Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Aprilski rat

Za ovaj pojam je pronađeno 187 hronoloških zapisa, 146 dokumenata i 108 fotografija.

Događaji

⚔️ 0. 3. 1941. Vlada Carevine Bugarske pristupila Trojnom paktu, pošto je tajnim sporazumom već dozvolila da nemačke trupe uđu u zemlju.

⚔️ 0. 3. 1941. CK KPJ izdao proglas -Protiv kapitulacije - za pakt o uzajamnoj pomoći sa Sovjetskim Savezom-. U proglasu se narodi Jugoslavije upozoravaju na izdaju vlade i ističe da se nezavisnost zemlje može spasti ako se sa SSSR-om zaključi pakt o uzajamnoj pomoći i zbaci izdajnička a uspostavi narodna vlada. Pozivaju se građani, uključujući i vojsku, da organizuju protestne skupštine i mitinge i zbiju se u jedinstven pokret radi ostvarenja tih zahteva.

⚔️ 3. 3. 1941. U Berhtesgadenu (u Nemačkoj) knez-namesnik Pavle Karađorđević vodio tajne razgovore s vođom Trećeg Rajha Adolfom Hitlerom i njegovim ministrom inostranih poslova Joakimom fon Ribentropom o pristupanju vlade Kraljevine Jugoslavije Trojnom paktu.

⚔️ 5. 3. 1941. U Beogradu održana sednica Krunskog saveta na kojoj je rešeno da Kraljevina Jugoslavija pristupi Trojnom paktu, s tim da vlade Nemačke i Italije daju obećanje da neće povrediti teritoriju Kraljevine Jugoslavije.

⚔️ 9. 3. 1941. U Atini održana konferencija predstavnika britanskog, grčkog i jugoslovenskog generalštaba: razmatrano pitanje zajedničke odbrane u slučaju nemačkog napada.

⚔️ 20. 3. 1941. U Beogradu održana sednica Krunskog saveta (knez-namesnik Pavle Karađorđević, dr Radenko Stanković, dr Ivan Perovič, dr Vladimir Maček, dr Aleksandar Cincar-Marković, dr Fran Kulović, ministar vojske general Petar Pešić i ministar dvora Milan Antić), na kojoj je jednoglasno odlučeno da Kraljevina Jugoslavija pristupi Trojnom paktu.

⚔️ 20. 3. 1941. U Beogradu, na sednici vlade Kraljevine Jugoslavije, razmotrena odluka Krunskog saveta o pristupanju Trojnom paktu. Protiv odluke glasalo svega 3 ministra, koji su, zatim, podneli ostavku i tako odgodili sprovođenje odluke Krunskog saveta.

⚔️ 25. 3. 1941. U Beču potpisan akt o pristupanju Kraljevine Jugoslavije Trojnom paktu.

⚔️ 25. 3. 1941. CK KPJ objavio proglas u kome je akt vlade Kraljevine Jugoslavije (Cvetković-Maček) o pristupanju Trojnom paktu osuđen i odbačen kao akt nacionalne izdaje.

⚔️ 25. 3. 1941. U Beogradu, Ljubljani, Skoplju, Kragujevcu, Splitu, Nišu, Cetinju, Podgorici (sada Titograd), Leskovcu i drugim gradovima održane masovne demonstracije (koje su se nastavile i sledećih dana, obuhvatajući celu zemlju). Pod parolom -Bolje rat nego pakt-, -Bolje grob nego rob-, narodi Jugoslavije su odlučno i nedvosmisleno osudili pristupanje Trojnom paktu kao nacionalnu izdaju.

⚔️ 27. 3. 1941. U Berlinu, u nemačkoj Vrhovnoj komandi oružane sile, održano savetovanje o situaciji u Jugoslaviji, na kome je vođa Trećeg Rajha Adolf Hitler saopštio svoju odluku da što pre napadne Jugoslaviju i razbije je i vojnički i kao državu. Udar je trebalo izvršiti s nemilosrdnom žestinom i munjevitom brzinom. Avijacija je, pored ostalog, imala zadatak da razori Beograd. Vojnu pomoć tražiti od vlada Italije, Mađarske i Bugarske, kojima staviti u izgled pripajanje pojedinih delova Jugoslavije, dok bi glavni zadatak Rumunije bio zaštita od eventualne intervencije SSSR-a. Zbog napada na Jugoslaviju, napad na SSSR odložio bi se za četiri nedelje.

⚔️ 27. 3. 1941. Pod uticajem raspoloženja narodnih masa Jugoslavije, grupa oficira, sa generalom Dušanom Simovićem na čelu, izvela prevrat (zbacivši dotadašnju vladu Cvetković-Maček) i obrazovala novu vladu Kraljevine Jugoslavije, pod predsedništvom generala Simovića.

⚔️ 27. 3. 1941. Nemačko ministarstvo propagande izdalo uputstvo štampi: širenjem lažnih vesti o progonima nemačke manjine i raspaljivanjem šovinizma, pored drugih sredstava, pripremiti javnost za napad na Jugoslaviju i oslabiti odbrambenu snagu ove zemlje.

⚔️ 28. 3. 1941. Vlada Kraljevine Jugoslavije (vlada generala Simovića) uputila vladama Trećeg Rajha i Kraljevine Italije telegram ističući da ona i dalje ostaje verna načelima poštovanja međunarodnih ugovora, pa, prema tome, i protokola potpisanih u Beču 25. marta.

⚔️ 28. 3. 1941. Nemačka Vrhovna komanda oružane sile izradila predlog o koordinaciji operacija nemačkih i italijanskih snaga protiv Jugoslavije.

⚔️ 28. 3. 1941. U Rimu predsednik vlade Kraljevine Italije Benito Musolini primio vođu ustaškog pokreta Antu Pavelića i ponovio mu odluku da vlast u Hrvatskoj preda ustašama. Pavelić potvrdio svoje obaveze prema Italiji, pored ostalog i predaju Dalmacije.

⚔️ 30. 3. 1941. Nemačka Vrhovna komanda oružane sile izdala direktivu o izvršenju strategijskog razvoja za napad na Jugoslaviju (-Poduhvat 25-) i dopunsko uputstvo o napadu na Grčku (-Marita-), Predviđena je koncentrična operacija sa prostora Celovec-Grac i iz okoline Nove Kanjiže (2. armija) i sa prostora oko Sofije (12. armija) opštim pravcem ka Beogradu. Određeni su opšti zadaci italijanskih, rumunskih, bugarskih i mađarskih snaga.

