Nikšić u drugom svetskom ratu

⚔️ 15. 4. 1941. Iz Nikšića kralj i vlada Kraljevine Jugoslavije avionima pobegli u inostranstvo.

⚔️ 17. 4. 1941. Delovi italijanske 9. armije ušli u Nikšić, Cetinje, Kotor, Bileću i Trebinje i u Dubrovniku se spojili sa jedinicama italijanske 2. armije.

⚔️ 0. 7. 1941. U s. Riđanima (kod Nikšića), na sastanku OK KPJ za Nikšić, razrađena direktiva CK KPJ i PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak o otpočinjanju oružane borbe protiv okupatora i odlučeno: da se pripremne grupe prošire i preimenuju u gerilske; da se objedini rukovođenje oružanim akcijama na područjima Herceg-Novog i Risna i u opštinama grahovskoj i banjsko-vučedolskoj.

⚔️ 0. 7. 1941. Na sastanku MK KPJ za Nikšić, pošto se upoznao sa odlukama CK KPJ i PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak o oružanoj borbi protiv okupatora, odlučeno je: da se napadnu i likvidiraju italijanske stanice u selima Petrovićima i Bogetićima; da se pristupi rušenju puteva i železničke pruge i da otpočnu napadi na italijanske transporte na komunikacijama; da članovi MK odluku o oružanoj borbi prenesu partijskim organizacijama.

⚔️ 12. 7. 1941. U Riđanima (kod Nikšića) OK KPJ za Nikšić održao sastanak na kome je doneta odluka o gerilskim akcijama protiv italijanskog okupatora na teritorije nikšićkog i šavničkog sreza i zapadnog dela Boke Kotorske.

⚔️ 14. 7. 1941. Nikšićki ustanici napali i razoružali žandarme u žand. st. Bukovik, kod Nikšića.

⚔️ 15. 7. 1941. Ustanici razoružali italijanske postaje u Spužu (kod Danilovgrada) i manastiru Ostrogu (kod Nikšića). Zarobljeno 20 karabinijera.

⚔️ 15. 7. 1941. Ustanici iz Stubice prepadom zauzeli italijanski aerodrom u Slivlju (kod Nikšića) i zaplenili 4 aviona.

⚔️ 3. 8. 1941. Banjanski i grahovski gerilci na više mesta prekinuli železničku prugu, kolski put i tt veze između Nikšića i Bileće.

⚔️ 5. 8. 1941. Iz zasede na Krnovu polju u rejonu Meki dolovi (kod Šavnika) četa Jezerskog bataljona i manji delovi Drobnjačkog i Uskočkog bataljona napali italijansku kolonu divizije -Kačatori dele Alpi- (oko 100 kamiona i 15 tenkova), koja je od Nikšića nadirala prema Šavniku. Borba se produžila i sledećeg dana. Pretrpevši osetne gubitke, neprijatelj je spalio sela Kruševice i Mokro. Poginulo 6 boraca a 3 civila ranjena.

⚔️ 6. 8. 1941. Na Gracu (kod Nikšića) ustanici uspeli da čitav dan zadrže italijanske snage koje su nadirale od Nikšića u pravcu Šavnika.

⚔️ 16. 8. 1941. Nastupajući iz Nikšića jedinice italijanske divizije -Kačatori dele Alpi- ušle u Žabljak.

⚔️ 25. 8. 1941. Po naređenju PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak, iz Nikšiča je, radi pomoći na organizaciji ustanka u Hercegovinu došao jedan bataljon izabranih gerilaca sa sekretarom OK KPJ za Nikšić. Bataljon se u gatačkom srezu zadržao petnaestak dana. Njegovom pomoći formirani su Sreski štab narodne vojske i Narodno veće (SNO odbor) i ostvaren je uticaj Partije u većem broju četa.

⚔️ 5. 9. 1941. Nikšićki i Zupopivski gerilski bataljon, sa četama narodne vojske Sreskog štaba za Gacko, napali Gacko, ali ga, zbog sabotaže i izdaje četničkih vođa, nisu zauzeli. U pomoć napadnutom garnizonu iz Nevesinja se probio jedan bataljon domobranskog 13. pešadijskog puka. Pri tom je, u s. Slivlju jedna grupa boraca razoružala njegovo bočno osiguranje jačine voda.

⚔️ 26. 9. 1941. Kod s. Stubice, na putu Danilovgrad-Nikšić, gerilske jedinice iz sastava Nikšićkog NOP odreda i jedna grupa gerilaca iz Bjelopavlića napale neprijateljski transport, nanele mu gubitke od 3 mrtva i 10 ranjenih vojnika, uništile 2 kamiona sa žitom i 2 teška mitraljeza i zaplenile 6 pušaka, 5 revolvera i izvesnu količinu drugog ratnog materijala.

