Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Srebrenica u drugom svetskom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 34 hronoloških zapisa, 41 dokumenata i 1 fotografija.

Događaji

⚔️ 18. 8. 1941. Četnici iz okoline zauzeli Srebrenicu. Delovi 4. bataljona Vojne krajine probili su se u Drinjaču, dok je 105 domobrana zarobljeno.

⚔️ 22. 9. 1941. Vlasenički i Srebrenički četnički odred napali na Zvornik, odbacili posadu (jedan domobranski bataljon, četu nemačkog landesšicen-bataljona i mesnu miliciju) preko Drine i prodrli u grad. Obezbeđenje napada od Tuzle uspešno su izvršila četiri partizanska odreda Sreskog štaba za Birač zauzevši jako branjeno uporište Caparde, Međutim, četnici su se rasuli po gradu radi pljačke, tako da ih je neprijatelj protivnapadom ubrzo odbacio iz Zvornika.

⚔️ 0. 10. 1941. U s. Skelanima (kod Srebrenice), na narodnom zboru, izabran opštinski NO odbor.

⚔️ 13. 10. 1941. U Srebrenici, na zboru većine građana, u prisustvu člana GŠ NOP odreda za BiH, izabran opštinski NO odbor. Njegov rad su uskoro onemogućili četnici.

⚔️ 17. 1. 1942. Delovi nemačke 342, pešadijske divizije ušli u Srebrenicu.

⚔️ 0. 2. 1942. CK KPJ i VŠ NOP i DV Jugoslavije, analizirajući situaciju nastalu za vreme tzv. druge neprijateljske ofanzive, rešili da se jače partizanske snage upute u istočnu Bosnu, s tim da se najpre očisti područje Glasinca od četnika, ustaša i domobrana, a zatim razbiju četnička uporišta u rejonima Han-Pijeska, Vlasenice, Drinjače, Srebrenice i Bratunca, tamo razvije živa politička aktivnost u narodu, obnove i ojačaju organi vlasti i narodnooslobodilačke organizacije, obnove i učvrste područne jedinice i time stvore povoljne mogućnosti za pomoć NOP-u u Srbiji. U tom smislu izdate su direktive PK KPJ za Bosnu i Hercegovinu i GŠ NOP i DV za Bosnu i Hercegovinu.

⚔️ 0. 3. 1942. U Srebrenici, na narodnom zboru kome je prisustvovalo oko 800 ljudi, aklamacijom izabran SNO odbor za Srebrenicu.

⚔️ 0. 3. 1942. U Srebrenici, od delova razbijenog Srebreničkog četničkog odreda, GŠ NOP i DV za BiH formirao Srebrenički NO dobrovoljački odred.

⚔️ 4. 3. 1942. U istočnoj Bosni otpočele petnaestodnevne borbe u kojima je Proleterska udarna grupa (2. proleterska NOU brigada i tri bataljona 1. proleterske NOU brigade), u snažnom naletu, razbila Višegradski, Krajiški, Rogatički, Srebrenički, Vlasenički i Zvornički četnički odred i oslobodila više mesta (Vlasenicu, Srebrenicu, Bratunac).

⚔️ 13. 3. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito naredio Proleterskoj udarnoj grupi brigada (sastava: 2. proleterska i tri bataljona 1. proleterske NOU brigade) da težište dejstava usmeri na prostoriju Han-Pijesak-Srebrenica-Vlasenica-Olovo, sa zadatkom: čišćenje teritorije od četnika i ustaša, stvaranje partizanskih i dobrovoljačkih jedinica i organizacija pozadine.

⚔️ 18. 3. 1942. Druga proleterska NOU brigada ušla u Srebrenicu i Bratunac, koje su četnici napustili.

