Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Bitka na Sutjesci

Za ovaj pojam je pronađeno 44 hronoloških zapisa, 37 dokumenata i 50 fotografija.

Događaji

⚔️ 7. 5. 1943. Delovi četničkog Drinskog i Romanijskog korpusa odbacili zaštitnicu 7. divizije NOVJ prema pl. Zelengori i zauzeli Kalinovik, u koji su istog dana ušli i delovi italijanskog 6. armijskog korpusa.

⚔️ 9. 5. 1943. Kod s. Vrbniče (na pl. Zelengori) nemački avioni bombardovali Štab 7. divizije NOVJ. Između ostalih, smrtno je ranjen načelnik Štaba divizije i član VŠ NOV i POJ general-major Vojislav Đokić.

⚔️ 14. 5. 1943. GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku izdao naredbu da se obrazuje Komanda durmitorskog područja (s komandama mesta u Žabljaku, Šavniku, s. Boanu, s. Njegovuđi, Pivskoj Župi i Pivskoj planini, kao i odsek za vojne vlasti pri GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku.

⚔️ 15. 5. 1943. Otpočela nemačka operacija -Švarc- (tzv. peta neprijateljska ofanziva ili bitka na Sutjesci). Tom operacijom, koja je trajala mesec dana, neprijatelj je želeo da uništi jedinice Glavne operativne grupe VŠ na uskom brdsko-planinskom prostoru Crne Gore, Sandžaka i Hercegovine, a s njima i vrhovno vojno i političko rukovodstvo NOP-a Jugoslavije. U njoj su učestvovale ove jedinice: četiri nemačke divizije (369, 118, 7. SS -Princ Eugen- i 1. brdska), tri italijanske divizije (-Taurinenze-, -Ferara- i -Venecija-), jedna bugarsko-nemačka divizijska borbena grupa (glavninu joj sačinjavali bugarski 61. i 63. puk), domobranska 4. lovačka brigada, nemački puk -Brandenburg- (za specijalnu upotrebu) i jedan nemački motorizovani pionirski bataljon. Sem ovih snaga, dve nemačke divizije (117. i 373) su se nalazile u rejonu Sarajeva i u dolini r. Neretve, a četiri italijanske divizije (-Emilija-, -Peruđa-, -Murđe- i -Marke-) u primorskom pojasu od Boke kotorske do donjeg toka r. Neretve. Odnos snaga je bio oko 117.000: 19.000 u korist neprijatelja.

⚔️ 21. 5. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio Štabu 1. proleterske udarne divizije NOVJ da primi komandu nad jedinicama fočanskog sektora, razbije neprijatelja na liniji Foča - s. Šćepan Polje i ovlada levom obalom Drine i Sutjeske na odseku s. Đeđevo - s. Suha.

⚔️ 22. 5. 1943. VŠ NOV i POJ prebacio dva bataljona 2. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ sa pravca Nikšić - Lipova ravan na Vučevo da bi držanjem ovog mostobrana obezbedio proboj Glavne operativne grupe VŠ preko r. Sutjeske.

⚔️ 22. 5. 1943. Predsednik vlade Kraljevine Italije Benito Musolini naredio guverneru Crne Gore Pirciju Biroliju da italijanske divizije uzmu učešća u operaciji -Švarc- (tzv. petoj neprijateljskoj ofanzivi), naglasivši da Italija ne može trpeti iza svojih leđa ustaničko područje u vreme kada se očekuje iskrcavanje anglo-američkih trupa u Grčkoj.

⚔️ 26. 5. 1943. VŠ NOV i POJ doneo odluku da se proboj Glavne operativne grupe VŠ u istočnu Bosnu izvrši preko Vučeva i r. Sutjeske, te naredio 1. proleterskoj udarnoj diviziji NOVJ da blokira neprijateljske snage kod s. Zlatnog Bora, da -po svaku cenu- osigura prelaz preko r. Tare kod s. Uzlupa, jer je -taj prelaz od životne važnosti-, i da na levu obalu r. Drine uputi 2. proletersku NOU brigadu (a po mogućstvu i Majevičku NOU brigadu) sa zadatkom da izbije na liniju s. Suha - s. Vrbnica - s. Zakmur - s. Trbušće.