⚔️ 28. 9. 1941. U rejonu s. Stubice (na putu Danilovgrad-Nikšić) 40 gerilaca iz Pješivaca i Vražegrmaca uništili dva italijanska kamiona s 3 vojnika. Sutradan kao odmazdu za akciju kod s. Stubice, italijanski vojnici 30. septembra zapalili s. Stubicu i s. Paprati (kod Nikšića).

⚔️ 0. 10. 1941. Štab NO gerilskih (partizanskih) odreda za Crnu Goru, Boku i Sandžak izdao uputstvo za -organizaciju i strukturu partizanske narodne vojske-, kojim je predviđeno formiranje četa, bataljona, brigada i odreda. Čete i bataljoni bi se formirali po ranijem crnogorskom principu: bratstvenici iz bližih sela obrazuju četu od 100-140 boraca; bataljoni bi se formirali -po većim bratstvima, plemenima i opštinama-; brigade bi -obuhvatale veće geografske oblasti-. Uputstvom je bilo predviđeno da se do 1. novembra formira 9 brigada (Lovćenska, Zetska, Bjelopavlićka, Nikšićka, Durmitorska, Kolašinska, Gornjovasojevićka, Donjovasojevićka i Limska) i ukazano je na mogućnost preformiranja brigada u odrede. Skrenuta je pažnja na temeljitost u radu oko organizacije partizaske vojske.

⚔️ 0. 10. 1941. U s. Novakovićima (kod Žabljaka) završila rad II sreska partijska konferencija, kojoj su prisustvovali predstavnici PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak i OK KPJ za Nikšić. Analiziran je dotadašnji rad; postavljeni su novi zadaci; izabran je nov SK KPJ za Šavnik.

⚔️ 9. 10. 1941. Grupa aktivista NOP-a iz Nikšića likvidirala poznatog okupatorskog špijuna Košaka.

⚔️ 11. 10. 1941. U s. G.Polju (kod Nikšića) održana partijska konferencija za srez nikšićki, kojoj je prisustvovalo oko 30 delegata. Podneta su dva izveštaja: politički i organizacioni. Konferencija je dala ocenu vojno-političke situacije u svetu i zemlji, sa osvrtom na stanje u srezu nikšićkom, odredila naredne zadatke komunista i izabrala nov MK KPJ.

⚔️ 16. 10. 1941. Plašeći se opkoljavanja i uništenja jedinice okupatorskih garnizona u Žabljaku i Šavniku su se povukle u Nikšić. Sutradan delovi Durmitorskog NOP odreda ušli u Žabljak i Šavnik i obrazovali komande mesta.

⚔️ 0. 11. 1941. Partizani iz Grahovskog bataljona, Banjsko-vučedolskog bataljona Nikšićkog NOP odreda i bataljona -Luka Vukalović- savladali ustaško-domobransku posadu u Parežu, kod Lastve (srez Trebinje), Zarobili 12 domobrana i 7 italijanskih vojnika sa oružjem i opremom. Onesposobili električnu centralu u Parežu, koja je davala osvetljenje Trebinju i Bileći.

⚔️ 0. 11. 1941. U Nikšićkoj župi osnovan opštinski NO odbor.

⚔️ 6. 11. 1941. U s. Parežu (kod Trebinja) Lastvanska četa (Trebinjskog) bataljona Hercegovačkog NOP odreda i manji delovi Nikšićkog NOP odreda uništili hidrocentralu i srušili jednu železničku kompoziciju i most na Trebišnjici. Zarobljeni su domobranska posada centrale i nekoliko italijanskih vojnika. Time je saobraćaj na pruzi Trebinje - Bileća obustavljen 10 meseci.

⚔️ 6. 11. 1941. Partizani prekinuli tt veze između Nikšića i Danilovgrada.

⚔️ 8. 11. 1941. Kod ž. st. Stube (kod Nikšića) delovi Nikšićkog NOP odreda porušili na više mesta put Nikšić-Vilusi i železničku prugu Nikšić-Bileća.

⚔️ 9. 11. 1941. U rejonu ž. st. Stube (kod Nikšića) delovi Kočansko-miločanskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali iz zasede izviđačku grupu od 60 italijanskih vojnika i 13 zelenaša. Poginula su i ranjena 33 a zarobljena 2 neprijateljska vojnika, dok su partizani imali 2 ranjena. Zaplenjeno: 2 p. mitraljeza i nekoliko pušaka s municijom.