⚔️ 31. 3. 1942. Udružene nemačko-italijanske, ustaške i četničke snage otpočele operacije protiv NOP i DV Jugoslavije u istočnoj Bosni, Crnoj Gori, Sandžaku i Hercegovini (tzv. treću ofanzivu). U borbama koje su trajale preko dva meseca (vlaseničko-srebrenička - -Trio II-, rogatičko-fočanska - -Trio I-, operacija -Stolac- i druge) neprijatelj je ovladao slobodnom teritorijom u istočnoj Hercegovini, Crnoj Gori, Sandžaku i većem delu istočne Bosne. Nanoseći neprijatelju znatne gubitke snage oko VŠ NOP i DV Jugoslavije, zbog nadmoćnosti neprijatelja i četničkih pučeva, postepeno su se povlačile prema rejonu pl. Zelengore, gde je VŠ formirao tri nove proleterske NOU brigade.

⚔️ 31. 3. 1942. Nastupanjem iz Han-Pijeska prema Vlasenici ustaška Crna legija i delovi 737. puka nemačke 718. pešadijske divizije otpočeli drugu etapu ciklusa operacija -Trio- - vlaseničko-srebreničku operaciju u kojoj su se raspali Vlasenički i Srebrenički NO dobrovoljački odred, dok su se dobrovoljački bataljon Birčanskog NOP odreda i Krajiški NO dobrovoljački odred znatno osuli. Delovi 1. proleterske NOU brigade, Birčanski NOP odred i ostatak Krajiškog NO dobrovoljačkog odreda, pod rukovodstvom Operativnog štaba NOP i DV za istočnu Bosnu, povukli su se prema Romaniji i Zvijezdi. Neprijatelj je do 9. aprila ovladao slobodnom teritorijom između reka Zepe, Drine, Drinjače i gornjih tokova Spreče i Krivaje. [Ustaška I nemačka komanda su odstupile od dogovorenog plana kako bi sprečile da se cela istočna Bosna uključi u italijansku okupacionu zonu.]

⚔️ 9. 4. 1942. Delovi 737. puka nemačke 718. pešadijske divizije, nastupajući iz Zvornika, zauzeli Srebrenicu. Srebrenički NO dobrovoljački odred se raspao.

⚔️ 14. 6. 1943. U napuštenu Srebrenicu ušla dva bataljona ustaške 1. brigade. Ustaše su poklale oko 300 meštana.

⚔️ 25. 6. 1943. Treća krajiška udarna brigada 1. proleterske udarne divizije NOVJ savladala manje delove ustaške 1. brigade i zauzela Srebrenicu i Bratunac.

⚔️ 0. 9. 1943. Po naređenju Štaba 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ u okolini Srebrenice formiran Srebrenički NOP odred, a u okolini Kladnja Kladanjski NOP odred.

⚔️ 3. 12. 1943. Jake neprijateljske snage (nemačka 1. brdska divizija, 7. SS divizija -Princ Eugen- i delovi 187. rezervne i 369. legionarske divizije, delovi bugarske 24. pešadijske divizije, delovi nemačkog 92. i 901. motorizovanog puka i 1. rezervni lovački puk) otpočele nastupanje iz Sarajeva, Tuzle i Zvornika prema Kladnju i Vlasenici i s teritorije Hercegovine i Sandžaka prema istočnoj Bosni, u cilju okruženja i uništenja delova 3. i 2. udarnog korpusa NOVJ na prostoriji Rogatica-Srebrenica-Vlasenica. Ova limsko-drinska operacija, ili operacija -Kugelblic-, završena je 16. decembra.

⚔️ 0. 3. 1944. Kod s. Peći i Bratunca (blizu Srebrenice) 17. udarna divizija 3. udarnog korpusa NOVJ razbila četnike koji su došli iz Srbije i odbacila ih preko r. Drine.

⚔️ 5. 3. 1944. U Bratuncu obnovljen Srebrenički NOP odred 17. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 13. 4. 1944. Štab 3. udarnog korpusa izdao naređenje da se 16. i 36. udarna divizija NOVJ prebace preko komunikacije Tuzla-Zvornik na prostoriju Birač-Srebrenica da bi izbegle eventualno okruženje od strane nemačke 13. SS divizije -Handžar- i domobranske 3. lovačke brigade na prostoriji pl. Jelice, a da na pl. Majevici i dalje ostane 38. udarna divizija NOVJ.

