Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Glavna operativna grupa NOVJ

Za ovaj pojam je pronađeno 60 hronoloških zapisa, 44 dokumenata i 0 fotografija.

Događaji

⚔️ 27. 1. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito doneo definitivnu odluku o realizaciji operativno-strategijskog plana za protivofanzivu NOVJ radi razbijanja tzv. četvrte neprijateljske ofanzive. Prema toj odluci trebalo je obrazovati tri jake operativne grupacije. Prva grupacija, koju su sačinjavale 1. i 2. proleterska udarna, 3. udarna i 7. divizija NOVJ, treba da bude nosilac protivofanzive prema jugoistoku, na opštem pravcu Prozor - dolina r. Rame - Neretve - Hercegovina. U prvoj fazi protivofanzive (do r. Neretve) učestvovale bi i dalmatinske brigade (9. divizija NOVJ, koja je bila u formiranju) i 9. krajiška NOU brigada. Druga operativna grupa (1. bosanski udarni korpus NOVJ) treba da uporno brani slobodnu teritoriju Bosanske krajine, povlačeći se postepeno pred neprijateljem kako bi ga što duže zadržala i time Glavnoj operativnoj grupi stvorila potrebno vreme i prostor za uspešan razvoj ofanzive i za prelaz preko r. Neretve. Treća operativna grupa (1. hrvatski korpus NOVJ i Primorsko-goranska grupa brigada) treba takođe da uporno brani slobodnu teritoriju Like (koordinirajući svoja dejstva sa dejstvima 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ), a glavni joj je zadatak bio na tome prostoru da vezuje jake italijansko-četničke snage i da ne dozvoli da se italijanske jedinice pregrupišu i upute u pravcu Glavne operativne grupe.

⚔️ 18. 2. 1943. Komandant italijanske 2. armije naredio komandantu 6. armijskog korpusa da u rejonu Mostara i boksitnih rudnika prikupi svoje i četničke snage i, za svaki slučaj, obrazuje jak mostobran u rejonu Metkovića, jer je smatrao da će Glavna operativna grupa VŠ NOV i POJ produžiti nadiranje ka morskoj obali.

⚔️ 27. 2. 1943. Glavna operativna grupa VŠ NOV i POJ našla se u operativnom okruženju između r. Neretve i Prozora, gde je sačekivala ranjenike i bolesnike, čiji se transport iz Prozorske kotline vršio u izuzetno teškim uslovima.

⚔️ 28. 2. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio Štabu 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ da po svaku cenu održi položaje kod Drvara, angažujući i dve brigade sa Podgrmeča; da 1. krajišku NOU brigadu iz srednje Bosne orijentiše prema Turbetu i Travniku radi sadejstva s jedinicama Glavne operativne grupe kod G. Vakufa; da 9, krajišku NOU brigadu iz rejona Kupresa i dve brigade 1. hrvatskog korpusa NOVJ, uz podršku artiljerije i tenkova, angažuje na sprečavanju prodora nemačkih snaga u pravcu juga. Istovremeno je naredio istočnobosanskim jedinicama da izbiju na pl. Igman i dejstvuju u pozadini nemačke 718. pešadijske divizije.

⚔️ 1. 3. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio 9. diviziji NOVJ da napusti Imotski i Posušje i da se prebaci preko s. Rakitnog, Dugog polja i s. Sovica ka pl. Čvrsnici i osigura operacije Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ u dolini r. Rame i r. Neretve.

⚔️ 3. 3. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito izdao zapovest jedinicama Glavne operativne grupe da protivudarom kod G. Vakufa i razbijanjem nemačko-ustaške grupacije u gornjem toku r. Vrbasa obezbede ranjenike u Prozorskoj kotlini i stvore povoljne uslove za dalje ofanzivne operacije u pravcu Hercegovine.

⚔️ 3. 3. 1943. Glavna operativna grupa VŠ NOV i POJ (1. i 2. proleterska udarna i 7. divizija NOVJ) prešla u protivnapad kod G. Vakufa protiv jedinica nemačke 717. pešadijske divizije i borbene grupe -Fogl-. U borbama do 5. marta nemačke i ustaško-domobranske snage su odbačene ka Bugojnu, zauzet je G. Vakuf i spaseno je 3500 ranjenih i bolesnih boraca NOV u Prozorskoj kotlini. Neprijatelj je imao 98 mrtvih, 161 ranjenog i 41 nestalog.

⚔️ 4. 3. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio Štabu 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ da celokupne svoje snage usmeri pravcem Kupres - G. i D. Vukovsko - G. Vakuf, radi sadejstva sa Glavnom operativnom grupom.

⚔️ 5. 3. 1943. VŠ NOV i PO Jugoslavije doneo odluku da s jedinicama Glavne operativne grupe forsira r. Neretvu na odseku s. Jablanica-Ostrožac, uništi četnike u gornjem toku Neretve i izbije na liniju Nevesinje - s. Ulog - Kalinovik.

⚔️ 7. 3. 1943. Kod s. Jablanice (blizu Mostara), pod zaštitom jedinica 2. dalmatinske i 2. proleterske NOU brigade, inžinjerijska četa VŠ NOV i POJ i inžinjerijski vod 7. divizije NOVJ podigli na r. Neretvu, namesto porušenog železničkog mosta, pešački viseći most za prebacivanje Glavne operativne grupe i ranjenika.

