Beograd u drugom svetskom ratu

⚔️ 24. 1. 1941. U Beogradu vođeni dvodnevni razgovori između ličnog izaslanika predsednika SAD, pukovnika Vilijema Donovana i Artura Blis-Lejna, poslanika SAD, s jedne strane, i predstavnika Krunskog saveta i vlade Kraljevine Jugoslavije: kneza-namesnika Pavla Karađorđevića, Dragiše Cvetkovića i Vladimira Mačeka, s druge strane. Predstavnici SAD tražili da vlada Kraljevine Jugoslavije ne pristupi Trojnom paktu.

⚔️ 0. 2. 1941. U Beogradu (na Čukarici) održano Pokrajinsko partijsko savetovanje za Srbiju, kome su prisustvovali generalni sekretar KPJ Josip Broz Tito, svi članovi CK KPJ koji su se nalazili u Beogradu, članovi PK KPJ za Srbiju, sekretari OK KPJ u Srbiji i članovi MK KPJ za Beograd. Na savetovanju su konkretizovane odluke V zemaljske konferencije za teritoriju Srbije i naglašena je potreba da se pojača politički rad u masama i formiraju partijske organizacije u mestima gde ih do tada nije bilo.

⚔️ 16. 2. 1941. U Beogradu knez-namesnik Pavle Karađorđević upoznao ministra vojske Petra Pešića sa zahtevom vođe Trećeg Rajha Adolfa Hitlera da vlada Kraljevine Jugoslavije pristupi Trojnom paktu. Pešić je izjavio: -To je najbolje. To nam je jedini spas-.

⚔️ 20. 2. 1941. U Beogradu britanski poslanik Ronald Kembel saopštio knezu-namesniku Pavlu Karađordeviću da vlada V. Britanije želi da se vlade Jugoslavije, Grčke i Turske sporazumeju o zajedničkoj odbrani od nemačke agresije. On smatra da bi ta odbrana bila uspešna, a V. Britanija će sve učiniti da im pruži svaku pomoć.

⚔️ 4. 3. 1941. Poslanik V. Britanije Ronald Kembel doputovao iz Atine u Beograd sa poverljivim pismom ministra inostranih poslova V. Britanije Antoni Idna knezu-namesniku Pavlu Karađorđeviću, u kome se vlada Kraljevine Jugoslavije poziva na odbrambeni savez.

⚔️ 5. 3. 1941. U Beogradu održana sednica Krunskog saveta na kojoj je rešeno da Kraljevina Jugoslavija pristupi Trojnom paktu, s tim da vlade Nemačke i Italije daju obećanje da neće povrediti teritoriju Kraljevine Jugoslavije.

⚔️ 6. 3. 1941. Predsednik vlade Kraljevine Jugoslavije Dragiša Cvetković predao nemačkom poslaniku u Beogradu fon Herenu notu u kojoj se ističe da će vlada Kraljevine Jugoslavije pristupiti Trojnom paktu, uz izvesna ograničenja.

⚔️ 20. 3. 1941. U Beogradu održana sednica Krunskog saveta (knez-namesnik Pavle Karađorđević, dr Radenko Stanković, dr Ivan Perovič, dr Vladimir Maček, dr Aleksandar Cincar-Marković, dr Fran Kulović, ministar vojske general Petar Pešić i ministar dvora Milan Antić), na kojoj je jednoglasno odlučeno da Kraljevina Jugoslavija pristupi Trojnom paktu.

⚔️ 20. 3. 1941. U Beogradu, na sednici vlade Kraljevine Jugoslavije, razmotrena odluka Krunskog saveta o pristupanju Trojnom paktu. Protiv odluke glasalo svega 3 ministra, koji su, zatim, podneli ostavku i tako odgodili sprovođenje odluke Krunskog saveta.

⚔️ 23. 3. 1941. U Beogradu održana sednica Krunskog saveta na kojoj je potvrđena ranija odluka da Kraljevina Jugoslavija pristupi Trojnom paktu.