⚔️ 29. 5. 1943. VŠ NOV i POJ konkretizovao ideju o proboju preko r. Sutjeske. Ponovo je objedinio 2. proletersku, Majevićku i 6. istočnobosansku NOU brigadu pod Štabom 2. proleterske NOU brigade, kako bi one očistile dolinu r. Sutjeske i izbile na liniju s. Suha - s. Vrbnica - s. Zakmur - s. Trbušće, a 1. proleterskoj udarnoj diviziji NOVJ naredio da na odsecima s. Uzlup - s. Bastasi i s. Mratinje - Trnovačko jezero - s. Suha organizuje odbranu Tare i Drine i spreči prodor nemačkih snaga sa severa i juga ka Vučevu i Sutjesci. Time bi se omogućilo prebacivanje 7. divizije NOVJ na levu obalu Tare i prikupljanje ka Pivi.

⚔️ 29. 5. 1943. Nemačka pukovska borbena grupa -Anaker- 118. lovačke divizije, nastupajući iz s. Čureva i s. Tjentišta, napala Majevičku NOU brigadu i 2. bataljon 2. proleterske NOU brigade na visoravni Vučevu. Kada su pristigli 6. istočnobosanska NOU brigada i dva bataljona 1. proleterske NOU brigade, neprijatelj je noćnim protivnapadom razbijen i niz litice Stožera i Koritnika zbačen u dolinu r. Sutjeske, čime je sprečen njegov pokušaj da zatvori prelaz preko r. Pive.

⚔️ 29. 5. 1943. Druga proleterska NOU brigada delom snaga prešla r. Sutjesku i u rejonu s. Suha - s. D. i G. Bare - s. Krekovi - s. Tjentište obrazovala mostobran, koji je održala do 5. juna kada su na mostobran počele pristizati glavne snage Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ.

⚔️ 29. 5. 1943. Na brdu Košuru (k. 787), u međurečju Sutjeske i Hrčavke, jedinice 2. proleterske NOU brigade otpočele niz napada na delove pukovske borbene grupe -Gertler- nemačke 118. lovačke divizije. Neprekidnim ojačavanjem neprijatelj je uspeo da solidno utvrdi i održi ovaj važan položaj, iako su od 5. do 7. juna u borbu ubačene i 6. istočnobosanska i 7. krajiška NOU brigada. U jednom od desetak napada, 4. juna, poginuo je zamenik komandira 2. čete 1. bataljona 2. proleterske NOU brigade Radoš Bojović, narodni heroj.

⚔️ 30. 5. 1943. Nemačka divizijska borbena grupa -Ludviger- (724. puk 104. lovačke divizije, bugarski 61. i 63. puk) izbila na r. Taru i proširila front do s. Bistrice (kod Mojkovca). Povukavši se pred nadmoćnim neprijateljem, 3. proleterska (sandžačka) NOU brigada je organizovala odbranu na liniji s. Razvršje - s. Pitomine - s. Tepca (kod Žabljaka) da bi obezbedila snage Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ sa pravca koji preko Durmitora izvode ka r. Pivi i Pivskoj planini.

⚔️ 31. 5. 1943. Po naređenju VŠ NOV i POJ, Drinska operativna grupa pokušala da noćnim napadom ovlada utvrđenim rejonom u dolini r. Sutjeske: Košur, Borovno, s. Mrkalje, s. Popov Most, s. Šadići, s. Čurevo. Zbog slabe organizacije napada i slabih veza napad odvojenih kolona nije uspeo, iako su delovi 6. istočnobosanske NOU brigade bili ovladali s. Čurevom a delovi 2. proleterske NOU brigade, privremeno Košurom.

⚔️ 31. 5. 1943. Nemačko komandovanje uputilo u dolinu r. Sutjeske glavninu 7. SS divizije -Princ Eugen-, s juga, i celu 118. lovačku diviziju, sa severa, da posednu i odsudno brane ovaj sektor stvorenog obruča i spreče proboj Glavne operativne grupe NOV i POJ.

⚔️ 31. 5. 1943. Nemačka 1. brdska i 7. SS divizija -Princ Eugen- i italijanske divizije -Venecija- i -Ferara- uspostavile međusobnu taktičku vezu u dolini r. Tušinje i r. Bukovice i na liniji Divljak - Starac - s. Korita zatvorile obruč oko Glavne operativne grupe, osim na delu nemačkog fronta na r. Sutjesci od Tjentišta do s. Suhe.