⚔️ 13. 3. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio 2. proleterskoj udarnoj diviziji NOVJ da energično napadne i potuče četnike na liniji s. Cičevo - s. Glavatičevo - s. Zaborani, a zatim produži prema drumu Nevesinje-Ulog-Kalinovik. Trećoj udarnoj diviziji NOVJ naredio je da razbije neprijatelja na pravcu s. D. i G. Zimlje - Nevesinjsko polje, a 6. istočnobosanskoj NOU brigadi i Majevičkoj grupi udarnih bataljona - da krenu ka Kalinoviku, u susret Glavnoj operativnoj grupi.

⚔️ 15. 3. 1943. Prebacivanjem zaštitnice na levu obalu r. Neretve (3. proleterska (sandžačka) udarna, 3. dalmatinska udarna i 3. krajiška NOU brigada), Glavna operativna grupa VŠ NOV i POJ završila prelaz preko r. Neretve, pošto je prethodno prebacila sve ranjenike, uništila motorizacija, teška oruđa i tenkove i porušila mostove kod Jablanice i Ostrošca.

⚔️ 29. 3. 1943. CK KPJ dostavio sekretaru PK KPJ za Bosnu i Hercegovinu uputstvo da se 6. istočnobosanska NOU brigada sa Majevičkom grupom udarnih bataljona orijentiže ka Sandžaku radi sadejstva s levim krilom Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ, a da se u istočnoj Bosni ostave manje snage za borbu protiv četnika i za mobilizaciju novog ljudstva.

⚔️ 9. 4. 1943. Šesta istočnobosanska NOU brigada i Majevička grupa udarnih bataljona, pod rukovodstvom GŠ NOP odreda za BiH i PK KPJ za BiH, posle višednevnog marša pod borbom, probile se iz Birča u rejon s. Ustikoline (kod Foče) i ovde ušle u pastav Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ.

⚔️ 1. 5. 1943. GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku naredio NOP odredima: da pojačaju borbu protiv okupatora i četničkih jedinica u cilju što tešnjeg sadejstva sa Glavnom operativnom grupom VŠ NOV i POJ, čiji su delovi prodrli u Crnu Goru i nastavili dejstva prema Kosovu i Metohiji; da organizaciono i politički učvrste jedinice i mobilizacijom stvore nove brigade.

⚔️ 8. 5. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito održao u s. D. Kruševu (u dolini r. Pive) sastanak sa zamenikom i pomoćnikom načelnika VŠ i komandantima divizija Glavne operativne grupe (sem komandanta 7. divizije NOVJ) na kome ih je upoznao s daljim planom dejstva i postavio zadatke: da 1. i 2. proleterska udarna divizija NOVJ unište preostale neprijateljske snage u istočnom delu Crne Gore, oslobode Kolašin i Berane (sada: Ivangrad), stvore povoljnu operacijsku osnovicu za prodor u Srbiju i, prodorom preko Kosova i Metohije, pomognu oslobodilački pokret u Albaniji; da 3. udarna divizija NOVJ obezbeđuje desni bok i pozadinu 2. proleterske divizije NOVJ, a 7. divizija NOVJ obezbeđuje levi bok i pozadinu 1. proleterske udarne divizije NOVJ.

⚔️ 11. 5. 1943. Vrhovna komanda italijanske vojske naredila Višoj komandi oružanih snaga -Slovenija-Dalmacija- da 6. armijski korpus delom snaga sadejstvuje sa italijanskim trupama u Crnoj Gori protiv jedinica NOVJ, prvenstveno u cilju obezbeđenja puta Podgorica (sada: Titograd) - Nikšić - Bileća. Posle nekoliko dana upućena su tri bataljona sa artiljerijom da preuzmu zadatke divizije -Ferara-, koja je upućena u borbu protiv Glavne operativne grupe u bici na Sutjesri.

⚔️ 15. 5. 1943. Otpočela nemačka operacija -Švarc- (tzv. peta neprijateljska ofanziva ili bitka na Sutjesci). Tom operacijom, koja je trajala mesec dana, neprijatelj je želeo da uništi jedinice Glavne operativne grupe VŠ na uskom brdsko-planinskom prostoru Crne Gore, Sandžaka i Hercegovine, a s njima i vrhovno vojno i političko rukovodstvo NOP-a Jugoslavije. U njoj su učestvovale ove jedinice: četiri nemačke divizije (369, 118, 7. SS -Princ Eugen- i 1. brdska), tri italijanske divizije (-Taurinenze-, -Ferara- i -Venecija-), jedna bugarsko-nemačka divizijska borbena grupa (glavninu joj sačinjavali bugarski 61. i 63. puk), domobranska 4. lovačka brigada, nemački puk -Brandenburg- (za specijalnu upotrebu) i jedan nemački motorizovani pionirski bataljon. Sem ovih snaga, dve nemačke divizije (117. i 373) su se nalazile u rejonu Sarajeva i u dolini r. Neretve, a četiri italijanske divizije (-Emilija-, -Peruđa-, -Murđe- i -Marke-) u primorskom pojasu od Boke kotorske do donjeg toka r. Neretve. Odnos snaga je bio oko 117.000: 19.000 u korist neprijatelja.