⚔️ 25. 3. 1941. U Beogradu, Ljubljani, Skoplju, Kragujevcu, Splitu, Nišu, Cetinju, Podgorici (sada Titograd), Leskovcu i drugim gradovima održane masovne demonstracije (koje su se nastavile i sledećih dana, obuhvatajući celu zemlju). Pod parolom -Bolje rat nego pakt-, -Bolje grob nego rob-, narodi Jugoslavije su odlučno i nedvosmisleno osudili pristupanje Trojnom paktu kao nacionalnu izdaju.

⚔️ 26. 3. 1941. U Beogradu, Splitu, Kragujevcu, Čačku, Nisu i drugim mestima nastavljene masovne demonstracije protiv potpisivanja Trojnog pakta.

⚔️ 27. 3. 1941. Talas demonstracija i manifestacija zahvatio celu zemlju. U Beogradu narodne mase ističu zahteve koje je postavila KPJ: raskid sa Trojnim paktom, demokratska prava i slobode, naslon na SSSR, hitno preduzimanje mera za odbranu zemlje.

⚔️ 27. 3. 1941. U Berlinu, u nemačkoj Vrhovnoj komandi oružane sile, održano savetovanje o situaciji u Jugoslaviji, na kome je vođa Trećeg Rajha Adolf Hitler saopštio svoju odluku da što pre napadne Jugoslaviju i razbije je i vojnički i kao državu. Udar je trebalo izvršiti s nemilosrdnom žestinom i munjevitom brzinom. Avijacija je, pored ostalog, imala zadatak da razori Beograd. Vojnu pomoć tražiti od vlada Italije, Mađarske i Bugarske, kojima staviti u izgled pripajanje pojedinih delova Jugoslavije, dok bi glavni zadatak Rumunije bio zaštita od eventualne intervencije SSSR-a. Zbog napada na Jugoslaviju, napad na SSSR odložio bi se za četiri nedelje.

⚔️ 28. 3. 1941. Predsednik vlade Kraljevine Jugoslavije Dušan Simović izjavio da je do promene vlade u Beogradu došlo pod pritiskom javnog mnenja i da njegova vlada hoće da živi u miru i prijateljstvu sa susedima.

⚔️ 29. 3. 1941. Generalni sekretar KPJ Josip Broz Tito stigao avionom iz Zagreba u Beograd i na Čukarici održao partijsko savetovanje kome su prisustvovali članovi CK KPJ (koji su se nalazili u Beograd), članovi PK KPJ za Srbiju i članovi MK za Beograd. Ocenjeni su. martovski događaji i doneti su zaključci i smernice za dalji rad.

⚔️ 30. 3. 1941. Nemačka Vrhovna komanda oružane sile izdala direktivu o izvršenju strategijskog razvoja za napad na Jugoslaviju (-Poduhvat 25-) i dopunsko uputstvo o napadu na Grčku (-Marita-), Predviđena je koncentrična operacija sa prostora Celovec-Grac i iz okoline Nove Kanjiže (2. armija) i sa prostora oko Sofije (12. armija) opštim pravcem ka Beogradu. Određeni su opšti zadaci italijanskih, rumunskih, bugarskih i mađarskih snaga.

⚔️ 1. 4. 1941. U Beogradu otpočeli dvodnevni pregovori između šefa britanskog Generalštaba feldmaršala Džona Dila i predsednika vlade Kraljevine Jugoslavije Dušana Simovića radi sklapanja vojnog saveza. Nisu postignuti nikakvi rezultati.

⚔️ 1. 4. 1941. Otpravnik poslova SSSR-a u Beogradu Viktor Lebedjev predao predsedniku vlade Kraljevine Jugoslavije Dušanu Simoviću poruku da so u SSSR uputi delegacija radi sklapanja ugovora o uzajamnoj pomoći. To je bio odgovor na ponudu koju je Dušan Simović učinio Lebedjevu ranije.

