187. rezervna divizija

⚔️ 9. 1. 1943. U Zagrebu nemački vrhovni komandant Jugoistoka i komandant italijanske 2. armije održali sastanak na kome su utvrdili detalje prve faze tzv. četvrte neprijateljske ofanzive (-Vajs-1-), kojom je bilo predviđeno uništenje snaga NOV i POj na prostoriji omeđenoj linijom Karlovac, Ogulin, Gospić, Knin, Ključ, San. Most, Kostajnica i Glina, s tim da se odvođenjem muškog stanovništva (od 15 godina naviše) u koncentracione logore i na prinudan rad u Nemačku stvore uslovi za uspostavljanje i konsoliđovanje ustaške vlasti. Predviđeno je da u operaciji učestvuju: nemačke divizije 714, 717, 718, 369, 7. SS -Princ Eugen- i, delom, 187. rezervna, italijanska divizija -Lombardija-, -Re- i -Sasari-, tri domobranske brigade, ustaške i četničke snage i oko 12 eskadrila aviona.

⚔️ 12. 1. 1943. Komandant nemačkih trupa u Hrvatskoj general Liters izdao zapovest za početak prve faze (-Vajs-1-) tzv. četvrte neprijateljske ofanzive. Predviđeno je da se slobodna teritorija okruži i počepa na dva dela, te spreči probijanje snaga NOV i POJ ka jugu i jugozapadu, a potom ove snage, sa VŠ NOV i POJ, na toj prostoriji unište. U tom cilju je naređeno da nemačka 7. SS divizija -Princ Eugen- sa prostorije Karlovac, Petrinja, Glina prodire duž komunikacije Karlovac - Slunj - Bihać - Bos. Petrovac, da nemačka 717. divizija (ojačana domobranskom 2. brdskom brigadom i 202. tenkovskim bataljonom) iz rejona San. Most - s. Veiagići nastupa pravcem s. Velagići - Bos. Petrovac - Bihać i kod s. Vrtoča se spoji s nemačkom 7. SS divizijom -Princ Eugen-; da nemačka 369. legionarska divizija (ojačana pukom nemačke 187. rezervne pešadijske divizije i domobranskom 3. brdskom brigadom) s linije Glina-Kostajnica nastupa ka komunikaciji Slunj-Bihać i sistematski (5 km na dan) -pročešljava- teren, naročito pl. Šamaricu.

⚔️ 11. 2. 1943. U rejonu s. Praštala i brda Otiša (kod San. Mosta) pukovska borbena grupa nemačke 187. rezervne pešadijske divizije napala jedinice 6. krajiške udarne brigade 4. udarne divizije NOVJ, koje su se posle žestokih borbi povukle pravcem s. Tuk-Bobija - s. Jelašinovci - s. Grdanovci. Neprijatelj je pretrpeo gubitke od 23 mrtva i 37 ranjenih.

⚔️ 12. 2. 1943. Kod s. Tuk-Bobije, s. Jelašinovaca i s. Grdanovaca (blizu San. Mosta) pukovska borbena grupa nemačke 187. rezervne pešadijske divizije napala delove 6. krajiške NOU brigade. Posle žestoke borbe, u kojoj je imao 70 mrtvih i ranjenih, neprijatelj je prodro do s. Rustinog i s. Podgore Brda. U s. Jelašinovcima nemački vojnici su na zverski način pobili preko 400 lica.

⚔️ 25. 2. 1943. Sela Šimljanik, Prokop i Oštri Zid (kod Čazme) popalili delovi nemačke 187. rezervne divizije; sem toga, u s. Oštrom Zidu pobili oko 40 ljudi.

⚔️ 27. 2. 1943. Delovi domobranske 1. brdske divizije, Pavelićeve gardijske brigade i nemačke 187. rezervne divizije (oko 2.300 vojnika) otpočeli napad protiv Kalničkog NOP odreda na Kalniku. Odred se probio ka Moslavini i Bilo-gori, a neprijatelj je do 8. marta pretresao teren na Kalniku i severozapadnom delu Bilo-gore vršeći pljačku i zlostavljanje stanovništva.

⚔️ 20. 3. 1943. U Požeškoj kotlini jake ustaško-domobranske jedinice i snage nemačke 187. rezervne divizije iz Podravske Slatine, Daruvara, Pakraca, Okučana, Nove Gradiške i Slav. Požege otpočele operaciju -Braun- protiv 4 (slavonske) divizije NOVJ. Žestoke borbe na planinama Papuku, Psunju, Dilju i Krndiji vođene su do 31. marta, ali je 4. divizija veštim manevrom izbegla uništenje. Pošto je ostavio posade u svim većim mestima, neprijatelj je iz SI. Broda i Našica uveo nove snage i do 7. aprila čistio Dilj-planinu, pljačkajući i zlostavljajući stanovništvo. Prema sopstvenom priznanju, neprijatelj je pretrpeo gubitke od 214 mrtvih, 225 ranjenih i 342 nestala, dok je 4. divizija imala 110 mrtvih, 135 ranjenih i 120 nestalih.