⚔️ 30. 3. 1941. CK KPJ izdao proglas u kome se, u cilju odbrane zemlje, od Simovićeve vlade zahteva: pakt o uzajamnoj pomoći sa SSSR-om; ukidanje svih vanrednih zakona i davanje narodima Jugoslavije demokratskih i nacionalnih prava i sloboda; sloboda sindikalnog i političkog organizovanja; potpuna amnestija svih političkih i vojnih osuđenika i povratak španskih dobrovoljaca iz francuskih logora; stavljanje pod sud svih petokolonaša; čišćenje državnog i vojnog aparata od svih protivnarodnih elemenata i tuđih agenata.

⚔️ 30. 3. 1941. Vlada Kraljevine Jugoslavije izdala naređenje o -opštem aktiviranju- (tajnoj mobilizaciji) jugoslovenske vojske, s tim da ono otpočne tek 3. aprila.

⚔️ 31. 3. 1941. Italijanski Generalštab kraljevske vojske izdao Komandi italijanske 2. armije direktivu o operacijama protiv Jugoslavije, u kojoj je postavljen osnovni zadatak: u prvo vreme osigurati odbranu. julijske i zadarske granice, a zatim, posle prodora nemačkih trupa ka Zagrebu, preći u napad do linije Jajce-Split.

⚔️ 31. 3. 1941. U Zagrebu održana konferencija poslanika i drugih istaknutih funkcionera HSS, na kojoj je razmotrena situacija posle 27. marta. Doneta je rezolucija u kojoj se ističe da je Kraljevina Jugoslavija prestala da postoji, a da će se ponovo, uz podršku i pomoć sila Osovine, stvoriti -država Hrvatska-. Rešeno je da se ta rezolucija odmah uputi vladi Nemačke i ova zamoli da im pruži pomoć i zaštitu.

⚔️ 0. 4. 1941. Generalni sekretar KPJ Josip Broz Tito obavestio Kominternu o odluci CK KPJ da se okupatoru pruži otpor pa ma koliko on bio jak.

⚔️ 0. 4. 1941. U Crnu Goru stigao veliki broj izbeglica iz Vojvodine, Hercegovine, Kosova i Metohije, koje su se povlačile ispred terora mađarskih okupatora, ustaša i albanskih Kvislinga. U mnogim krajevima Crne Gore obrazovani su posebni odbori za njihov prihvat i zbrinjavanje.

⚔️ 0. 4. 1941. Sekretar PK KPJ za Makedoniju Metodije Šatorov Šarlo povezao se i stavio pod rukovodstvom CK BRP(k), a sa partijskom organizacijom na teritoriji pod italijanskom okupacijom (u zapadnoj Makedoniji) prekinuo svaku vezu i prepustio je samoj sebi. 

⚔️ 0. 4. 1941. Pri MK KPH za Kaštela formirana Vojna komisija.

⚔️ 0. 4. 1941. U Kumanovu, po direktivi MK KPJ za Kumanovo, građani bojkotovali doček bugarskih trupa. Tom dočeku prisustvovala samo grupa probugarskih elemenata.

⚔️ 0. 4. 1941. CK BRP(k) formirao komisiju, od 3 člana, sa zadatkom da uspostavi vezu sa organizacijama KP u Vardarskoj Makedoniji, Egejskoj Makedoniji i Trakiji i da ih -prisajedini- BRP(k). 

⚔️ 0. 4. 1941. CK KPJ uputio Metodiju Šatorovu poziv da prisustvuje Majskom savetovanju KPJ. Poziv mu uručila Mara Naceva, koja je u Makedoniju upućena u svojstvu člana PK KPJ za Makedoniju.

⚔️ 0. 4. 1941. Fašistički orijentisane grupe Šiptara, podstaknute od aga, begova i okupatora, palile srpska i crnogorska sela na Kosovu i Metohiji. Hiljade porodica bez ičega proterano je u Crnu Goru i Srbiju, a bilo je i pojedinačnih ubistava.

⚔️ 0. 4. 1941. Nemački okupator podelio oblast Kosova i Metohije na tri dela: najveći deo priključio tzv. Velikoj Albaniji (pod okupacijom Italije); srezovi kosovsko-mitrovački. vučitrnski i podujevski [Pre rata se kosovsko-mitrovački srez zvao zvečanskim, a podujevski srez se zvao lapskim.] pripali Nedićevoj Srbiji (nedićevci su došli u Kos. Mitrovicu i Vučitrn tek. marta 1942. godine, a dotle je bila šiptarska kvislinška vlast; posle dolaska nedićevaca Šiptari su takođe imali učešća u kvislinškoj vlasti), a deo gnjilanskog i uroševačkog sreza i Kačanik okupirale bugarske okupacione vlasti.

⚔️ 0. 4. 1941. Posle. aprilskog rata PK KPJ za Srbiju preduzeo mere za sređivanje svojih organizacija. Dao direktivu za prikupljanje oružja i ukazao na potrebu za pružanjem otpora okupatoru.

⚔️ 0. 4. 1941. U Bač. Palanci, Bečeju, Novom Sadu, Bač. Petrovom Selu, Bač. Gradištu i Kuli formirani sreski komiteti SKOJ-a.

⚔️ 1. 4. 1941. U Beogradu otpočeli dvodnevni pregovori između šefa britanskog Generalštaba feldmaršala Džona Dila i predsednika vlade Kraljevine Jugoslavije Dušana Simovića radi sklapanja vojnog saveza. Nisu postignuti nikakvi rezultati.

⚔️ 1. 4. 1941. Otpravnik poslova SSSR-a u Beogradu Viktor Lebedjev predao predsedniku vlade Kraljevine Jugoslavije Dušanu Simoviću poruku da so u SSSR uputi delegacija radi sklapanja ugovora o uzajamnoj pomoći. To je bio odgovor na ponudu koju je Dušan Simović učinio Lebedjevu ranije.

⚔️ 3. 4. 1941. U Bagdadu bivši predsednik iračke vlade Rašid Ali izvršio vojni puč i preuzeo vlast. Bagdad je postao centar osovinske propagande i intriga, fašistički uticaj je sve veći, te je irački regent napustio zemlju.

⚔️ 3. 4. 1941. Na ž.st. Kenali (u Grčkoj) vođeni pregovori između predstavnika jugoslovenskog, grčkog i britanskog generalštaba o sadejstvu u slučaju nemačkog napada. Postignut je samo načelan sporazum o preduzimanju zajedničke ofanzive prema Albaniji.

⚔️ 3. 4. 1941. U Peći, u prisustvu delegata PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak, formiran novi Oblasni komitet KPJ za Kosovo i Metohiju.