⚔️ 6. 4. 1941. Nemačka avijacija otpočela vazdušne napade na Beograd, koji je još 3. aprila proglašen otvorenim gradom. Prvi napad, u tri talasa, uz učešće 234 bombardera i 120 lovaca, trajao je od 6,30 do 8 časova. Tokom dana su izvedena još tri napada. Tučeni su objekti: ž. st. električna centrala, bolnice, stambene četvrti i skloništa u parkovima. Do 8. aprila je od bombardovanja poginulo oko 12.000 lica. Porušene su 672 zgrade, jako je oštećena 1601 zgrada a delimično je oštećeno 6.829 zgrada.

⚔️ 7. 4. 1941. Jugoslovenski 6. lovački puk, braneći Beograd od napada nemačke avijacije, izgubio 13 aviona.

⚔️ 10. 4. 1941. U Zagrebu Politbiro CK KPJ održao sednicu na kojoj je analizirao situaciju stvorenu rasulom vojske i proglašenjem kvislinške NDH, Odlučeno da se nastavi otpor agresoru, a ako to postane nemoguće, usled sloma koji se nazirao, treba odlučno prići pripremi, organizaciji i vođenju oružanog ustanka protiv okupatora. Sedište Politbiroa CK KPJ premešta se u Beograd. Formiran Vojni komitet sa Josipom Brozom Titom na čelu. Ukazano je na značaj čuvanja organizacionog jedinstva KPJ. Postavljeni su zadaci: preduzeti sve mere da se izbegne hapšenje članova KPJ i sakupljati oružje. Veći deo članova CK poslat u Srbiju, Crnu Goru, Bosnu i Sloveniju da prenese te odluke.

⚔️ 12. 4. 1941. U Beograd ušlo izviđačko odeljenje iz nemačkog 41. motorizovanog korpusa sa pravca Pančeva. Tokom noći i jutra u grad ušli delovi 8, oklopne divizije sa pravca Zemuna i 11. oklopne divizije sa pravca Topole.

⚔️ 17. 4. 1941. U Beogradu, u Štabu nemačke 2. armije, potpisana bezuslovna kapitulacija jugoslovenske vojske (a stupila na snagu 18. aprila u 12,00 časova). Ovaj akt su potpisali predstavnici jugoslovenske oružane sile Aleksandar Cincar-Marković i general Radivoje Janković, predstavnik vrhovnog komandanta nemačke vojske armijski general fon Vajks i italijanski kraljevski izaslanik u Beogradu pukovnik Bonofati.

⚔️ 0. 5. 1941. Napredna omladina Beograda uputila proglas omladini da ne odlazi na rad u Nemačku. Proglas rasturen po ulicama Beograda.

⚔️ 0. 5. 1941. U svim rejonima Beograda formirana rejonska rukovodstva SKOJ-a.

⚔️ 0. 5. 1941. U Beogradu, u Kašikovićevoj ulici br. 19 obrazovana mesna partijska tehnika, koja svakodnevno izdaje vesti o stanju na frontu i o političkoj situaciji.

⚔️ 0. 5. 1941. U Beogradu, na Sajmištu (na levoj obali Save), nemačke okupacione vlasti obrazovale logor, u kome su kasnije ubile preko 40.000 Srba i Jevreja.

⚔️ 1. 5. 1941. U Beogradu obrazovan kvisiinški Savet komesara potčinjen nemačkom zapovedniku Srbije.

⚔️ 24. 5. 1941. U Beogradu nemačka Krajskomandantura objavila saop.štenje stanovništvu da će zbog nepokazivanja pažnje i poštovanja prema nemačkim oficirima i vojnicima ubuduće postupati sa svom strogošću.

