Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Andrijevica u drugom svetskom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 65 hronoloških zapisa, 57 dokumenata i 10 fotografija.

Događaji

⚔️ 0. 7. 1941. U s. Cecunama (kod Andrijevice) održan sastanak MK KPJ za Andrijevicu, na kome je usvojena direktiva CK KPJ i odluka PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak o oružanoj borbi protiv okupatora, pa je odlučeno: da se od pripremnih udarnih grupa obrazuju gerilski odredi za borbu protiv okupatora; da se napadnu i rasture sve karabinijerske i žand. stanice u srezu; da se ruše mostovi i putevi i organizuju zasede duž komunikacija.

⚔️ 16. 7. 1941. Oko 400 ustanika zauzelo Andrijevicu i razoružalo oko dve čete italijanskih vojnika, ojačani brdskom baterijom (4 topa). Zaplenjeno 4 minobacača, 4 mitraljeza, 8 p. mitraljeza, 125 pušaka, 4 kamiona; poginulo 38 vojnika i oficira. Naši gubici 2 mrtva i 5 ranjenih.

⚔️ 17. 7. 1941. Kod Crvenog prla (na putu Andrijevica-Ivangrad) ustanici Trešnjevačkog i Zabrdskog gerilskog odreda napali manju italijansku kolonu a odbili grupu italijanskih vojnika koji su iz Andrijevice pošli u pomoć napadnutima. Neprijatelju su naneti gubici.

⚔️ 17. 7. 1941. Ustanici iz sela Pepića, Velike i Murina napali na italijanske karabinijerske stanice u selima Murinu i Veliki (kod Andrijevice). Zarobljeno 20 karabinijera i finansa a njihovo oružje zaplenjeno.

⚔️ 21. 7. 1941. U Andrijevici, na konferenciji predstavnika sela sreza andrijevičkog, izabran SNO odbor.

⚔️ 23. 7. 1941. Otpočeo rad partizanske pošte u Beranama (sada: Ivangrad). Odmah su uspostavljene telefonske linije sa Andrijevicom, Bijelim Poljem, Kolašinom i nizom drugih mesta.

⚔️ 8. 8. 1941. Nastupajući iz Podgorice (sada: Titograd) italijanska divizija -Venecija- ušla u Andrijevicu.

⚔️ 0. 9. 1941. Održana mesna partijska konferencija Andrijevice: analiziran dotadašnji rad (odlučeno da se pojača politički rad u masama); izabran novi MK; određeni delegati za konferenciju PK; postavljeni novi zadaci.

⚔️ 0. 9. 1941. Na pl. Rujištu održana partijska konferencija za srez andrijevički. Prisustvovali oko 20 delegata, članovi PK i članovi OK KPJ za Kolašin. Odlučeno da se pojača politički rad u narodu i da se gerilski odredi sa planina vrate u sela. Izabran nov MK KPJ za srez andrijevički.

⚔️ 15. 10. 1941. Draža Mihailović naimenovao Đorđija Lašića,. majora bivše jugoslovenske vojske, za komandanta svih četničkih snaga u Crnoj Gori, a kapetana Pavla Đurišića za komandanta četničkih snaga na teritorije srezova Berane, Andrijevica, Bijelo Polje, Pljevlja.

⚔️ 0. 11. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio štabovima NOP odreda na teritoriji Crne Gore i Boke da, radi lakšeg zauzimanja Pljevalja, blokiraju neprijatelja u Bijelom Polju, Beranama (sada: Ivangrad), Kolašinu i Andrijevici i prekinu sve komunikacije koje iz neprijateljskih garnizona vode ka Pljevljima.

⚔️ 7. 12. 1941. U s. Radovču (kod Titograda) održano savetovanje PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak, na kome je, posle analize vojno-političke situacije, zaključeno: suzbiti svako zastranjivanje i svim rodoljubima omogućiti aktivno učešće u NOB-u, po svaku cenu onemogućiti stvaranje četničkih oružanih formacija, pojačati političkopartijski i kulturni rad, preduzeti sve potrebne mere u cilju pomoći siromašnim porodicama (mobama, rekvizicijom imovine narodnih neprijatelja i si.), srediti partijske organizacije na teritoriji Bara, Kolašina, Berana, Andrijevice, u katunskoj nahiji i u Boki; izvršiti pravilnu raspodelu kadrova, ne zapostavljajući pri tome rad u pozadini, redovnije održavati međusobne veze i veze partijskih organizacija sa PK, pojačati rad među omladinom i ženama; sprovesti direktivu PK u vezi s radom Partije u NOP odredima, kao i direktivu u vezi s organizacijom i radom NO odbora; organizovati agitaciono-propagandnu komisiju pri PK i saradnju u listu -Narodna borba-; posvetiti veću brigu partijskoj tehnici; realnije ocenjivati stvarni odnos snaga (ne potcenjivati neprijatelja).

⚔️ 20. 12. 1941. Povodom pojačane aktivnosti vođa četničkog pokreta na području srezova andrijevičkog, beranskog i kolašinskog i formiranja četničkih -nacionalnih odbora- -narodne vojske-, Okružni komitet KPJ za Berane uputio proglas narodu: poziva ga da u narodnooslobodilačkim partizanskim četama, pod vođstvom KPJ, nastavi bespoštednu borbu protiv okupatora i domaćih izdajnika, rušilaca narodnog jedinstva.