⚔️ 5. 4. 1941. U Rimu vođa ustaškog pokreta, Ante Pavelić održao govor preko tajne ustaške radio-stanice, pozivajući ustaše na razbijanje Jugoslavije.

⚔️ 5. 4. 1941. Izaslanik vođe Trećeg Rajha, Edmund Vesenmajer, iz Zagreba poslao u Berlin ministru inostranih poslova Joakimu fon Ribentropu rezoluciju koju su istaknuti funkcionari HSS-a doneli na sastanku u Zagrebu 31. marta.

⚔️ 6. 4. 1941. Nemačka borbena grupa -Đerdap- oko 2,00 časa prepadom prešla Dunav i posela Sipski kanal.

⚔️ 6. 4. 1941. U 5,20 časova nemački 40. motorizovani korpus, podržan avijacijom iz Bugarske otpočeo dejstvo na pravcima: Kriva Palanka - Kumanovo, Džumaja - Carevo Selo - Kočane i Petrič - Novo Selo - Strumica. Ove pravce su zatvarale snage jugoslovenske 3. armijske oblasti, koje još nisu bile završile koncentraciju.

⚔️ 6. 4. 1941. Nemačka avijacija otpočela vazdušne napade na Beograd, koji je još 3. aprila proglašen otvorenim gradom. Prvi napad, u tri talasa, uz učešće 234 bombardera i 120 lovaca, trajao je od 6,30 do 8 časova. Tokom dana su izvedena još tri napada. Tučeni su objekti: ž. st. električna centrala, bolnice, stambene četvrti i skloništa u parkovima. Do 8. aprila je od bombardovanja poginulo oko 12.000 lica. Porušene su 672 zgrade, jako je oštećena 1601 zgrada a delimično je oštećeno 6.829 zgrada.

⚔️ 6. 4. 1941. Vlada Kraljevine Italije, preko radija, izdala saopštenje o napadu na Jugoslaviju.

⚔️ 6. 4. 1941. Vlada Trećeg Rajha objavila rat Grčkoj, sa kojom je Italija već bila u ratnom stanju.

⚔️ 6. 4. 1941. Nemački i italijanski avioni sa teritorija svih susednih zemalja (sem Grčke) otpočeli snažno bombardovanje aerodroma, železničkih čvorova i drugih vojnih i javnih objekata i jedinica na celoj teritoriji Jugoslavije. Tokom dana je jugoslovenska avijacija izgubila 115 aparata (preko 25% ukupnih vazduhoplovnih snaga) - 77 na zemlji i 38 u vazduhu. Nemačka avijacija izgubila 21 avion.

⚔️ 6. 4. 1941. Nemačka 9. oklopna divizija zauzela Stracin (na pravcu Kriva Palanka - Kumanovo).

⚔️ 6. 4. 1941. Nemačka 73. pešadijska divizija zauzela Carevo Selo (sada: Delčevo, na pravcu G. Džumaja - Kočane).

⚔️ 6. 4. 1941. Prednji delovi nemačke 2. armije prepadom zauzeli prevoje Jezerski vrh, Ljubelj i Podkoren, mostove kod Mureka, Radgone i Murske Sobote, prelaz kod Dravograda i veći deo nebranjenog Prekomurja.

⚔️ 6. 4. 1941. Slovenačka reakcionarna buržoazija formirala Nacionalno veće, koje je sistematski kočilo odbranu zemlje i nastojalo da uz pomoč okupatora obrazuje marionetsku državu Sloveniju.

⚔️ 6. 4. 1941. Jugoslovenska 36. lovačka grupa pružila otpor nemačkim vazduhoplovnim snagama kod Kumanova. Pri tom je izgubila 11 aviona a oborila 4 nemačka aviona.

⚔️ 6. 4. 1941. Britansko-etiopske trupe oslobodile Adis Abebu.

⚔️ 6. 4. 1941. U Moskvi potpisan pakt o prijateljstvu i nenapadanju između vlade SSSR-a i vlade Kraljevine Jugoslavije. Pakt je u ime vlade SSSR-a potnisao Vjačeslav Molotov, ministar inostranih poslova, a u ime vlade Kraljevine Jugoslavije Milan Gavrilović, jugoslovenski poslanik u Moskvi.

⚔️ 6. 4. 1941. U Šibeniku održano okružno partijsko savetovanje na kome je analizirana politička situacija u vezi sa najnovijim događajima.

⚔️ 6. 4. 1941. Održan sastanak OK KPH za Slav. Brod na kome se raspravljalo o odbrani zemlje.

⚔️ 6. 4. 1941. PK KPH za Dalmaciju uputio u Komandu grada Splita svoju delegaciju s predlogom da se građani mobilišu i naoružaju za odbranu od fašističkih zavojevača. Predlog delegacije je odbijen.

⚔️ 6. 4. 1941. KP Slovenije pristupila organizovanju dobrovoljačkih jedinica i lecima pozvala slovenački narod u borbu protiv fašističkih agresora.

⚔️ 7. 4. 1941. U s. Sevojnu (kod Titovog Užica) održana sednica vlade Kraljevine Jugoslavije, na kojoj je, pored ostalog, njen potpredsednik Vladimir Maček nagovestio mogućnost da napusti vladu.

⚔️ 7. 4. 1941. Otpočele ofanzivne operacije jugoslovenske 3. armije u Albaniji.

⚔️ 7. 4. 1941. U Zagrebu Politbiro CK KPJ održao sednicu na kojoj je odlučeno da se u Štab 4. armije pošalje delegacija sa zahtevom da se radnicima i antifašistima podeli oružje za borbu protiv agresora i petokolonaša. Štab 4. armije odbio ovaj zahtev.

⚔️ 7. 4. 1941. Vlada SAD u saopštenju povodom napada sila Osovine na Jugoslaviju osuđuje varvarsku invaziju, a izražava simpatije za borbu jugoslovenskog naroda i obećava upućivanje pomoći.

⚔️ 7. 4. 1941. Vlada Kraljevine Mađarske prekinula diplomatske odnose sa Jugoslavijom, sa kojom je bila vezana paktom o večnom prijateljstvu.

⚔️ 7. 4. 1941. Vlada Kraljevine Jugoslavije objavila proklamaciju o početku rata sa Nemačkom i Italijom i izdala naređenje za opštu mobilizaciju.

⚔️ 7. 4. 1941. Jugoslovenska Vrhovna komanda, preko grčke Vrhovne komande, uputila zahtev da britanski avioni zaštite jugoslovenske jedinice u predelu Strumice, Štipa i Skoplja.