⚔️ 30. 5. 1941. Generalni sekretar KPJ Josip Broz Tito uselio se u vilu porodice Nenadović na Dedinju (u Beogradu) odakle je borbom naroda Jugoslavije i KPJ rukovodio do 16. septembra, kada je otišao na slobodnu teritoriju zapadne Srbije.

⚔️ 0. 6. 1941. U Zemunu održano skojevsko savetovanje, kome su prisustvovali predstavnici CK SKOJ-a, PK SKOJ-a za Srbiju, MK SKOJ-a za Beograd i SK KPJ za Zemun. SKOJ u Zemunu je dobio zadatke u vezi sa pripremama za ustanak.

⚔️ 22. 6. 1941. U Beogradu, u Molerovoj ulici, održana sednica Politbiroa CK KPJ na kojoj su, povodom napada Nemačke na SSSR, razmatrane mere koje Partija mora preduzeti Rešeno je da CK KPJ i ostali centralni i pokrajinski komitet objave proglase sa pozivom na sveopšti narodni ustanak. Sednicom je rukovodio generalni sekretar KPJ Josip Broz Tito.

⚔️ 22. 6. 1941. Nemački vojni zapovednik Srbije naredio komesarskom ministru unutrašnjih poslova Milanu Aćimoviću da, prema ranijem sporazumu, u toku noći 22/23. juna pohapsi poznate komuniste Beograda, kao i sve učesnike španskog građanskog rata. Skrenuta je naročita pažnja i na gradove: Niš, Kragujevac, Užice, Čačak i rudnike Rtanj, Trepču i Bor.

⚔️ 23. 6. 1941. Lazar Koliševski član PK KPJ za Makedoniju, đo-šao u Beograd i Centralnom komitetu KPJ podneo izveštaj o stanju u Makedoniji i o oportunističkim i kontrarevolucionarnim stavovima sekretara PK KPJ za Makedoniju Metodija Šatorova Šarla i njegovih jednomišljenika.

⚔️ 23. 6. 1941. U Beogradu održan sastanak PK KPJ za Srbiju na kome su razrađeni konkretni zadaci oko organizovanja oružane borbe u Srbiji. Članovi PK i instruktori upućeni u razne krajeve Srbije da direktno prenesu odluke PK i na licu mesta preduzmu odgovarajuće mere.

⚔️ 23. 6. 1941. Formiran IV antikomunistički odsek Specijalne policije Uprave grada Beograda.

⚔️ 27. 6. 1941. U Beogradu održana sednica CK KPJ na kojoj je obrazovan GŠ NOP odreda Jugoslavije. Za komandanta GŠ je određen Josip Broz Tito.

⚔️ 0. 7. 1941. U Beogradu CK KPJ i GŠ NOP odreda Jugoslavije izradili plan za stvaranje veće slobodne teritorije u zapadnoj Srbiji, kao baze za uspešnije rukovođenje celokupnom oružanom borbom u Jugoslaviji.

⚔️ 0. 7. 1941. U Beogradu u Vršačkoj ulici (sada: ulica Đure Đakovića) br. 14, održan sastanak PK SKOJ-a za Srbiju na kome je raspravljano o učvršćivanju organizacija. Posle sastanka članovi otputovali u unutrašnjost.

⚔️ 1. 7. 1941. U Beogradu CK SKOJ-a održao sastanak na kome je, u vezi sa odlukom CK KPJ od 22. i 27. juna, rešio da omladini Jugoslavije uputi poziv na ortižanu borbu.

⚔️ 4. 7. 1941. U Beogradu, na sastanku Politbiroa CK KPJ, formiran GŠ NOP odreda za Srbiju. Time je prestao rad dotadašnjeg Vojnog komiteta.