⚔️ 31. 5. 1943. Na prostoriji r. Tara - r. Komarnica - gornji tok r. Pive četiri neprijateljske divizije (nemačke 1. brdske i 7. SS -Princ Eugen- i italijanske -Venecija- i -Ferara-) uspostavile međusobnu taktičku vezu i zatvorile obruč oko Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ.

⚔️ 0. 6. 1943. U durmitorskom srezu, u toku bitke na r. Sutjesci, nemačka 1. brdska i 7. SS divizija -Princ Eugen- i italijanska divizija -Ferara- ubile oko 1200 ljudi, uništile oko 5.500 stambenih i ostalih zgrada i opljačkale oko 67.000 grla stoke.

⚔️ 2. 6. 1943. Otpočelo prebacivanje nemačke 118. lovačke divizije s donjeg toka r. Tare na r. Sutjesku i glavnine nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- (koju je na položaju Šavnik-s. Bare smenila italijanska divizija -Ferara-) preko Gacka u susret 118. lovačkoj diviziji, u cilju stezanja obruča i uništenja Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ.

⚔️ 2. 6. 1943. Na Vučevo izbila 3. dalmatinska NOU brigada i preuzela položaje 6. istočnobosanske udarne brigade Drinske operativne grupe, koja je upućena ka s. Tjentištu da sadejstvuje s jedinicama određenim za prodor preko r. Sutjeske.

⚔️ 3. 6. 1943. Na Borovnom (u đoiini r. Sutjeske) dva bataljona 1. proleterske NOU brigade razbili jednu četu 2. bataljona 734. puka nemačke 104. lovačke divizije, zaplenivši 5 p. mitraljeza.

⚔️ 5. 6. 1943. Prva proleterska udarna divizija NOVJ (1. proleterska, 3. krajiška, 6. istočnobosanska, Majevička NOU brigada i dva bataljona 2. proleterske NOU brigade), podržana sa dva diviziona artiljerije [Pošto je utrošena skoro sva municija, oruđa oba diviziona (1. i 2. proleterske udarne divizije NOVJ) zakopana su.], napala glavninu nemačke 118. lovačke divizije i pokušala da proširi mostobran na Sutjesci i otvori povoljniji pravac za proboj preko s. Popova Mosta i s. Vrbniče. Nemačke borbene grupe -Gertler- i -Tribukajt- 118. lovačke divizije uz gubitke od nekoliko stotina mrtvih, održale su Košur i ostale utvrđene položaje na levoj obali Sutjeske; međutim, 1. proleterska divizija je u rejonu s. Mrkalji-Borovno uništila nemački mostobran na desnoj obali Sutjeske i time obezbedila nešto slabiji pravac proboja preko s. Krekova, odnosno uz Usovački potok. Pored ostalih kod s. Popova Mosta smrtno je ranjen komandant 1. bataljona Majevičke NOU brigade Milinko Cvitković a kod Borovna je poginuo vodnik Fočanske omladinske čete 3. bataljona 1. proleterske NOU brigade Šerif Lojo, narodni heroji.

⚔️ 5. 6. 1943. Nemačka borbena grupa -Anaker- (glavnina 738. puka 118. lovačke divizije, u toku borbi ojačana delovima puka -Brandenburg- i 659. pionirskog motorizovanog bataljona, podržavana delom artiljerije nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-) napadom preko pl. Tovarnice pokušala da levom obalom Sutjeske izbije u rejon s. Tjentišta. Upornom aktivnom trodnevnom odbranom, uz gubitke od oko 235 poginulih i nestalih, 2. dalmatinska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ održala je položaje u rejonu katuna Bare i time, po oceni Vrhovnog komandanta NOV i POJ, -odigrala presudnu ulogu u povlačenju naše glavnine preko tjesnaca Sutjeske-, zbog čega je pohvaljena. Brigada je 8. juna ojačana Majevičkom brigadom (takođe iscrpljenom), ali ih je neprijatelj (sada ojačan i pešadijskim delovima 7. SS divizije) pred veče odbacio na liniju M. i V. Siljevica - Stoca, gde su se zadržale do 9. juna, kada je VŠ NOV i POJ naredio napuštanje odbrane na ovom pravcu. Poginuli su, između ostalih, komandir čete Boško Zunić i politički komesar čete Drago Marković (oba iz 2. dalmatinske NOU brigade), narodni heroji.