⚔️ 10. 11. 1941. Dve italijanske čete iz Nikšića pokušale da se pod zaštitom tenkova probiju kroz s. Kočane do ž. st. Stuba, ali su ih partizani Nikšićkog NOP odreda odbili i naterali u bekstvo i tom prilikom oslobodili 30 seljaka koje je neprijatelj vodio sa sobom.

⚔️ 14. 11. 1941. Italijanski bataljon sa 7 tenkova, uz podršku artiljerije, napao od Nikšića i Brezovika s. G. Polje i počeo da pali kuće. Borba je trajala od 9 časova izjutra do kasno uveče. Neprijatelj je imao 20 ranjenih i mrtvih, a zapalio je 10 kuća.

⚔️ 25. 11. 1941. Kod Vilusa Grahovski bataljon Nikšićkog NOP odreda i partizani Banjana i Lastve u oštroj dvočasovnoj borbi, razbili i prinudili na predaju italijansku motorizovanu kolonu (iz divizije -Marke-) jačine 4 tenka, 4 kamiona i 2 motocikla, sa oko 140 vojnika. Neprijatelj je imao 11 mrtvih i 22 ranjena; zarobljeno 77 vojnika i 5 oficira (među kojima komandant garnizona Bileća). Zaplenjena je celokupna oprema kolone: 3 ispravna tenka, 3 kamiona, 1 motocikl i 110 pušaka. Kod partizana je samo jedan borac ranjen.

⚔️ 26. 11. 1941. Lastvanska četa Trebinjskog bataljona Hercegovačkog NOP odreda [U toku borbe je pristigla i jedna četa Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda.], iz zasede kod Klobuka (na putu Trebinje-Nikšić), razbila motorizovanu kolonu (4 tenka, 16 kamiona i oko 40 motocikla) italijanske divizije -Marke- i zaplenila 22 motocikla, 4 p. mitraljeza, 10 pušaka itd.

⚔️ 28. 11. 1941. Na Šarenoj ploči (na putu Danilovgrad-Nikšić) delovi NOP odreda -Bijeli Pavle- srušili most, pokidali tt veze i razrušili put.

⚔️ 29. 11. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio preformiranje Durmitorskog NOP odreda u Durmitorski i Nikšićki NOP odred a Zetskog NOP odreda u NOP odred -Bijeli Pavle- i Zetski NOP odred. Tako je na teritoriji GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku postojalo šest NOP odreda: Lovćenski, Zetski, Nikšićki, Durmitorski, Komski i -Bijeli Pavle-.

⚔️ 30. 11. 1941. Grahovski bataljon Nikšićkog NOP odreda i delovi Trebinjskog bataljona Hercegovačkog NOP odreda uništili posadu žand. st. i zauzeli Lastvu (kod Trebinja).

⚔️ 1. 12. 1941. Crnogorski NOP odred za operacije n Sandžaku; posle desetodnevnog marša, izvršio napad na Pljevlja, gde se nalazio jak garnizon italijanske divizije -Pusterija-. Odred je, u oštrim borbama, uspeo da zauzme znatan deo grada, ali je bio prisiljen da se u zoru (2. decembra) povuče uz velike gubitke. Neprijatelj je imao 74 mrtva, oko 170 ranjenih vojnika, dok su partizanske snage imale 203 mrtva i 269 ranjenih boraca među kojima komandant Jezersko-šaranskog bataljona Dušan Obradović, zamenik političkog komesara Jezersko-šaranskog bataljona Vuk Knežević, pomoćnik političkog komesara Nikšićkog bataljona -Peko Pavlović- Lazar Radojević i bombaš Petar Jovićević, narodni heroji.

⚔️ 1. 12. 1941. Kod Krnova polja partizani Durmitorskog NOP odreda porušili kolski put Nikšić-Šavnik.

⚔️ 1. 12. 1941. U s. Lastvi (kod Grahova) održan zbor partizana Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda i meštana, na kome je izabran Rudinsko-trepački opštinski NO odbor.

⚔️ 2. 12. 1941. Kod s. Moska (na putu Bileća-Trebinje) delovi Hercegovačkog i Nikšićkog NOP odreda uništili jednu manju italijansku motorizovanu kolonu iz sastava divizije -Marke-, zatim zauzeli žand. st. Jasen i time potpuno odsekli neprijateljski garnizon u Bileći.