⚔️ 25. 4. 1944. VŠ NOV i POJ uputio direktivu Štabu Operativne grupe divizija (16. i 17. udarne): potrebno je iz rejona Srebrenice brzo upasti u Srbiju pravcem Ljubovija - Pecka i Ljubovija - Bajina Bašta i ugroziti neprijateljske snage, kako bi se 2. proleterska udarna i 5. udarna divizija uspešno prebacile na pl. Maljen i pl. Suvobor; za prvo vreme dve operativne grupe divizija moraju biti bliže jedna drugoj, kako bi predstavljale jaču udarnu snagu, a docnije će VŠ upravljati njima prema prilikama; još pre prelaska Drine treba uspostaviti radio-vezu sa VŠ.

⚔️ 27. 4. 1944. Dva bataljona nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- preduzeli nastupanje iz Rogatice i Sokolca ka Srebrenici i Vlasenici da bi u sadejstvu sa delovima nemačke 13. SS divizije -Handžar- sprečili prelaz 16. i 17. udarne divizije NOVJ u Srbiju.

⚔️ 28. 4. 1944. Pri povlačenju iz Srebrenice, 17. udarna divizija NOVJ vodila ogorčenu borbu protiv delova nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i ovladala grebenom Kraljeve gore (danas: Partizanska gora).

⚔️ 25. 5. 1944. Posle četvorodnevnih borbi protiv ustaša i milicije 20. romanijska udarna brigada 27. udarne divizije NOVJ ovladala prostorijom Srebrenica-Bratunac.

⚔️ 4. 6. 1944. Ustaška 2. brigada i četnička Srebrenička brigada zauzele Srebrenicu i s. Bratunac, koje su branile jedinice 20. romanijske udarne brigade 27. udarne divizije NOVJ. Gubici jedinica NOVJ: 40 mrtvih i nestalih.

⚔️ 14. 6. 1944. Dvadeseta romamjska udarna brigada 27. udarne divizije NOVJ proterala u Srebrenicu ustaške posade iz ovih uporišta: s. Vućinovići, s. Viogor, s. Žedanjsko, s. Sućeska, s. Slatina i s. Bulogovina.

⚔️ 19. 6. 1944. Dvadeseta romanijska udarna brigada 27. udarne divizije NOVJ i 17. majevička udarna brigada 38. udarne divizije NOVJ napale Srebrenicu koju su branili 22. i 24. ustaški bataljon i ustaška milicija. Napad nije uspeo zbog premorenosti jedinica i zbog slabe pripreme i organizacije napada. Pretrpljeni su osetni gubici. Među poginulima nalazio se i zamenik komandanta 20. romanijske brigade Mihajlo Bjelaković, narodni heroj.

⚔️ 12. 8. 1944. Štab 3. udarnog korpusa NOVJ naredio da se sa prostorije s. Cikote-Stolica-Bačkovac 27. udarna divizija NOVJ, sa Srebreničkim NOP odredom, prebaci u rejon Srebrenice i tu razbije ustaše i politički deluje, a da 38. udarna divizija NOVJ ostane u Šekovićima i zatvara pravce prema dolini r. Spreče.

⚔️ 16. 8. 1944. Na prostoriji između komunikacija Tuzla-Zvornik, Srebrenica-Vlasenica i Han-Pijesak-Kladanj nemačka 13. SS divizija -Handžar-, delovi 7. SS divizije -Princ Eugen-, ustaše i četnici izvršili napad na jedinice 3. udarnog korpusa NOVJ. Posle oštrih trodnevnih borbi 38. udarna divizija se povukla na desnu obalu r. Drinjače (na liniju Bačkovac-Stolice) a 27. udarna divizija u rejon s. Milića.

⚔️ 17. 8. 1944. Jedinice 27. udarne divizije 3. udarnog korpusa NOVJ izvršile neuspeo napad na ustaško uporište u Srebrenici. Napad je ponovljen 18/19. avgusta, ali ni on, zbog dolaska pojačanja, nije uspeo. U ovoj borbi poginuo je zamenik komandanta 20. romanijske udarne brigade 27. udarne divizije Mihailo Bjelaković, narodni heroj.