⚔️ 15. 5. 1943. Neprijatelj otpočeo ofanzivu protiv Glavne operativne grupe (1. i 2. proleterske udarne, 3. udarne i 7. divizije NOVJ) VŠ NOV i POJ u Crnoj Gori, Sandžaku i Hercegovini, s ciljem da je uništi, a s njom i vrhovno rukovodstvo NOP-a Jugoslavije. U ovoj operaciji (poznatoj kao V neprijateljska ofanziva ili bitka na Sutjesci) on je angažovao četiri nemačke divizije (1. brdsku, 7. SS -Princ Eugen-, 118. lovačku i 369. legionarsku diviziju) i tri italijanske divizije (-Taurinenze-, -Ferara- i -Venecija-), jednu nemačko-bugarsku borbenu grupu jačine divizije (724. puk 104. nemačke divizije, 61. i 63. bugarski puk), nemački puk za specijalnu upotrebu -Brandenburg- i domobransku 4. lovačku brigadu.

⚔️ 16. 5. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio jedinicama Glavne operativne grupe VŠ da svi štabovi i komandni kadar posvete posebnu pažnju i ukažu svestranu pomoć trupnom sanitetu, da bi očuvali borbenu sposobnost svojih jedinica, koje su bile najviše zahvaćene tifusom.

⚔️ 21. 5. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio Štabu 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ u centralnoj Bosni da jednu diviziju usmeri na prugu Sarajevo - Bos. Brod i dalje pravcem Olovo-Han-Pijesak-Rogatica-Goražde, radi prihvata jedinica Glavne operativne grupe VŠ koje su; se probijale iz neprijateljskog okruženja.

⚔️ 22. 5. 1943. VŠ NOV i POJ prebacio dva bataljona 2. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ sa pravca Nikšić - Lipova ravan na Vučevo da bi držanjem ovog mostobrana obezbedio proboj Glavne operativne grupe VŠ preko r. Sutjeske.

⚔️ 26. 5. 1943. VŠ NOV i POJ doneo odluku da se proboj Glavne operativne grupe VŠ u istočnu Bosnu izvrši preko Vučeva i r. Sutjeske, te naredio 1. proleterskoj udarnoj diviziji NOVJ da blokira neprijateljske snage kod s. Zlatnog Bora, da -po svaku cenu- osigura prelaz preko r. Tare kod s. Uzlupa, jer je -taj prelaz od životne važnosti-, i da na levu obalu r. Drine uputi 2. proletersku NOU brigadu (a po mogućstvu i Majevičku NOU brigadu) sa zadatkom da izbije na liniju s. Suha - s. Vrbnica - s. Zakmur - s. Trbušće.

⚔️ 27. 5. 1943. Po naređenju Vrhovnog komandanta NOV i POJ, GŠ NOV i PO za Sloveniju naredio svim jedinicama da pređu u ofanzivu protiv okupatorskih snaga u Sloveniji, kako ove ne bi uzele učešća u borbama protiv Glavne operativne grupe NOV Jugoslavije za vreme bitke na Sutjesci.

⚔️ 29. 5. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio Štabu 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ da hitno sadejstvuje s jedinicama Glavne operativne grupe VŠ na sektoru s. Trnovo - Kalinovik pri proboju iz okruženja.

⚔️ 29. 5. 1943. Druga proleterska NOU brigada delom snaga prešla r. Sutjesku i u rejonu s. Suha - s. D. i G. Bare - s. Krekovi - s. Tjentište obrazovala mostobran, koji je održala do 5. juna kada su na mostobran počele pristizati glavne snage Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ.

⚔️ 30. 5. 1943. Nemačka divizijska borbena grupa -Ludviger- (724. puk 104. lovačke divizije, bugarski 61. i 63. puk) izbila na r. Taru i proširila front do s. Bistrice (kod Mojkovca). Povukavši se pred nadmoćnim neprijateljem, 3. proleterska (sandžačka) NOU brigada je organizovala odbranu na liniji s. Razvršje - s. Pitomine - s. Tepca (kod Žabljaka) da bi obezbedila snage Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ sa pravca koji preko Durmitora izvode ka r. Pivi i Pivskoj planini.

⚔️ 31. 5. 1943. Nemačka 1. brdska i 7. SS divizija -Princ Eugen- i italijanske divizije -Venecija- i -Ferara- uspostavile međusobnu taktičku vezu u dolini r. Tušinje i r. Bukovice i na liniji Divljak - Starac - s. Korita zatvorile obruč oko Glavne operativne grupe, osim na delu nemačkog fronta na r. Sutjesci od Tjentišta do s. Suhe.

⚔️ 31. 5. 1943. Na prostoriji r. Tara - r. Komarnica - gornji tok r. Pive četiri neprijateljske divizije (nemačke 1. brdske i 7. SS -Princ Eugen- i italijanske -Venecija- i -Ferara-) uspostavile međusobnu taktičku vezu i zatvorile obruč oko Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ.

⚔️ 31. 5. 1943. Nemačko komandovanje uputilo u dolinu r. Sutjeske glavninu 7. SS divizije -Princ Eugen-, s juga, i celu 118. lovačku diviziju, sa severa, da posednu i odsudno brane ovaj sektor stvorenog obruča i spreče proboj Glavne operativne grupe NOV i POJ.

⚔️ 0. 6. 1943. Štab domobranskog 3. korpusa, zbog uspeha jedinica Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ u istočnoj Bosni, tražio od komandanta nemačkih trupa u Hrvatskoj generala Rudolfa Litersa i od Ministarstva oružanih snaga NDH da se preduzmu nova ofanzivna dejstva u istočnoj Bosni, te okruže i unište snage NOV između Zvornika, r. Spreče, s. Osječana, Vareša, Sokolca i Srebrnice.