⚔️ 3. 12. 1941. U rejonu Žute grede (na putu Danilovgrad-Nikšić) delovi Petrušinsko-pavkovićkog i Vražegrmskog bataljona iz zasede napali dva neprijateljska kamiona i posle kraće borbe zarobili 13 italijanskih vojnika a zaplenili oba kamiona. Partizani nisu imali gubitaka.

⚔️ 4. 12. 1941. Kod s. Cerovika (blizu Crkvica) delovi Orjenskog i Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda zarobili odeljenje od 14 italijanskih vojnika i zaplenili izvesnu količinu oružja i telefonskog materijala.

⚔️ 4. 12. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Štabu Nikšićkog NOP odreda da sistematskim radom na političkim konferencijama i zborovima razobličava neprijateljske elemente i da uništi sve one koji pokušavaju da pored partizanskih jedinica stvaraju ma kakve druge vojne organizacije.

⚔️ 5. 12. 1941. Delovi Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda vodili borbu protiv italijanske posade iz Grahova koja je pokušala da zauzme staru austrijsku tvrđavu -Dvrsnik- (kod Grahova) i odbacili je u Grahovo, uz gubitke od 4 poginula i 12 zarobljenih vojnika.

⚔️ 6. 12. 1941. Delovi Grahovskog i Orjenskog bataljona Nikšićkog InoP odreda napali italijansku kolonu, jačine 150 vojnika i 2 tenka, koja se sa komorom uputila iz Risna u Crkvice. Posle kraće borbe, pretrpevši gubitke, kolona se vratila u Risan.

⚔️ 7. 12. 1941. Kod sela Knezlača i Cerovika (na komunikaciji Risan-Crkvice), četa Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napala oko 400 vojnika italijanske divizije -Mesina-, koja je iz Risna pokušala da deblokira posadu u Crkvicama. Posle četvoročasovne borbe neprijatelj je, uz gubitke od preko 120 mrtvih i ranjenih vojnika, odbačen ka Risnu. Partizani su imali 2 mrtva i 4 ranjena borca.

⚔️ 9. 12. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Štabu Nikšićkog NOP odreda da rušenjem puteva onemogući kretanje neprijateljskih kamiona u pravcu Šavnika i Nikšića; da drži zasede i straže od Nikšića ka Grahovu i ka Podgorici (sada: Titograd); da hitno prebaci sanitetsko ljudstvo i materija], kao i hranu, u bolnicu na Žabljaku.

⚔️ 11. 12. 1941. Delovi Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda sa položaja Veli vrh odbili napad bataljona italijanske divizije -Mesina- iz Risna, koji je pokušao da deblokira posadu Crkvica.

⚔️ 11. 12. 1941. Održano partijsko savetovanje za područje MK KPJ za Nikšić: prisutni su upoznati sa odlukama pokrajinskog partijskog savetovanja od 7. decembra; razmatrana je i politička situacija na terenu MK posle neuspelog napada na Pljevlja.

⚔️ 14. 12. 1941. Delovi italijanske divizije -Mesina-, nadirući od Risna, uspeli da potisnu delove Orjenskog i Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda i deblokiraju garnizon Crkvice.

⚔️ 15. 12. 1941. Na zboru u s. Vraćenovićima (kod Nikšića), izabran Vučedolski opštinski NO odbor.

⚔️ 16. 12. 1941. Na komunikaciji Herceg-Novi-Crkvice, delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda vodili borbu protiv jačih italijanskih snaga, koje su iz Herceg-Novog pokušale da se probiju u Crkvice. U toj borbi je poginulo 15 a ranjeno oko 30 italijanskih vojnika.

⚔️ 22. 12. 1941. OK KPJ za Nikšić uputio proglas narodu sreza nikšićkog, šavničkog i Boke pozivajući ga na jedinstvenu i pojačanu borbu protiv okupatora i narodnih izdajnika.

⚔️ 22. 12. 1941. Štab Lovćenskog NOP odreda uputio pismo Štabu Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda: javlja da će sprečiti pokušaje okupatora da prodre preko Cuca i da će preduzeti akcije za uništenje petokolonaša na svom području.

⚔️ 23. 12. 1941. GŠ za Crnu Goru i Boku naredio Nikšićkom NOP odredu da pregovara sa italijanskim okupatorom o razmeni zarobljenika; da zaštiti srpski i muslimanski živalj od okupatora, ustaša i ustaški nastrojenih muslimana; da partizanskim jedinicama na sektoru Bileća, Gackog i Foče pruži pomoć u borbi protiv okupatora i četnika.