⚔️ 1. 4. 1943. Delovi nemačke 114. lovačke i 187. rezervne divizije, sa domobranskom 3. brdskom brigadom i četnicima, u pet napadnih kolona, podržanih avijacijom i artiljerijom, iz San. Mosta, Bos. Novog, Bos. Krupe i s. Otoke otpočeli podgrmečku operaciju -Rujiška- s ciljem da razbiju 4. udarnu diviziju 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ. U osmodnevnim borbama neprijatelj je odbacio 12. NOU brigadu i delove 2. krajiške NOU brigade i prokrstario Podgrmeč, ali se glavnina 4, udarne divizije izvukla ispod udara i održala u Podgrmeču. Između ostalog, izgubljen je jedan top i 4 mitraljeza. U s. V. Rujiškoj poginula je član OK KPJ za Podgrmeč Vahida Maglajlić, narodni heroj.

⚔️ 20. 4. 1943. Koncentričnim napadom iz Bos. Novog, Bos. Krupe, Bos. Petrovca, Ključa i San. Mosta nemačka 114. lovačka divizija (bez dva bataljona), ojačana bataljonom nemačke 187. rezervne divizije, domobranskom 3. brdskom brigadom i delovima 10. pešadijskog puka, otpočela drugu grmečku operaciju -Oto-, u kojoj je pokušala da 4. udarnu diviziju NOVJ nabaci na pl. Grmeč i tu je razbije, ali je ova divizija veštim manevrom i infiltracijom u pozadinu, izbegla udar nadmoćnog neprijatelja. Zbog neuspeha neprijatelj je posle 5 dana obustavio operaciju.

⚔️ 30. 4. 1943. Delovi nemačke 187. rezervne divizije spalili s. Bačkovicu i s. Čađavac (kod Bjelovara) a stanovništvo iselili u s. V. Pisanicu.

⚔️ 24. 5. 1943. Jedinice 17. brigade 10. divizije NOVJ minirale prugu Daruvar-Đulavec i napale i oštetile nemački oklopni voz. Poginulo je 7 vojnika iz nemačke 187. rezervne divizije.

⚔️ 0. 7. 1943. U s. Zrinskoj (kod Bjelovara) delovi nemačke 187. rezervne divizije napali dva bataljona 18. brigade 12. divizije NOVJ. Posle dvočasovne borbe neprijatelj je odbačen u s. V. Pisanicu i s. V. Grđevac uz gubitke od 12 mrtvih i 28 ranjenih. Brigada je imala 14 mrtvih i 33 ranjena.

⚔️ 9. 7. 1943. Na slobodnu teritoriju Slavonije (pl. Psunj, pl. Papuk i Požeška kotlina) napali de lovi nemačke 187. rezervne divizje, 1. i 4. brigade domobranske 1. brdske divizije 1. domobranskog 4, 5. brdskog i 6. puka i jedan ustaški bataljon. Da bi izbegao udar nadmoćnih snaga, Štab 2. hrvatvskog korpusa NOVJ, sa Štabom 10. divizije NOVJ i 17. udarnom brigadom, prebacio se 16. jula preko r. Save, odakle je, posle jakih borbi u rejonu sela Crkveni Bok i Ivanski Bok, nastavio pokret u Baniju. U Slavoniji je ostala 21. brigada, koja je do 20. jula vodila manje borbe, ali je veštim manevrom i brzim pokretima izbegla uništenje.

⚔️ 22. 7. 1943. Na položajima s. Kalnik - s. Kamešnica - s. Dedina - s. Vojakovački Osijek - s. Apatovac i s. Duga Rijeka - s. Ribnjak - s. Radeljevo 12. udarnu i 16. omladinsku brigadu -Joža Vlahović- 12. divizije NOVJ i Kalnički NOP odred, koji su se tek vratili iz Hrvatskog zagorja, napali jake ustaško-domobranske snage i delovi nemačke 187. rezervne divizije, podržani tenkovima i avijacijom. Uveče, posle žestoke borbe u toku celog dana, jedinice NOVJ su se povukle na Bilo-goru. Neprijatelj je imao 14 mrtvih, 32 ranjena i 45 zarobljenih, a jedinice NOVJ 17 mrtvih i 17 ranjenih.

⚔️ 25. 8. 1943. Iz Virovitice, Grubišnog Polja i s. Rašenice dva bataljona nemačkog 14. SS policijskog puka, delovi 135. puka nemačke 187. rezervne divizije, tri bataljona domobranske 1. brdske brigade i delovi domobranskog 8. brdskog puka otpočeli trodnevno -čišćenje- istočnog dela Bilo-gore. U rejonu s. Lončarice i s. Miletinca (kod Daruvara) neprijatelju su pružile jači otpor 16. i 18. brigada 12. divizije NOVJ, koje su se noću 25/26. avgusta prebacile na severne padine pl. Papuka. Neprijatelj je imao 6 mrtvih, 8 ranjenih i 10 nestalih, a brigade 12. divizije NOVJ 5 mrtvih i 14 ranjenih.