⚔️ 5. 6. 1943. Štab Južne grupe za proboj obavestio VŠ NOV i POJ da su mu propali pokušaji forsiranja r. Tare i da nema mogućnosti da se sa bolnicama prebaci u Sandžak, te predlaže da krene za Severnom grupom preko r. Pive u pravcu Sutjeske, što je VŠ istog dana usvojio, naredivši da se povedu samo pokretni ranjenici, a nepokretni sakriju po šumama i pećinama na Durmitoru i Pivskoj planini.

⚔️ 6. 6. 1943. Nemačka 7. SS divizija -Princ Eugen- potisnula 7. krajišku i 10. hercegovačku udarnu brigadu 3. udarne divizije NOVJ ka s. Tjentištu i severnim padinama Maglića i zauzela s. Mratinje i pl. Maglić.

⚔️ 6. 6. 1943. VŠ NOV i POJ naredio Štabu Južne grupe za proboj da obustavi prebacivanje 3. udarne i 7. divizije NOVJ na levu obalu r. Pive i da teže ranjenike skloni na pl. Durmitor i u dolini Pive a ostale prebaci preko r. Tare na pl. Ljubišnju.

⚔️ 8. 6. 1943. Štab Južne grupe, zbog neuspelog prelaska preko r. Tare, naredio da se 3. udarna divizija NOVJ i Centralna bolnica VŠ prebace na levu obalu r. Pive preko improvizovanog mosta kod s. G. Kruševa i probiju preko Vučeva i Sutjeske za Severnom grupom. Divizija se uveče spustila u klisuru i u toku noći otpočela prebacivanje preko reke.

⚔️ 9. 6. 1943. U međurečju Sutjeske i Hrčavke delovi nemačke 118. lovačke i 7. SS divizije -Princ Eugen- pokušali da ovladaju grebenom, čime bi presekle Glavnu operativnu grupu NOVJ i prekinule svaku vezu između Severne i Južne grupe za proboj. Neprijatelj je u toku dana ovladao s. Suhom, s. D. Barama i Medveđom planinom s juga i s. Krekovima i Milinkladom sa severa. Međutim, delovi 2. dalmatinske, 2. i 4. proleterske, 6. istočnobosanske i 10. hercegovačke NOU brigade su održali uzak pojas grebena između Tisovog brda, Pleća, k. 1349 i Kazana, s jedne, i Milinklade, Ozrena i s. Tjentišta, sa druge strane. Na taj su način izvučeni svi delovi 2. proleterske udarne divizije NOVJ i u toku noći obezbeđen prihvat 7. divizije NOVJ.

⚔️ 9. 6. 1943. Sedma divizija NOVJ, sa oko 600 lakih ranjenika Centralne bolnice VŠ NOV i POJ [Deo lakih ranjenika koji nije stigao da u toku noći pregazi Sutjesku bio je u svitanje odsečen i uglavnom zarobljen i pobijen.], između Kazana i s. Tjentišta prešla r. Sutjesku. Na Tisovom brdu (k. 1378) i Ozrenu (k. 1405) divizija prihvaćena od delova 4. proleterske i 6. istočnobosanske NOU brigade je ušla u sastav Severne grupe za proboj.

⚔️ 10. 6. 1943. Delovi nemačke 118. lovačke i 369. legionarske pešadijske divizije, uz podršku avijacije [Tog dana je izvršeno 76 aviopoleta, od čega 63 borbenih. Delovi 2. proleterske NOU brigade uništili su jedan avion.], pokušali da u rejonu katuna Zamršten (na pl. Zelengori) preseku stazu kojom se iz doline r. Sutjeske i r. Hrčavke probijala Glavna operativna grupa VŠ NOV i POJ. Međutim, 3. bataljon 4. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ, kao bočna osiguranja upornom odbranom na Ljubinom grobu [Kako je neprijatelj prostreljivao kolonu u bolnici 4. proleterske NOU brigade ponovo je teško ranjen zamenik komandanta bataljona Vojin Kantić, narodni heroj. Da ne bi bio teret jedinici, on je izvršio samoubistvo.], i na Košuti, slomili su mnogobrojne juriše neprijatelja i obezbedili izvlačenje Glavne operativne grupe NOVJ. U tim borbama je 3. bataljon 4. proleterske NOU brigade izgubio trećinu boraca, a u 1. četi 1. bataljona 2. proleterske NOU brigade u stroju je ostalo svega 9 boraca. Za upornost u odbrani, Prezidi] um Narodne skupštine FNR.J odlikovao je (posle rata) 2. četu 3. bataljona 4. proleterske NOU brigade Ordenom zasluga za narod I reda. [-Smo preko nas mrtvih Nijemci mogu proći- - glasila je poruka te čete.]