⚔️ 25. 12. 1941. Kod Žirovnice se italijanska kolona iz Nikšića, jačine 300 vojnika, sukobila sa snagama Lukovskog bataljona i delovima Župskog bataljona i Rubeške čete Nikšićkog NOP odreda. Nešto kasnije koloni je pristiglo pojačanje u jačini jednog bataljona (800 vojnika sa 7 tenkova). Jedinice Lukovskog partizanskog bataljona su prešle u protivnapad i odbacile neprijatelja, koji se zatim, pod zaštitom tenkova i mraka, povukao za Nikšić, pretrpevši znatne gubitke. Lukovski bataljon je imao samo 3 ranjena.

⚔️ 25. 12. 1941. Grupa partizana Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda ubacila bombe u kasarnu na Igalu. Tom prilikom su poginula dva italijanska vojnika i nekoliko njih je ranjeno. Kao odmazdu za ovu akciju italijanski okupator je ubio 6 lica i zapalio nekoliko kuća.

⚔️ 27. 12. 1941. Jedinice Nikšićkog NOP odreda, posle skoro mesec dana teških borbi na sektoru Grahovo-Crkvice, ušle u Grahovo i pohvatale i razoružale mesne četnike. Italijanski garnizon (jedinica iz divizije -Mesina-), uz prihvat snaga iz Boke Kotorske, pod borbom je odstupio u pravcu Risna i Crkvica.

⚔️ 28. 12. 1941. Partijska organizacija uspela da iz okupiranog Nikšića izvuče štampariju bivše -Slobodne misli- i prebaci je na slobodnu teritoriju s. G. Polje, Od tada su u ovoj štampariji, pod rukovodstvom Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak, štampani -Narodna borba-, -Saopštenje-, -Omladinski pokret-, razne brošure i propagandni materijal.

⚔️ 30. 12. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Štabu Nikšićkog NOP odreda da Župopivski bataljon mobilise za napad na Gacko a da Grahovski bataljon, ukoliko je Grahovo oslobođeno, deo svojih snaga prebaci prema Bileći i Gacku, a deo prema Nikšiću radi blokade i razoružanja italijanskih vojnika u tom gradu.

⚔️ 0. 1. 1942. Štab Nikšićkog NOP odreda izdao naredbu područnim štabovima bataljona: evakuisati sela u okolini Nikšića, jer su se predviđale borbe na tom području.

⚔️ 0. 1. 1942. Izabran NO odbor za srez Nikšić. Dotada je postojao imenovani SNO odbor. Sedište odbora je bilo u G. Polju (kod Nikšića).

⚔️ 1. 1. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku uputio Štabu Nikšićkog NOP odreda direktivno pismo u kome je istaknuto da prema italijanskim zarobljenim vojnicima treba postupati čovečno, da im treba obezbediti ishranu, i da, ujedno, treba ispitivati mogućnosti razmene zarobljenih italijanskih vojnika za zatvorene ili internirane pripadnike NOP-a.

⚔️ 1. 1. 1942. Italijanski avioni bombardovali s. Štedim (kod Nikšića) u znak odmazde zbog toga što su seljaci odbili da italijanskoj komandi u Nikšiću isporuče određeni kontingent mesa.

⚔️ 4. 1. 1942. U Lastvi (kod Trebinja), na inicijativu Štaba Hercegovačkog NOP odreda, održano savetovanje predstavnika Hercegovačkog i Nikšićkog NOP odreda. Odlučeno je da se, radi uspešnije borbe protiv okupatora i četnika na graničnom sektoru, koordiniraju dejstva crnogorskih i hercegovačkih jedinica, pa je, u tom cilju, formiran zajednički Operativni štab (nosio naziv Privremeni operativni štab NOP odreda za Herceogvinu).

⚔️ 4. 1. 1942. Delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali oko 60 italijanskih vojnika koji su se kretali pravcem Kameno-Mokrine. U dvočasovnoj borbi slomljen je otpor neprijatelja, kome su naneti sledeći gubici: 7 mrtvih, 4 ranjena i 49 zarobljenih

⚔️ 5. 1. 1942. U cilju deblokade Nikšića, jači delovi 207. puka italijanske divizije -Taro- iz Nikšića izvršili napad ka brdu Žirovnici. Na udaljenju oko 3 km od grada, iznenada su ih, s više strana, napale jedinice Nikšićkog NOP odreda. U oštroj i bliskoj borbi neprijatelj je razbijen i delom uništen, i tom prilikom je pretrpeo gubitke: oko 54 mrtva i veći broj ranjenih. Zaplenjeni su 1 puškomitraljez, 6 pušaka i veća količina municije. Partizani su imali 3 ranjena borca.