⚔️ 5. 1. 1942. Italijanske posadne trupe, pod pritiskom partizanskih snaga, evakuisale Kolašin, Lijevu Rijeku i Mateševo i povukle se u Berane (sada: Ivangrad) i Andrijevicu. U napuštena mesta su ušle jedinice Komskog NOP odreda.

⚔️ 0. 2. 1942. Povodom masakriranja partizana u s. Kraljskim Barama (kod Kolašina) i s. Lubnicama (kod Ivangrada) koje su izvršili četnici. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku uputio proglas narodu: objašnjava izdajničku politiku četnika u beranskom i andrijevičkom srezu, poziva tamošnje stanovništvo da se pridruže partizanima i zajednički bore protiv okupatora i domaćih izdajnika.

⚔️ 5. 2. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Nikšićkom NOP odredu da formira četu i uputio je u beranski i andrijevički srez da se bore protiv četnika.

⚔️ 22. 2. 1942. Na prevoju Trešnjevika (blizu Andrijevice), u borbi protiv četnika, poginuo politički komesar Andrijevičke partizanske čete Milić Keljanović Unamuno, narodni heroj.

⚔️ 22. 2. 1942. Jače i dobro naoružane četničke snage (oko 1500 četnika) s teritorije beranskog i andrijevičkog sreza izvršile napad i razbile Kombinovani NOP odred -Radomir Mitrović- koji je držao položaje na pravcu s. Mateševo-Kolašin. Borbe su trajale ceo dan, Partizanske jedinice su imale znatne gubitke, dok gubici četnika nisu utvrđeni. Idućeg dana su četnici zauzeli Kolašin.

⚔️ 10. 3. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito naredio GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku da formira Crnogorsku NO proletersku udarnu brigadu i omladinske partizanske udarne bataljone, likvidira četnička uporišta u andrijevičkom i beranskom srezu i, uz sadejstvo Crnogorsko-sandžačkog odreda, zauzme Kolašin.

⚔️ 15. 3. 1942. PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak uputio Centralnom komitetu KPJ izveštaj o situaciji u Crnoj Gori: o pojačanoj aktivnosti federalista u srezu cetinjskom i četnika u beranskom i andrijevičkom srezu; o strahovitom teroru okupatora i pete kolone nad stanovništvom u okupiranim gradovima i selima; o borbama partizanskih jedinica u Crnoj Gori i o merama preduzetim u cilju efikasnije borbe protiv okupatora i neprijatelja NOP-a.

⚔️ 22. 4. 1942. Kod s. Kralja (zaselak Takov Laz), blizu Andrijevice u borbi protiv četnika poginuli politički komesar Andrijevičkog partizanskog bataljona Branko Deletić i član SK KPJ za Andrijevicu Bajo Jojić, narodni heroji.

⚔️ 0. 12. 1942. U s. Gračanici (kod Andrijevice), opkoljen u jednoj kući s još nekoliko drugova, boreći se protiv četnika, poginuo član SK KPJ za Andrijevicu Radule Jevrić, narodni heroj.

⚔️ 0. 4. 1943. Po naređenju GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku formiran Beransko-andrijevički partizanski udarni bataljon.

⚔️ 21. 4. 1943. U blizini s. Cecuna (kod Andrijevice) održan sastanak MK KPJ za Andrijevicu na kome je, posle detaljne analize vojne i političke situacije, konstatovano da u srezu postoje povoljni uslovi za formiranje vojnih jedinica i odlučeno da se formira Andrijevički partizanski bataljon.

⚔️ 3. 5. 1943. Na pl. Zeletinu (kod Andrijevice) formiran Andrijevički NOP bataljon, sastava tri čete, ukupne jačine 92 borca.

⚔️ 14. 5. 1943. U Andrijevici i Kolašinu jedinice nemačke 1. brdske divizije razoružale preko 2000 četnika Limsko-saiidžačkih odreda i streljale 150 pristalica NOP-a iz kolašinskog zatvora.

⚔️ 15. 5. 1943. Andrijevički i Beranski partizanski bataljoni reorganizovrni u Beransko-andrijevički partizanski bataljon.

⚔️ 28. 6. 1943. U Nikšiću, Podgorici (sada: Titograd), Baru, Andrijevici i Beranama (sada: Ivangrad), po naređenju italijanskog guvernera za Crnu Goru, streljano 180 rodoljuba, kao odmazda za težak poraz 383. puka italijanske divizije -Venecija- u borbi na Bioču 14-17. maja.

⚔️ 0. 7. 1943. Na pl. Jelovici jedna četa Beransko-andrijevičkog partizanskog bataljona napala i razbila delove četničke Andrijevičke brigade koji su opljačkali katun i vodili sobom veći broj žena, čobana i dece. Poginulo je 17 četnika. Oslobođeni su zarobljeni seljaci i njihova stoka.