⚔️ 6. 9. 1943. U s. Svibovcu (kod Varaždinskih Toplica) NO brigada -Braća Radić- 2. operativne zone NOV i PO Hrvatske odbila napad delova nemačke 187. rezervne divizije, domobranskog 14. puka i 1. konjičkog diviziona. Poginulo je 6 nemačkih vojnika i 1 domobran, ranjeno 9 nemačkih vojnika, a nestalo 11 domobrana. Brigada je imala 1 mrtvog i 13 ranjenih.

⚔️ 25. 9. 1943. Iz SI. Broda, Đakova, Našica i s. Čaglina otpočeo napad delova nemačke 187. rezervne divizije i 2. ustaške brigade na pl. Dilj i Krndiju u cilju uništenja Diljskog NOP odreda i obezbeđenja saobraćaja na prugama u Slavoniji. Posle petodnevnih teških borbi protiv jedinica 12. divizije NOVJ i Diljskog NOP odreda neprijatelj se povukao u polazne rejene. Jedinice NOVJ su imale 32 mrtva i nestala i 89 ranjenih.

⚔️ 7. 11. 1943. Delovi nemačke 187. rezervne divizije sa domobranskim 5. i 8. lovačkim pukom (ukupno oko 6000 vojnika) otpočeli napad iz Brčkog u cilju prodora u Gračanicu, Tuzlu i Bijeljinu. Jedinice 16. udarne divizije NOVJ, u ogorčenim odbranbenim borbama do 15. novembra, sprečile su prodor neprijatelja i prinudile ga da se povuče u pravcu Brčkog. Izbačeno je iz stroja oko 500 neprijateljskih vojnika, dok su jedinice 16. udarne divizije NOVJ imale 17 mrtvih i 48 ranjenih.

⚔️ 10. 11. 1943. Kod s. Kloštara (blizu Križevaca) delovi nemačke 187. rezervne divizije izneada napali 2. bataljon 2. brigade (moslavačke) 2. operativne zone NOV i PO Hrvsske i naneli mu gubitke od 10 mrtvih i 20 ranjenih.

⚔️ 3. 12. 1943. Jake neprijateljske snage (nemačka 1. brdska divizija, 7. SS divizija -Princ Eugen- i delovi 187. rezervne i 369. legionarske divizije, delovi bugarske 24. pešadijske divizije, delovi nemačkog 92. i 901. motorizovanog puka i 1. rezervni lovački puk) otpočele nastupanje iz Sarajeva, Tuzle i Zvornika prema Kladnju i Vlasenici i s teritorije Hercegovine i Sandžaka prema istočnoj Bosni, u cilju okruženja i uništenja delova 3. i 2. udarnog korpusa NOVJ na prostoriji Rogatica-Srebrenica-Vlasenica. Ova limsko-drinska operacija, ili operacija -Kugelblic-, završena je 16. decembra.

⚔️ 5. 12. 1943. Delovi 15. majevičke udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ napali posadu Kladnja (koja je prethodnog dana pojačana sa oko 600 vojnika nemačke 187. rezervne divizije), ali su se pred nadmoćnijim neprijateljem morali povući uz gubitke od 4 mrtva i 5 ranjenih.

⚔️ 7. 12. 1943. Drugi bataljon 130. puka nemačke 187. rezervne divizije, prodirući iz Tuzle, ušao u Olovo.

⚔️ 9. 12. 1943. Na Betnju (na putu Sekovići-Vlasenica) 6. istočnobosanska udarna i 15. majevička udarna brigada 17. udarne divizije NOVJ, u trodnevnoj teškoj borbi, nanela jedinicama nemačke 187. rezervne divizije gubitke od oko 250 mrtvih i ranjenih. Pošto su i same pretrpele gubitke od 25 mrtvih i 55 ranjenih, jedinice 17. udarne divizije NOVJ povukle su se radi odmora u rejon s. Tupkovići - s. D. Lukavica - s. Bašigovci - s. Lukići (kod Tuzle).

⚔️ 13. 12. 1943. U rejonu s. Kraljevog Polja (sada: Partizansko Polje, kod Han-Pijeska) 27. udarna divizija 3. udarnog korpusa NOVJ probila položaje delova 482. puka nemačke 187. rezervne divizije, izvukla se iz okruženja i prešla preko puta Sokolac-Vlasenica, orijentišući se ka Varešu i Brezi.

⚔️ 23. 1. 1944. Delovi 28. udarne divizije NOVJ, u sadejstvu sa delovima Istočne grupe NOP odreda 6. korpusa NOVJ, napali domobransko-nemačko uporište u s. Kuli (kod Slav. Požege), ali ga nisu zauzeli, jer su mu u pomoć stigli delovi nemačke 187. rezervne divizije iz Slav. Požege i Pleternice.