⚔️ 5. 1. 1942. Jači delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda iz zasede napali oko 250 italijanskih vojnika koji su se, uz podršku artiljerijske vatre sa brodova i iz rejona s. Kamenog (kod Herceg-Novog), kretali u pravcu s. Mokrina. Posle šestočasovne borbe neprijatelj je bio primoran da se povuče uz gubitke od 18 mrtvih i ranjenih. Pri povlačenju on je zapalio 11 kuća.

⚔️ 5. 1. 1942. Delovi 207. puka italijanske divizije -Taro- upali u s. Rubežu (kod Nikšića) i popalili nekoliko kuća. Jedinice Nikšićkog NOP odreda odbacile su neprijatelja u grad.

⚔️ 16. 1. 1942. Iz rejona Podgorice (sada: Titograd) stiglo u Danilovgrad oko 2000 italijanskih vojnika iz sastava divizija -Taro- s ciljem da probiju partizanske položaje i deblokiraju garnizon u Nikšiću koji su od decembra 1941. držale u opsadi jedinice Nikšićkog NOP odreda.

⚔️ 17. 1. 1942. Jače snage iz sastava divizije -Taro-, podržane artiljerijskom vatrom, pokušale da iz Danilovgrada prodru u Nikšić i deblokiraju tamošnji garnizon. Neprijatelja su na položajima kod Žute grede, Obadova brijega i Zagrede dočekale jedinice NOP odreda -Bijeli Pavle-, Nikšićkog i Lovćenskog NOP odreda i, posle jednodnevne jake borbe, primorale da se povuče uz gubitke od oko 300 mrtvih i ranjenih. Zaplenjeno: 3 mitraljeza, 7 p. mitraljeza, 1 laki minobacač sa oko 200 mina, veći broj pušaka, 2 revolvera i oko 10.000 metaka. Istog dana iz Nikšića su italijanske snage vršile napad ka Danilovgradu radi sadejstva sa glavnim snagama, ali su ih delovi Nikšićkog NOP odreda odbacili u grad. U borbi kod Danilovgrada partizani su imali gubitke od 9 mrtvih i 10 ranjenih.

⚔️ 23. 1. 1942. U s. Koritima (na putu Gacko-Bileća) delovi Banjsko-vučedolskog bataljona Nikšićkog NOP odreda zarobili štab Graničnog bataljona četničkog 1. hercegovačkog puka.

⚔️ 23. 1. 1942. Na Vraćevici (na putu Trebinje-Bileća) Bilećki bataljon Hercegovačkog NOP odreda i Banjsko-vučedolski bataljon Nikšićkog NOP odreda uništili zaštitnicu 56. puka italijanske divizije -Marke- (jednu ojačanu četu) i zaplenili, između ostalog 2 topa.

⚔️ 30. 1. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Nikšićkom NOP odredu: da pojača budnost prema petoj koloni i svima onima koji pokušavaju da sarađuju sa okupatorom u borbi protiv NOP-a; da ukaže pomoć partizanima u srezu gatačkom, kako bi se lakše i pre likvidirali tamošnji četnici; da i dalje organizuje i izvodi prepade na neprijateljeve isturene položaje oko Nikšića; da, u duhu direktive VŠ NOP i DV Jugoslavije, u svakom bataljonu formira po jednu udarnu četu jačine 60 do 80 najboljih boraca.

⚔️ 2. 2. 1942. U s. Bijeloj (u Boki Kotorskoj) delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali obezbeđenje fabrike -Frateli- i zaplenili veće količine životnih namirnica.

⚔️ 4. 2. 1942. Odlukom VŠ NOP i DV Jugoslavije formiran Operativni štab NOP odreda za Hercegovinu, čije je operativno područje obuhvatalo severnu i istočnu Hercegovinu i južnu Dalmaciju. Time je ukinut dotadašnji privremeni Operativni štab (zajednički za Hercegovački i Nikšićki NOP odred).

⚔️ 4. 2. 1942. Manje italijanske snage ponovo pokušale da se iz Danilovgrada probiju prema Nikšiću i deblokiraju tamošnji garnizon italijanske divizije -Taro-, ali su ih jedinice NOP odreda -Bijeli Pavle- i Pješivačkog bataljona odbacile.

⚔️ 5. 2. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Nikšićkom NOP odredu da formira četu i uputio je u beranski i andrijevički srez da se bore protiv četnika.

⚔️ 6. 2. 1942. Štab Nikšićkog NOP odreda naredio Štabu Orjenskog bataljona da formira udarnu četu.