⚔️ 25. 7. 1943. Na sastanku MK KPJ za Andrijevicu analizirana vojno-politička situacija u srezu i odlučeno: efikasnim merama sprečavati oživljavanje četničke organizacije i suzbijati četničku propagandu, izvršiti mobilizaciju novih boraca za partizanske bataljone i stvarati legalne partizanske jedinice u svakom mestu na slobodnoj teritoriji.

⚔️ 30. 9. 1943. Četničke brigade 1. i 2. beranska, Kolašinska, Jurišna i Andrijevička otpočele napad sa pravca s. Mateševa na 4. proletersku NOU brigadu i 2. bataljon 83. puka italijanske partizanske divizije -Venecija- u Kolašinu. Hitno prebačeni iz Mojkovca, delovi 2. dalmatinske NOU i 2. proleterske NOU brigade, uz sadejstvo Vasojevićkog partizanskog bataljona i Bjelopoljskog bataljona 3. proleterske (sandžačke) NOU brigade, 4. oktobra su protivnapadom razbili četnike i odbacili ih ka s. Mateševu uz gubitke od oko 200 mrtvih i ranjenih. Za izvanrednu požrtvovanost u žestokim višednevnim borbama pri oslobođenju i odbrani Kolašina Vrhovni komandant je pohvalio 4. proletersku NOU brigadu i 2. bataljon 83. puka italijanske partizanske divizije -Venecija-.

⚔️ 4. 10. 1943. Obavešten o neuspelom četničkom napadu na Kolašin, Draža Mihailović radiogramom naredio Komandi četničkog Istočnog fronta da svoje snage prikupi u Andrijevici i Beranama (sada: Ivangrad) i stavi ih pod zaštitu Italijana. Istovremeno je naredio četničkom Zetskom odredu da što pre pritekne u pomoć s jugozapada, a hercegovačkim četnicima - da izvrše jači pritisak prema Crnoj Gori.

⚔️ 10. 10. 1943. Na pl. Lisi (kod Andrijevice) 5. bataljon 4. proleterske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ napao i odbacio tri četnička bataljona (oko 600 četnika) i osujetio nameravani protivnapad pi ko pl. Patkovice i pl. Turije na Berane (sada: Ivangrad).

⚔️ 11. 10. 1943. Četnički komandant Istočnog fronta naredio jedinicama da se povlače pravcem Andrijevica - s. Lijeva Rijeka, ali se do 13. oktobra u s. Opasanici prikupilo svega 800 demoralisanih četnika.

⚔️ 12. 10. 1943. Na Trešnjeviku i Rudom brdu (kod Andrijevice) 2. dalmatinska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ, u sađejst.vu sa delovima 4. proleterske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, razbila četničku 1. i 2. beransku brigadu i Šekularski, Kolašinsko-rečanski, Slatinski i Trepački bataljon, te tako slomila i poslednji pokušaj četničkih snaga da ovladaju dolinom r. Lima i povrate Berane (sada: Ivangrad).

⚔️ 14. 10. 1943. Po naređenju Štaba 2. udarnog korpusa NOVJ, 2. dalmatinska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ otpočela pokret iz Andrijevice uz r. Lim s ciljem da rejon s. Murino - s. Velika očisti od neprijatelja i da ruši put preko prevoja Čakora, kako bi se otežao eventualni prodor neprijateljskih motorizovanih snaga iz Peći.

⚔️ 15. 10. 1943. Nastupanjem nemačke 118. lovačke divizije iz Podgorice (sada: Titograd) ka Kolašinu i nemačke 297. pešadijske divizije iz Peći ka Andrijevici i Beranama (sada: Ivangrad) otpočela operacija -Balkanšluht- s ciljem da se snage 2. udarnog korpusa NOVJ odbace od komunikacije Peć-Podgorica i da se opkole delovi italijanske partizanske divizije -Venecija- u Beranama. Posle višednevnih borbi neprijatelj je 23. oktobra ušao u Andrijevicu, a potom zauzeo i Berane.

⚔️ 18. 10. 1943. Delovi nemačke 297. pešadijske divizije, sa 4000 balista, sa prevoja Čakora, od s. Murinog posle žestokih borbi odbacili 2. dalmatinsku udarnu brigadu 2. proleterske udarne divizije NOVJ ka Andrijevici i zauzeli Jelezovu kosu i pl. Sjekiricu. Poginulo je oko 70 nemačkih vojnika i ranjen ih je veliki broj.

⚔️ 19. 10. 1943. Jedinice nemačke 118. lovačke divizije sa četnicima Istočnog fronta otpočelo na stupanje iz s. Lijeve Rijeke prema dolini r. Lima i r. Tare, uz istovremeno nastupanje nemažke 297. pešadijske divizije s linije Jelezova kosa - pl. Sjekirica ka Andrijevici i iz Rožaja ka Beranama (sada: Ivangrad). Zbog ovog koncentričnog napada 2. proleterska udarna divizija NOVJ i italijanska partizanska divizija -Venecija- našle su se u prilično teškoj situaciji.

⚔️ 20. 10. 1943. Posle dvodnevne borbe na liniji Veliki krš - pl. Piševo protiv delova nemačke 297, pešadijske divizije i balista, koji su nastupali sa Čakora i od s. Murinog, 2. dalmatinska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ, sa delovima italijanske partizanske divizije -Venecija-, napustila odbranu Andrijevice i povukla se ka s. Trepči i s. Vinickoj na putu Andrijevica-Berane (sada Ivangrad).

