Varaždin u drugom svetskom ratu

⚔️ 28. 6. 1941. U blizini Varaždina, uz prisustvo člana CK KPJ, održan sastanak OK KPH za Varaždin na kome je doneta odluka da odmah otpočnu diverzantske akcije.

⚔️ 8. 7. 1941. Ustaše izvele iz Lepoglavskog logora narodnog heroja Lovra Šperca Renka i streljale ga u blizini Varaždina.

⚔️ 0. 8. 1941. U okolini Varaždina formirana prva partizanska grupa.

⚔️ 0. 3. 1942. Na Kalniku, odlukom OK KPH za Varaždin, od boraca varaždinskog i bjelovarskog okruga formirana Kalnička partizanska četa.

⚔️ 0. 4. 1942. Kod s. Jalkovca (blizu Varaždina), opkoljena od ustaša, pa da im ne bi pala živa u ruke, ubila se Marija Vidović Abesinka, narodni heroj.

⚔️ 12. 4. 1942. Prvi vod Kalničke čete savladao ustašku posadu u s. Trnovcu (kod Varaždina) i zauzeo mesto, zatim razoružao vojničku stražu koja je čuvala most na potoku Plitvici (kod Varaždina).

⚔️ 13. 4. 1942. Prvi vod Kalničke partizanske čete savladao ustašku posadu u s. Jalžabetu (kod Varaždina) i zauzeo mesto, zaplenivši 9 pušaka, 6 pištolja, 1 radio-aparat i oko 10.000 kg žita. Posle toga je održan miting kome je prisustvovalo celokupno stanovništvo tog sela.

⚔️ 29. 4. 1942. Kod s. Jalkovca (blizu Varaždina), u borbi protiv ustaša, poginuo sekretar OK KPH Varaždina Florijan Bobić, narodni heroj.

⚔️ 23. 8. 1942. Partizanske grupe u Hrvatskom zagorju porušile železničku prugu Zagreb-Varaždin na 2 mesta i uništile 2 lokomotive i 4 vagona.

⚔️ 22. 10. 1942. Blizu s. Apatovca (kod Križevaca) Kalnički NOP odred razbio domobransku Konjičku četu iz Varaždina, naneo joj gubitke od 4 mrtva i 2 ranjena domobrana, zarobio 35 domobrana, 4 podoficira i 1 oficira i zaplenio 37 pušaka, 2 p. mitraljeza, 1 mitraljez, 1 automat i mnogo municije.

⚔️ 5. 11. 1942. Delovi Kalničkog NOP odreda zauzeli domobransko uporište u s. M. Martijanecu (između Varaždina i Luđbrega), porušili prugu i uređaje na ž. st., zapalili mlin i nekoliko baraka i zarobili 67 domobrana i 2 ustaše.

⚔️ 6. 11. 1942. Jake ustaške i domobranske snage otpočele čeivorodnevni napad na Kalnički NOP odred na Kalniku, pa ne uspevši da ga unište, povukle se u Križevce, Koprivnicu, Ludbreg i Varaždin.

⚔️ 2. 4. 1943. U s. Novom Marofu (kod Varaždina) jedinice Kalničkog NOP odreda uništile ž. st. i zarobile 40 domobrana.

⚔️ 7. 4. 1943. Prvi bataljon Kalničkog NOP odreda uništio postrojenja rudnika uglja Ladanje (kod Varaždina) i zarobio 20 domobrana.

⚔️ 8. 5. 1943. U rudniku uglja Sv. Marija (kod s. Završja, blizu Varaždina) jednice Kalničkog NOP odreda uništile postrojenja.

⚔️ 27. 5. 1943. Jedinice Kalničkog NOP odreda zapalile ž. st. Konjšćina (na pruzi Zagreb-Varaždin) i zarobile 8 domobrana.

⚔️ 7. 7. 1943. U s. Jalkovcu (kod Varaždina) Kalničkom NOP odredu predao se bez borbe domobranski artiljerijski divizion od 150 domobrana i 5 oficira. Evakuisane su 2 haubice i uništeno je 6 haubica.

⚔️ 23. 7. 1943. U s. Ivancu (kod Varaždina), prilikom napada neprijateljske avijacije, poginuo komandant 3. bataljona Kalničkog NOP odreda Nikola Severović, narodni heroj.

⚔️ 0. 9. 1943. U s. Maruševcu (kod Varaždina), u borbi protiv ustaša, poginuo član OK KPH za Varaždin Antun Blažić, narodni heroj.

⚔️ 15. 9. 1943. U s. Novom Marofu (kod Varaždina) 3. bataljon NO brigade -Braća Radić- 2. operativne zone NOV i PO Hrvatske napao posadu i zarobio 71 domobrana iz domobranskog 14. puka, 18 žandarma i 1 ustašu.

⚔️ 20. 9. 1943. Iz Varaždina prešla na oslobođenu teritoriju četa od 110 domobrana sa 1 oficirom i predala se jedinicama NO brigade -Braća Radić- 2. operativne zone NOV i PO Hrvatske.