⚔️ 6. 2. 1942. OK KPJ za Nikšić uputio direktivu Mesnom komitetu KPJ za Herceg-Novi: skreće pažnju na što intenzivnije uzdizanje kadrova i na političko delovanje u narodu; podvlači potrebu za uspostavljanjem što čvršće veze sa drugim delom Boke Kotorske; navodi dužnosti i zadatke koje treba postaviti na zakazanom savetovanju delegata AFŽ-a: odobrava preduzete mere protiv delovanja pete kolone; skreće pažnju na budnost i na proveravanje prijema novih partizana; stavlja primedbu na stvaranje velikog broja vojnih podsektora; traži da se akcije na terenu Boke izvode i koordiniraju sa jedinicama Lovćenskog i Nikšićkog NOP odreda.

⚔️ 9. 2. 1942. Pod rukovodstvom delegata VŠ NOP i DV Jugoslavije i člana Politbiroa CK KPJ Ivana Milutinovića održan sastanak komandanata i političkih komesara jedinica Nikšićkog NOP odreda. Na sastanku je rešeno: i dalje čvrsto držati blokadu italijanskog garnizona u Nikšiću i, u cilju utvrđivanja borbenog stanja i jačine neprijatelja, stalno izvoditi prepade na isturene položaje oko grada; formirati bombaška odeljenja, koja bi imala zadatak da se neprimetno privlače neprijatelju i uništavaju ga; deo Nikšićkog NOP odreda i deo partizanskih snaga koje odredi Operativni štab za Hercegovinu prebaciti na sektor Gacko-Borač sa zadatkom da pristupe čišćenju Borča od ustaša i četničkih grupa.

⚔️ 10. 2. 1942. U s. Podima (na putu Herceg-Novi - Kameno) delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali italijansku komoru, poginula četiri i ranjen jedan neprijateljski vojnik.

⚔️ 12. 2. 1942. Na Sopotu (kod Risna) borci Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali italijansku stražu kojom prilikom su poginula dva italijanska vojnika.

⚔️ 13. 2. 1942. Delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali posadu italijanskih reflektora kod tvrđave -Španjola-, iznad Herceg-Novog, gde su jedan reflektor uništili a drugi oštetili.

⚔️ 14. 2. 1942. Posle više bezuspešnih pokušaja da iz Danilovgrada prodru u Nikšić i deblokiraju 207. puk italijanske divizije -Taro-, jake italijanske snage (47. ojačani pešadijski puk divizije -Alpi Graje-, 2. i 4. grupa alpinaca -Vale- i dva diviziona artiljerije), uz pomoć četničkih jedinica preduzele napad glavnim pravcem Danilovgrad-Nikšić. Nakon petodnevnih borbi one su savladale odbranu (jedinice NOP odreda -Bijeli Pavle- i delovi Nikšićkog NOP odreda) i 19. februara prodrle u Nikšić. Neprijatelj je imao oko 30 mrtvih i znatan broj ranjenih, dok su gubici partizanskih jedinica bili mali.

⚔️ 25. 2. 1942. Radi odbrane slobodne teritorije sreza šavničkog od napada četnika iz rejona Kolašina, po naređenju Štaba Durmitorskog NOP odreda formirana Komanda sinjajevinskog sektora. Komandi sektora su stavljeni na raspolaganje tri bataljona iz Durmitorskog i jedna četa Nikšićkog NOP odreda.

⚔️ 26. 2. 1942. Delovi Hercegovačkog i Nikšićkog NOP odreda razbili Ljubomirski i Bilećki bataljon 1. hercegovačkog četničkog puka. U višednevnim borbama je ubijen 31 četnik, većina četnika se predala, a ostaci su se povukli u italijansko-domobranski garnizon u Bileći.

⚔️ 3. 3. 1942. U rejonu s. Plana - s. Korita (kod Bileće) delovi Nikšićkog NOP odreda i Operativnog štaba NOP odreda za Hercegovinu razbili Granični bataljon 1. hercegovačkog četničkog puka.

⚔️ 8. 3. 1942. U s. Zupcima (kod Trebinja) SNO odbor za Trebinje organizovao konferenciju delegata 12 oslobođenih opština iz graničnih delova srezova Trebinje, Bileća, Nikšić i Herceg-Novi, na kojoj su rešena pitanja robne razmene i trgovine i određena pijačna mesta, pijačni dani i cene najnužnijih proizvoda.

⚔️ 10. 3. 1942. U s. Bršnu (kod Nikšića) delovi Nikšićkog NOP odreda razbili četnički bataljon nanevši mu gubitke; 14 mrtvih, 7 zarobljenih i više ranjenih. Ostatak tog bataljona u panici je odstupio u Nikšić.