⚔️ 23. 10. 1943. Jedinice nemačke 297. pešadijske divizije, nastupajući sa pravca s. Murino, ušle u nebranjenu Andrijevicu, a potom potisle delove 2. proleterske udarne divizije NOVJ i zauzele Berane (sada: Ivangrad). Time je u dolini gornjeg toka r. Lima i r. Tare završena nemačka operacija -Balkanšluht-.

⚔️ 30. 10. 1943. Jedinice 4. proleterske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ odbacile delove nemačke 297. pešadijske divizije prema Andrijevici i zauzele Berane (sada: Ivangrad).

⚔️ 1. 11. 1943. U Andrijevicu ušla dva bataljona 4. proleterske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, pošto su se delovi nemačke 297. pešadijske divizije povukli prema Peći.

⚔️ 30. 11. 1943. U rejonu Andrijevica-Berane (sada: Ivangrad) dva bataljona 4. proleterske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ otpočeli četvorodnevnu borbu protiv četničkih grupa Istočnog fronta i do 4. decembra razoružali i pustili kućama 80 prinudno mobilisanih seljaka, zarobili 9 četnika i zaplenili teški mitraljez, 2 puškomitraljeza i 80 pušaka.

⚔️ 8. 12. 1943. U Beranama (sada: Ivangrad) održana konferencija kojoj je prisustvovalo preko 150 intelektualaca andrijevičkog i beranskog sreza. Doneta je rezolucija u kojoj je istaknuta borba protiv fašističkog okupatora i njegovih slugu i spremnost učesnika da sve snage i iskustva stave u službu naroda i NOVJ.

⚔️ 25. 1. 1944. Nemački vojnici, kvislinzi s Kosova i Metohije, muslimanska milicija od Plava i Gusinja i četnici od Vrmoša (u Albaniji), jačine oko 2000 vojnika, napali jedinice Komskog NOP odreda i italijanske partizanske divizije -Garibaldi- i potisnuli ih do pred Andrijevicu. Sutradan su jedinice 4. proleterske (crnogorske) udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ protivnapadom razbile neprijatelja na oba pravca i nanele mu gubitke od 67 mrtvih a 36 četnika su zarobile. Jedinice NOVJ su imale 2 poginula i 2 ranjena borca.

⚔️ 13. 2. 1944. Po naređenju Štaba 2. udarnog korpusa NOVJ, a u duhu direktive VŠ NOV i POJ, na teritoriji Crne Gore osnovane tri komande vojnih područja - 1. komanda je obuhvatala nikšićki i šavnički srez, 2. komanda - danilovgradski, podgorički i cetinjski srez, 3. komanda - kolašinski, andrijevički i beranski srez.

⚔️ 2. 5. 1944. Prvi bataljon 7. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ osujetio pokušaj četničke Andrijevičke brigade da zauzme Andrijevicu. Četnici su imali 2 mrtva a bataljon 7. brigade je imao 2 lakše ranjena borca.

⚔️ 3. 5. 1944. Delovi 7. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, uz sadejstvo Vasojevićkog udarnog bataljona, podržani minobacačkom vatrom, ovladali položajem Balj - s. Seoce (na desnoj obali Lima kod Andrijevice) koji je držala četnička Andrijevička brigada. Poginula su 3 a ranjeno je 7 četnika, dok 7. brigada nije imala gubitaka.

⚔️ 19. 5. 1944. Na odseku Prijepolje - s. Kačevo 5. udarna divizija NOVJ, posle borbe protiv delova nemačkog 4. puka -Brandenburg- i nemačke legije -Krempler- i četničke Andrijevičke i Beranske brigade, probila se preko komunikacije Prijepolje-Sjenica i izbila na greben pl. Jadovnika. U tim borbama neprijatelj je imao 124 mrtva, oko 70 ranjenih i 47 zarobljenih vojnika. Zaplenjeni su 3 p. mitraljeza, 50 pušaka, 2 radio-stanice i 15.000 metaka, a uništeni su 1 haubica i 6 oklopnih automobila. Jedinice 5. divizije su imale 8 mrtvih i 10 ranjenih boraca.

⚔️ 22. 5. 1944. U Bijelom Polju Štab 2. udarnog korpusa NOVJ održao savetovanje sa štabovima 2, 3. i 5. divizije NO.VJ. Jedinicama je određen raspored: 37. udarnoj diviziji rejon Pljevlja-Prijepolje-Priboj; 5. udarnoj diviziji rejon Brodarevo-Pljevlja; 3. udarnoj diviziji rejon Prijepolje-Sjenica, a njena 9. udarna brigada ostala je na odseku prema Podgorici (sada: Titograd); 2. proleterskoj udarnoj diviziji rejon Andrijevica - Berane (sada: Ivangrad) - Rožaje.

