Petrinja u drugom svetskom ratu

⚔️ 11. 4. 1941. U Petrinji ustaše zarobile Štab 1. grupe armija i štabove 4. i 7. armije.

⚔️ 21. 4. 1941. U Beču ministri inostranih poslova Nemačke i Italije otpočeli dvodnevni sastanak, na kome su, na osnovu Hitlerovih direktiva, definitivno utvrdili rasparčavanje Jugoslavije. Jugoslovensku državnu teritoriju su podelili demarkacionom linijom na dva osnovna dela: nemačko i italijansko interesno područje, s tim što su izvesne teritorije prepustili svojim satelitima Mađarskoj i Bugarskoj. Demarkaciona linija se, uglavnom, posle manjih izmena, protezala linijom Vrh - Lične - Ježica - Litija - Cerklje - Samobor - Petrinja - Glina - Bos. Novi - Sanski Most - Mrkonjić-Grad - D. Vakuf - juž. od Sarajeva - Ustiprača - Priboj - juž. od Novog Pazara - Orlova čuka - Šar-planina - ist. od Kičeva - Ohridsko jezero - Prespansko jezero.

⚔️ 23. 7. 1941. U s. Grabovcu (kod Petrinje) ustanici porušili ž. st. i ubili 12 ustaša. U toku 24. i 25. jula ustaše su, za odmazdu, pobile preko 1.200 ljudi iz s. Grabovca i okolnih sela.

⚔️ 5. 9. 1941. Ustanici napali ustašku stražu u s. Begovićima (kod Petrinje). Zbog toga su ustaše selo opljačkale i spalile.

⚔️ 26. 9. 1941. Partizani Petrinjskog i Sisačkog NOP odreda napali i demolirali žand. st. M. Gradac (kod Gline), ubili 1 i ranili 5 žandarma. Partizani su imali 3 poginula.

⚔️ 0. 11. 1941. U s. Čuntiću (kod Petrinje), opkoljen od ustaša, poginuo član OK KPH za Sisak Jandro Čipor, narodni heroj.

⚔️ 0. 12. 1941. Održana prva sreska partijska konferencija KPH za srez Petrinju, na kojoj je izabran SK.

⚔️ 4. 12. 1941. Na ž. st. Bačuga (kod Petrinje) 1. četa 6. bataljona komande NOP odreda Korduna i Banije napala i razoružala 11 domobrana i uništila stanične uređaje.

⚔️ 0. 1. 1942. U s. Graduši održana prva sreska konferencija delegata seoskih (mesnih) NO odbora sreza Petrinja, na kojoj su izabrani predsednici opštinskih NO odbora i predsednik SNO odbora.

⚔️ 19. 3. 1942. U s. Trnovcu (kod Gline) održano partijsko savetovanje OK KPH za Baniju, u prisustvu 34 delegata iz srezova: Sisak, Gradac, Glina i Petrinja. Raspravljalo se o političkoj i vojnoj situaciji u okrugu.

⚔️ 20. 3. 1942. U s. G. Budičini (kod Petrinje) 3. bataljon Banijskog NOP odreda razoružao ustašku posadu.

⚔️ 2. 4. 1942. Jedinice Banijskog NOP odreda razoružale neprijateljske posade u s. Grabovcu, s. Vlaoviću i s. Maji (na železničkoj pruzi Glina-Petrinja), zarobile 78 domobrana i 2 oficira i zaplenile 78 pušaka, 2 p. mitraljeza, 12.000 metaka, 75 bombi i drugi materijal.

⚔️ 27. 4. 1942. Na putu Kostajnica-Petrinja, kod brda Brjebrovne, delovi 3, bataljona Banijskog NOP odreda napali iz zasede 2 kamiona sa domobranima. Zarobljeno je 15 domobrana, zaplenjeni su 2 p. mitraljeza, 14 pušaka i oko 3.000 metaka, a kamioni su spaljeni.

⚔️ 16. 5. 1942. U s. Strašniku (kod Petrinje) delovi 1. bataljona Banijskog NOP odreda razoružali seosku miliciju.

