Peć u oslobodilačkom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 27 hronoloških zapisa, 11 dokumenata i 9 fotografija.

Događaji

⚔️ 0. 5. 1941. U Peći održan sastanak Biroa Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju na kome je odlučeno da se većina članova Oblasnog komiteta i nekoliko drugih poznatijih komunista privremeno sklone na teritoriju Crne Gore, jer okupatorske vlasti pripremaju hapšenje i likvidaciju svih poznatijih komunista. Za to vreme, rad Oblasnog komiteta trebalo je da obavlja Privremeno partijsko rukovodstvo, koje je formirano od nekoliko članova [Po drugim podacima prebacivanje članova Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju u Crnu Goru završeno je ranije - u drugoj polovini. aprila, jer je okupator došao do jednog spiska komunista u Peći.].

⚔️ 0. 7. 1941. U Peći i Kos. Mitrovici organizovane partijske tehnike za štampanje i izdavanje vesti.

⚔️ 7. 7. 1941. Po odluci Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metoniju. formiran Vojni komitet za Peć i okolinu.

⚔️ 0. 9. 1941. Na drumu s. Dečani-Peć mesna partizanska diverzantska grupa spalila most na Dečanskoj Bistirici.

⚔️ 0. 10. 1941. U okolini Peći formiran Metohijski NOP odred od pet bataljona (tri pećka, jedan vitomirički i jedan dobruški).

⚔️ 0. 11. 1941. Deo Metohijskog NOP odreda pokušao da se, radi veze, probije iz okoline Peći u dolinu Ibra, ali nije uspeo. [Po drugom izvoru pokušaj je izvršen početkom decembra.]

⚔️ 0. 3. 1942. Zbog stalnih masovnih internacija od strane okupatorskih vlasti, Oblasni komitet KPJ za Kosovo i Metohiju premestio se iz Peći u Đakovicu, gde se nalazila i njegova tehnika, koja je izdavala vesti i razne letke. [Po drugom izvoru premeštaj je izvršen početkom aprila.]

⚔️ 21. 1. 1943. Kod s. Kamička (blizu San. Mosta) delovi 749. puka nemačke 717. divizije napali 2. bataljon 1. krajiške NOU brigade i prinudili ga da se povuče u s. Peći (kod Ključa). Neprijatelj je imao oko 15 mrtvih i ranjenih, a bataljon NOVJ 5 mrtvih i 1 ranjenog

⚔️ 23. 1. 1943. Kod s. Peći (blizu Ključa) delovi 749. puka nemačke 717. divizije iz s. Vrhpolja napali delove 1. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ, ali su posle žestoke borbe razbijeni. Neprijatelj je imao oko 80 mrtvih i ranjenih, a brigada 30 mrtvih i ranjenih.

⚔️ 24. 1. 1943. Kod s. Peći (blizu Ključa) delovi 749. puka nemačke 717. divizije iz s. Vrhpolja, ojačani tenkovima, napali delove 1. tt krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ i prinudili ih da se povuku u pravcu s. Krasulja. Gubici jedinica NOVJ: 3 mrtva i 15 ranjenih, a neprijateljski oko 50 mrtvih i ranjenih.

⚔️ 0. 3. 1943. U Peći italijanski vojnici zapalili izvestan broj dućana i kuća kao odmazdu zbog pogibije jednog njihovog inženjera. Misleći da su ubistvo izvršili Šiptari popaljene su prvenstveno njihove kuće i dućani.

⚔️ 11. 8. 1943. Delegat CK KPJ Svetozar Vukmanović Tempo uputio Oblasnom komitetu KPJ za Kosovo i Metohiju direktivu za vojno-politički rad. U njoj je naglašeno: u cilju veće aktivizacije šiptarskih masa u NOP-u treba posebno formirati šiptarske a posebno srpske NOP odrede; šiptarske NOP odrede uglavnom skoncentrisati na području Metohije, pod komandom Štaba Metohijske zone; posebni srpski NOP odredi na Šari i oko Peći u početku bi dejstvovali zajednički sa šiptarskim odredima, te bi se tako postepeno ostvarilo bratstvo Šiptara i Srba na Kosmetu; formirati Štab Kosovske zone.

⚔️ 15. 10. 1943. Nastupanjem nemačke 118. lovačke divizije iz Podgorice (sada: Titograd) ka Kolašinu i nemačke 297. pešadijske divizije iz Peći ka Andrijevici i Beranama (sada: Ivangrad) otpočela operacija -Balkanšluht- s ciljem da se snage 2. udarnog korpusa NOVJ odbace od komunikacije Peć-Podgorica i da se opkole delovi italijanske partizanske divizije -Venecija- u Beranama. Posle višednevnih borbi neprijatelj je 23. oktobra ušao u Andrijevicu, a potom zauzeo i Berane.

⚔️ 0. 3. 1944. Kod s. Peći i Bratunca (blizu Srebrenice) 17. udarna divizija 3. udarnog korpusa NOVJ razbila četnike koji su došli iz Srbije i odbacila ih preko r. Drine.