⚔️ 2. 6. 1943. Otpočelo prebacivanje nemačke 118. lovačke divizije s donjeg toka r. Tare na r. Sutjesku i glavnine nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- (koju je na položaju Šavnik-s. Bare smenila italijanska divizija -Ferara-) preko Gacka u susret 118. lovačkoj diviziji, u cilju stezanja obruča i uništenja Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ.

⚔️ 2. 6. 1943. Na prostoriji s. Čurevo - s. Mratinje - s. Nikovići - s. Hum i u rejonu istočno od Avtovca nemački avioni, u 70 borbenih letova, bombardovali i mitraljirali jedinice Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ.

⚔️ 5. 6. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio 1. bosanskom udarnom korpusu NOVJ da svojim delovima iz srednje Bosne što brže nastupa u pravcu Trnova radi prihvata jedinica Glavne operativne grupe koje su se probijale iz okruženja na Sutjesci.

⚔️ 5. 6. 1943. VŠ NOV i POJ naredio Štabu 2. bosanskog udarnog korpusa NOVJ da jednu lako pokretljivu taktičku grupu uputi u rejon Ivan-sedla, sa zadatkom da preseče prugu Sarajevo-Mostar i olakša nastupanje dela snaga Glavne operativne grupe VŠ u pravcu srednje Bosne.

⚔️ 5. 6. 1943. Otpočeo napad nemačke 1. brdske divizije, borbene grupe -Ludviger-, italijanske divizije -Ferara- i borbene grupe -Izaska- italijanske divizije -Venecija- na jedinice Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ u donjim tokovima r. Tare i r. Pive.

⚔️ 9. 6. 1943. U međurečju Sutjeske i Hrčavke delovi nemačke 118. lovačke i 7. SS divizije -Princ Eugen- pokušali da ovladaju grebenom, čime bi presekle Glavnu operativnu grupu NOVJ i prekinule svaku vezu između Severne i Južne grupe za proboj. Neprijatelj je u toku dana ovladao s. Suhom, s. D. Barama i Medveđom planinom s juga i s. Krekovima i Milinkladom sa severa. Međutim, delovi 2. dalmatinske, 2. i 4. proleterske, 6. istočnobosanske i 10. hercegovačke NOU brigade su održali uzak pojas grebena između Tisovog brda, Pleća, k. 1349 i Kazana, s jedne, i Milinklade, Ozrena i s. Tjentišta, sa druge strane. Na taj su način izvučeni svi delovi 2. proleterske udarne divizije NOVJ i u toku noći obezbeđen prihvat 7. divizije NOVJ.

⚔️ 10. 6. 1943. Na položajima Balinovac - Konjske vode - Radomišlje (južno od s. Jeleča, na komunikaciji Kalinovik-Foča) 1. proleterska udarna divizija NOVJ samoinicijativno razbila delove nemačke 369. legionarske divizije i time stvorila uslove za proboj Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ iz okruženja na Zelengori. Zbog toga je pohvaljena od Vrhovnog komandanta NOV i POJ.

⚔️ 10. 6. 1943. Delovi nemačke 118. lovačke i 369. legionarske pešadijske divizije, uz podršku avijacije [Tog dana je izvršeno 76 aviopoleta, od čega 63 borbenih. Delovi 2. proleterske NOU brigade uništili su jedan avion.], pokušali da u rejonu katuna Zamršten (na pl. Zelengori) preseku stazu kojom se iz doline r. Sutjeske i r. Hrčavke probijala Glavna operativna grupa VŠ NOV i POJ. Međutim, 3. bataljon 4. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ, kao bočna osiguranja upornom odbranom na Ljubinom grobu [Kako je neprijatelj prostreljivao kolonu u bolnici 4. proleterske NOU brigade ponovo je teško ranjen zamenik komandanta bataljona Vojin Kantić, narodni heroj. Da ne bi bio teret jedinici, on je izvršio samoubistvo.], i na Košuti, slomili su mnogobrojne juriše neprijatelja i obezbedili izvlačenje Glavne operativne grupe NOVJ. U tim borbama je 3. bataljon 4. proleterske NOU brigade izgubio trećinu boraca, a u 1. četi 1. bataljona 2. proleterske NOU brigade u stroju je ostalo svega 9 boraca. Za upornost u odbrani, Prezidi] um Narodne skupštine FNR.J odlikovao je (posle rata) 2. četu 3. bataljona 4. proleterske NOU brigade Ordenom zasluga za narod I reda. [-Smo preko nas mrtvih Nijemci mogu proći- - glasila je poruka te čete.]

⚔️ 13. 6. 1943. Na odseku s. Ocrkavlje - s. D. Budanj, probojem 1. proleterske NOU brigade, Glavna operativna grupa VŠ NOV i POJ počela forsiranje r. Bistrice i prelazak preko komunikacije Kalinovik-Foča. Taj prelazak preko reke i druma, pod neprekidnom vatrom sa zemlje i iz vazduha (117 aviopoleta), završen je idućeg dana po podne. Pri proboju neprijateljskog obruča razbijeni su znatni delovi nemačke 369. legionarske divizije i 724. puka nemačke 104. lovačke divizije i jedna tenkovska četa. Gubici Glavne operativne grupe bili su takođe veliki. Među ostalim, poginuli su član AVNOJ-a i PK KPJ za BiH i rukovodilac politodela 10. hercegovačke NOU brigade Boriša Kovačević Šćepan, komandant 7. brigade 7. divizije NOVJ Nikola Maraković Nina, i član politodela 4. proleterske NOU brigade Risto Lekić, a smrtno je ranjen komandant bataljona u 4. proleterskoj NOU brigadi Nenad Rakočevič, narodni heroji.