⚔️ 3. 10. 1943. Ludbreg zauzela 17. udarna brigada 10. divizije NOVJ pošto je slomila otpor 2. bataljona domobranskog 2. regrutnog puka i čete nemačkih vojnika. Zarobljeno je oko 400 neprijateljskih vojnika i 12 oficira dok je poginulo i ranjeno oko 70. Brigada je imala 11 mrtvih i 38 ranjenih. Istovremeno je NO brigada -Braća Radić- 2. operativne zone NOV i PO Hrvatske u teškim borbama protiv delova Pavelićeve gardijske brigade, koji su, podržavani avijacijom, pošli iz Varaždina u pomoć napadnutoj posadi, pretrpela gubitke od 03 mrtva, 20 ranjenih i 10 nestalih.

⚔️ 17. 10. 1943. Domobransko uporište Ivanec (kod Varaždina) zauzela NO brigada -Braća Radić- 2. operativne zone NOV i PO Hrvatske i zarobila 66 domobrana, 30 žandarma i 1 oficira. Istovremeno je 17. udarna brigada 28. divizije NOVJ odbila pojačanja upućena iz Varaždina, nanevši im gubitke od 2 mrtva i 5 ranjenih, uz sopstvene gubitke od 2 mrtva i 3 ranjena.

⚔️ 0. 11. 1943. Na okružnoj konferenciji delegata SNO odbora okruga Varaždin izabran Okružni NO odbor.

⚔️ 7. 11. 1943. Koprivnicu posle 20-časovne borbe zauzeli 21. brigada 28. divizije NOVJ i Kalnički NOP odred, dok su NOU brigada -Braća Radić-, 2. brigada (moslavačka) 2. operativne zone NOV i PO Hrvatske i Bjelovarski NOP odred odbili nemačko-ustaške snage iz Varaždina i Križevaca upućene u pomoć napadnutoj posadi Koprivnice. Od ukupno 1200 domobrana, ustaša i nemačkih vojnika pogiftulo je 60, a zarobljeno 56, dok se ostatak probio preko r. Drave u s. Golu. Jedinice NOVJ su imale 29 mrtvih i 61 ranjenog. Zaplenjeno je 605 pušaka, 18 puškomitraljeza, 6 mitraljeza, 3 minobacača i veća količina municije i drugog materijala, a na ž. st. je uništeno 12 lokomotiva i oko 300 vagona.

⚔️ 6. 12. 1943. U s. Šandrovcu (kod Varaždina) jedinice Kalničkog NOP odreda napale žand. stanicu i zarobile 11 žandarma.

⚔️ 29. 12. 1943. U blizini s. Varaždinbrega (kod Varaždina) jedinice NOU brigade -Braća Radić- 32. divizije NOVJ napale četu ustaša Pavelićeve gardijske brigade i nanele joj gubitke od 4 mrtva, 11 ranjenih i 3 nestala. Brigada je imala 3 mrtva i 13 ranjenih.

⚔️ 21. 1. 1944. U Hrvatskom zagorju i na Kalniku oko 1700 ustaša, sa 1. baterijom haubica 100 mm Pavelićeve gardijske brigade, otpočelo operaciju -Dubrovnik- protiv jedinica 32. divizije NOVJ u cilju uspostavljanja saobraćaja na komunikaciji Zagreb-Varaždin. Operacija je trajala do 12. februara. Ustaše su u toku operacije zauzele Koprivnicu, Ludbreg, Ivanec, Pitomaču i druga mosta.

⚔️ 23. 4. 1944. Posle petočasovne borbe delovi 1. brigade 33. divizije NOVJ zauzeli Ivanec (kod Varaždina), koji su branili domobrani i ustaše. Poginulo je 34 a zarobljeno 26 neprijateljskih vojnika. Zaplenjeno je: mitraljez, 8 p. mitraljeza, 31 puška, 1 minobacač, 12. metaka i drugi ratni materijal.

⚔️ 24. 4. 1944. Kod s. Cerja Tužnog (blizu Varaždina) ustaški i domobranski delovi iz Varaždina napali jedinice 1, udarne brigade -Braća Radić- 32. divizije NOVJ. Posle dvodnevnih borbi i nekoliko uzastopnih napada, ustaše i domobrani su odbačeni u pravcu Varaždina.

⚔️ 27. 4. 1944. Kod s. Cerja Tužnog (blizu Varaždina) ustaški i domobranski delovi iz Varaždina napali jedinice 2. brigade -Matija Gubec- 32. divizije NOVJ, te posle kraće borbe prodrli u Ivanec.

⚔️ 4. 5. 1944. Tri čete ustaša ušle u Ivanec (kod Varaždina). Napala ili je 2. brigada -Matija Gubec- 32. divizije NOVJ, ali je odbijena.

⚔️ 6. 5. 1944. Posle oštre jednodnevne borbe 1. udarna brigada -Braća Radić- 32. divizije NOVJ zauzela Ivanec (kod Varaždina). Ustaška posada, jačine tri čete, povukla se u pravcu Lepoglave.