⚔️ 7. 4. 1941. Jugoslovenski 6. lovački puk, braneći Beograd od napada nemačke avijacije, izgubio 13 aviona.

⚔️ 7. 4. 1941. Jugoslovenski 8. bombarderski puk napao nemačke aerodrome kod Segedina i Pečuja (u Mađarskoj), izgubivši pri tome 8 aviona.

⚔️ 7. 4. 1941. Nemačka 9. oklopna divizija, podržana avijacijom, razbila Ibarsku diviziju i delove Moravske divizije i prodrla u Kumanovo. Zatim je glavnim snagama zauzela Skoplje, dok su njene pomoćne snage zadržane otporom 46. dopunskog puka Moravske divizije kod Preševa.

⚔️ 7. 4. 1941. Ojačana nemačka 73. pešadijska divizija, po zauzimanju Štipa, slomila otpor Bregalničke divizije i Zauzela Veles (sada; Titov Veles) i neoštećen most na Vardaru.

⚔️ 7. 4. 1941. Delovi nemačkog 46. korpusa prešli Dravu i Muru, ušli u Čakovec i obrazovali mostobrane kod Murskog Središća, Letenja, Zakanja i Barča.

⚔️ 7. 4. 1941. U Prilepu MK KPJ za Prilep održao sastanak na kome je posle analize novonastale političke situacije, doneo odluku da se bojkotuje okupatorska vlast, te formirao Vojnu komisiju za prikupljanje oružja i komisiju za prihvatanje vojnika bivše jugoslovenske vojske, kako bi što manji broj pao u zarobljeništvo.

⚔️ 7. 4. 1941. CK KPS uputio svoje predstavnike, Borisa Kidriča i dr Aleša Beblera, komandantu Dravske divizijske oblasti generalu Lavadinoviću i ponudio pomoć Partije za odbranu otadžbine.

⚔️ 8. 4. 1941. Otpočeo napad nemačke 1. oklopne grupe (11. oklopne, 294. pešadijske i 4. brdske divizije) sa bugarske teritorije ka Pirotu i Nišu. Posle borbi nemačke snage su zauzele Pirot i utvrđene granične položaje istočno i severoistočno od Pirota, okružujući znatne delove Topličke divizije.

⚔️ 8. 4. 1941. Ustaški elementi izazvali pobunu u 108. puku Slavonske divizije, koji je sa 40. dopunskim pukom napustio položaje i na taj način omogućio prodor nemačkih jedinica u Viroviticu. Pobuna se odmah prenela i na jedan puk Savske divizije. To je bio početak rasula jedinica 4, armije.

⚔️ 8. 4. 1941. Delovi nemačke 73. pešadijske divizije ušli u Prilep.

⚔️ 8. 4. 1941. Delovi nemačke 9. oklopne divizije zauzeli St. Kačanik i Tetovo. Time je prekinuta svaka veza između jugoslovenskih jedinica na Kosovu i onih u Makedoniji.

⚔️ 8. 4. 1941. Nemačke jedinice zauzele Maribor.

⚔️ 8. 4. 1941. Produžene ofanzivne operacije 3. armije u Albaniji. Još neprikupljena Zetska divizija formirala Skadarski odred (dva pešadijska puka i pet brdskih baterija), koji je prešao u energičan napad duž druma Podgorica-Skadar. Komski odred preko Prokletija izbio u dolinu r. Valbone kod s. Kolgecaja. Kosovska diizija izbila širokim frontom na Drim. Vardarska divizija prešla u odbranu na odseku Debar - Ćafa San.

⚔️ 8. 4. 1941. Britanske trupe, posle četvorodnevnih borbi, zauzele Masau i celu Eritreju.

⚔️ 8. 4. 1941. Po odluci MK KPJ za Prilep, prilepska partijska organizacija, uz pomoć građana, oslobodila političke zatvorenike iz zatvora, među kojima i jednog člana PK KPJ za Makedoniju i neke članove MK Velesa, Devđelije i Prilepa. 

⚔️ 9. 4. 1941. Nemačke jedinice zauzele Koprivnicu i proširile mostobran kod Virovitice.

⚔️ 9. 4. 1941. Nemačke jedinice zauzele Ptuj i tako ovladale celim područjem severno od Drave.

⚔️ 9. 4. 1941. Prednji delovi nemačkog 41. motorizovanog korpusa prešli rumunsko-jugoslovensku granicu u Banatu.

⚔️ 9. 4. 1941. Italijanske snage iz Albanije otpočele ofanzivne operacije na kosovskom, debarskom i ohridskom pravcu, gde su naišle na jak otpor jugoslovenskih snaga. Istovremeno su pojačali svoje snage na skadarskom pravcu.

⚔️ 9. 4. 1941. Nastavljeno napredovanje Skadarskog odreda Zetske divizije ka Skadru, a Komski odred izbio na Drim kod s. Raja. Kosovska i Vardarska divizija obustavile napade zbog pojave nemačkih snaga u njihovoj neposrednoj pozadini.

⚔️ 9. 4. 1941. Nemačka 11. oklopna divizija probila slabo organizovanu odbranu na Ploči i zauzela Niš, Aleksinac, Ražanj i Prokuplje.

⚔️ 9. 4. 1941. Jedinice nemačke 2. oklopne divizije ušle u Solun, što je prouzrokovalo kapitulaciju grčke Istočno-makedonske armije.

⚔️ 9. 4. 1941. Delovi nemačke motorizovane divizije -Adolf Hitler- zauzeli Bitolj.

⚔️ 9. 4. 1941. Pod uticajem pete kolone, koja je digla lažnu uzbunu, jugoslovenski 2. lovački puk zapalio avione na aerodromu kod Kragujevca.

⚔️ 9. 4. 1941. U Prilepu MK KPJ za Prilep održao partijsko savetovanje sa sekretarima partijkih ćelija: izneo svoje stavove i ocene od 7. aprila i odredio zadatke komunista u uslovima okupacije.

⚔️ 10. 4. 1941. Nemačka 8. oklopna divizija probila front ostataka Slavonske divizije kod s. Pčelica i zauzela Podravsku Slatinu.

⚔️ 10. 4. 1941. Delovi nemačke 14. oklopne divizije sa pravca Križevaca ušli u Zagreb.

⚔️ 10. 4. 1941. U Zagrebu, posle ulaska nemačkih jedinica, objavljeno stvaranje kvislinške Nezavisne Države Hrvatske (NDH). Vođa HSS Vladimir Maček pozvao narod da se novoj vlasti pokori, a članove stranke savetovao da iskreno sarađuju sa novom vlašću.