⚔️ 24. 5. 1942. Delovi Banijskog NOP odreda, posle kratke borbe, zauzeli ustaška uporišta u selima Dolnjacima, Svračici i Maji (kod Gline) i zaplenili 15 pušaka, 1 p. mitraljez i 3500 metaka. Pored toga, kod Tešnjaka su porušili železničku prugu Karlovac-Petrinja u dužini od 600 m i pokidali tt veze.

⚔️ 24. 5. 1942. Da bi izbegao represalije ustaških vlasti, srpski živalj iz sela Bijelnika, Blinja, Petkovca, Stražbenice, Moštanice i Deanovića (kod Petrinje), pod zaštitom jedinica Banijskog NOP odreda, sklonio se u Šamaricu.

⚔️ 1. 6. 1942. Iz Petrinje i Gline otpočeo napad 1. brdske divizije i Petrinjske ustaško-domobranske brigade na jedinice Banijskog NOP odreda u Baniji. U borbama do 12. juna neprijatelj je uspeo da ovlada većim delom slobodne teritorije i da 12/13. juna izbije na r. Unu.

⚔️ 4. 6. 1942. Jedinice 1. kordunaškog NOP odreda porušile železničku prugu Karlovac-Petrinja u dužini od 10,5 km i pokidale 15,5 km tt veza.

⚔️ 16. 6. 1942. Na Kordić-brdu (kod Petrinje) delovi 3. bataljona Banijskog NOP odreda napali iz zasede dve neprijateljske čete i prinudili ih na povlačenje.

⚔️ 21. 6. 1942. Jedinice 3. i 5. bataljona Banijskog NOP odreda zauzele ustaško uporište u s. D. Budičini (kod Petrinje) i zaplenile 37 pušaka, 2 p. mitraljeza, nekoliko stotina metaka i drugu ratnu opremu.

⚔️ 21. 6. 1942. Između ž. st. Hrastovice i ž. st. Kraljevčana (kod Petrinje) delovi 3. i 5. bataljona Banijskog NOP odreda porušili železničku prugu i tt veze u dužini od 1,5 km.

⚔️ 8. 8. 1942. Otpočeo napad delova 1. brdske divizije i ustaško-domobranske Petrinjske brigade na jedinice Banijskog NOP odreda na Šamarici. Odred se prebacio na Kordun, pa je neprijatelj u toku. avgusta ovladao slobodnom teritorijom i veliki broj stanovništva odveo u logor.

⚔️ 7. 11. 1942. Kod s. Zilića i s. D. Pastuše (blizu Petrinje) 1. bataljon 5. hrvatske NO brigade izvršio napad na 1. bataljon domobranske 2. brdske brigade i razbio ga.

⚔️ 10. 12. 1942. U rejonu s. Knezovljana, s. Mečenčana i s. Babine Rijeke ustaško-domobranske snage iz s. Kukuruzara i s. Zrina (blizu Kostajnice), ojačane tenkovima, napale 7. diviziju NOVJ, te se ova, pod pritiskom, povukla u sela Dođoše, Tremušnjak, Šušnjar i Grabovac (kod Petrinje).

⚔️ 21. 12. 1942. Između s. Brđana i s. Petrinjaca (pruga Zagreb-Beograd) 8. NO brigada Hrvastke napala neprijateljski transportni voz, zarobila 130 domobrana, ubila 25-30 ustaša i 6 nemačkih vojnika i uništila 2 lokomotive i 40 vagona.

⚔️ 12. 1. 1943. Komandant nemačkih trupa u Hrvatskoj general Liters izdao zapovest za početak prve faze (-Vajs-1-) tzv. četvrte neprijateljske ofanzive. Predviđeno je da se slobodna teritorija okruži i počepa na dva dela, te spreči probijanje snaga NOV i POJ ka jugu i jugozapadu, a potom ove snage, sa VŠ NOV i POJ, na toj prostoriji unište. U tom cilju je naređeno da nemačka 7. SS divizija -Princ Eugen- sa prostorije Karlovac, Petrinja, Glina prodire duž komunikacije Karlovac - Slunj - Bihać - Bos. Petrovac, da nemačka 717. divizija (ojačana domobranskom 2. brdskom brigadom i 202. tenkovskim bataljonom) iz rejona San. Most - s. Veiagići nastupa pravcem s. Velagići - Bos. Petrovac - Bihać i kod s. Vrtoča se spoji s nemačkom 7. SS divizijom -Princ Eugen-; da nemačka 369. legionarska divizija (ojačana pukom nemačke 187. rezervne pešadijske divizije i domobranskom 3. brdskom brigadom) s linije Glina-Kostajnica nastupa ka komunikaciji Slunj-Bihać i sistematski (5 km na dan) -pročešljava- teren, naročito pl. Šamaricu.