⚔️ 22. 8. 1944. Nastupajući iz Srebrenice, delovi nemačke 13. SS divizije -Handžar- i ustaše (jačine oko 900 vojnika) zauzeli s. Miliće (kod Vlasenice), gde su se nalazili delovi 27. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 11. 1. 1945. Delovi 27. udarne divizije 3. udarnog korpusa NOVJ zauzeli Srebrenicu, koju su branile ustaše.

⚔️ 2. 4. 1945. Po naređenju Štaba 3. udarnog korpusa JA rasformiran Srebrenički NOP odred a njegovim ljudstvom popunjene jedinice 27. udarne divizije JA.

Dokumenti

📜 Naređenje Državnog ravnateljstva za ponovu od 10. oktobra 1941. kotarskim oblastima Zvornik, Srebrenica i Vlasenica za preduzimanje mera protiv preseljavanja Srba iz Bosne u Srbiju

📜 Naređenje Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 5 marta 1942 god. štabu Druge proleterske NOU brigade da u sadejstvu sa Prvom proleterskom NOU brigadom izvodi dejstva na području Glasinca, Srebrenice i Vlasenice

📜 Direktiva Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 6 marta 1942 god. štabu Prve proleterske NOU brigade za dejstva na prostoru Srebrenica - Vlasenica - Han Pijesak - Rogatica

📜 Izveštaj delegata Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije Svetozara Vukmanovića-Tempa od 10 marta 1942 god. Vrhovnom komandantu drugu Titu o formiranju Bosanskog proleterskog bataljona, previranju među četnicima Istočne Bosne, i pogodnom momentu za oslobađanje Vlasenice, Srebrenice i Bratunca

📜 Uputstvo Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 13 marta 1942 god. Operativnom štabu Proleterske udarne grupe o usmeravanju težišta dejstva na prostoru Han Pijesak - Srebrenica - Vlasenica - Olovo

📜 Izveštaj delegata Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije Svetozara Vukmanovića-Tempa od 24 marta 1942 god. Vrhovnom komandantu drugu Titu o uspešnom stvaranju dobrovoljačkih jedinica u Istočnoj Bosni i o potrebi da se po jedan bataljon iz Proleterske udarne grupe zadrži u Srebrenici i Drinjači za vojno-politički rad

📜 Izvještaj Operativnog štaba Proleterske udarne grupe od 24. marta 1942. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o situaciji i akcijama na prostoru Drinjača–Bratunac–Srebrenica

📜 Izvještaj Operativnog štaba Proleterske udarne grupe od 28. marta 1942. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o akcijama na prostoriji Drinjača–Bratunac–Srebrenica

📜 Izveštaj Komande Srpske državne straže od 7 aprila 1942 god. ministru unutrašnjeh poslova Nedićeve vlade o stanju na levoj obali Drine prema Srebrenici

📜 Naređenje zamenika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 20 juna 1943 Štabu Prve proleterske divizije da se prebaci na prostor Srebrenica - Vlasenica - reka Drinjača

📜 Naređenje Štaba Prve proleterske brigade od 22 juna 1943 god. potčinjenim jedinicama za pripremu pokreta na područje Vlasenica, Srebrenica, Drina, Drinjača

📜 Obavještenje Štaba Prve proleterske divizije od 26 juna 1943 god. potčinjenim jedinicama o oslobođenju Vlasenice i naređenje za novi raspored jedinica na području Han Pijesak. Zvornik, Srebrenica

📜 Izvještaj zapovjedništva Trećeg domobranskog zbora od 27 juna 1943 god. o ustaškim zvjerstvima prema stanovništvu u Srebrenici

📜 Naređenje Štaba Trećeg NOU korpusa od 29 novembra 1943 god. Štabu Devetnaeste birčanske brigade za prebacivanje u Srebrenicu i sređivanje stanja u njoj