⚔️ 4. 7. 1941. U Beogradu (u vili na Dedinju) održana istorijska sednica Politbiroa CK KPJ pod rukovodstvom generalnog sekretara KPJ Josipa Broza Tita, na kojoj je odlučeno: da se od sabotaže i diverzije pređe na opšti ustanak; da partizanski rat bude osnovna forma razvijanja ustanka; da ranije organizovane udarne grupe i veći broj komunista izađu na teren, obrazuju NOP odrede i otpočnu dejstva; da se u NOP odrede postave politički komesari kao predstavnici Partije i naroda; da se u pojedine pokrajine upute članovi CK KPJ sa izvanrednim ovlašćenjima u vezi sa organizacijom ustanka; da se pokrene organ GŠ NOP odreda Jugoslavije i narodima Jugoslavije uputi poziv na ustanak. Na sednici su razrađeni plan razvitka partizanskih operacija u Srbiji i plan stvaranja slobodne teritorije u njenom zapadnom delu. [Taj dan se praznuje kao Dan borca.]

⚔️ 5. 7. 1941. U Beogradu, zbog sabotaža, nemačke vlasti streljale 13 funkcionera NOP-a i Jevreja.

⚔️ 5. 7. 1941. U Beogradu formiran zloglasni logor na Banjici.

⚔️ 8. 7. 1941. U Beogradu nemačke vlasti streljale 10 pripadnika NOP-a i 3 Jevrejina zbog pronađenog eksploziva.

⚔️ 14. 7. 1941. Između ž. st. Ripanj i Ralja (kod Beograda) delovi Posavsko-kosmajskog NOP odreda prekinuli tt vezu.

⚔️ 16. 7. 1941. Delovi Posavsko-kosmajskog NOP odreda napali i razoružali žandarme u s. Stepojevcu (kod Lazarevca) i prekinuli tt veze sa Beogradom.

⚔️ 16. 7. 1941. Grupe ilegalaca zapalile nemačke garaže u Mileševskoj i Grobljanskoj ulici u Beogradu.

⚔️ 17. 7. 1941. U Beogradu nemačke vlasti streljale 16 lica zbog presecanja međugradskog telegrafskog kabla na teritoriji grada Beograda.

⚔️ 18. 7. 1941. U Beogradu, zbog sabotaže, nemačke vlasti streljale 28 članova KPJ i simpatizera NOP-a.

⚔️ 23. 7. 1941. U Beogradu uhapšeno 198 komunista i simpatizera NOP-a.

⚔️ 25. 7. 1941. Članovi udarnih grupa iz Beograda minirali železnički propust u Belom Potoku i zapalili pet nemačkih automobila u Beogradu.

⚔️ 27. 7. 1941. U Beogradu, na uglu Južnog bulevara i Đerdapske ulice prilikom pripremanja akcija za rušenje radio-stanice, uhapšen član Politbiroa CK KPJ Aleksandar Ranković Marko. U Gestapou zverski mučen i istog dana uveče prebačen u bolnicu u Vidinskoj ulici.

⚔️ 27. 7. 1941. U Beogradu, u Masarikovoj ulici br. 3, grupa aktivista zapalila nemačku radionicu za opravke, skladišta rezervnih delova i garažu nemačkog automobilskog parka 533. Uništeno (osim zalihe materijala, guma i goriva) 19 vojnih teretnih i putničkih automobila, a jako oštećeno 10 autobusa.

⚔️ 28. 7. 1941. Na putu Beograd-Smederevo skojevska udarna grupa iz Beograda pokidala tt linije.

⚔️ 28. 7. 1941. U Beogrdu nemačke vlasti streljale 122 pripadnika NOP-a i Jevreja kao odmazdu zbog paljenja nemačkih garaža u Beogradu.

⚔️ 29. 7. 1941. Partizani Beograda oslobodili Aleksandra Rankovića Marka, člana Politbiroa CK KPJ, iz pritvoreničkog odeljenja Očne klinike u Vidinskoj ulici. Po direktivi generalnog sekretara KPJ Josipa Broza Tita, spasavanje organizovali članovi PK KPJ za Srbiju Đuro Strugar i Cana Babović. Plan o rasporedu u bolnici dao Laza Grujić, student tehnike.