⚔️ 13. 6. 1943. Po naređenju VŠ NOV i POJ, 10. hercegovačka NOU brigada, posle proboja preko r. Bistrice, odvojila se od Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ i iz s. Mrežice (kod Foče), preko pl. Treskavice, počela proboj u Hercegovinu, da bi tamo oživljavala borbu i razvlačila neprijateljske snage. [S tom brigadom je krenuo i Oblasni komitet KPJ za Hercegovinu. U vezi sa ovim Vrhovni komandant je uputio u rejon Prozora i okružno povereništvo za Prozor i Konjic, sa delom boraca ranijeg Prozorskog bataljona, radi obnove Ramskog NOP odreda.]

⚔️ 14. 6. 1943. U rejonu katuna Lučke i Vrbničke kolibe (na pl. Zelengori) prikupila se glavnina razbijene 3. udarne divizije NOVJ (Štab divizije, 1. dalmatinska NOU brigada bez 2. bataljona, 5. crnogorska NOU brigada bez dva bataljona i 5. bataljon 3. proleterske NOU brigade, divizijska baterija i nekoliko stotina pokretnih ranjenika i tifusara iz Centralne bolnice VŠ NOV i POJ). Divizija je zatim, izvršivši reorganizaciju, nastavila pokret i posle sedam dana na Romaniji ušla u sastav Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ. Ostale jedinice su se probile u dva pravca: glavnina 3. proleterske NOU brigade na Vučevo, a odatle preko Pive i Tare u Sandžak; nekoliko stotina boraca i ranjenika, čiju su većinu sačinjavali Mostarski bataljon 10. hercegovačke NOU brigade i 2. bataljon 1. dalmatinske NOU brigade, preko Maglića u s. Izgore.

⚔️ 15. 6. 1943. Glavna operativna grupa VS izbila na pl. Jahorinu, čime je praktično završena bitka na Sutjesci. U s. Dugoj Njivi (kod Foče), Vrhovni štab NOV i POJ odlučio je da cela ta operativna grupa preduzme protivofanzivu u istočnu Bosnu.

⚔️ 16. 6. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio štabovima divizija i brigada Glavne operativne grupe VŠ-a da odlučno spreče labavljenje discipline u jedinicama i da sa kontrolnim odeljenjima preduprede nepravilno pribavljanje hrane, do čega je mestimično dolazilo kao posledica dugog gladovanja.

⚔️ 17. 6. 1943. Glavna operativna grupa VŠ NOV i POJ (1. i 2. proleterska udarna i 7. divizija NOVJ), prodirući divergentno s Jahorine, u snažnom naletu razbila delove domobranskog 3. korpusa i nemačke 369. legionarske divizije i ovladala većim delom istočne Bosne (između reka Prače i Spreče), gde su je prihvatile 1. i 2. vojvođanska NOU brigada i Birčanski NOP odred. Grupa je do 7. jula izbila na r. Drinu kod Zvornika i na r. Bosnu kod Doboja, gde je odmorila i popunila svoje iscrpene jedinice.

⚔️ 17. 6. 1943. Glavna operativna grupa VŠ NOV i POJ, u pokretu s pl. Jahorine, počela nasilni prelazak preko r. Prače i komunikacije Sarajevo-Višegrad na odseku s. Stambulčić - s. Ustiprača. U dvodnevnim borbama sve jedinice su prešle ovu zaprečnu liniju na kojoj je bilo angažovano oko 10 neprijateljskih bataljona (glavnina nemačke 369. legionarske divizije i 738. puk nemačke 118. lovačke divizije, ojačani delovima 202. tenkovskog bataljona i po jednim bataljonom 4. puka -Brandenburg-, ustaške 1. brigade i domobranskog 9. pešadijskog puka). [Četiri dana kasnije r. Praču su prešle i 6. istočnobosanska (bez dva bataljona) i Majevička NOU brigada (bez jednog bataljona).]

⚔️ 17. 6. 1943. U rejonu Vitez-Podvitez (na pruzi Sarajevo-Višegrad) 2. proleterska NOU brigada, kao leva kolona 2. proleterske udarne divizije NOVJ, razbila nemačku posadu (vod pešadije i 2 tenka), ali zbog pristizanja oklopnog voza nije zauzela ž. st. Stambulčić, Brigada je u toku dana sprečila nemačku borbenu grupu -Vertmiler- (1. bataljon 4. puka -Brandenburg-, 369. protivtenkovski bataljon, 12. četa 202. tenkovskog bataljona i delovi 2. bataljona ustaške 1. brigade) da iz Pala prodre prema Sjetlini i Podgrabu, te je, na taj način, obezbedila neometan prelaz Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ.

⚔️ 17. 6. 1943. Na Rudom brdu (k. 1001) kod ž. st. Podgrab, prelazeći put u dolini r. Prače, 8. hrvatska brigada (do 250 boraca), kao prethodnica 7. divizije NOVJ, iznenadila i s položaja zbacila nemački 369. izviđački bataljon. Ali je u toku borbe bila odsečena od glavne svoje divizije i okružena od nemačke borbene grupe -Fišer- 369. legionarske divizije (sastava četiri bataljona). Brigada je borbom u okruženju i svojom upornošću vezala za sebe glavninu nemačke 369. legionarske divizije i time olakšala prelazak drugih dveju kolona Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ, a sutradan se probila za njima, ali je pri tom izgubila preko 40 boraca.