⚔️ 18. 7. 1944. Da bi sprečile prodor divizija NOVJ u Srbiju, nemačke jedinice (21. SS legionarska divizija -Skenderbeg-, jedan puk 7. SS divizije -Princ Eugen-, borbene grupe -Štripel- i -Bendl-, legija -Krempler-, dva bataljona puka -Brandenburg-, delovi 5. motorizovanog policijskog puka) preduzele operaciju protiv jedinica 2. udarnog korpusa NOVJ na teritoriji Andrijevice i Berana (sada: Ivangrad) tzv. andrijevičku operaciju. U borbama, koje su trajale do 26. jula, razbijena je 21. SS divizija -Skenderbeg-, kojoj su naneti gubici od oko 900 mrtvih, više ranjenih i preko 200 zarobljenih. Plen: 2 topa, 14 minobacača, 38 mitraljeza i p. mitraljeza, 350 pušaka, vagon municije, jedna pukovska zastava i mnogo druge opreme. Oborena su 2 neprijateljska aviona, a uništeno je 14 vozila i nekoliko radionica. Tom prilikom oslobođeno je 60 na smrt osuđenih simpatizera NOP-a. Gubici jedinica NOVJ bili su srazmerno mali.

⚔️ 19. 7. 1944. Na položaju Velji krš delovi 5. proleterske (crnogorske) udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ napali delove nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i odbacili ih ka Andrijevici. Međutim, protivnapadom jačih neprijateljskih snaga ponovo je zauzet Velji krš.

⚔️ 20. 7. 1944. VŠ NOV i POJ upozorio Štab 2. udarnog korpusa NOVJ da ne angažuje 2. proletersku udarnu, 5. udarnu i 17. udarnu diviziju NOVJ u borbi u rejonu Andrijevice i naredio mu da se odmah izvrši planirani pokret u Srbiju (na pl. Kopaonik), s tim da 2. proleterska udarna divizija NOVJ produži u Toplicu.

⚔️ 20. 7. 1944. Dolazeći od Peći, Plava i Rožaja, jake snage nemačke 21. SS divizije -Skenderbeg- i 14. puka 7. SS divizije -Princ Eugen-, u borbi protiv 3. udarne divizije NOVJ, zauzeli Andrijevicu.

⚔️ 24. 7. 1944. Jedinice 9. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, posle višednevnih borbi protiv nadmoćnih snaga nemačke 21. SS divizije -Skenderbeg-, oslobodile Andrijevicu. Zaplenjeni su top, mitraljez i 7 sanduka municije.

⚔️ 25. 7. 1944. Zbog teške situacije snaga NOVJ u Srbiji, vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito ponovo naredio Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ da odmah uputi 2. proletersku udarnu, 5. udarnu i 17. udarnu diviziju NOVJ na Kopaonik, a da front, kod Andrijevice preuzmu jedinice 3. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 11. 8. 1944. U rejonu pl. Čakora jake snage nemačke 1. brdske divizije iz Peći napale delove 5. proleterske (crnogorske) udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ. I pored žilavog otpora 5. proleterske udarne i 9. crnogorske udarne brigade, neprijatelj je, iskoristivši međuprostore i maglu, brzim prodorom uspeo da 12. avgusta uđe u Plav i Gusinje, ovlada komunikacijom Čakor - s. Murina i, uz obostrane znatne gubitke, izbije do pred Andrijevicu. Ovim dejstvima otpočela je durmitorska operacija u Crnoj Gori.

⚔️ 13. 8. 1944. Snage nemačke 1. brdske divizije, napadajući od Peći i od Rožaja, savladale jak otpor 5. proleterske (crnogorske) i 9. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, ušle u Andrijevicu i Berane (sada: Ivangrad) i produžile nadiranje prema s. Mateševu i Kolašinu.

⚔️ 21. 8. 1944. VŠ NOV i POJ uputio direktivu Štabu 12, udarnog korpusa NOVJ: pošto je neprijatelj otpočeo ofanzivu iz Andrijevice, Berana (sada: Ivangrad) i Pljevalja i, kako izgleda, kreće se na jug, taj korpus treba da manevruje oko pl. Golije, na prostoriji Nikšića, Banjana i Hercegovine i da se u pogodnom momentu prebaci u Sandžak, krećući se u više kolona, da ne bi bio opkoljen; sem toga, treba da uhvati vezu sa 29. udarnom divizijom NOVJ. Ujedno ga obaveštava da je 1. proleterska udarna divizija prešla u Sandžak bez borbi.

⚔️ 24. 8. 1944. U duhu odluke Štaba 2. udarnog korpusa NOVJ, jedinice 3. udarne divizije iz šireg rejona pl. Vojnika, preduzele protivudar na nemačke i četničke snage s ciljem da brzim prodorom preko Štitova i Konjskog izbiju na prostoriju kolašinskog, beranskog i andrijevičkog sreza i ponovo stvore slobodnu teritoriju.

⚔️ 30. 8. 1944. Jedinice 5. proleterske (crnogorske) udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ oslobodile Andrijevicu.

⚔️ 15. 9. 1944. U rejonu sela Ržanice, Pešaca i Luga (kod Ivangrada) jedinice 9. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ razbile grupu od preko 150 četnika i odbacili je ka Andrijevici i Šekularu. Poginulo je 60 četnika. Brigada je imala 1 mrtvog i 12 ranjenih boraca.