⚔️ 0. 6. 1944. Na putu između Peći i Prizrena Partizanski bataljon Kosova razbio dve nemačke kolone.

⚔️ 11. 8. 1944. U rejonu pl. Čakora jake snage nemačke 1. brdske divizije iz Peći napale delove 5. proleterske (crnogorske) udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ. I pored žilavog otpora 5. proleterske udarne i 9. crnogorske udarne brigade, neprijatelj je, iskoristivši međuprostore i maglu, brzim prodorom uspeo da 12. avgusta uđe u Plav i Gusinje, ovlada komunikacijom Čakor - s. Murina i, uz obostrane znatne gubitke, izbije do pred Andrijevicu. Ovim dejstvima otpočela je durmitorska operacija u Crnoj Gori.

⚔️ 13. 8. 1944. Snage nemačke 1. brdske divizije, napadajući od Peći i od Rožaja, savladale jak otpor 5. proleterske (crnogorske) i 9. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, ušle u Andrijevicu i Berane (sada: Ivangrad) i produžile nadiranje prema s. Mateševu i Kolašinu.

⚔️ 21. 8. 1944. VŠ NOV i POJ uputio depešu Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ: smatra da bi VŠ NOV i PO Albanije trebalo da jednu svoju diviziju orijentiše na odsek Đakovica - Peć - Plavsko jezero, gde bi se povezala s jedinicama GŠ NOV i PO za Kosovo i Metohiju i ometala nemačke jedinice u mobilizaciji šiptarskog stanovništva protiv NOV i POJ; zatim bi ta albanska divizija prenela svoja dejstva ka Skadru, a tokom pokreta mogla bi izvesti niz akcija na komunikaciji Skadar-Kukes.

⚔️ 29. 9. 1944. Deveta crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ napala i posle kraće borbe, zauzela Rožaje, odbacivši oko 250 pripadnika muslimanske milicije i 20 nemačkih vojnika u pravcu Peći i zaplenivši 1 minobacač, 4 mitraljeza, veću količinu municije, magacin hrane i drugu ratnu opremu.

⚔️ 4. 10. 1944. Na položajima s. Đačići - Rožaj - s. Nurkovići nemačke snage i pripadnici muslimanske milicije, od Peći i Tutina, napali 9. crnogorsku udarnu brigadu 3. udarne divizije NOVJ. Pod pritiskom nadmoćnog neprijatelja, posle petočasovne borbe, jedinice 9. brigade su se povukle na liniju Turjak-Kacuber. Tom prilikom neprijatelj je imao 4 mrtva i više ranjenih vojnika.

⚔️ 15. 10. 1944. VŠ NOV i POJ uputio direktivu Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ: VŠ NOV i POJ nastoji da u Sandžaku i Crnoj Gori odseče odstupnicu jakim nemačkim snagama koje se povlače iz Albanije, Kosova i Metohije; snage NOVJ će uskoro zauzeti Čačak; jedini pravci za povlačenje nemačkih snaga to su oni od Sjenice i Peći ka Sandžaku i Crnogorskom primorju; u vezi s tim, Štab korpusa mora blagovremeno zatvoriti te pravce, sistematski porušiti komunikacije i mostove u Prijepolju, Goraždu i drugđe i pojačati odbranu Goražda, Čajniča i Prijepolja; nije isključeno da nemačke snage intervenišu iz Sarajeva ka Kalinoviku; 37. udarna divizija NOVJ vodi borbe protiv nemačkih snaga koje su od Čačka prodrle u Požegu; dostaviti fzveštaj o preduzetim merama i o stanju na komunikacijama.

⚔️ 22. 10. 1944. Deveta crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ napala Rožaj, u kome se nalazilo oko 2000 četnika i pripadnika SDS. Posle šestočasovne borbe neprijatelj je bio razbijen i odbačen ka Peći i Tutinu, uz gubitke od 35 mrtvih i više ranjenih, a Rožaj je oslobođen. Brigada je imala 2 mrtva i 12 ranjenih boraca.

⚔️ 9. 11. 1944. U rejonu s. Dečana (kod Peći), u oštrim borbama tokom celog dana, jedinice 1. kosovsko-metohijske NOU brigade sprečile probijanje nemačke kolone iz Peći za Đakovicu.

⚔️ 17. 11. 1944. Posle kraće i oštre borbe 9. crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ oslobodila Rožaj u kome se nalazilo oko 400 pripadnika muslimanske milicije i četnika. Uz gubitke od 12 mrtvih i više ranjenih, neprijatelj je odbačen u pravcu Peći i Tutina. Zaplenjena su 2 mitraljeza i 12 pušaka. Brigada je imala 1 poginulog i 1 ranjenog borca.

⚔️ 18. 11. 1944. U Peći formiran Opštinski i SNO odbor.

⚔️ 24. 12. 1944. Jedinice 1. kosovsko-metohijske NOIJ brigade otpočele pokret iz Peći u pravcu Drenice radi čišćenja toga kraja od preostalih odmetnika.

⚔️ 30. 4. 1945. U Peći formiran Artiljerijski divizion Štaba operativne grupe brigada.