⚔️ 8. 6. 1943. U s. Martiniću (kod Petrinje) delovi nemačkog 130. grenadirskog puka sa Inžinjerijskom četom domobranske 1. brdske divizije napali 2. bataljon 13. proleterske NOU brigade -Rade Končar-. Posle jednočasovne borbe neprijatelj je odbijen uz gubitke od 7 ranjenih i 9 zarobljenih. Bataljon je imao 2 ranjena.

⚔️ 8. 6. 1943. Na ž. st. Peščenica (kod Petrinje) 1. bataljon 13. proleterske NOU brigade -Rade Končar- razoružao 20 domobrana i uništio stanična postrojenja.

⚔️ 20. 6. 1943. Na putu Petrinja - s. Gora četa -Matija Gubec- Banijskog NOP odreda napala iz zasede i zarobila 18 domobrana.

⚔️ 26. 6. 1943. U rejonu s. Zupića (kod Petrinje) 1. bataljon Banijskog NOP odreda sa četom -Matija Gubec- napao iz zasede nemačku autokolonu i uništio 2, a oštetio 4 kamiona. Poginulo je 11 nemačkih vojnika i 1 oficir, a zarobljen je 1 vojnik. Bataljon je imao 1 mrtvog i 2 ranjena.

⚔️ 15. 8. 1943. Jedinice Unske operativne grupe i Banijskog NOP odreda zauzele s. Hrastovicu (kod Petrinje) i zarobile 120 domobrana 2. posadne čete.

⚔️ 26. 10. 1943. Nemačke jedinice iz Petrinje prodrle ka s. Jabukovcu i s. Komogovini, gde su zadržane otporom 1. udarne i 2. brigade 7. divizije NOVJ i 3. bataljona 2. brigade (moslavačke) 2. operativne zone NOV i PO Hrvatske. Neprijatelj je popalio sela D. Pastušu, Mlinogu, Jabukovac, Tremušnjak i Svinjicu i istog dana se povukao u Petrinju.

⚔️ 17. 11. 1943. Kod s. Graberja (blizu Gline) 2. bataljon 1. udarne brigade 8. divizije NOVJ napao iz zasede nemačku auto-kolonu, ali je ovoj ubrzo stigla pomoć iz Petrinje. Bataljon je ubio 1 i ranio 1 nemačkog vojnika, a zapalio 2 i oštetio 8 kamiona.

⚔️ 26. 11. 1943. Jedinice 8. divizije NOVJ, posle dvodnevnih borbi protiv čete vojnika nemačke SS pešadijske divizije -Nordland- i domobrana, zauzele s. Hrastovicu (kod Petrinje). Gubici neprijatelja: 91 mrtav, 16 ranjenih i 59 zarobljenih, a jedinice 8. divizije NOVJ: 18 mrtvih i 43 ranjena.

⚔️ 6. 12. 1943. Na Kordunu i u Baniji otpočela neprijateljska operacija (-Panter-) u cilju razbijanja 4. korpusa NOVJ, uništenja njegovih baza za snabđevanje i vršenja deportacije stanovništva. S linije Karlovac-Ogulin ka Petrovoj gori i Šamarici nastupala je nemačka 371. pešadijska divizija, a s komunikacija Glina-Petrinja-Sunja i Sunja-Kostajnica-Bihać nastupali su glavnina nemačke 1. kozačke konjičke divizije i delovi nemačke 373. legionarske divizije i domobranske 2. lovačke brigade. Do 20. decembra neprijatelj je gotovo na svim pravcima slomio otpor jedinica 4. korpusa NOVJ i prodro na slobodnu teritoriju, pustošeći naselja i pljačkajući stanovništvo. Četvrti korpus je imao oko 200 boraca izbačenih iz stroja, dok su gubici neprijatelja nepoznati.