⚔️ 17. 9. 1944. Nastupajući od Berana (sada: Ivangrad) 9, crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ oslobodila Andrijevicu, odbacivši manje delove nemačkih jedinica i četnike.

⚔️ 13. 10. 1944. Nemački vojnici i pripadnici muslimanske milicije pokušali da od Plava i Gusinja prodru preko s. Murina u Andrijevicu. Bataljon 9. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, iz Andrijevice, sprečio prodor i odbacio neprijatelja.

Dokumenti

📜 Telegram visokog komesara za Crnu Goru od 19. jula 1941, Ministarstvu spoljnih poslova u Rimu o deblokiranju Cetinja i o novim žarištima ustanka u Gusinju, Nikšiću i Andrijevici

📜 Izveštaj delegata Vrhovnog štaba NOP odreda Jugoslavije Ivana Milutinovića od 11 decembra 1941 god. Vrhovnom štabu o neuspeloj borbi za Pljevlja i o stanju u Beračkom i Andrijevičkom srezu

📜 Izvještaj Ivana Milutinovića, delegata Vrhovnog štaba NOP odreda Jugoslavije od 11 decembra 1941 god. o neuspjeloj borbi za Pljevlja i o stanju u Beranskom i Andrijevičkom srezu

📜 Proglas Štaba Kombinovanog partizanskog bataljona Radomir Mitrović od 24. januara 1942. narodu andrijevičkog sreza da stupi u borbu protiv okupatora

📜 Izvještaj komandanta Prvog četničkog andrijevičkog bataljona od 24 oktobra 1942 god. komandantu Prve andrijevičke brigade o stanju italijanskih trupa u Andrijevici

📜 Naređenje komandanta Prve andrijevičke brigade od 26 novembra 1942 god. komandantu Ljevorečkog bataljona za zatvaranje pravca Vjetarnik - Lutovo - Platije - Štavanj

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 20 april 1943 god. Višoj komandi oružanih snaga Slovenija - Dalmacija o bojevima na sektoru Foče, Pljevalja, Žabljaka, Nikšića i Andrijevice

📜 Zapovest 1. brdske divizije od 9. maja 1943. potčinjenim jedinicama za prikupljanje i zauzimanje polaznog položaja za napad na jedinice NOVJ na prostoriji Andrijevica — Berane

📜 Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 13 maja 1943 Štabu Druge proleterske divizije o pokretu Druge dalmatinske brigade u pravcu Kolašina i o dolasku Nemaca u Andrijevicu

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 23 maj 1943 god. Komandi Druge armije o bojevima njemačkih i italijanskih jedinica na prostoriji Kolašin - Andrijevica i Nikšić

📜 Dnevni izvještaj Komande Šestog armijskog korpusa za 6 avgust 1943 god. Komandi Druge armije o sukobu između Vasojevićkog NOP bataljona i četnika u zoni Andrijevice

📜 Naređenje Štaba Drugog udarnog korpusa NOV i PO Jugoslavije od 8 oktobra 1943 god. Štabu Andrijevičkog partizanskog bataljona za mobilizaciju ljudstva u Srezu andrijevičkom

📜 Naređenje Štaba Drugog udarnog korpusa NOVJ od 11 oktobra 1943 god. Štabu Andrijevičkog partizanskog bataljona za sadejstvo sa Drugom dalmatinskom brigadom u zauzimanju Andrijevice

📜 Naređenje Štaba Drugog udarnog korpusa NOV i PO Jugoslavije od 11 oktobra 1943 god. Štabu Druge dalmatinske brigade za ulazak u Andrijevicu i za razbijanje četničkih bandi na Trešnjeviku i Rudom Brdu

📜 Obavještenje Štaba 2. udarnog korpusa NOVJ od 13. oktobra 1943. Štabu 4. crnogorske proleterske brigade o oslobođenju Berana i Andrijevice i prelasku italijanske divizije Venecija na stranu NOVJ

📜 Obavještenje Štaba Drugog udarnog korpusa NOV Jugoslavije od 17 oktobra 1943 god. Glavnom štabu NOV i PO za Crnu Goru i Boku o situaciji na sektoru Andrijevica - Čakor i o namjeri za formiranje Šeste crnogorske brigade

📜 Izvještaj Štaba Druge dalmatinske NOU brigade od 17 oktobra 1943 god. Štabu Drugog udarnog korpusa NOVJ o bojevima protiv Nijemaca i Albaneza na položajima Andrijevica - Čakor

📜 Izvještaj načelnika štaba Drugog udarnog korpusa NOVJ od 23 oktobra 1943 god. svome štabu o pokretu Druge dalmatinske brigade i rezultatima bojeva oko Andrijevice

📜 Izvještaj štaba Četvrte proleterske brigade od 26 oktobra 1943 god. štabu Drugog udarnog korpusa NOVJ o formiranju novog bataljona u brigadi od ljudstva iz Berana i Andrijevice

📜 Izvještaj Štaba 4. proleterske brigade od 31. oktobra 1943. Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ o situaciji na sektoru Berane - Andrijevica - Mateševo

