Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Grčka u drugom svetskom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 151 hronoloških zapisa, 48 dokumenata i 11 fotografija.

Događaji

⚔️ 14. 1. 1941. U Atini otpočeli dvodnevni razgovori između predstavnika vlade i generalštaba V. Britanije i predstavnika vlade i generalštaba Kraljevine Grčke o mogućnosti britanske pomoći Grčkoj u vezi sa predstojećim nemačkim napadom.

⚔️ 18. 1. 1941. Vlada Kraljevine Grčke saopštila vladi V. Britanije svoju odluku da britanske trupe primi tek pošto nemačke jedinice uđu u Bugarsku.

⚔️ 20. 1. 1941. U Berthtesgadenu (u Nemačkoj) vođa Trećeg Rajha Adolf Hitler, na sastanku sa predsednikom vlade Kraljevine Italije Benitom Musolinijem, saopštio odluku da pojača nemačke snage u Rumuniji, uđe u Bugarsku i napadne Grčku.

⚔️ 14. 2. 1941. U Salcburgu i Berhtesgadenu (u Nemačkoj) vođeni razgovori između vođe Trećeg Rajha Adolfa Hitlera i njegovog ministra inostranih poslova Joakima fon Ribentropa, sa predsednikom vlade Kraljevine Jugoslavije Dragišom Cvetkovićem i ministrom inostranih poslova Aleksandrom Cincar-Markovićem. Adolf Hitler je tražio da Jugoslavija pristupi Trojnom paktu. Dragiša Cvetković je obećao da će pokušati kod vlade V. Britanije da Grčka, Turska i Jugoslavija ostanu neutralne, a ako u tome ne uspe, vlada Kraljevine Jugoslavije će pristupiti Trojnom paktu. Zaključeno je da knez-namesnik Pavle Karađorđević dođe u posetu Hitleru.

⚔️ 20. 2. 1941. U Beogradu britanski poslanik Ronald Kembel saopštio knezu-namesniku Pavlu Karađordeviću da vlada V. Britanije želi da se vlade Jugoslavije, Grčke i Turske sporazumeju o zajedničkoj odbrani od nemačke agresije. On smatra da bi ta odbrana bila uspešna, a V. Britanija će sve učiniti da im pruži svaku pomoć.

⚔️ 3. 3. 1941. U Atini održana britansko-grčka konferencija na kojoj je usvojen odbrambeni plan u slučaju nemačkog napada na Grčku.

⚔️ 4. 3. 1941. Poslanik V. Britanije Ronald Kembel doputovao iz Atine u Beograd sa poverljivim pismom ministra inostranih poslova V. Britanije Antoni Idna knezu-namesniku Pavlu Karađorđeviću, u kome se vlada Kraljevine Jugoslavije poziva na odbrambeni savez.

⚔️ 6. 3. 1941. Otpočelo iskrcavanje britanskog ekspedicionog korpusa u Pirej i Volos (završeno do kraja. marta).

⚔️ 9. 3. 1941. U Atini održana konferencija predstavnika britanskog, grčkog i jugoslovenskog generalštaba: razmatrano pitanje zajedničke odbrane u slučaju nemačkog napada.

⚔️ 9. 3. 1941. Otpočela protivofanziva italijanskih snaga u Albaniji, na italijansko-grčkom frontu između r. Viose i r. Osumija. (Ta neuspela ofanziva se završila 25. marta stabilizacijom fronta.)

⚔️ 28. 3. 1941. U pomorskoj bici kod rta Matapana (u Grčkoj), između flotnih jedinica V. Britanije i Italije, italijanska llota pretrpela težak poraz.

⚔️ 30. 3. 1941. Nemačka Vrhovna komanda oružane sile izdala direktivu o izvršenju strategijskog razvoja za napad na Jugoslaviju (-Poduhvat 25-) i dopunsko uputstvo o napadu na Grčku (-Marita-), Predviđena je koncentrična operacija sa prostora Celovec-Grac i iz okoline Nove Kanjiže (2. armija) i sa prostora oko Sofije (12. armija) opštim pravcem ka Beogradu. Određeni su opšti zadaci italijanskih, rumunskih, bugarskih i mađarskih snaga.