⚔️ 8. 1. 1944. Prva udarna brigada -Vasilj Gaćeša- i 3. i 4. brigada 7. udarne divizije NOVJ napale delove nemačke 1. kozačke konjičke divizije u selima: Prekopi, Kihalcu, Novom Selu, Praćnu i Mošćenici (kod Gline), ali su se, posle petočasovne borbe, morale povući zbog dolaska neprijateljskih pojačanja iz Petrinje, Siska i Gline.

⚔️ 14. 1. 1944. Otpočeo četvorodnevni napad 1. udarne brigade -Vasilj Gaćeša- i 3. i 4. brigade 7. udarne divizije NOVJ na neprijateljsko uporište u s. Gori (na putu Petrinja-Glina) koje su branili nemački vojnici, ustaše, domobrani i žandarmi. Uporište nije osvojeno, jer je neprijatelju došlo pojačanje iz Petrinje.

⚔️ 15. 1. 1944. Delovi 2. diverzantskog bataljona 4. korpusa NOVJ miniranjem pruge srušili ustaški transportni voz između Karlovca i s. Rečice (na pruzi Karlovac-Petrinja), uništivši lokomotivu i 2 vagona i oštetivši 3 vagona. Saobraćaj je bio obustavljen 2 dana.

⚔️ 18. 2. 1944. Kod s. Blinje i s. Moštanice (blizu Petrinje) 3. i 4. bataljon 1. udarne brigade -Vasilj Gaćeša- 7. udarne divizije NOVJ odbili napad jednog bataljona iz sastava ne mačke 1. kozačke konjičke divizije.

⚔️ 21. 2. 1944. U rejonu s. Gore jedinice 3. brigade i dva bataljona 4. brigade 7. udarne divizije NOVJ, posle dvanaestočasovne borbe, odbile napad delova nemačke 1. kozačke konjičke divizije i ustaških posadnih delova iz Petrinje. Neprijatelj je mac 27 mrtvih i 43 ranjena vojnika i oficira, a jedinice 7. divizije NOVJ 12 mrtvih i 15 ranjenih boraca.

⚔️ 26. 2. 1944. Delovi nemačke 1. brdske divizije i ustaško-domobranske snage iz Petrinje otpočeli petodnevni napad na jedinice 7. udarne divizije NOVJ u rejonu s. Gore, Gline, s. Kraljevčana, s. Knezovljana i s. Blinje. Posle naizmeničnih napada i protivnapada jedinice nemačke 1. brdske divizije zadržale su se na prostoriji s. Graberje - s. Luščani - s. D. Bačuga - s. Grabovac - s. Čuntić - s. Blinja - s. Knezovljani radi odmora i sređivanja. Neprijatelj je imao oko 200 mrtvih i ranjenih, a jedinice 7. udarne divizije NOVJ 54 mrtva, 73 ranjena i 27 zarobljenih boraca.

⚔️ 6. 3. 1944. Kod s. D. Bačuge (blizu Petrinje) jedinice 2. udarne brigade 7. udarne divizije NOVJ napale delove nemačke 1. brdske divizije, ali su se posle kraće borbe, u kojoj su imale 5 mrtvih, 5 ranjenih i 3 nestala borca, morale povući, nanevši neprijatelju gubitke od 46 mrtvih vojnika.

⚔️ 20. 3. 1944. U s. Križu i s. Župiću (kod Petrinje) 2. udarna brigada 7. udarne divizije NOVJ napala ustaše, ali se posle petočasovne borbe morala povući, jer je neprijatelju stiglo pojačanje iz Petrinje.

⚔️ 21. 3. 1944. Kod Kosinjaka, s. Župića, s. Međurača i Šestanja (blizu Petrinje) jedinice 2. udarne brigade 7. udarne divizije NOVJ odbile napad ustaša i delova nemačke 1. kozačke konjičke divizije i prinudile ih na povlačenje prema Petrinji.