⚔️ 30. 7. 1941. Komandant okupirane Srbije naredio da grad Beograd plati 10 miliona dinara kao odmazdu zbog sabotaža i diverzija izvršenih u toku poslednjih dana.

⚔️ 1. 8. 1941. U Beogradu počeo rad nove štamparije CK KPJ, smeštene u kući na Banjičkom vencu br. 16.

⚔️ 1. 8. 1941. GŠ NOP odreda za Srbiju izdao građanima Beograda saopštenje o spasavanju člana Politbiroa KPJ Aleksandra Rankovića Marka.

⚔️ 3. 8. 1941. Grupa ilegalaca presekla tt linije u Beogradu i između Beograda i Makiša.

⚔️ 4. 8. 1941. Grupa ilegalaca iz Beograda presekla tt veze kod s. Mirijeva (blizu Beograda).

⚔️ 5. 8. 1941. Beogradski ilegalci razbacali po ulicama u Beogradu i drumovina u okolini, trokrake, 7 cm dugačke eksere za bušenje guma na vozilima.

⚔️ 7. 8. 1941. Na putu Beograd-Lazarevac delovi Kosmajskog NOP odreda iz zasede uništili jedan nemački automobil sa posadom.

⚔️ 8. 8. 1941. U Beogradu, u Zvečanskoj ulici, grupa ilegalaca zapalila vojnu kasarnu.

⚔️ 10. 8. 1941. GŠ NOP odreda Jugoslavije, čije je sedište bilo u Beogradu, izdao prvi broj Biltena. Bilten je štampan u štampariji CK KPJ na Banjičkom vencu br. 16.

⚔️ 17. 8. 1941. U Beogradu na Terazijama nemački vojnici obesili o električne stubove pet pripadnika NOP-a za odmazdu zbog napada na nemačka vojna lica i zbog sabotaže.

⚔️ 25. 8. 1941. Po ulicama Beograda rasturen proglas Rodoljubive omladine povodom vešanja pet rodoljuba na Terazijama. U proglasu se poziva omladina da još žešće i bespoštednije nastavi borbu protiv okupatora.

⚔️ 25. 8. 1941. U Beogradu streljan član rejonskog komiteta KPJ Nenad Parenta, narodni heroj.

⚔️ 29. 8. 1941. U Beogradu nemačke vlasti obrazovale vladu generala Milana Nedića sa zadatkom da, pod nadzorom Upravnog štaba vojnog zapovednika Srbije i Gestapoa, organizuje oružane snage i sa nemačkim jedinicama uguše ustanak u Srbiji.

⚔️ 31. 8. 1941. Politbiro CK KPJ, neobavešten o odluci Kominterne, na svojoj sednici u Beogradu doneo sledeće zaključke: da se CK BRP(k) uputi pismo povodom stanja u PK KPJ za Makedoniju; da se članovima KPJ u Makedoniji uputi otvoreno pismo sa pozivom na akcije; da se o stanju u Makedoniji obavesti Kominterna; da se u Makedoniju ponovo uputi poverenik CK KPJ Dragan Pavlović sa zadatkom da sprovede pomenuta pisma i da organizuje NOP odrede u Makedoniji. Osim toga je rešeno: da se sazove savetovanje GŠ NOP odreda Jugoslavije sa rukovodstvima iz svih pokrajina i da se istovremeno održi proširena sednica CK; da se obnovi izdavanje -Proletera- i preduzme niz mera u vezi s radom omladine i NO fronta.

⚔️ 3. 9. 1941. Udarna grupa, koja je dejstvovala oko -Cvetkove mehane- u Beogradu, ubila nemačkog vojnika. Za odmazdu, nemačke vlasti odmah streljale 50 komunista - talaca.