⚔️ 12. 3. 1942. U s. G. Polju (kod Nikšića), po odluci GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku, Štab Nikšićkog NOP odreda formirao 1. udarni bataljon.

⚔️ 12. 3. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Nikšićkom NOP odredu da sa odredom -Bijeli Pavle-, preduzme najenergičnije akcije protiv četnika u s. Bogetićima, na pravcu Danilovgrad-Nikšić.

⚔️ 13. 3. 1942. Oko 2000-3000 vojnika iz sastava italijanske divizije -Mesina-, podržani artiljerijom i tenkovima, preduzeli napad protiv jedinica Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda u Boki. Glavne snage neprijatelja napadale su na položaje zapadno i južno od s. Morinja, ka Žlijebu i Sv. Jeremiji. Na tim položajima borbe su trajale puna 4 dana. Jedinice Orjenskog bataljona uspele su zadržati svoje položaje u rejonu s. Morinja i Zlijeba, a kod Sv. Jeremije deo snaga se povukao na bolje položaje. U toku tih borbi neprijatelj je streljao 20 seljaka i popalio sela: Bakoće, Bjelske Kruševice, Bunoviće, G. Morinje, Repaje, Sasoviće, Kute, Presjeku i Lastvu. Gubici neprijatelja su procenjeni na oko 400-450 mrtvih i ranjenih, dok su partizani imali 5 poginulih i oko 20 ranjenih boraca.

⚔️ 15. 3. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Štabu Nikšićkog NOP odreda da preduzme energične mere protiv četnika i raznih petokolonaških i kolebljivih elemenata na svome području, da formira udarne jedinice i spreči demoralizaciju u partizanskim jedinicama, da što pre očisti od četnika Pješivce i s. Ozriniće i da se čvršće poveže s jedinicama odreda -Bijeli Pavle-.

⚔️ 17. 3. 1942. Kod s. Stubice (blizu Nikšića) 2. četa Pješivačkog partizanskog bataljona iz zasede napala vod od 54 italijanska vojnika i nanela mu gubitke od oko 25 mrtvih i oko 10 ranjenih, a zaplenila 1 mitraljez, 1 p. mitraljez, 11 pušaka, i drugu opremu. Partizani nisu imali gubitaka.

⚔️ 27. 3. 1942. Kod s. Vlahinje (blizu Bileće) dva bataljona Južnohercegovačkog i jedan bataljon Nikšićkog NOP odreda sprečili ispad iz Bileće 56. puka italijanske divizije -Marke-, ojačanog sa 4 tenka i četnicima. Posle desetočasovne borbe neprijatelj je prisiljen na povlačenje uz gubitke od 69 mrtvih i ranjenih italijanskih vojnika i 5 četnika. VŠ NOP i DV Jugoslavije pohvalio je 5 boraca, zbog. junačkog držanja u toj borbi.

⚔️ 27. 3. 1942. Prvi udarni bataljon Nikšićkog NOP odreda napao četničko uporište u s. Ozrinićima kod Nikšića. Iako potpomognuti italijanskom artiljerijom i tenkovima, četnici su imali 27 poginulih i znatan broj ranjenih. Bataljon je imao 27 lakše ranjenih i 2 poginula borca.

⚔️ 0. 4. 1942. U s. G. Polju (kod Nikšića) formirana partizanska Komanda mesta.

⚔️ 0. 4. 1942. U sastavu Nikšićkog NOP odreda formiran 4. udarni bataljon.

⚔️ 0. 4. 1942. Prema instrukcijama GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku, formiran 5. nikšićki udarni partizanski bataljon.

⚔️ 0. 4. 1942. U cilju pravilnijeg, organizovanijeg i ekonomičnijeg rada, Štab Nikšićkog NOP odreda izdao svim intendantima bataljona i samostalnih četa uputstvo o organizaciji ishrane, o postupku prilikom pretresa i konfiskacije i o izvorima snabdevanja jedinica. Štab je propisao i tablicu sledovanja hrane. 

⚔️ 4. 4. 1942. Treći udarni bataljon Nikšićkog NOP odreda, u sadejstvu sa Župskom terenskom partizanskom četom, izvršio uspešan napad na četnike na Ostroškoj kapi i visovima u rejonu Međeđa - s. Vinići. Četnici su razbijeni i odbačeni u dolinu Zete, uz gubitke od oko 30 mrtvih i više ranjenih, dok su partizani imali 7 mrtvih i 8 ranjenih boraca. Zaplenjeni su 1 mitraljez, 1 sanduk bombi, izvestan broj pušaka i četnička zastava.

Hronološki zapisi se učitavaju...