⚔️ 29. 3. 1944. U rejonu s. Klinac - s. G. Budičina - s. Moštanica jedinice 4. brigade 7. udarne divizije NOVJ, posle sedmočasovne borbe, odbile napad delova nemačke 1. kozačke konjičke divizije iz Petrinje, s. Mošćenice i s. Komareva i prinudile ih na povlačenje u polazne garnizone.

⚔️ 6. 4. 1944. Na prostoriji Kostajnica-Sunja-Petrinja jedinice 1. udarne brigade -Vasilj Gaćeša- i 3. brigade 7. udarne divizije NOVJ odbile napad delova nemačke 1. kozačke konjičke divizije iz Kostajnice, Sunje, s. Komareva i Petrinje i prinudile ih na povlačenje u polazne garnizone. Neprijatelj je imao 30 mrtvih i 445 ranjenih vojnika, a jedinice 7. divizije NOVJ 8 mtrvih, 6 ranjenih i 9 nestalih boraca.

⚔️ 17. 4. 1944. U rejonu s. Strašnika i s. Gore delovi 1. udarne brigade -Vasilj Gaćeša- 7. udarne divizije NOVJ odbili napad 2. bataljona Krajiške ustaške brigade i delova nemačke 1. kozačke konjičke divizije i odbacili ih u Petrinju. Neprijatelj je imao 9 mrtvih i 30 ranjenih vojnika.

⚔️ 19. 4. 1944. U rejonu s. Gore i s. Stražnika delovi 1. udarne brigade -Vasilj Gaćeša- 7. udarne divizije NOVJ odbili napad 2. bataljona Krajiške ustaške brigade i delova nemačke 1. kozačke konjičke divizije i odbacili ih u Petrinju. Neprijatelj je imao 7 mrtvih i 25 ranjenih vojnika.

⚔️ 22. 4. 1944. Delovi nemačke 1. kozačke konjičke divizije i 2. bataljona Krajiške ustaške brigade iz Kostajnice, s. Komareva i Petrinje otpočeli napad na jedinice 1. udarne brigade -Vasilj Gaćeša- i delove 2. udarne brigade 7. udarne divizije NOVJ na prostoriji Kostajnica-Sunja-Petrinja. U dvodnevnim borbama neprijatelj je uspeo da bez većih gubitaka prodre duboko na slobodnu teritoriju.

⚔️ 26. 4. 1944. U s. Gori (kod Petrinje) i okolnim uporištima jedinice 7. udarne divizije NOVJ napale ustaše i delove nemačke 1. kozačke konjičke divizije. Posle ogorčenih borbi, neprijatelj se 27. aprila povukao iz s. Gore prema Petrinji.

⚔️ 22. 5. 1944. Otpočeo napad delova nemačke 1. kozačke konjičke i nemačke 373. legionarske divizije, nemačkog 1. rezervnog lovačkog i 92. motorizovanog puka, nemačkog 55. brdskog izviđačkog bataljona, domobranske 3. brdske i 8. ustaške brigade, domobranskog 10. lovačkog puka i četnika na jedinice 4. korpusa NOVJ u Cazinskoj krajini, na Kordunu i u Baniji. U borbama do 30. maja jedinice 4. korpusa NOVJ su uspele da odbace neprijateljske snage prema Bihaću, s. Otoci, Dvoru na Uni, Kostajnici, Sunji, Petrinji, Karlovcu, s. Generalskom Stolu i s. Tounju. Neprijatelj je imao oko 1200 vojnika izbačenih iz stroja, a jedinice NOVJ 47 mrtvih, 310 ranjenih i 6 nestalih boraca.

⚔️ 22. 6. 1944. U rejonu s. Moštenice, s. Novog Sela i s. Komareva jedinice 2. udarne brigade 7. udarne divizije NOVJ napale neprijateljske delove iz Petrinje i Sunje i nanele im gubitke od 53 mrtva i više ranjenih vojnika. Zapaljena su 2 kamiona. Jedinice NOVJ su imale 6 mrtvih i 4 ranjena borca.