📜 Izvještaj Štaba Devetnaeste brigade Štabu Dvadeset sedme NOU divizije o stanju i dejstvu brigade na prostoriji Tuzla - Zvornik - Srebrenica - Vlasenica - Sehovići u decembru 1943 godine

📜 Naređenje Štaba Trećeg korpusa NOVJ od 17. februara 1944. Štabu Dvadeset sedme NOU divizije za upućivanje jedne brigade na sektor Srebrenice

📜 Izvještaj Štaba Šeste brigade od 21. februara 1944. Štabu Sedamnaeste NOU divizije o situaciji na sektoru Srebrenice

📜 Izvještaj Štaba Sedamnaeste NOU divizije od 2. marta 1944. Štabu Trećeg korpusa NOVJ o situaciji na sektoru Srebrenice

📜 Naređenje Štaba Trećeg korpusa NOVJ od 4. marta 1944. Štabu Sedamnaeste NOU divizije da Šesta i Petnaesta brigada čiste prostor Skelani - Srebrenica - Drinjača od četnika i ustaša

📜 Izvještaj Štaba Sedamnaeste NOU divizije od 8. marta 1944. Štabu Trećeg korpusa NOVJ o situaciji na sektoru Srebrenice i o formiranju Srebreničkog NOP odreda i komandi mjesta

📜 Izvještaj Štaba Srebreničkog NOP odreda od 29. marta 1944. Štabu Sedamnaeste NOU divizije o reorganizaciji i brojnom stanju odreda

📜 Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 21. aprila 1944. Štabu 3. korpusa NOVJ da se određene divizije brzo pripreme za prodor u zapadnu Srbiju i da se sektor Srebrenice osigura mostobranom

📜 Naređenje komandanta Zlatiborskog korpusa od 21. aprila 1944. načelniku Štaba Grupe račanskih brigada za mobilizaciju četnika i dejstvo preko Drine ka Srebrenici protiv jedinica NOVJ u vezi sa naređenjem Draže Mihailovića

📜 Zapovijest Štaba 38. divizije od 17. juna 1944. potčinjenim jedinicama za pripremu napada na neprijateljeve snage u Srebreničkom kjaju

📜 Izvještaj Štaba 17. majevičke brigade od 26. juna 1944. Štabu 38. NOU divizije o borbama u rejonu Srebrenice

📜 Izvještaj Štaba 38. divizije od 6. jula 1944. Štabu 3. korpusa NOVJ o dejstvu u srebreničkom kraju u drugoj polovini juna i početkom jula

📜 Zapovijest Štaba 3. korpusa NOVJ od 13. jula 1944. štabovima 27. 1 38. divizije za napad na Srebrenicu i Bratunac

📜 Zapovijest Operativnog štaba 27. i 38. divizije od 17. jula 1944. štabovima potčinjenih jedinica da ovladaju prostorom Srebrenica - Bratunac - Drina

📜 Zapovijest Operativnog štaba 27. i 38. NOU divizije od 18. jula 1944. potčinjenim jedinicama da zbog novonastale situacije obustave napad na Srebrenicu i Bratunac

📜 Naređenje Štaba 3. korpusa NOVJ od 20. jula 1944. Štabu 27. divizije za napad na Srebrenicu i Bratunac

📜 Izvještaj Štaba 38. NOU divizije od 28. jula 1944. Štabu 3. korpusa NOVJ o dejstvu na prostoru Birča i oko Srebrenice

📜 Naređenje Štaba 3. korpusa NOVJ od 12. avgusta 1944. štabovima 27. i 38. divizije da savladaju neprijateljske snage na prostoru Srebrenica - Bratunac i da zatvaraju pravce iz doline Spreče ka Šekovićima

📜 Izvještaj Štaba 27. divizije od 22. avgusta 1944. Štabu 3. korpusa NOVJ o napadu na Srebrenicu i Bratunac

📜 Izvještaj Štaba 27. divizije od 28. avgusta 1944. Štabu 3. korpusa NOVJ o situaciji na prostoru Vlasenica - Bratunac - Srebrenica - Džimrije