⚔️ 10. 4. 1941. U Zagrebu Politbiro CK KPJ održao sednicu na kojoj je analizirao situaciju stvorenu rasulom vojske i proglašenjem kvislinške NDH, Odlučeno da se nastavi otpor agresoru, a ako to postane nemoguće, usled sloma koji se nazirao, treba odlučno prići pripremi, organizaciji i vođenju oružanog ustanka protiv okupatora. Sedište Politbiroa CK KPJ premešta se u Beograd. Formiran Vojni komitet sa Josipom Brozom Titom na čelu. Ukazano je na značaj čuvanja organizacionog jedinstva KPJ. Postavljeni su zadaci: preduzeti sve mere da se izbegne hapšenje članova KPJ i sakupljati oružje. Veći deo članova CK poslat u Srbiju, Crnu Goru, Bosnu i Sloveniju da prenese te odluke.

⚔️ 10. 4. 1941. U Ljubljani održan sastanak Nacionalnog veća Slovenije na kome je ban dravske banovine Natlačen predložio da se, po ugledu na ustašku NDH, proglasi i -nezavisna- Slovenija. Upućeni su predstavnici komandantima jedinica jugoslovenske vojske u Višnjoj Gori i Novom Mestu sa zahtevom da se potčine Nacionalnom veću, što je odbijeno. 

⚔️ 10. 4. 1941. Nacionalno veće na čelu sa banom dravske banovine Natlačenom preuzelo vlast u Sloveniji i izdalo proglas kapitulantske sadržine. u kome se ističe da je najveći greh pružiti oružani otpor stranoj vojnoj sili i upotrebiti oružje protiv nemačke nacionalne manjine.

⚔️ 10. 4. 1941. U Tetovu MK KPJ za Tetovo održao partijsko savetovanje, na kome su postavljeni zadaci: prikupljati oružje i drugi vojni materijal; zapleniti arhivu iz policije i sudova koju bi okupator mogao iskoristiti za proganjanje komunista i patriota; sakupljati pomoć za zarobljenike pobegle iz vojnog logora.

⚔️ 11. 4. 1941. U zalivu Soline (na o. Krku), po naređenju komandanta Severnog sektora jugoslovenske Pomorske obalske komande, potopljeni obalski brodovi da ne bi pali u ruke neprijatelju.

⚔️ 11. 4. 1941. Mađarske trupe prešle mađarsko-jugoslovensku granicu na sektoru Baranje i Bačke.

⚔️ 11. 4. 1941. Šef generalštaba mađarske vojske izdao poverljivu naredbu o uvođenju vojne uprave nad teritorijom Baranje i Bačke i iseljavanju svih Srba koji su se u te pokrajine doselili posle 31. oktobra 1918.

⚔️ 11. 4. 1941. Otpočeo opšti napad italijanske 2. armije na frontu od Jesenica do Sušaka.

⚔️ 11. 4. 1941. Jedinice italijanske 2. armije bez jačeg otpora zauzele Ljubljanu, Vrhniku, Jesenice, Sušak, Bakar i Delnice, dok su napadi južno od Snežnika odbijeni protivnapadom jedinica jugoslovenskog Rišnjačkog odreda.

loading

Hronološki zapisi se učitavaju...

Dokumenti

📜 Zapisnik sa konferencije o situaciji u Jugoslaviji održane 27. marta 1941. u Operativnom štabu Vermahta sa planom o napadu na nju i njenom munjevitom razbijanju uz pomoć saveznika Italije, Mađarske, Bugarske i Hrvata, koji bi zauzvrat imali teritorijalnu dobit, a Hrvatska autonomiju

📜 Zaključci sa savetovanja u Berlinu od 27 marta 1941 god. na kojem je Adolf Hitler doneo odluku da uz vojničku podršku Italije, Mađarske i Bugarske, nadmoćnijim snagama napadne Jugoslaviju, razaranjem joj nanese vojni poraz i raskomada je u zajednici sa svojim saveznicima

📜 Direktiva Adolfa Hitlera od 27 marta 1941 god. Vrhovnoj komandi nemačke oružane sile za koncentrični napad na Jugoslaviju

📜 Predlog načelnika Štaba Vrhovne komande nemačke oružane sile od 28 marta 1941 god. za koordinaciju nemačko-italijanskih operacija protiv Jugoslavije i Grčke

📜 Dopunska naređenja načelnika Vrhovne komande nemačke oružane sile Vilhelma Kajtela od 29 marta 1941 god. uz Hitlerovu direktivu br. 25 za napad na Jugoslaviju

📜 Uputstvo Vrhovne komande nemačke suvozemne vojske od 30 marta 1941 god. o izvršenju napada na Jugoslaviju

📜 Naređenje Adolfa Hitlera od 31 marta 1941 god. vrhovnim komandama nemačkih suvozemnih snaga i vazduhoplovstva da koncentrični napadi na Jugoslaviju uslede 5, 8 i 12 aprila i da se izvrše ojačanja udarnih grupa na pravcima za Skoplje i Niš

📜 Obaveštenje Generalštaba italijanske kraljevske vojske od 31 marta 1941 god. komandantu Druge armije Vitoriju Ambroziju o pretstojećem napadu na Jugoslaviju

📜 Zaključci sa aprilskog savetovanja Komunističke partije Jugoslavije održanog u Zagrebu 1941 godine

📜 Proglas Centralnog komiteta Komunističke partije Slovenije od aprila 1941 god. slovenačkom narodu i vojnicima nemačke, italijanske i madjarske vojske

📜 Proglas komandanta nemačkih trupa u Beogradu od aprila 1941.kojim se određuju mere za normalizaciju života i rada naokupiranoj teritoriji

📜 Naredba vojnoupravnog komandanta u Srbiji od aprila 1941. o zapleni poljoprivrednih proizvoda, sirovina i polufabrikata na teritoriji Srbije

📜 Naredba vojnoupravnog komandanta u Srbiji od aprila 1941. o policijskoj vlasti komandanta mesta i kaznama koje će izricati stanovništvu okupirane Srbije za razne vrste prestupa

📜 Budimpešta, 7. april 1941. Dopis Ministarstva unutrašnjih poslova Ministarstvu inostranih poslova u vezi sa telegramom glavne komande istražnog odeljenja Mađarske žandarmerije o jugoslovenskim vojnim akcijama