⚔️ 9. 9. 1944. Jake nemačke i ustaške snage (delovi nemačke 1. kozačke konjičke divizije i 8. ustaške brigade) iz Petrinje i Siska otpočele dvodnevni napad na jedinice 1. udarne brigade -Vasilj Gaćeša- i 2. udarne brigade i 1. banijskog NOP odreda 7. udarne divizije NOVJ na prostoriji s. Luščani - s. Šušnjar - s. Jabukovac i u rejonu D. Velešnje (kod Gline). Jedinice 7. udarne divizije NOVJ uspele su da odbiju napad i prinude neprijatelja da se povuče u polazne garnizone.

⚔️ 4. 12. 1944. Druga udarna brigada 7. udarne divizije NOVJ napala ustaško-domobransko uporište u s. Mošćenici (kod Siska). Iako je veći deo uporišta bila zauzela, ujutro se morala povući zbog snažnog pritiska ustaško-domobranskih pojačanja iz Petrinje i Siska.

⚔️ 9. 12. 1944. U rejonu s. Moštanice, s. Stražbenice, s. Letovanca i s. Trnjana (blizu Petrinje) jedinice 7. udarne divizije NOVJ odbile napad delova nemačke 1. kozačke konjičke divizije i ustaških snaga iz s. Komareva i s. Blinjskog Kuta.

⚔️ 1. 2. 1945. Kod s. Budičine i s. G. Bačuge delovi Banijskog NOP odreda odbili noćni napad ustaških snaga i prinudili ih na povlačenje u pravcu Petrinje.

⚔️ 8. 2. 1945. U s. Mošćenici (kod Petrinje) 3. brigada 7. udarne divizije NOVJ, posle petočasovne borbe, uništila ustašku posadu (čiji se manji deo predao) i zaplenila 73 puške, 6 p mitraljeza, mitraljez, minobacač i 6.000 metaka.

⚔️ 2. 3. 1945. U blizini s. Gore (kod Petrinje) delovi Banijskog NOP odreda odbili napad ustaša nanevši im gubitke od 5 mrtvih i 9 ranjenih.

⚔️ 24. 3. 1945. U rejonu s. Klinac - s. G. Bačuga - s. Gora - s. Strašnik Žumberačka brigada 34. udarne divizije JA, posle dvodnevne borbe, odbila napad nemačkih i ustaških delova i prinudila ih na povlačenje u Petrinju. Neprijatelj je imao 16 mrtvih i preko 25 ranjenih. Žumberačka brigada je imala 3 mrtva, 4 ranjena i 4 zarobljena.

⚔️ 25. 3. 1945. U rejonu Petrinje i Gline ustaške snage (četiri ustaška bataljona i jedan bataljon domobranske Brze brigade) izvršile napad na jedinice 34. udarne divizije JA. U borbama do 2. aprila neprijatelj je odbačen u Petrinju uz gubitke od oko 330 izbačenih iz stroja. Jedinice 34. udarne divizije JA su imale 26 mrtvih i 93 ranjena.

⚔️ 2. 5. 1945. Jedinice 28. udarne divizije 2. armije JA, posle petodnevne borbe, odbacile prema Petrinji delove ustaške 8. i 7. brigade i oslobodile Bos. Kostajnicu.

⚔️ 3. 5. 1945. Brodska udarna brigada 28. udarne divizije JA posle jednodnevne žestoke borbe odbacila ustaško-domobranske i nemačke snage u pravcu Petrinje i Sunje i oslobodila Kostajnicu.

⚔️ 5. 5. 1945. Jedinice 28. udarne divizije 2. armije JA, posle jednodnevne borbe, oslobodile Petrinju i produžile gonjenje nemačko i ustaško-domobranskih snaga prema Sisku i Zagrebu.

⚔️ 10. 5. 1945. Vrhovni komandant JA maršal Jugoslavije Josip Broz Tito pohvalio jedinice 2. armije JA koje su u teškim borbama od 28. aprila do 8. maja 1945. slomile otpor jakih nemačkih snaga i oslobodile Bos. Novi, Kostajnicu, Dubicu, Sisak, Petrinju, Karlovac i niz drugih mesta.