⚔️ 5. 9. 1941. U Beogradu, na sastanku između Milana Nedića i predstavnika Draže Mihailovića zaključen sporazum o zajedničkoj akciji radi uništenja partizana i -uspostavljanje reda i mira u zemlji-, o pomaganju stvaranja četničkih jedinica u Bosni i Crnoj Gori, o obostranoj izmeni predstavnika Nedićeve i Mihailovićeve komande, kao i o potrebi da se o tome sporazumu obavesti nemački zapovednik, kako ne bi dolazilo do sukoba između njih i četnika.

⚔️ 8. 9. 1941. U Beogradu predstavnici NOP-a i izaslanici četničke organizacije Draže Mihailovića vodili pregovore o mogućnostima zajedničke borbe protiv okupatora. Četnici su nastojali da partizane odvrate od akcije. Sporazum nije postignut i pregovori su prekinuti, s tim da se nastave na terenu.

⚔️ 8. 9. 1941. Delovi Pomoravskog NOP odreda napali ž. st. Bagrdan, uništili saobraćajna postrojenja i iz jedne kompozicije zaplenili robu koja je transportovana za Nemačku, a zatim praznu kompoziciju pustili ka Beogradu, usled čega je došlo do sudara sa kompozicijom koja je išla iz Beograda. Tom prilikom su nastradala dva vagona sa nemačkim vojnicima i veći broj Šiptara koji se nalazio u službi okupatora.

⚔️ 8. 9. 1941. Na ž. st. M. Ivanca (na pruzi Beograd-Požarevac) delovi Kosmajskog NOP odreda demolirali uređaje.

⚔️ 13. 9. 1941. Prugu Beograd-Obrenovac na nekoliko mesta porušili delovi Posavskog NOP odreda.

⚔️ 16. 9. 1941. Generalni sekretar KPJ i komandant GŠ NOP odreda Jugoslavije Josip Broz Tito, CK KPJ i GŠ NOP odreda Jugoslavije otišli iz Beograda na oslobođenu teritoriju zapadne Srbije da neposredno rukovode ustankom.

⚔️ 18. 9. 1941. Komandant GŠ NOP odreda Jugoslavije Josip Broz Tito stigao iz Beograda u s. Robaje (kod Valjeva), na slobodnu teritoriju zapadne Srbije.

⚔️ 18. 9. 1941. Članovi Politbiroa CK KPJ Aleksandar Ranković i Ivan Milutinović i sekretar CK SKOJ-a Ivo Lola Ribar napustili Beograd i stigli na slobodnu teritoriju.

⚔️ 19. 9. 1941. U Beograd, radi ugušenja ustanka u Srbiji, iz Grčke prebačen Štab 18. armijskog korpusa, sa generalom Bemeom na čelu, na koga je preneta sva izvršna vlast u Srbiji. Pod komandu 18. korpusa stavljena i Viša komanda za naročitu upotrebu 65. General Berne dobio naziv -opunomoćeni komandujući general u Srbiji-.

⚔️ 2. 10. 1941. Između Beograda i Obrenovca jedinice Posavskog NOP odreda napale delove nemačkog armijskog puka za vezu i ubile 21 vojnika. Za odmazdu, nemački vojni zapoveđnik u Srbiji naredio da se strelja 2100 zatvorenika iz koncentracionog logora u Šapcu i Beogradu.

⚔️ 3. 10. 1941. Kod D. Kapije (na putu Lazarevac-Beograd) delovi 1. šumadijskog NOP odreda napali nemački poterni odred (40-50 vojnika), 3 ubili, a ostali se razbežali. Za odmazdu, istog dana, Nemci zapalili 9 kuća.

⚔️ 3. 10. 1941. U Beogradu, posle zverskog mučenja, streljan sekretar MK KPJ i kandidat za člana CK KPJ Miloš Matijević Mrša.

⚔️ 5. 10. 1941. Delovi 2. bataljona Posavskog NOP odreda spalili opštinsku arhivu u s. Rušnju (kod Beograda) i na četiri mesta prekopali drum Železnik-Sremčica-Ripanj.