⚔️ 0. 4. 1941. CK BRP(k) formirao komisiju, od 3 člana, sa zadatkom da uspostavi vezu sa organizacijama KP u Vardarskoj Makedoniji, Egejskoj Makedoniji i Trakiji i da ih -prisajedini- BRP(k). 

⚔️ 3. 4. 1941. Na ž.st. Kenali (u Grčkoj) vođeni pregovori između predstavnika jugoslovenskog, grčkog i britanskog generalštaba o sadejstvu u slučaju nemačkog napada. Postignut je samo načelan sporazum o preduzimanju zajedničke ofanzive prema Albaniji.

⚔️ 6. 4. 1941. Vlada Trećeg Rajha objavila rat Grčkoj, sa kojom je Italija već bila u ratnom stanju.

⚔️ 6. 4. 1941. Nemački i italijanski avioni sa teritorija svih susednih zemalja (sem Grčke) otpočeli snažno bombardovanje aerodroma, železničkih čvorova i drugih vojnih i javnih objekata i jedinica na celoj teritoriji Jugoslavije. Tokom dana je jugoslovenska avijacija izgubila 115 aparata (preko 25% ukupnih vazduhoplovnih snaga) - 77 na zemlji i 38 u vazduhu. Nemačka avijacija izgubila 21 avion.

⚔️ 7. 4. 1941. Jugoslovenska Vrhovna komanda, preko grčke Vrhovne komande, uputila zahtev da britanski avioni zaštite jugoslovenske jedinice u predelu Strumice, Štipa i Skoplja.

⚔️ 9. 4. 1941. Jedinice nemačke 2. oklopne divizije ušle u Solun, što je prouzrokovalo kapitulaciju grčke Istočno-makedonske armije.

⚔️ 27. 4. 1941. Delovi nemačke 6. brdske divizije ušli u Atinu.

⚔️ 30. 4. 1941. Nemačke trupe završile okupaciju Peloponeza, a time i cele Grčke, gde su zarobile oko 8.000 Britanaca i oko 1.500 Jugoslovena.

⚔️ 20. 5. 1941. Izvršen vazdušni desant nemačkih snaga na Krit, koji su branile grčke i britanske snage.

⚔️ 9. 6. 1941. Vođa Trećeg Rajha, Adolf Hitler, izdao direktivu br. 31, kojom se uspostavlja zapovednik oružane sile za Jugoistok, sa sedištem u Solunu. Za zapovednika je imenovan feldmaršal Vilhelm List, koji je bio direktno potćinjen Adolfu Hitleru, a imao je punu izvršnu vlast u oblastima na Balkanu koje su zaposele nemačke trupe.

⚔️ 12. 6. 1941. U Londonu, od strane vlada V. Britanije i njenih dominiona, predstavnika slobodne Francuske i izbegličke vlade Belgije, Holandije, Norveške, Luksemburga, Čehoslovačke, Grčke, Poljske i Jugoslavije, potpisana deklaracija o međusavezničkoj pomoći u borbi protiv agresora.

⚔️ 0. 8. 1941. Iz Grčke prebačen u Srbiju 3. bataljon nemačkog 433. pešadijskog puka, i 220. protivtenkovski divizion nemačke 164. pešadijske divizije kao pojačanje nemačkim trupama u Srbiji i kao pomoć u ugušenju ustanka.

⚔️ 0. 9. 1941. U Srbiju, za borbu protiv NOP-a, prebačen iz Grčke nemački 125. pešadijski puk.

⚔️ 19. 9. 1941. U Beograd, radi ugušenja ustanka u Srbiji, iz Grčke prebačen Štab 18. armijskog korpusa, sa generalom Bemeom na čelu, na koga je preneta sva izvršna vlast u Srbiji. Pod komandu 18. korpusa stavljena i Viša komanda za naročitu upotrebu 65. General Berne dobio naziv -opunomoćeni komandujući general u Srbiji-.

⚔️ 24. 9. 1941. U Londonu održana saveznička konferencija, na kojoj su predstavnici vlada Australije, Kanade, V. Britanije, Novog Zelanda, SSSR-a i Južnoafričke Unije i predstavnici izbegličkih vlada ČSR, Belgije, Grčke, Luksemburga, Holandije, Norveške, Poljske, Jugoslavije i Slobodne Francuske potpisali Atlantsku povelju i time se obavezali da će im ona poslužiti kao politički program za vreme rata [Velike kolonijalne sile, i pored toga što su svečano proklamovale principe Atlantske povelje, nisu želele da zavisnim i poluzavisnim narodima u okviru svojih imperija priznaju pravo na suverenitet i pravo na izbor oblika vladavine, kako je to bilo predviđeno 3. tačkom Atlantske povelje.].