📜 Budimpešta, 10. april 1941. Zapisnik vanredne sedmice vlade održane po pitanju napada na Jugoslaviju, Horthyjev proglas i vojna zapovest

📜 Budimpešta, 11. april 1941. Dnevni izveštaj o razgovorima jugoslovenskog poslanika u Budimpešti Svetozara Rašića sa Jánosom Vömeleom, zamenikom ministra inostranih poslova

📜 Budimpešta, 11. april 1941. Naređenje načelnika Generalštaba o uvođenju vojne uprave na okupiranim jugoslovenskim teritorijama

📜 17. april 1941. Uputstvo komande 10. pešadijske brigade o načinu sprovođenja »pacifikacije« okupiranih teritorija u Bačkoj

📜 Izveštaj civilnog komesara Dalmacije od kraja aprila 1941. o političkoj i ekonomskoj situaciji u Dalmaciji

📜 Izvještaj civilnog komesara Dalmacije koncem travnja 1941. o političkoj i ekonomskoj situaciji u Dalmaciji

📜 Zapovest komandanta Dvanaeste nemačke armije feldmaršala Wilhelma Lista od 2 aprila 1941 god. za napad na Jugoslaviju

📜 Budimpešta, 3. april 1941. Oproštajno pismo predsednika vlade Pála Telekija koje je pre samoubistva uputio Miklósu Horthyju

📜 Budimpešta, 3. april 1941. Pismo Miklósa Horthyja Hitleru povodom samoubistva Pála Telekija o vojnim merama koje će Mađarska preduzeti protiv Jugoslavije

📜 Budimpešta, 3. april 1941. Pismo Milklósa Horthyja Benitu Mussoliniju o samoubistvu Pála Telekija i o uticaju promene Jugoslovenske vlade na Mađarsku

📜 Budimpešta, 18. april 1941. Poverljiva vojno-upravna naredba br. 3 načelnika Generalštaba o osnivanju vojnih sudova i suđenju civilnim licima na teritoriji za koju je uvedena vojna uprava

📜 Obaveštenje italijanske Vrhovne komande od 5 aprila 1941 god. Generalštabu kraljevske vojske da je Benito Musolini naredio streljanje svih pripadnika italijanske vojske koji napuste svoje položaje kad počne napad na Jugoslaviju

📜 Budimpešta, 4. i 6. april 1941. Telegrami nemačkog poslanika Erdmannsdorffa Ministarstvu inostranih poslova o samoubistvu Pála Telekija i o mobilizacijama u Mađarskoj

📜 Saopštenje Generalštaba italijanske kraljevske vojske komandantu Druge armije da će napad na Jugoslaviju otpočeti 6 aprila 1941 god. u šest ujutru

📜 Obaveštenje Generalštaba italijanske kraljevske vojske od 6 aprila 1941 god. da će sa početkom nemačkih operacija protiv Jugoslavije i Grčke otpočeti i italijanske vazdušne i pomorske operacije

📜 Jutarnji izveštaj Komande Dvanaeste nemačke armije od 6 aprila 1941 god. Vrhovnoj komandi suvozemne vojske o momentu napada na Jugoslaviju i Grčku, postizanju punog iznenađenja i dobrih uspeha

📜 Zapovest komandanta Druge italijanske armije od 7 aprila 1941 god. za otpočinjanje ofanzivnih dejstava od italijansko-jugoslovenske granice do linije Split - Jajce

📜 Proglasi Kvaternika i Mačeka povodom proglašenja Nezavisne Države Hrvatske 10. aprila 1941. godine

📜 Proglas Slavka Kvaternika od 10. aprila 1941. o uspostavljanju kvislinške Nezavisne Države Hrvatske

📜 Telegram maršala Slavka Kvaternika od 10. aprila 1941. Adolfu Hitleru da je preuzeo vlast od dr Vlatka Mačeka i proklamovao Nezavisnu Državu Hrvatsku, zahvaljuje fireru na pomoći i moli da Nemački Rajh prizna NDH

📜 Saopštenje Glavnog ustaškog stana od 10. aprila 1941. da se sve ustaše na teritoriji NDH organizuju u ustaške jedinice, preuzmu mesnu vlast, osiguraju imovinu, razoružaju srpske vojnike i druge neprijatelje i povežu sa najbližim ustaškim vojnim zapovednikom

📜 Ovlašćenje poglavnika dr Andriji Artukoviću i dr Branku Benzonu od 10. aprila 1941. da u ime hrvatskog ustaškog pokreta zastupaju interese NDH u Mađarskoj i Nemačkoj

📜 Proglasi Kvaternika i Mačeka povodom proglašenja NDH 10 travnja 1941 godine

📜 Sedište štaba, 11. april 1941. Mere komandanta 3. mađarske armije u vezi sa napadom na Jugoslaviju

📜 Budimpešta, 12. april 1941. Dopis II odeljenja načelništva Generalštaba ministru unutrašnjih poslova o internaciji stranih državljana i mobilizaciji nelojalnih građana Mađarske u posebne jedinice

📜 Saopštenje Vrhovne komande nemačke oružane sile od 12 aprila 1941 god. o Hitlerovom planu za podelu Jugoslavije

📜 Naređenje načelnika Generalštaba italijanske kraljevske vojske od 12 aprila 1941 god. Komandi Druge armije da u Ljubljani zadrži štab armije i jak garnizon radi trajne okupacije delova slovenačke i hrvatske teritorije

📜 Pečuj, 13. april 1941. Obaveštenje komande 4. (Pečujskog) korpusa potčinjenim jedinicama da su jugoslovensike trupe ispraznile prostor između Dunava i Tise, i da se tamo vode samo sporadične borbe

📜 Berlin, 13. april 1941. Brojčani (šifriran) telegram mađarskog poslanika u Berlinu Stojai Dome (Sztójay Dome) i odgovor predsednika Bardoši Lasla (Bárdossy Làszló) na pitanje Nemaca o upotrebi mađarskih jedinica na teritoriji Srbije

📜 Budimpešta, 13. april 1941. Delovi zapisnika sa sednice Ministarskog saveta u vezi sa učestvovanjem Brzog korpusa u operacijama na teritoriji Srbije i o osuđujućem stavu sovjetske vlade zbog učestvovanja Mađarske u napadu na Jugoslaviju

📜 Izveštaj komandanta pozadine 2. armije Vojske Kraljevine Jugoslavije od 13. aprila 1941. komandantu pozadine Vrhovne komande o stanju u jedinicama na području Banovine Hrvatske

📜 Proglas Pokrajinskog komiteta KPH za Dalmaciju od 13. travnja 1941.