📜 Obavještenje štaba Drugog udarnog korpusa NOVJ od 4 novembra 1943 god. Glavnom štabu NOV i PO za Crnu Goru i Boku o situaciji na sektoru prema Sandžaku i oslobođenju Berana i Andrijevice

📜 Izvještaj štaba Četvrte proleterske brigade od 4 novembra 1943 god. štabu Treće udarne divizije NOVJ o rasporedu jedinica brigade na sektoru Berane-Andrijevica-Kolašin

📜 Izvještaj štaba Četvrte proleterske brigade od 28 novembra 1943 god. štabu Treće udarne divizije NOVJ o rasporedu bataljona na sektoru Bijelo Polje, Brodarevo, Berane, Andrijevica i situaciji u ovim srezovima

📜 Izvještaj štaba Treće udarne divizije od 8 decembra 1943 god. štabu Drugog udarnog korpusa NOVJ o situaciji na sektoru Bijelo Polje-Mojkovac-Berane- Andrijevica-Kuči-Bjeloplavlići i rezultatima bojeva udarne grupe

📜 Izvještaj štaba Komskog NOP odreda od 15 decembra 1943 god. štabu Drugog udarnog korpusa NOVJ o situaciji na području: Peć, Plav, Gusinje, Berane, Andrijevica

📜 Naređenje Štaba Drugog udarnog korpusa NOVJ od 30 decembra 1943 god. Štabu italijanske divizije Garibaldi za razmeštaj brigada na položajima: Goražde - Radulići, Kamena Gora - Jabuka i Andrijevica - Murina

📜 Obavještenje Štaba Drugog udarnog korpusa NOVJ od 28 januara 1944 god. Glavnom štabu NOV i PO za Sandžak o situaciji oko Andrijevice i Rožaja

📜 Izvještaj Štaba Četvrte proleterske brigade od 29 januara 1944 god. Štabu Drugog udarnog korpusa NOVJ o razbijanju četnika i Arnauta oko Andrijevice

📜 Izvještaj Štaba Komskog NOP odreda od 30 marta 1944 god. Štabu Drugog udarnog korpusa NOVJ o vojno-političkoj situaciji oko Andrijevice, Plava i Gusinja i o stanju u Odredu

📜 Izvještaj Štaba 10. hercegovačke brigade od 17. aprila 1944. Štabu 29. NOU divizije o upućivanju savezničkih avijatičara za Andrijevicu i o prebacivanju 1. bataljona na sektor Moska

📜 Naređenje Štaba Druge proleterske divizije NOVJ od 23 maja 1944 god. za prebacivanje na sektor Berana, Andrijevice i Rožaja

📜 Naređenje brdske divizije SS trupa Skenderbeg od 14 jula 1944 god. svojim borbenim grupama za cravce napada na Andrijevicu i Berane

📜 Upozorenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 20. jula 1944. Štabu Operativne grupe divizije NOVJ da svoju Grupu divizija ne angažuje u borbama protiv Nemaca na sektoru Andrijevice, već odmah otpočne nastupanje prema jugozapadnoj Srbiji

📜 Izvještaj Štaba Drugog udarnog korpusa NOVJ od 20 jula 1944 god. Vrhovnom štabu NOV i POJ o borbama na sektoru Andrijevice

📜 Obavještenje Štaba Treće udarne divizije NOVJ od 20 jula 1944 god. Štabu Drugog udarnog korpusa o prodoru dijelova divizija ,,Princ Eugen i Skenderbeg u Andrijevicu

📜 Naređenje Štaba Druge proleteroke divizije od 21 jula 1944 god. za napad na sektoru Andrijevica - Berane

📜 Naređenje Štaba Drugog udarnog korpusa NOVJ od 23 jula 1944 god. za razbijanje i odbacivanje neprijatelja sa prostorija: Rujište, Andrijevica, Čakor

📜 Obavještenje Štaba Treće udarne divizije NOVJ od 23 jula 1944 god. Štabu Drugog udarnog korpusa o izvlačenju glavnine neprijatelja iz Andrijevice i njegovim gubicima na sektoru divizije

📜 Naređenje Štaba Druge proleterske divizije od 24 jula 1944 god. za razbijanje i odbacivanje neprijatelja sa prostorije Rujišta - Andrijevica - Čakor

📜 Naređenje Štaba Treće udarne divizije NOVJ od 24 jula 1944 god. Štabu Pete crnogorske proleterske i Devete crnogorske NOU brigade o zauzimanju Andrijevice, Plava i Gusinja

📜 Obavještenje Štaba Treće udarne divizije NOVJ od 24 jula 1944 god. Štabu Drugog udarnog korpusa o ulasku Devete udarne brigade u Andrijevicu i borbama na Balju

📜 Izvještaj Obavještajnog odsjeka 2. udarnog korpusa od 24. jula 1944. Obavještajnom odsjeku Vrhovnog štaba NOV i POJ o sastavu njemačkih jedinica i ishodu borbi na sektoru Andrijevica - Berane

📜 Naređenje Štaba Pete crnogorske proleterske brigade od 27 jula 1944 god. za zatvaranje pravca od Murine, Plava, Gusinja i Vrmoša, prema Andrijevici