⚔️ 0. 12. 1941. Nemački 125. pešadijski puk i 3. četa 220. protivtenkovskog bataljona prebačeni iz Srbije u Grčku.

⚔️ 15. 1. 1942. U Londonu potpisan nacrt tzv. Balkanske unije: sporazum između grčke i jugoslovenske izbegličke vlade o uzajamnoj ispomoći u borbi za obnovu monarhija i starog društvenog poretka.

⚔️ 23. 1. 1943. OK KPJ za Bitolj postavio partizanskoj četi -Jane Sanđanski- zadatak da se poveže sa grčkim partizanima radi sarađnie i zajedničkih dejstava.

⚔️ 10. 2. 1943. GŠ NOP odreda Makedonije naredio Bitoljsko-prespanskom NOP odredu -Damjan Gruev- da se poveže sa grčkim i albanskim partizanskim jedinicama radi saradnje, s tim da se manje zadržava u Albaniji, već da svoja dejstva više ispolji na teritoriji Prespe.

⚔️ 0. 3. 1943. Na kostursko-lerinsko područje (u Grčkoj) prebacio se Bitoljsko-prespanski NOP odred -Damjan Gruev-. Tu je razvio široku političku aktivnost među makedonskim stanovništvom, kome je objašnjavao cilj narodnooslobodilačke borbe i razotkrivao lažnu propagandu okupatora, koja je imala priličan uticaj u ovom kraju.

⚔️ 0. 4. 1943. U blizini Lerine (u Grčkoj) Bitoljsko-prespanski NOP odred -Damjan Gruev- povezao se sa grčkim partizanskim odredom -Vičo-. Na sastanku su odredili zajedničko rukovodstvo i utvrdili ciljeve i zadatke zajedničkog dejstva na lerinsko-kosturskom području.

⚔️ 26. 4. 1943. U s. Bufu (kod Lerina, u Grčkoj) Bitoljsko-prespanski NOP odred -Damjan Gruev- i grčki partizanski odred -Vičo- održali zbor na kome je o bratstvu oba naroda govoreno na grčkom i makedonskom jeziku.

⚔️ 27. 4. 1943. U Londonu otpočela dvodnevna sednica izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije, Razmotrivši svoj položaj i međunarodnu situaciju, vlada je rešila da do maksimuma razvija prijateljske odnose sa SAD i zaključi što povoljnije vojne i političke ugovore o posleratnoj pomoći i obnovi Kraljevine Jugoslavije; da vlada Vel. Britanije predloži vojni savez o uzajamnoj pomoći; da s vladom Grčke zaključi ugovor o uzajamnom potpomaganju u ratu i miru; da s vladom SSSR-a razvija prijateljske odnose. Takođe je odlučila da jednom deklaracijom zagarantuje demokratske tekovine i objavi da će Kraljevina Jugoslavija biti federacija Srba, Hrvata i Slovenaca pod centralnom vladom i dinastijom Karađorđevića.

⚔️ 30. 4. 1943. U s. Ermenskom (kod Lerina, u Grčkoj) Bitoljsko-prespanski NOP odred -Damjan Gruev- i grčki partizanski odred -Vičo- spalili opštinsku arhivu i održali miting na kome se govorilo na makedonskom i grčkom jeziku.

⚔️ 0. 5. 1943. U makedonskim selima: Neret, Lagen, Gorno i Dolno, Kotori i Ajtos i u šiptarskim selima Elovo i Bei. Kamen (kod Lerina, u Grčkoj) Bitoljsko-prespanski NOP odred -Damjan Gruev- i grčki partizanski odred -Vičo- održali vrlo uspešne političke mitinge na kojima je razobličavana neprijateljska propaganda i seljacima objašnjavan cilj NO borbe.

⚔️ 0. 5. 1943. Na pl. Kožufu (na grčko-jugoslovenskoj granici) formiran Đevđelijski NOP odred -Sava Mihajlov-, jačine oko 50 boraca.