⚔️ 17. 6. 1943. Glavnine 3. proleterske (sandžačke) NOU brigade i 5. crnogorske NOU brigade koje nisu uspele da se, za Glavnom operativnom grupom VŠ probiju u istočnu Bosnu, probili su se sa r. Sutjeske, po grupama, na teritoriju Crne Gore i Sandžaka.

⚔️ 18. 6. 1943. Bojeći se prodora Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ, Štab domobranskog 3. korpusa naredio da se napuste sva manja uporišta u istočnoj Bosni.

⚔️ 18. 6. 1943. Posle dvanaestodnevnog marša, pod borbom, 5. udarna divizija (dve brigade) 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ stigla iz rejona Prnjavora na određene joj položaje (s. Hadžići, s. Tarčin, Ivan-sedlo) na ž. pruzi Sarajevo-Mostar u cilju prihvata Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ po proboju sa Sutjeske. [Udarna grupa (tri bataljona) 2. bosanskog udarnog korpusa NOVJ, posle šestodnevnog marša iz s. Blagaja (kod Kupresa), tri dana kasnije, na južnim padinama pl. Bitovnje, ušla je u sastav 5. udarne divizije NOVJ.]

⚔️ 18. 6. 1943. Desna kolona Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ (6. istočnobosanska i Majevička NOU brigada) naišla na pukovsku borbenu grupu -Anaker- nemačke 118. lovačke divizije u rejonu s. Osiječani, kod prevoja Hranjen, te nije uspela da pređe put Sarajevo-Goražde. Posle kraće borbe jedinice su se uputile ka Goraždu. Prilikom povlačenja dva bataljona 6. istočnobosanske i jedan bataljon Majevičke NOU brigade odvojili su se od kolone i prešli komunikaciju i r. Praču kod ž. st. Renovica.

⚔️ 19. 6. 1943. U rejonu s. Sjetline glavnina razbijene 3. udarne divizije NOVJ (sem po jednog bataljona 1. dalmatinske i 5. crnogorske NOU brigade) [Odsečeni od glavnine prilikom prelaska pruge, oni su, preko pl. Jahorine, skrenuli prema Hercegovini i priključili se 10. hercegovačkoj NOU brigadi.] prešla prugu Sarajevo-Višegrad i, u toku dana, na Romaniji se priključila Glavnoj operativnoj grupi VŠ NOV i POJ.

⚔️ 20. 6. 1943. U rejonu Sokolca 1. proleterska divizija Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ uspostavila vezu s jedinicama Operativnog štaba za istočnu Bosnu (1. i 2. vojvođanskom NOU brigadom i Birčanskim i Majevičkim NOP odredom).

⚔️ 21. 6. 1943. Kod ž. st. Dub 6. istočnobosanska i Majevička NOU brigada bez borbe prešle r. Praču i prugu Sarajevo-Višegrad i uputile se u sastav Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ.

⚔️ 24. 6. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio Štabu 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ da ofanzivnim dejstvom na neprijateljska uporišta duž pruge Zenica-Doboj olakša napad Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ na neprijateljske garnizone u istočnoj Bosni.

⚔️ 27. 6. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito obavestio GŠ NOV i PO za Hrvatsku o uspešnom proboju Glavne operativne grupe iz okruženja i upozorio ga na novu neprijateljsku taktiku: postavljanje zaseda i zaposedanje istaknutih tačaka i puteva po dubini teritorije.

⚔️ 0. 7. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito obavestio GŠ NOV i PO za Hrvatsku o uspesima Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ u istočnoj Bosni i o kooptiranju slovenačkih delegata u AVNOJ.

⚔️ 7. 7. 1943. Pravcima Vareš-Olovo, Sarajevo-Sokolac-Han-Pijesak, s. Capardi - Zvornik, s. Capardi - Šekovići i Tuzla-Kladanj nemačka 7. SS -Princ Eugen- i 369. legionarska divizija, nemački puk -Brandenburg-, domobranski 7. lovački puk, ustaše i četnici otpočeli koncentričan napad na Glavnu operativnu grupu VŠ NOV i POJ u istočnoj Bosni. U žestokim borbama do 20. jula neprijatelj je bio zauzeo Zvornik, Kladanj, Olovo, Vlasenicu, Šekoviće i Han-Pijesak, ali su jedinice NOVJ u protivnapadima ponovo ovladale svim mestima sem Zvornika.

⚔️ 14. 8. 1943. U rejonu Prozora 7. krajiška udarna brigada, koja se od. marta nalazila u sastavu Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ, vratila se u sastav 10. udarne divizije NOVJ.