⚔️ 5. 10. 1941. Kod ž. stanica M. Ivanča, Ripanj i Resnik (kod Beograda) delovi Kosmajskog odreda oštetili prugu. 

⚔️ 6. 10. 1941. Između Železnika i Ostružnice (blizu Beograda) delovi Posavskog NOP odreda porušili železničku prugu u dužini 380 m, zbog čega se srušile 3 lokomotive i 9 putničkih i teretnih vagona.

⚔️ 11. 10. 1941. U okolini Beograda za odmazdu zbog pretpljenih gubitaka 2. oktobra na putu Beograd-Obrenovac, nemački vojnici završili trodnevno streljanje 449 ljudi.

⚔️ 13. 10. 1941. U rejonu Železnika (blizu Beograda) Posavski NOP odred porušio prugu, zbog čega se srušio nemački oklopni voz koji je dolazio iz Beograda.

⚔️ 17. 10. 1941. U Beogradu nemačke vlasti streljale 200 komunista i Jevreja zbog ubistva dva pripadnika nemačke oružane sile na ulicama Beograda.

⚔️ 19. 10. 1941. Generalni sekretar CK KPJ Josip Broz Tito uputio Pokrajinskom komitetu KPJ za Srbiju pismo u kome ukazuje na potrebu da se PK prebaci na oslobođenu teritoriju, bliže nekom NOP odredu, a da u Beogradu ostanu samo Mesni komiteti i Mesni odbor NOP-a; da se formira povereništvo PK za neoslobođenu teritoriju u jugoistočnoj Srbiji i da se na oslobođenoj teritoriji obrazuje agitprop-komisija.

⚔️ 0. 11. 1941. U Beogradu u zatvoru umorena Nadežda Purić, narodni heroj.

⚔️ 5. 11. 1941. U Beogradu nemačka policija i specijalna policija uhapsili oko 300 intelektualaca, pod izgovorom da su komunisti, masoni i anglofili, i kao taoce ih zatvorili u logor na Banjici.

⚔️ 0. 12. 1941. CK KPJ uputio pismo članovima PK KPJ za Srbiju, koji su se nalazili u Beogradu, upoznavši ih sa popunom PK, cn im nalaže: da u Beogradu stvore jak tehnički punkt za održavanje veze sa partijskim organizacijama i rukovodstvima u svim krajevima Jugoslavije; da iz Beograda šalju što više radnika u NOP odrede, a uz svaku grupu po 1-2 člana KPJ; da što više ojača i partijsku organizaciju u Beogradu.

⚔️ 0. 12. 1941. Između Beograda i aerodroma u Zemunu zemunski diverzanti pokidali tt linije.

⚔️ 17. 12. 1941. U Beogradu policija umorila člana PK KPJ za Srbiju i kandidata za člana CK KPJ Miloša Matijevića Mršu, narodnog heroja.

⚔️ 21. 12. 1941. U Rudom, odlukom CK KPJ i naredbom VŠ NOP odreda Jugoslavije, formirana 1. proleterska NOU brigada, u čiji sastav su ušli: po jedan partizanski bataljon Kragujevačkog, Kraljevačkog i Šumadijskog NOP odreda, Beogradski partizanski bataljon Posavskog NOP odreda, 1. crnogorski (lovćenski) i 2. crnogorski partizanski bataljon.

⚔️ 22. 12. 1941. Srpsko-sandžački, Čačanski i Beogradski partizanski bataljon izvršili neuspeo napad na neprijatelja u Sjenici i pretrpeli gubitke od preko 100 mrtvih, ranjenih i nestalih boraca.

⚔️ 0. 1. 1942. U Beogradu, u Požarevačkoj, Niskoj, Sredačkoj i Sinđelićevoj ulici, ilegalci izlepili proglas VŠ NOP odreda Jugoslavije.

Hronološki zapisi se učitavaju...