⚔️ 10. 6. 1943. U rejonu s. Tjentišta spojile se nemačka 118. lovačka divizija i 7. SS divizija -Princ Eugen- i time potpuno zatvorile obruč na Sutjesci. (U dolini r. Pive i na visoravni Vučevu ostala je samo 3. udarna divizija NOVJ s teškim ranjenicima Centralne bolnice VŠ NOV i POJ.)

⚔️ 10. 6. 1943. Na položajima Balinovac - Konjske vode - Radomišlje (južno od s. Jeleča, na komunikaciji Kalinovik-Foča) 1. proleterska udarna divizija NOVJ samoinicijativno razbila delove nemačke 369. legionarske divizije i time stvorila uslove za proboj Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ iz okruženja na Zelengori. Zbog toga je pohvaljena od Vrhovnog komandanta NOV i POJ.

⚔️ 10. 6. 1943. Komanda Durmitorskog vojnog područja rasformirana a njeno ljudstvo priključeno jedinicama 3. udarne divizije NOVJ i Centralnoj bolnici VŠ.

⚔️ 10. 6. 1943. Komandant nemačkih trupa u Hrvatskoj obavestio Štab nemačke 1. brdske divizije da je pouzdano utvrđeno da se među okruženim jedinicama NOV i POJ na Sutjesci nalazi i vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito i naredio da se svim jedinicama ponovo podvuče važnost naređenja: -Nijedan čovek sposoban za vojnu službu ne sme živ da napusti obruč-.

⚔️ 11. 6. 1943. Kod s. Tjentišta 1. dalmatinska NOU brigada (bez 2. bataljona, a ojačana 1. bataljonom 5. crnogorske NOU brigade), kao prvi ešelon 3. udarne divizije NOVJ, razbila manje delove nemačke 118. lovačke divizije i forsirala r. Sutjesku. Po padu mraka, kada je trebalo da se nastavi prebacivanje glavnine 3. udarne divizije i ranjenika, neprijatelj je iznenadnim protivnapadom povratio izgubljene položaje. Brigada se, po delovima, probila prema Vrbničkim kolibama.

⚔️ 11. 6. 1943. Kod s. Govze 3. krajiška udarna brigada 1. proleterske udarne divizije NOVJ napala i u petočasovnoj borbi razbila borbenu grupu -Hene- 369. legionarske divizije i odbacila glavninu u s. Jeleč, dok se veliki broj raspršio po šumi. Zaplenjena su 2 minobacača 105 mm, 2 mitraljeza i 4 laka minobacača.

⚔️ 12. 6. 1943. Delovi nemačke 118. lovačke divizije i 7. SS divizije -Princ Eugen-, napadom od Borovna i s. Suhe prema Dragoš-sedlu, pokušali da glavninu 3. udarne divizije NOVJ odbace iz doline Sutjeske na visoravan Vučevo. Protivnapadom 5. crnogorske NOU brigade, Mostarskog bataljona i divizijske prateće čete napad je odbijen, ali je zbog toga ponovno forsiranje Sutjeske odloženo za celu noć.

⚔️ 13. 6. 1943. U rejonu Kazani - Ravno borje, prilikom prelaza preko r. Sutjeske kod s. Tjentišta, poginuo član Izvršnog odbora AVNOJ-a Veselin Masleša, narodni heroj.

⚔️ 13. 6. 1943. U rejonu s. Tjentišta r. Sutjesku forsirala glavnina 3. udarne divizije NOVJ (3. proleterska (Sandžačka), 5. crnogorska udarna bez 1. bataljona, 2. bataljon 1, dalmatinske i Mostarski bataljon 10. hercegovačke NOU brigade, ukupno 1.500-1.800 boraca) sa oko 700 teških ranjenika Centralne bolnice VŠ NOV i POJ. Svi pokušaji ove divizije da u toku dana proširi mostobran ostali su bez uspeha zbog višestruke nadmoćnosti neprijatelja, uprkos obostrano vrlo visokim gubicima. Više nego prepolovljene, jedinice su se sledeća dva dana, po delovima i grupicama, probile prema Zelengori, Sandžaku i Borču, dok su nemačke jedinice poubijale najveći broj ranjenika, bolesnika i sanitetskog osoblja. Poginulo je i jedanaest narodnih heroja: legendarni komandant Sava Kovačević, njegov kurir Veselin Đurović Aga i obaveštajni oficir 3. udarne divizije NOVJ Dušan Bojović, zamenik komandanta 3. proleterske NOU brigade Momčilo Stanojević; politički komesari 2. i 3. bataljona Stevo Baljević i Nikola Lješković, referent saniteta brigade Marko Baletić, komandiri četa Veljko Aleksić i Bajo Prelević, svi iz 5. Crnogorske NOU brigade; komandir čete Mostarskog bataljona 10. hercegovačke NOU brigade Šefik Obad i pomoćnik političkog komesara čete u 1. proleterskoj NOU brigadi, teški ranjenik, Hamid Baširević.