Dokumenti

📜 Uputstvo vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 9 februara 1943 god. zameniku načelnika Vrhovnog štaba o zadacima koje treba postaviti Prvom bosanskom NOU korpusu i Sedmoj NOU diviziji radi olakšanja dejstava Glavne operativne grupe

📜 Operativni izveštaj zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 16 februara 1943 god. vrhovnom komandantu drugu Titu o situaciji na sektorima Prvog bosanskog NOU korpusa i Četvrte operativne zone NOV i PO Hrvatske i predlog da pravac kretanja Glavne operativne grupe bude istočno od Neretve

📜 Operativni izvještaj zamjenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 18. veljače 1943. Vrhovnom komandantu drugu Titu o situaciji na sektorima Prvog bosanskog NOU korpusa i Četvrte operativne zone i prijedlog da pravac kretanja glavne operativne grupe bude istočno od Neretve

📜 Obaveštenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 20 februara 1943 god. Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske o uspešnom afanzivnom dejstvu Glavne operativne grupe

📜 Obaveštenje pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 21 februara 1943 god. Aleksandru Rankoviću o uspesima Glavne operativne grupe i potrebi pomeranja dela Vrhovnog štaba iz Livna u Prozor

📜 Naređenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 28 februara 1043 god Štabu Prvog bosanskog NOU korpusa za upornu odbranu Drvara i sadejstvo Glavnoj operativnoj grupi s Prvom i Devetom krajiškom NOU brigadom

📜 Naređenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 2 marta 1943 god. zameniku načelnika Vrhovnog štaba za pregrupisavanje snaga Glavne operativne grupe radi protivudara i uništenja neprijateljske grupacije jugoistočno od Gornjeg Vakufa

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 2. ožujka 1943. zamjenika načelnika Vrhovnog štaba za pregrupiranje snaga Glavne operativne grupe radi protivudara i uništenja neprijateljske grupacije jugoistočno od Gornjeg Vakufa

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 4. ožujka 1943. Štabu Treće NOU divizije za osiguranje desnog boka i pozadine Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba za vrijeme izvođenja protivudara na pravcu Prozor - Gornji Vakuf - Bugojno

📜 Naređenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 5 marta 1943 god. Štabu Prve proleterske divizije da obrazuje opštu zaštitnicu Glavne operativne grupe pri forsiranju Neretve i prodoru u Hercegovinu

📜 Obaveštenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 5 marta 1943 god. Štabu Treće NOU divizije o zadatku divizije i opštem pravcu dejstva Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 5. ožujka 1943. Štabu Prve proleterske divizije da obrazuje opću zaštitnicu Glavne operativne grupe pri forsiranju Neretve i prodoru u Hercegovinu

📜 Obavještenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 5. ožujka 1943. Štabu Treće NOU divizije o zadatku Divizije i općem pravcu dejstva Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba

📜 Naređenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 6 marta 1943 god. Štabu Treće NOU divizije da po svaku cenu obezbedi levi bok Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba i Štabu Prve proleterske divizije da hitno uputi Prvu proletersku brigadu ka Ostrošcu

📜 Naređenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 7 marta 1943 god. Štabu Treće NOU divizije da najhitnije obezbedi levi bok Glavne operativne grupe

📜 Naređenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 8 marta 1943 god. Štabu Treće NOU divizije da hitno evakuiše ranjenike sa svog sektora ka Jablanici i obezbeđuje levi bok Glavne operativne grupe do prelaska začelja ranjenika preko Neretve

📜 Naređenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 9 marta 1943 god. Štabu Sedme NOU divizije da ofanzivno dejstvuje kao desna nastupajuća kolona Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba

📜 Izveštaj pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 10 marta 1943 god. zameniku načelnika Vrhovnog štaba o žestokim napadima neprijatelja u pravcu Prozora i rasporedu opšte zaštitnice Glavne operativne grupe

📜 Naređenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 10 marta 1943 god. pomoćniku načelnika Vrhovnog štaba da se dejstvo opšte zaštitnice Glavne operativne grupe saobrazi postojećoj situaciji

📜 Naređenje zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 13 marta 1943 god. Pavlu Iliću da se pridržava uputstva Vrhovnog komandanta u pogledu bržeg prenošenja teških ranjenika preko Neretve i planine Prenja i obaveštenje o zadacima obezbeđujućih delova Glavne operativne grupe

📜 Naređenje zamjenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 13. ožujka 1943. Pavlu Iliću da se pridržava uputstva Vrhovnog komandanta u pogledu bržeg prenošenja teških ranjenika preko Neretve i planine Prenj i obavještenje o zadacima osiguravajućih dijelova Glavne operativne grupe

📜 Obaveštenje zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 17 marta 1943 god. Pavlu Iliću o opštoj situaciji kod jedinica Glavne operativne grupe i naređenje za što hitniju evakuaciju ranjenika do gornjeg toka Neretve

📜 Obavještenje zamjenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 17. ožujka 1943. Pavlu Iliću o općoj situaciji kod jedinica Glavne operativne grupe i naređenje za što hitniju evakuaciju ranjenika do Gornjeg toka Neretve

📜 Naređenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 21 marta 1943 god. jedinicama Glavne operativne grupe za štednju municije i korišćenje vatre pešadiskog naoružanja na malim otstojanjima

📜 Naređenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 28 marta 1943 god. Štabu Sedme NOU divizije da smeni Treću krajišku NOU brigadu i preuzme ulogu opšte zaštitnice Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba

📜 Uputstvo Centralnog komiteta KPJ od 29 marta 1943 god. sekretaru Pokrajinskog komiteta KPJ za Bosnu i Hercegovinu da se Šesta istočnobosanska NOU brigada orijentiše ka Sandžaku radi sadejstva levom krilu Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba

📜 Obaveštenje zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 11 aprila 1943 Aleksandru Rankoviću o situaciji u zonama dejstva divizija Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba

📜 Izveštaj zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 15 aprila 1943 Aleksandru Rankoviću o situaciji na pojedinim sektorima Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba

📜 Izveštaj zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 25 aprila 1943 Aleksandru Rankoviću o situaciji na važnijim sektorima Glavne operativne grupe