Dokumenti

📜 Izvod iz izveštaja Komande 9. armije od 22. jula 1943. Vrhovnoj komandi o hapšenju pripadnika NOP-a u Peći i akcijama partizana na teritoriji zapadne Makedonije

📜 Izveštaj Miloša Gilića, člana Oblasnog komiteta KPJ za Kosmet, od 2. avgusta 1943. Oblasnom komitetu o stanju partijske organizacije u Peći i o vojno-političkoj situaciji u Malesiji

📜 Pismo sekretara Okružnog komiteta KPJ za Metohiju od 15. oktobra 1943. Štabu Druge operativne zone Kosmeta o situaciji u Peći i o potrebi za upućivanjem ljudi u odrede

📜 Izveštaj Mesnog komiteta KPJ za Peć od 8. decembra 1943. Oblasnom komitetu za Metohiju o zverstvima petokolonaša Džafera Deve nad stanovništvom Peći i okoline

📜 Izvještaj štaba Komskog NOP odreda od 15 decembra 1943 god. štabu Drugog udarnog korpusa NOVJ o situaciji na području: Peć, Plav, Gusinje, Berane, Andrijevica

📜 Izveštaj Mesnog komiteta KPJ za Peć od 16. februara 1944. o delatnosti reakcionarnih partija i grupa u Peći i okolini

📜 Izveštaj Mesnog komiteta KPJ za Peć od maja 1944. Oblasnom komitetu za Metohiju o situaciji u gradu i o prebacivanju ljudi u partizanske jedinice

📜 Izveštaj članova Štaba Druge operativne zone od 4. maja 1944. Oblasnom komitetu KPJ za Metohiju o akciji Bitićke partizanske čete na putu Peć - Bakovica

📜 Uputstvo Vrhovnog štaba NOV i POJ od 20. avgusta 1944. Štabu 2. korpusa NOVJ da se 1. divizija NOV Albanije orijentiše na sektor Đakovica - Peć - Plavsko jezero kako bi omela nemačke planove o mobilizaciji Albanaca za borbu protiv NOP-a i ostvarila bolju povezanost s kosovsko-metohijskim jedinicama NOVJ na liniji Skopska Crna gora - Podujevo

📜 Pismo Rašida Dede, člana MK Peć, od 11. septembra 1944. sekretaru Oblasnog komiteta KPJ za Kosmet o nabavci oružja i drugog materijala

📜 Naredba Komande mesta NOVJ u Peći od 1. decembra 1944. godine

Fotografije

Povezane odrednice

Podgorica ★ Albanija u drugom svetskom ratu ★ 19. pešadijska divizija Venecija ★ Komski partizanski odred ★ Četnici u drugom svetskom ratu ★ Kalinovik ★ Italijanski zločini u Jugoslaviji ★ Čačak ★ Borbe u Crnoj Gori 1943. ★ Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu ★ Prijepolje ★ Srebrenica ★ Ključ ★ Plav ★ Vrhovni štab NOVJ ★ 5. proterska (crnogorska) udarna brigada ★ Štampa u ratu ★ Borbe u Srbiji 1942. ★ Rožaje ★ Oblasni komitet KPJ za Kosovo i Metohiju ★ Darinka Dragišić ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1944. ★ Borbe na Kosovu i Metohiji ★ Italijanski partizani ★ Sanski Most ★ Operacija Balkanski klanac ★ Nemački zločini u Jugoslaviji ★ 3. udarna divizija NOVJ ★ 3. udarni korpus NOVJ (1. bosanski) ★ Italija u drugom svetskom ratu ★ Sjenica ★ Albanski partizani ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1943. ★ Metohijski partizanski odred ★ 37. sandžačka divizija NOVJ ★ 1. krajiška udarna brigada ★ Završne operacije u Jugoslaviji ★ Tutin ★ Partizanska avijacija ★ 1. brdska divizija Vermahta ★ Borbe u Crnoj Gori 1944. ★ Žene u ratu ★ 9. crnogorska udarna brigada ★ Andrijevica ★ Partizanke ★ Zločini u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu ★ 5. krajiška udarna divizija NOVJ ★ Goražde ★ Sarajevo ★ Operacija Weiss ★ 297. pešadijska divizija ★ 1. kosovsko-metohijska brigada ★ 2. udarni korpus NOVJ ★ Prizren ★ Kolašin ★ Centralni komitet KPJ ★ Borbe u Makedoniji 1943. ★ 118. lovačka divizija ★ 717. pešadijska divizija ★ Berane ★ Narodni heroji Jugoslavije ★ Mobilizacija u oslobodilačkom ratu ★ Narodno oslobodilački odbori ★ Slavonska Požega ★ Diverzije u oslobodilačkom ratu ★ Andrijevička operacija ★ Đakovica ★ Svetozar Vukmanović Tempo ★ Podujevo ★ Bratstvo i jedinstvo u ratu ★ 1. vazduhoplovna baza NOVJ ★ Borbe u Makedoniji 1944. ★ Durmitorska operacija ★