⚔️ 2. 5. 1943. U s. Treji i s. Statici (kod Lerina, u Grčkoj) Bitoljsko-prespanski NOP odred -Damjan Gruev- i grčki partizanski odred -Vičo- razoružali mesne kontračetnike.

⚔️ 3. 5. 1943. U s. Turju (kod Lerina, u Grčkoj) Bitoljsko-prespanski NOP odred -Damjan Gruev- i grčki partizanski odred -Vičo- održali vrlo uspeo miting na kome su stanovništvu objašnjavani ciljevi NO borbe.

⚔️ 17. 5. 1943. U s. Neveski (kod Kostura, u Grčkoj) Bitoljsko-prespanski NOP odred -Damjan Gruev- i grčki partizanski odred -Vičo- održali vrlo uspeo politički zbor.

⚔️ 19. 5. 1943. U s. Prekopanoj (kod Kostura u Grčkoj) Bitoljsko-prespanski NOP odred -Damjan Gruev- i grčki partizanski odred -Vičo- održali politički zbor. Ovde se NOP odredu -Damjan Gruev- pridružilo 15 novih boraca iz okoline Bitolja i Prespe, koji su pobegli iz bugarske vojske.

⚔️ 20. 5. 1943. U s. Prekopanoj (kod Kostura, u Grčkoj), po naređenju GŠ NOV i PO za Makedoniju, formiran privremeni Štab 2. operativne zone NOV i PO Makedonije. Zona je obuhvatala teritoriju; južno od linije Debar - Kičevo - Brod - s. Bogomila i zapadno od žel. pruge s. Bogomila-Prilep-Bitolj.

⚔️ 22. 5. 1943. Predsednik vlade Kraljevine Italije Benito Musolini naredio guverneru Crne Gore Pirciju Biroliju da italijanske divizije uzmu učešća u operaciji -Švarc- (tzv. petoj neprijateljskoj ofanzivi), naglasivši da Italija ne može trpeti iza svojih leđa ustaničko područje u vreme kada se očekuje iskrcavanje anglo-američkih trupa u Grčkoj.

⚔️ 22. 5. 1943. U s. Prekopanoj (kod Kostura, u Grčkoj) formiran Bitoljski NOP odred -Goce Delčev- od ljudstva bitoljskog kraja, koje je izdvojeno iz NOP odreda -Damjan Gruev-. Dotadašnji Bitoljsko-prespanski NOP odred -Damjan Gruev- je dobio ime Prespansko-ohriđski NOP odred -Damjan Gruev-.

⚔️ 22. 5. 1943. Po naređenju GŠ NOV i PO za Makedoniju Prespansko-ohridski NOP odred -Damjan Gruev- odvojio se, u rejonu Kostura, od Bitoljskog NOP odreda -Goce Delčev- i grčkog partizanskog odreda -Vičo- radi odlaska za Prespu.

⚔️ 23. 5. 1943. U s. Bapčoru (kod Kostura, u Grčkoj) Bitoljski NOP odred -Goce Delčev- i grčki partizanski odred -Vičo- razoružali seosku kontračetu i održali vrlo uspeo politički zbor.

⚔️ 29. 5. 1943. U s. Višcnima (kod Kostura, u Grčkoj) Bitoljski NOP odred -Goce Delčev- i grčki partizanski odred -Vičo- razoružali kontračetu i zaplenili 12 pušaka i 1 puškomitraljez, a potom održali vrlo uspeo politički zbor.

⚔️ 31. 5. 1943. U s. Crnovenima (kod Kostura, u Grčkoj) Bitoljski NOP odred -Goce Dolčev- razoružao seosku kontračetu i održao politički zbor.

⚔️ 1. 6. 1943. U s. Crnovištu (kod Kostura, u Grčkoj) Bitoljski NOP odred -Goce Delčev- i grčki partizanski odred -Vičo- razoružali seosku kontračetu i održali miting sa seljacima, a potom se povukli na pl. Vičo.

⚔️ 11. 6. 1943. Bitoljski NOP odred -Goce Delčev-, po direktivi GŠ NOV i PO za Makedoniju, prešao iz Egejske Makedonije, gde je dotada dejstvovao, na našu teritoriju u rejonu s. Graešnice (kod Bitolja).

⚔️ 28. 6. 1943. U s. Rakovu (kod Lerina, u Grčkoj) Prespansko-ohridski NOP odred -Damjan Gruev- i Bitoljski NOP odred -Goce Delčev- razoružali 8 policajaca, zapalili opštinsku arhivu i održali uspeo miting.