📜 Zapovest komandanta nemačkih trupa u NDH od 6. maja 1943. potčinjenim jedinicama za operaciju Švarc portiv jedinica Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba na prostoru Crne Gore, Sandžaka i Hercegovine

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 16 maja 1943 da štabovi i komandni kadar jedinica Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba posvete posebnu pažnju i ukažu svestranu pomoć trupnom sanitetu

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 21 maja 1943 Štabu Prvog bosanskog korpusa za dejstvo na pruzi Sarajevo - Brod i nastupanje pravcem Olovo - Han Pijesak - Rogatica - Goražde radi prihvata jedinica Glavne operativne grupe iz neprijateljskog obruča

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 29 maja 1943 Štabu Prvog bosanskog NOU korpusa da hitno sadejstvuje jedinicama Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba pri proboju iz okruženja

📜 Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 29 maja 1943 Štabu Treće NOU divizije o sastavu snaga upućenih za stvaranje mostobrana na levoj obali Sutjeske i o obezbeđenju levog boka jedinica Glavne operativne grupe

📜 Naređenje zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 30 maja 1943 Štabu Sedme NOU divizije da ubrza pokret svojih jedinica u pravcu proboja Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 5 juna 1943 Štabu Prvog bosanskog NOU korpusa da što brže nastupa svojim snagama iz srednje Bosne u pravcu Trnova radi prihvata jedinica Glavne operativne grupe koje se probijaju iz okruženja

📜 Naređenje načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 5 juna 1943 Štabu Drugog bosanskog NOU korpusa da uputi jednu lako pokretljivu taktičku grupu u rejon Ivan Sedla, preseče železničku prugu Sarajevo - Mostar i olakša nastupanje dela snaga Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba u pravcu srednje Bosne

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 16 juna 1943 štabovima divizija i brigada Glavne operativne grupe da odlučno spreče labavljenje discipline u jedinicama i nepravilno pribavljanje hrane

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 16 juna 1943 štabovima divizija i brigada Glavne operativne grupe da se kontrolnim odeljenjima predupredi nepravilno pribavljanje hrane

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 24 juna 1943 Štabu Prvog bosanskog NOU korpusa da ofanzivnim dejstvom na železničku prugu Zenica - Doboj olakša napad Glavne operativne grupe na neprijateljske garnizone u istočnoj Bosni

📜 Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 27 juna 1943 Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske o uspešnom proboju Glavne operativne grupe iz okruženja i upozorenje na novu neprijateljsku taktiku

📜 Obaveštenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 1. jula 1943. Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske o uspesima Glavne operativne grupe u istočnoj Bosni i o kooptiranju slovenačkih delegata u AVNOJ

📜 Obaveštenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 8. jula 1943. Štabu Prve proleterske divizije da je Peta NOU divizija stigla na planinu Zvijezdu i uhvatila vezu s jedinicama Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba

📜 Kratak osvrt Vrhovnog štaba NOV i POJ od 10. jula 1943. na tok i rezultate pete neprijateljske ofanzive i protivofanzive jedinica Glavne operativne grupe Vrhovnog štaba

Fotografije

Nema pronađenih fotografija za ovaj pojam.

Povezane odrednice

2. dalmatinska proleterska udarna brigada Centralni komitet KPJ Mostar Prozor Kupres 23. pešadijska divizija Ferrara Han Pjesak Vrhovni štab NOVJ Bitka na Neretvi 2. proleterska divizija NOVJ Arso Jovanović Zenica Drvar 1. proleterska divizija NOVJ 3. krajiška proleterska udarna brigada Zvornik 1. proleterska udarna brigada 3. udarni korpus NOVJ (1. bosanski) Avijacija u oslobodilačkom ratu 5. proterska (crnogorska) udarna brigada 10. hercegovačka udarna brigada AVNOJ Olovo 3. udarna divizija NOVJ Glavni štab Hrvatske Bolnice u oslobodilačkom ratu Bitka za Prozor 1943. 9. krajiška udarna brigada Simo Šolaja 1. dalmatinska proleterska udarna brigada Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu Borbe u Hrvatskoj 1943. 6. istočnobosanska proleterska udarna brigada 9. dalmatinska divizija NOVJ Nikšić 118. lovačka divizija Pavle Ilić Mobilizacija u oslobodilačkom ratu 2. vojvođanska udarna brigada Doboj 7. SS divizija Prinz Eugen Bitka na Sutjesci Saradnja četnika sa okupatorom 4. proleterska (crnogorska) udarna brigada Borbe u Dalmaciji 1943. Gornji Vakuf Disciplina u oslobodilačkom ratu Bugarska u drugom svetskom ratu 3. proleterska (sandžačka) udarna brigada 19. pešadijska divizija Venecija Borbe u Crnoj Gori 1943. Ranjenici u ratu 7. banijska divizija NOVJ 5. udarni korpus NOVJ (2. bosanski) 4. lovački zdrug (NDH) Borbe u Bosni i Hercegovini 1943. Nevesinje Aleksandar Ranković 369. legionarska divizija (vražja) Josip Broz Tito Sokolac Goražde Narodni heroji Jugoslavije 2. proleterska udarna brigada Divizija Brandenburg Četnici u drugom svetskom ratu Kalinovik Italija u drugom svetskom ratu Trnovo Sanitet u ratu Operacija Weiss Napad NOVJ na Zvornik 1943. Sarajevo Borbe u Hercegovini 1943. Diverzije u oslobodilačkom ratu Operacija Schwarz