📜 Zahtev Obaveštajnog odeljenja Vrhovnog štaba NOV i POJ od 5. januara 1945. Štabu 2. armije za identifikaciju nemačkih jedinica na području Vlasenice i ustaških kod Srebrenice

📜 Izvještaj Štaba 27. divizije od 1. februara 1945. Štabu 3. korpusa NOVJ za drugu polovinu januara o dejstvima na prostoru Vlasenica - Han-Pijesak - Srebrenica

📜 Izvještaj Štaba Srebreničkog NOP odreda od 17. marta 1945. Štabu 3. korpusa JA o situaciji na prostoru Srebrenica- Bratunac

📜 Pregled brojnog stanja ljudstva i naoružanja Srebreničkog NOP odreda od 28. marta 1945. godine

📜 Naređenje Generalštaba JA od 31. marta 1945. Štabu 3. korpusa JA o uključivanju Srebreničkog odreda u sastav Brigade Narodne odbrane

📜 Naređenje Štaba 37. udarne divizije JA od 8. aprila 1945. štabovima potčinjenih jedinica da posjednu teritoriju Višegrad- Srebrenica-Vlasenica

📜 Izvještaj Štaba 37. udarne divizije od 4. maja 1945. Generalštabu JA o dejstvima u drugoj polovini aprila protiv četničkih i ustaških ostataka na prostoru Rudo-Višegrad-Srebrenica- Vlasenica-Zvornik

Fotografije

Povezane odrednice

Borbe u Srbiji 1944. Olovo Narodno oslobodilački odbori 5. krajiška udarna divizija NOVJ 20. romanijska udarna brigada 16. vojvođanska divizija NOVJ Narodni heroji Jugoslavije Zvornik 3. udarni korpus NOVJ (1. bosanski) 19. srednjobosanska udarna brigada (tešanjsko-teslićka) Vrhovni štab NOVJ Italija u drugom svetskom ratu Josip Broz Tito Stolac Operacija Kugelblitz Završne operacije u Jugoslaviji 1. proleterska divizija NOVJ 187. rezervna divizija Ustanak u Bosni i Hercegovini 1941. Crna legija Pljačka u ratu Operacija Trio 19. birčanska udarna brigada Tuzla 17. majevička udarna brigada Zločini u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu Mobilizacija u oslobodilačkom ratu Centralni komitet KPJ 13. SS divizija Handžar 36. vojvođanska divizija NOVJ Borbe u Bosni i Hercegovini 1944. Sokolac Zlatiborski korpus JVuO Četnici u drugom svetskom ratu Zimske operacije u Jugoslaviji 1943/1944 2. proleterska udarna brigada Proboj NOVJ u Srbiju 1944. 27. istočnobosanska divizija NOVJ 15. majevička udarna brigada Saradnja četnika sa okupatorom 3. krajiška proleterska udarna brigada Borbe u Bosni i Hercegovini 1942. 15. krajiška udarna brigada Napad NOVJ na Vlasenicu juna 1943. Bitka na Zelengori Operacija Schwarz Borbe za Istočnu Bosnu 1942. Saradnja partizana i četnika 1941. 37. sandžačka divizija NOVJ Partizanski odred Zvijezda Ustanak u NDH Han Pjesak Dragoljub Draža Mihailović Četnici u ustanku 718. pešadijska divizija Druga neprijateljska ofanziva Proleterski bataljon Bosanske Krajine Sarajevo Peć 369. legionarska divizija (vražja) Borbe u Bosni i Hercegovini 1945. 3. lovački zdrug (NDH) Četnička golgota 17. istočnobosanska divizija NOVJ Bugarska u drugom svetskom ratu 38. istočnobosanska divizija NOVJ 7. SS divizija Prinz Eugen Borbe u Bosni i Hercegovini 1943. Napad NOVJ na Zvornik 1943. 1. brdska divizija Vermahta Vlasenica Svetozar Vukmanović Tempo Slobodne teritorije u oslobodilačkom ratu Borbe u Hrvatskoj 1944. 1. proleterska udarna brigada