📜 Obaveštenje pretsednika Ministarskog saveta Vlade Kraljevine Jugoslavije Dušana Simovića od 14 aprila 1941 god. komandantu pozadine Vrhovne komande Danilu Kalafatoviću o odlukama kraljevske vlade donetim na plenarnoj sednici na Palama 13 aprila 1941 godine

📜 Odluke načelnika Vrhovne komande Kraljevine Jugoslavije Danila Kalafatovića i Operativnog odeljenja Vrhovne komande donesene 14 aprila 1941 god. u cilju sprovođenja naređenja pretsednika Ministarskog saveta Vlade Kraljevine Jugoslavije

📜 Budimpešta, 15. april 1941. Uputstvo ministra unutrašnjih poslova za interniranje lica koja su politički zainteresovana u odnosu na srpstvo, odnosno na koja se može posumnjati u vezi sa tim

📜 Koncept telegrama dr Ante Pavelića od 15. aprila 1941. fireru, kojim potvrđuje prijem telegrama o priznavanju NDH, zahvaljuje na ukazanom poverenju i iskazuje bezgraničnu ljubav i divljenje Hrvatskog naroda za vođu Nemačkog Rajha

📜 Telegram Adolfa Hitlera od 15. aprila 1941. dr Anti Paveliću, kojim mu zahvaljuje na njegov i telegram generala Kvaternika i priznaje NDH od strane Nemačkog Rajha

📜 Proglas Centralnog komiteta KPJ narodima Jugoslavije od 15 travnja 1941 godine

📜 Proglas Centralnog komiteta KPJ narodima Jugoslavije od 15. travnja 1941. godine

📜 Zagreb, 16. april 1941. Telegram poglavnika ustaške Nezavisne Države Hrvatske Ante Pavelića Miklósu Horthyju

📜 16. april 1941. (14. april) Poverljivo naređenje br. 1 komandanta 4. korpusa kojim prenosi naređenje Štaba 3. armije o postupku sa četnicima

📜 16. april 1941. Upozorenje I B odeljenja komande 10. brigade da će se protiv vojnika koji su učestvovali u pljački preduzeti najenergičnije mere

📜 Naređenje Komande 2. armije od 16. travnja 1941. potčinjenim jedinicama za formiranje komandi garnizona Vrbosko, Knin, Šibenik i Split i njihovi zadaci

📜 Budimpešta, 17. april 1941. Naredba načelnika mađarskog Generalštaba, u svojstvu nadležnog komandanta, o uvođenju prekog suđenja

📜 Berlin, 17. april 1941. Telegram Weizsackera, državnog sekretara u nemačkom Ministarstvu inostranih poslova, ministru spoljnih poslova Ribentropu u vezi sa zahtevima Mađarske oko Banata i Međimurja

📜 Zakonska odredba poglavnika od 17. aprila 1941. za odbranu naroda i države

📜 Izveštaj oružničke postaje Staro Petrovo Selo, kotar Nova Gradiška, od 17. aprila 1941. o ubijanju i masakriranju 25 muških osoba na mestu krčenik, područje Slavonski Brod, od strane ustaša

📜 Saopštenje italijanskog centra za vezu pri nemačkoj Vrhovnoj komandi od 17 aprila 1941 god. Generalštabu italijanske kraljevske vojske i Komandi Druge armije da je Musolini ovlastio vojnog atašea u Beogradu za pregovore o bezuslovnoj kapitulaciji Jugoslavije

📜 Saopštenje italijanskog centra za vezu pri nemačkoj Vrhovnoj komandi od 17 aprila 1941 god. Generalštabu italijanske kraljevske vojske i Komandi Druge armije o potpisivanju kapitulacije Jugoslavije

📜 Odredbe o kapitulaciji Jugoslavije usvojene 17 aprila 1941 god. od nemačko-italijanske oružane sile i pretstavnika Jugoslavije

📜 Depeša Ministarstva rata od 17. aprila 1941. Komandi 2. armije o potrebi nadzora nad držanjem italijanskih vojnika slovenskog porekla

📜 Zahtev Vrhovne komande Vermahta od 18. aprila 1941. Ministarstvu spoljnih poslova za podelu teritorije Jugoslavije i zapovlastice Vermahta na teritorijama ustupljenim saveznicima

📜 Izveštaj Generalštaba Komande kopnene vojske od 18. aprila 1941. Vrhovnoj komandi Vermahta o aktivnosti 2. i 12. armije posle potpisivanja kapitulacije na teritoriji Jugoslavije

📜 Naređenje Komande 12. armije od 18. aprila 1941. Komandi 50. armijskog korpusa za preuzimanje komande nad okupiranom jugoslovenskom teritorijom na području Makedonije

📜 Naređenje Operativnog odeljenja Komande 2. armije od 18. aprila 1941. potčinjenim jedinicama za izvlačenje jedinica angažovanih u operaciji u Jugoslaviji i ostavljanje posadnih jedinica

📜 Obaveštenje Komande 12. armije od 18. aprila 1941. bugarskom Generalštabu o Hitlerovoj odluci da bugarske trupe mogu okupirati Makedoniju, o načinu snabdevanja, ratnom plenu i zarobljenicima

📜 Naređenje Komande 2. armije od 18. travnja 1941. za upućivanje IX bataljona Kraljevskih karabinjera iz Rijeke u Split

📜 Zapovest Komande 2. armije od 19. aprila 1941. potčinjenim jedinicama za posedanje okupirane jugoslovenske teritorije, prikupljanje i obezbeđenje plena i transportovanje jedinica

📜 Izveštaj Generalštaba Komande kopnene vojske od 19. aprila 1941. Vrhovnoj komandi Vermahta o aktivnosti 2. armije na okupiranoj teritoriji Jugoslavije

📜 Naređenje Komande 2. armije od 19. aprila 1941. potčinjenim jedinicama za organizaciju vojne uprave na teritoriji Srbije i područjima pod nemačkom zaštitom

📜 Naređenje Komande 2. armije od 19. aprila 1941. potčinjenim jedinicama da se pri Vrhovnoj komandi preostalih jugoslovenskih oružanih snaga formira štab radi »provođenja nemačkih zahteva za bezuslovnu kapitulaciju

📜 Naređenje 1. oklopne grupe od 19. aprila 1941. potčinjenim jedinicama za izvlačenje jedinica angažovanih u napadu na Jugoslaviju i za ostavljanje posadnih jedinica