⚔️ 14. 6. 1943. U rejonu katuna Lučke i Vrbničke kolibe (na pl. Zelengori) prikupila se glavnina razbijene 3. udarne divizije NOVJ (Štab divizije, 1. dalmatinska NOU brigada bez 2. bataljona, 5. crnogorska NOU brigada bez dva bataljona i 5. bataljon 3. proleterske NOU brigade, divizijska baterija i nekoliko stotina pokretnih ranjenika i tifusara iz Centralne bolnice VŠ NOV i POJ). Divizija je zatim, izvršivši reorganizaciju, nastavila pokret i posle sedam dana na Romaniji ušla u sastav Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ. Ostale jedinice su se probile u dva pravca: glavnina 3. proleterske NOU brigade na Vučevo, a odatle preko Pive i Tare u Sandžak; nekoliko stotina boraca i ranjenika, čiju su većinu sačinjavali Mostarski bataljon 10. hercegovačke NOU brigade i 2. bataljon 1. dalmatinske NOU brigade, preko Maglića u s. Izgore.

⚔️ 15. 6. 1943. Kod s. Višnjice (blizu Pljevalja), po povratku sa r. Sutjeske, u borbi protiv četnika poginuo partijsko-politički radnik Milosav Stiković, narodni heroj.

⚔️ 17. 6. 1943. Glavnine 3. proleterske (sandžačke) NOU brigade i 5. crnogorske NOU brigade koje nisu uspele da se, za Glavnom operativnom grupom VŠ probiju u istočnu Bosnu, probili su se sa r. Sutjeske, po grupama, na teritoriju Crne Gore i Sandžaka.

⚔️ 18. 6. 1943. Posle dvanaestodnevnog marša, pod borbom, 5. udarna divizija (dve brigade) 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ stigla iz rejona Prnjavora na određene joj položaje (s. Hadžići, s. Tarčin, Ivan-sedlo) na ž. pruzi Sarajevo-Mostar u cilju prihvata Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ po proboju sa Sutjeske. [Udarna grupa (tri bataljona) 2. bosanskog udarnog korpusa NOVJ, posle šestodnevnog marša iz s. Blagaja (kod Kupresa), tri dana kasnije, na južnim padinama pl. Bitovnje, ušla je u sastav 5. udarne divizije NOVJ.]

⚔️ 28. 6. 1943. U kolašinskom srezu održani prvi sastanci komunista posle povratka partijskih radnika sa r. Sutjeske. Odlučeno je da se oživi aktivnost partizanskih četa. Ubrzo je formirana partizanska četa u Rovcima (kod Kolašina).

Dokumenti

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 12 juna 1942 god. Štabu Druge proleterske NOU brigade da po svaku cenu zadrži četničko-italijansko nadiranje u pravcu Sutjeske i spreči posedanje visova Lebršnika

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 21 maja 1943 Štabu Prve proleterske divizije da primi komandu nad jedinicama fočanskog sektora, razbije neprijatelja na pravcu Foča - Šćepan Polje i ovlada levom obalom Drine i Sutjeske na liniji Đedevo - Suha

📜 Dnevna zapovest Glavnog štaba NOV i PO Slovenije od 27 maja 1943 god. za prelaz jedinica NOV i PO Slovenije u ofanzivne akcije u periodu Pete neprijateljske ofanzive

📜 Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 29 maja 1943 Štabu Druge proleterske brigade da što pre stvori mostobran na levoj obali Sutjeske i uspostavi vezu s jedinicama Prve proleterske divizije

📜 Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 29 maja 1943 Štabu Treće NOU divizije o sastavu snaga upućenih za stvaranje mostobrana na levoj obali Sutjeske i o obezbeđenju levog boka jedinica Glavne operativne grupe