⚔️ 7. 5. 1944. Kod Ivanca ustaše iz s. Jerovca i s. Ribić-Brega (kod Varaždina) napale jedinice 1. udarne brigade -Braća Radić- 32, divizije NOVJ i 1. brigadu 33. divizije NOVJ. Sledećeg su dana te snage, potpomognute sa dve ustaške kolone - iz Lepoglave i Varaždina, uspele da povrate Ivanec.

⚔️ 16. 6. 1944. Na r. Dravi kod s. Otoka (blizu Preloga), pri odlasku s Kalnika u Međumurje, u borbi protiv ustaša poginuo član OK KPH za Varaždin Marko Kovač, narodni heroj.

⚔️ 16. 7. 1944. Kod s. Trgovišća delovi 3. diverzantskog bataljona 10. korpusa NOVJ i Zagrebačkog NOP odreda razrušili železničku prugu Zagreb-Varaždin na 56 mesta.

⚔️ 2. 9. 1944. Između s. Podruta i s. Budinšćine (na pruzi Zagreb-Varaždin) 1. udarna brigada -Braća Radić- 32. divizije NOVJ i delovi 3. diverzantskog bataljona 10. korpusa NOVJ porušili oko 6500 m železničke pruge.

⚔️ 4. 9. 1944. Između s. Budinščine i s. D. Konjšćine (na pruzi Zagreb-Varaždin) 2. brigada -Matija Gubec- 32. divizije NOVJ i delovi 3. diverzantskog bataljona 10. korpusa NOVJ porušili 6 km pruge.

⚔️ 8. 9. 1944. Između s. Zaprešića i s. V. Trgovišta (na pruzi Zagreb-Varaždin) delovi 3. diverzantskog odreda Grupe diverzantskih odreda GŠ NOV i PO za Hrvatsku srušili most i oštetili prugu na 66 mesta.

⚔️ 27. 9. 1944. Kod ž. st. V. Trgovište (na pruzi Zagreb-Varaždin) delovi 3. diverzantskog odreda Grupe diverzantskih odreda GŠ NOV i PO za Hrvatsku minirali prugu i srušili teretni voz, uništivši 6 vagona.

⚔️ 30. 9. 1944. Kod ž. st. Zabok (na pruzi Zagreb Varaždin) delovi 3. diverzantskog odreda Grupe diverzantskih odreda GŠ NOV i PO za Hrvatsku minirali prugu i srušili teretni voz, uništivši 3 i oštetivši 2 vagona.

⚔️ 7. 10. 1944. Kod s. V. Trgovišta delovi 3. diverzantskog odreda Grupe diverzantskih odreda GŠ NOV i PO za Hrvatsku na 14 mesta porušili železničku prugu Zagreb-Varaždin. Saobraćaj je obustavljen do 15. oktobra.

⚔️ 15. 10. 1944. Kod s. Varaždinbrega i s. Lužana oko 400 ustaša i domobrana iz Varaždina napalo 2. i 3. bataljon 1. zagorske NO brigade. Napad je odbijen.

⚔️ 5. 4. 1945. Nastupajući prema Čakovcu i Varaždinu, bugarska 16. pešadijska divizija dostigla liniju s. Pribislavec - s. V. Štefanec - severni deo s. Orehovice. Istog dana je 47. pešadijski puk bugarske 10. pešadijske divizije zauzeo s. Orehovicu.

⚔️ 0. 5. 1945. Po naređenju Štaba 10. korpusa JA formirana Komanda varaždinskog vojnog područja.

⚔️ 6. 5. 1945. Jedinice 51. udarne i 36. udarne divizije JA posle jednodnevne borbe oslobodile Ludbreg i nastavile gonjenje delova nemačke 11. vazduhoplovno-poljske divizije u pravcu Varaždina.

⚔️ 8. 5. 1945. Jedinice 3. armije JA očistile od razbijenih nemačkih delova prostoriju zapadno i jugozapadno od Varaždina i prikupile se na liniji r. Drava - s. Vratno - s. Ladanje - s. Tužno - Ivanec radi gonjenja neprijateljskih snaga prema jugoslovensko-austrijskoj granici.

⚔️ 8. 5. 1945. Na putu Zagreb - s. Sesvete - Varaždin jedinice 1. proleterske uda.ne divizije JA, posle jednodnevne borbe protiv nemačkih i ustaško-domobranskih snaga, oslobodile Sv. Ivana Zelinu i s. Biškupec i prinudile neprijatelja na povlačenje prema D. Stubici. Zaplenjeno je više motornih vozila i raznog oružja, 30 minobacača, 1 radio-stanica i 2 magacina sa raznim materijalom.

⚔️ 10. 5. 1945. Vrhovni komandant JA maršal Jugoslavije Josip Broz Tito pohvalio jedinice 3. armije JA koje su posle višednevnih upornih borbi slomile otpor nemačkih snaga i oslobodile Bjelovar, Koprivnicu, Križevce, Varaždin, Ptuj, Krapinu i druga mesta.