📜 Izveštaj predstavnika Vrhovne komande Vermahta od 19. aprila 1941. Upravi za vojnu privredu i naoružanje o sastanku predstavnika Vermahta i nemačkog Ministarstva spoljnih poslova u Beču povodom podele Jugoslavije

📜 Oglas nemačkog vojnog suda u Velikom Bečkereku od 19. aprila 1941. o izvršenoj smrtnoj presudi nad sedamnaest lica iz Banata

📜 Naređenje načelnika Štaba Vrhovne komande Kraljevine Jugoslavije Danila Kalafatovića od 19 aprila 1941 god. komandantu pozadine Vrhovne komande za sprovođenje u delo odredaba kapitulacije

📜 Zapovest komandanta kopnene vojske od 20. aprila 1941. potčinjenim komandama o organizaciji i uspostavljanju okupacione uprave u Srbiji

📜 Uputstvo Odeljenja za pozadinu 2. armije od 20. aprila 1941. potčinjenim jedinicama o načinu prikupljanja ratnog plena i zarobljenika

📜 Predlog Generalštaba kopnene vojske od 20. aprila 1941. Vrhovnoj komandi za razmeštaj jedinica na okupiranoj teritoriji Jugoslavije

📜 Uputstvo Generalštaba kopnene vojske od 20. aprila 1941. Komandi 2. armije o dislokaciji jedinica na okupiranoj teritoriji Jugoslavije

📜 Dislokacija jedinica 2. armije 20. travnja 1941.

📜 Prijedlog Generalštaba kopnene vojske od 20. travnja 1941. Vrhovnoj komandi za razmještaj jedinica na okupiranoj teritoriji Jugoslavije

📜 Izvještaj oficira za vezu Komande 2. armije od 20. travnja 1941. o ekonomskoj i političkoj situaciji u Dalmaciji prvih dana okupacije

📜 Obaveštenje nemačkog Ministarstva spoljnih poslova od 21. aprila 1941. nemačkom poslaniku u Rumuniji o pitanju dodeljivanja Banata Rumuniji

📜 Izveštaj Generalštaba Komande kopnene vojske od 21. aprila 1941. o aktivnosti 2. i 12. armije na okupiranoj teritoriji Jugoslavije

📜 Zapovest Komande 2. armije od 21. aprila 1941. potčinjenim komandama o konačnom posedanju određenih područja odstrane 11. i 51. armijskog korpusa i o njihovim narednim zadacima

📜 Zapisnik o pregovorima predstavnika 60. pešadijske divizije sa kvislinškim vođama albanske narodnosti u Jugoslaviji od 21. aprila 1941. o organizaciji vlasti na području ove divizije

📜 Izveštaj predstavnika Vrhovne komande Vermahta s konferencije u Beču od 21. aprila 1941. Upravi za privredu i naoružanje Vrhovne komande Vermahta o graničnim promenama i vojnoj upravi na teritoriji Srbije

📜 Izveštaj referenta nemačkog Ministarstva spoljnih poslova s konferencije u Beču od 21. aprila 1941. o statusu folksdojčera u okupiranoj Jugoslaviji

📜 21. april 1941. Naređenje Komande 3. armije da se formiraju logori za internirce

📜 21. april 1941. Direktive 66. puka pograničnih lovaca za otkrivanje i prikupljanje četnika i dobrovoljaca

📜 Budimpešta, 21. april 1941. Pismo Endrea Bajcsy-Zsìlinszkog predsedniku vlade i vršiocu dužnosti ministra inostranih poslova Lászlu Bárdossyju

📜 Naređenje Vrhovne komande od 21. aprila 1941. Generalštabu kraljevske kopnene vojske i Višoj komandi Albanije o dislokaciji jedinica na okupiranoj teritoriji Jugoslavije

📜 Izvještaja Ede Bulata od 21. travnja 1941. poglavniku Paveliću o preduzimanju vlasti od strane Talijana u Splitu

📜 Naređenje Vrhovne komande od 21. travnja 1941. Generalštabu Kraljevske kopnene vojske i Višoj komandi Albanije o dislokaciji jedinica na okupiranoj teritoriji Jugoslavije

📜 Obaveštenje vojnog zapovednika generala Ferstera od 22. aprila 1941. stanovništvu Srbije da je preuzeo vojnoupravnu komandu na teritoriji Srbije

📜 Izveštaj Štaba pešadijskog puka »Grosdojčland« od 22. aprila 1941. Komandi grada Zrenjanin o licima osuđenim na smrt streljanjem i vešanjem

loading

Molimo sačekajte, dokumenti se učitavaju...

Fotografije

loading

Istorijske fotografije se učitavaju...

Povezane odrednice

Skoplje Albanija u drugom svetskom ratu Pančevo Sušak Ustanak u Slavoniji 1941. Niš Kičevo Joachim von Ribbentrop 12. armija Vermahta Rijeka Borbe na Kosovu i Metohiji Komunistička partija Hrvatske Mobilizacija u oslobodilačkom ratu Ustaški zločini 1941. Mikloš Horti Beograd Ruma Maribor Prilep 11. oklopna divizija Vermahta Bugarska u drugom svetskom ratu Priprema ustanka u Makedoniji 1941. Vojni puč 27. marta Šibenik Split Slavonski Brod Bombardovanje Beograda 1941. Nemački zločini u Sloveniji 1941. Ohrid Podgorica Ustanak u Dalmaciji 1941. Benito Mussolini Ljubljana Luftwaffe u Jugoslaviji Genocid u NDH Streljanja u oslobodilačkom ratu Pale Avijacija u oslobodilačkom ratu Holokaust u Jugoslaviji Adolf Hitler SSSR i Jugoslavija Zrenjanin Britanija i Jugoslavija Mađarski zločini u Jugoslaviji Tetovo Zarobljenici u ratu Dušan Simović Ustanak u Srbiji 1941. Zločini u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu Izbeglička vlada Kraljevine Jugoslavije Sarajevo Izbeglice i progoni u drugom svetskom ratu Dubrovnik 2. italijanska armija Novi Sad Rumunija u drugom svetskom ratu Italija u drugom svetskom ratu Ante Pavelić Vrhovna komanda Vermahta Senta Zagreb Folksdojčeri u drugom svetskom ratu Danilo Kalafatović Galeazzo Ciano Nemački zločini u Srbiji 1941. Centralni komitet KPJ Komunistička partija Slovenije Grčka u drugom svetskom ratu Kumanovo Ustanak u Bosni i Hercegovini 1941. Vladko Maček Vermaht u Jugoslaviji Vlada Sovjetskog Saveza Mađarska u drugom svetskom ratu Ustanak u Hrvatskoj 1941.