📜 Izveštaj komandanta 1. bataljona 738. pešadijskog puka od 30. maja 1943. komandantu 118. lovačke divizije o borbama protiv jedinica NOVJ u rejonu Ćurevo — Tjentište

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 31 maja 1943 Štabu Druge proleterske divizije da brzo i energično nastupa preko Vučeva u pravcu Sutjeske

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 31 maja 1943 Štabu Operativne grupe brigada da delom snaga zatvori pravac Čemerno - Tjentište a glavninom spreči neprijatelju prodor na desnu obalu Sutjeske i u sadejstvu s Prvom proleterskom brigadom izvrši prodor u pravcu sela Vrbniče

📜 Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 1 juna 1943 Štabu Prve proleterske divizije da smeni Šestu istočnobosansku NOU brigadu kod Čureva i čvrsto drži desnu obalu Sutjeske, prikupljajući snage za prodor k severu

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 5 juni 1943 god. Komandi Druge armije o bojevima između Pive i Sutjeske

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 6 juni 1943 god. Komandi Druge armije o toku operacija na sektoru Sutjeske

📜 Naređenje zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 6 juna 1943 delegatu Vrhovnog štaba pri Južnoj operativnoj grupi da se teški ranjenici sklone u rejonu Durmitora i Pivske Planine, da jedinice zatečene na levoj obali Pive produže k Zelengori, a ostale izvrše prodor u Sandžak ili ka Goliji

📜 Naređenje zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 6 juna 1943 da sve jedinice i ranjenici s leve obale Pive usiljenim maršem izvrše pokret pravcem Vučevo - Dragoš Sedlo - Suha i dalje k Zelengori

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 7 juni 1943 god. Komandi Druge armije o bojevima na sektoru između Sutjeske i Pive sjeverno od Komarnice

📜 Naređenje komandanta 118. lovačke divizije od 7. juna 1943. potčinjenim komandantima da u rejonu Tjentišta pohapse sve stanovnike sposobne za vojsku od 15 do 45 godina

📜 Naređenje zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 8 juna 1943 Štabu Sedme NOU divizije da jedinice učini lako pokretljivim i usiljenim maršem izbije na Sutjesku, nastavljajući pokret ka Milinkladi pravcem proboja Prve proleterske divizije

📜 Operacijska zapovest komandanta nemačkih trupa u NDH od 8. juna 1943. potčinjenim jedinicama za sužavanje obruča i uništenje partizanskih snaga u međurečju Pive i Sutjeske

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 9 juni 1943 god. Komandi Druge armije o rezultatima bojeva oko Tjentišta i sjeverozapadno od Durmitora

📜 Izvještaj Štaba Druge proleterske divizije od 9 juna 1943 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o situaciji na prostoriji Vrbnica - Zamršten, Boščija Glava - Zelengora i predlog za prikupljanje jedinica Divizije na prostoru Lučkih i Vrbničkih Koliba

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 10 juni 1943 god. Komandi Druge armije o pritisku jedinica NOVJ na njemački obruč oko Sutjeske i pojačanju njemačkih trupa na tom sektoru

📜 Naređenje komandanta njemačkih trupa u Hrvatskoj od 10 juna 1943 god. da se strijeljaju svi muškarci sposobni za vojsku koji se budu zatekli na prostoriji Piva - Sutjeska

📜 Izvještaj italijanskog obavještajnog oficira iz Bileće od 10 juna 1943 god. o borbama njemačkih jedinica protiv NOV u rejonu Sutjeske

📜 Naređenje komandanta nemačkih trupa u NDH od 10. juna 1943. potčinjenim jedinicama za dalje sužavanje obruča i uništenje snaga NOVJ u reionu Sutjeske

📜 Izveštaj 118. lovsčke divizije od 10. juna 19^3. komandantu nemačkih trupa u NDH o dostignutim linijama i narednim zadacima u borbi sa jedinicama NOVJ u širem rejonu Sutjeske

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 11 juni 1943 god. Komandi Druge armije o protivnapadu njemačkih jedinica u dolini Sutjeske

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 12 juni 1943 god. Komandi Druge armije o proboju jedinica NOVJ sjeverno od Sutjeske i rasporedu italijanskih, njemačkih i bugarskih jedinica

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 13 juni 1943 god. Komandi Druge armije o protivnapadu jedinica Narodnooslobodilačke vojske koje su probile obruč sjeverno od r. Sutjeske

