja počeli konvergentan napad na glavninu 29, udarne divizije NOVJ. U četvorodnevnim borbama, počesnim razbijanjem kolona koje su - vršeći represalije - bile prodrle do s. Davidovića (kod Bileće), 10. i 11. hercegovačka udarna brigada i Severnohercegovački NOP odred odbacili su neprijatelja u polazne garnizone. Prema nepotpunim podacima, u tim borbama je poginulo 113 nemačkih vojnika i 87 četnika, a ranjeno 170 neprijateljskih vojnika. Dvadeset deveta divizija je imala 18 mrtvih, 38 ranjenih i 50 nestalih boraca. U borbi sa četnicima na Gatu (kod Avtovca) zarobljen je (i kasnije streljan) pomoćnik političkog komesara čete iz 11, hercegovačke udarne brigade Mileta Okiljević, narodni heroj.

⚔️ 0. 6. 1944. U Banjičkom logoru u Beogradu okupatorske vlasti otpočele svakodnavao sistematsko streljanje zatvorenih rodoljuba.

⚔️ 14. 6. 1944. Nemačke i ustaško-domobranske jedinice (ukupne jačine do 15.000 vojnika) otpočele operaciju -Kornblume- s ciljem da razbiju i unište jedinice NOV i POJ u Sremu, oslobode se njihovog pritiska na komunikacije i sprovedu pljačku žetve. Operacija je trajala sve do 6. avgusta, a izvršena je postupno, u četiri etape: prva etapa na Fruškoj gori, druga u selima severoistočnog Srema (Podunavlja), treća u jugoistočnom i južnom Sremu, četvrta na području jugozapadnog Srema (predeo Bosutskih šuma). Jedinice NOV i POJ u Sremu, veštim manevrima i smelim akcijama, izbegle su uništenje i poremetile planove neprijatelja, koji je vršio bezobzirne represalije, zverstva i pljačke.

⚔️ 7. 7. 1944. U Risnu nemačke vlasti streljale 7 talaca.

Hronološki zapisi se učitavaju...