📜 Naređenje komandanta Operativne grupe divizija od 28 jula 1944 god. Štabu Treće udarne divizije NOVJ za izvršenje pritiska na neprijatelja na sektoru Andrijevice

📜 Izveštaj 21. SS-brdske divizije »Skenderbeg« od 1. avgusta 1944. Komandi 21. brdskog armijskog korpusa o toku i rezultatima operacije »Draufgenger« na prostoru Andrijevica — Berane — Murino

📜 Naređenje Štaba Pete crnogorske proleterske brigade od 7 avgusta 1944 god. za zatvaranje pravca od Čakora ka komunikaciji prema Andrijevici

📜 Naređenje Štaba Devete crnogoroke NOU brigade od 12 avgusta 1944 god. za sadejstvo sa jedinicama Pete proleterske brigade na sektoru Andrijevice

📜 Obavještenje Štaba Drugog udarnog korpusa NOVJ od 17 avgusta 1944 god. Štabu Dvanaestog udarnog korpusa o ofanzivi njemačko-bugarskih snaga na slobodnu teritoriju pravcem Andrijevica - Kolašin - Žabljak

📜 Naređenje Štaba Treće udarne divizije NOVJ od 1 septembra 1944 god. za obezbjeđenje teritorije Kolašin, Berane, Andrijevica

📜 Naređenje Štaba 3. NOU divizije od 3. septembra 1944. Štabu 7. crnogorske brigade za rušenje komunikacija Andrijevica - Trešnjevik i Andrijevica - Berane

📜 Izvještaj Štaba Treće udarne divizije NOVJ od 13 septembra 1944 god. Štabu Drugog udarnog korpusa o izvršenom manevru i borbama na sektoru Kolašina - Andrijevice i Berana

📜 Izvještaj Štaba Treće udarne divizije NOVJ od 17 septembra 1944 god. Štabu Drugog udarnog korpusa o oslobođenju Andrijevice

📜 Naređenje Štaba Devete crnogorske NOU brigade od 26 septembra 1944 god. za posijedanje položaja u oblasti Berana i Andrijevice

📜 Naređenje Štaba Devete crnogorske NOU brigade od 16 oktobra 1944 god. za rušenje komunikacije Andrijevica - Čakor

📜 Naređenje Štaba Treće udarne divizije NOVJ od 5 novembra 1944 god. Štabu Devete crnogorske NOU brigade za rušenje komunikacije Čakor - Andrijevica radi zatvaranja pravca od Peći

📜 Naređenje Štaba Devete crnogorske NOU brigade od 5 novembra 1944 god. za zatvaranje pravca Čakor - Andrijevica

📜 Naređenje Štaba Treće udarne divizije NOVJ od 24 novembra 1944 god. Štabu Prve italijanske brigade divizije Garibaldi za spravku komunikacije Andrijevica - Čakor - Peć

Fotografije

Povezane odrednice

Žabljak Avijacija u oslobodilačkom ratu Žene u ratu Operacija Balkanski klanac 3. udarna divizija NOVJ Bali Kombetar 6. italijanski armijski korpus Centralni komitet KPJ 2. proleterska divizija NOVJ Četnici u ustanku Ivan Milutinović 7. crnogorska omladinska brigada Budo Tomović Mobilizacija u oslobodilačkom ratu Josip Broz Tito Vrhovni štab NOVJ 118. lovačka divizija 10. hercegovačka udarna brigada Nikšić 19. pešadijska divizija Venecija 4. proleterska (crnogorska) udarna brigada Narodno oslobodilački odbori 17. istočnobosanska divizija NOVJ 2. proleterska udarna brigada 29. hercegovačka divizija NOVJ Pljevlja 297. pešadijska divizija Sjenica Italijanski zločini u Jugoslaviji Bijelo Polje Glavni štab Crne Gore Partizanska avijacija Andrijevička operacija 2. udarni korpus NOVJ Borbe u Crnoj Gori 1944. Pljevaljska bitka Borbe u Bosni i Hercegovini 1944. Divizija Garibaldi Kolašin Narodni heroji Jugoslavije Proboj NOVJ u Srbiju 1944. Komski partizanski odred 21. SS divizija Skenderbeg Berane Slobodne teritorije u oslobodilačkom ratu Politički komesari u NOR-u Streljanja u oslobodilačkom ratu Dragoljub Draža Mihailović Zločini u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu Plav 2. dalmatinska proleterska udarna brigada Italija u drugom svetskom ratu Andrijevička četnička brigada Savezničko bombardovanje Vermahta u Jugoslaviji Brodarevo Peć Rožaje Prijepolje Durmitorska operacija Omladina u ratu 5. krajiška udarna divizija NOVJ Borbe u Crnoj Gori 1943. Četnici u drugom svetskom ratu 1. kosovska brigada Saradnja četnika sa okupatorom 7. SS divizija Prinz Eugen Ustanak u Crnoj Gori 1941. Mojkovac 1. brdska divizija Vermahta Podgorica Borbe u Crnoj Gori 1942. 9. crnogorska udarna brigada Divizija Brandenburg Italijanski partizani 5. proterska (crnogorska) udarna brigada Operacija Schwarz