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 14 juni 1943 god. Komandi Druge armije o neuspjehu njemačke komande u opkoljavanju i uništenju Narodnooslobodnlačke vojske na sektoru Sutjeske

📜 Izvještaj italijanskog obavještajnog oficira iz Bileće od 15 juna 1943 god. o čišćenju prostora između Sutjeske, Drine i Pive

📜 Izvještaj zapovjedništva Šeste oružničke pukovnije od 15 juna 1943 god. o borbama protiv jedinica NOV na Zelengori

📜 Izveštaj Operptivnog odeljenja 369. pešadijske divizije od 15. juna 1943 komandantu nemačkih trupa u NDH o proboju snaga NOVJ iz okruženja na Zelengori

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 17 juni 1943 god. Komandi Druge armije o rezultatima bojeva na teritoriji Crne Gore za vrijeme Pete neprijateljske ofanzive

📜 Kratak osvrt Vrhovnog štaba NOV i POJ od 10. jula 1943. na tok i rezultate pete neprijateljske ofanzive i protivofanzive jedinica Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba

📜 Izvještaj oružničke postaje Kraljeva Sutjeska od 2 jula 1943 god. o zauzimanju Kraljeve Sutjeske i #262;atića od strane jedinica Narodnooslobodilačke vojske

📜 Čestitke političkog komesara Glavnog štaba NOV i PO Hrvatske i Prvog korpusa od 24 kolovoza 1943 god. borcima i rukovodiocima Sedme divizije na herojskim podvizima i pobjedama u toku Četvrte i Pete neprijateljske ofanzive

📜 Obaveštenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 11. septembra 1943. Štabu Druge proleterske divizije o skrivenom pešadijskom naoružanju u rejonu Sutjeske

📜 Naređenje Štaba Dvadeset sedme NOU divizije od 20 decembra 1943 god. potčinjenim jedinicama za raspored na prostoriji Sutjeska Kraljeva - Kračić - Vareš - Planinica

Fotografije

loading

Istorijske fotografije se učitavaju...

Povezane odrednice

Vjekoslav Afrić 3. proleterska (sandžačka) udarna brigada Operacija Schwarz Borbe u Bosni i Hercegovini 1943. 2. proleterska divizija NOVJ 19. pešadijska divizija Venecija Glavna operativna grupa NOVJ Foča Žabljak Divizija Brandenburg Kalinovik 6. italijanski armijski korpus Omladina u ratu SKOJ Borbe u Hercegovini 1943. 1. brdska divizija Vermahta 10. hercegovačka udarna brigada 104. lovačka divizija Han Pjesak 1. proleterska divizija NOVJ Saradnja četnika sa okupatorom 118. lovačka divizija Partizanska avijacija Bolnice u oslobodilačkom ratu Sava Kovačević 7. SS divizija Prinz Eugen Ranjenici u ratu Žorž Skrigin 2. proleterska udarna brigada Vermaht u Jugoslaviji 2. dalmatinska proleterska udarna brigada Kurirska služba u ratu 5. proterska (crnogorska) udarna brigada Politički komesari u NOR-u 1. proleterska udarna brigada Danilo Lekić Bileća 7. banijska udarna brigada Vasilj Gaćeša Italija u drugom svetskom ratu Britanija i Jugoslavija Pavle Savić Šavnik AVNOJ 3. udarna divizija NOVJ Ustanak u Hercegovini 1941. Četnici u drugom svetskom ratu 369. legionarska divizija (vražja) William Deakin Mitar Bakić 23. pešadijska divizija Ferrara 3. dalmatinska udarna brigada Gacko 6. istočnobosanska proleterska udarna brigada 7. banijska divizija NOVJ Vrhovni štab NOVJ Vis 5. krajiška udarna divizija NOVJ 4. proleterska (crnogorska) udarna brigada Josip Broz Tito Ustanak u Dalmaciji 1941. Vrbnica 1. dalmatinska proleterska udarna brigada 1. lovačka eskadrila NOVJ Nemački zločini u Jugoslaviji Kazalište narodnog oslobođenja Borbe u Crnoj Gori 1943. Centralna bolnica NOVJ Kupres Luftwaffe u Jugoslaviji 27. istočnobosanska divizija NOVJ Avijacija u oslobodilačkom ratu 7. krajiška udarna brigada Đura Mešterović Bugarska u drugom svetskom ratu Narodni heroji Jugoslavije