⚔️ 0. 7. 1943. GŠ NOV i PO za Makedoniju uputio GŠ NOV Grčke pismo sa predlogom za sastanak obostranih predstavnika radi koordinacije dejstava.

⚔️ 16. 7. 1943. GŠ NOV i PO za Makedoniju uputio GŠ NOV Grčke patrolu s pismom u kome traži da se sastanu delegati radi dogovora i usklađivanja zajedničkih mera i dejstava na našoj i njihovoj teritoriji.

⚔️ 25. 7. 1943. Delegat CK KPJ i VŠ NOV i POJ Svetozar Vukmanović Tempo pismom obavestio CK KP Makedonije da je sa glavnim štabovima NOV Albanije i Grčke postignuta saglasnost o koordinaciji dejstava u borbi protiv okupatora i domaćih izdajnika.

⚔️ 8. 8. 1943. Delegat CK KPJ i VŠ NOV i POJ Svetozar Vukmanovic Tempo poslao CK KPJ pismeni izveštaj o stanju NOB-a na teritoriji Makedonije, jugoistočne Srbije i Kosmeta, kao i o stanju narodnooslobodilačkih pokreta u Albaniji i Grčkoj, sa posebnim osvrtom na pitanje koordinacije dejstava i saradnje sa oslobodilačkim pokretima Grčke, Albanije i Bugarske.

⚔️ 10. 8. 1943. Delegat CK KPJ Svetozar Vukmanović Tempo izvestio CK KPJ o načinu sprovođenja primljenih direktiva u Makedoniji, naglasivši da je obrazovan CK KPM, da se on, Tempo, povezao sa predstavnicima NOP-a Bugarske, Grčke i Albanije, kojima je preneo iskustva iz našeg NOR-a, i da je preduzeo mere za uzajamnu razmenu propagandnog materijala.

⚔️ 25. 8. 1943. U Beogradu počeo da funkcioniše novoobrazovani Štab nemačke grupe armija -F-, sa osnovnim zadatkom: uništiti NOVJ i obezbediti komunikacije preko Jugoslavije za Grčku.

⚔️ 0. 9. 1943. U Solunu održali sastanak politički komesar GŠ NOV i PO za Makedoniju i predstavnik CK KP Grčke, te postigli sporazum: o sadejstvu, saradnji i stalnoj vezi partizanskih jedinica u prigraničnom pojasu, o razmeni partijskog materijala, o izdavanju lista na makedonskom jeziku u Egejskoj Makedoniji o formiranju posebnih makedonskih jedinica od egejskih Makedonaca pod komandom GŠ Grčke itd. Međutim, CK KP Grčke nije odobrio ovaj sporazum.

⚔️ 26. 10. 1943. U s. Ostrovskom (kod Lerina, u Grčkoj) grupa boraca partizanskog bataljona -Stražo Pindžur- izvršila prepad na nemačku stražu kod žel. mosta, te ubila 2 i zarobila 7 vojnika i zaplenila 1 mitraljez, 1 automat i dosta municije i druge opreme.

⚔️ 28. 10. 1943. Delegat CK KPJ Svetozar Vukmanović Tempo izvestio generalnog sekretara KPJ Josipa Broza Tita da održava terensku vezu s centralnim komitetima komunističkih partija Bugarske i Grčke, da je privremeno prekinuta radio-veza s rukovodstvom NOP-a Albanije zbog toga što je u Albaniji propalo 11 radio-stanica i da su u Bugarskoj otpočele akcije malih partizanskih odreda.

⚔️ 29. 10. 1943. U nemačkoj Vrhovnoj komandi održan sastanak šefova vojnih štabova pod rukovodstvom Adolfa Hitlera, na kome je doneta odluka -o jedinstvenom vođenju borbe protiv komunizma na Jugoistoku, u prvom redu u Jugoslaviji, zatim u Grčkoj i Albaniji-.

⚔️ 0. 12. 1943. U s. Zborskom (Meglen, u Grčkoj) izašao prvi broj -Narodne borbe-, organa štaba 2. makedonske udarne brigade.

⚔️ 3. 12. 1943. Nemačko-balističke snage iz Kičeva, Debra i Struge preduzele koncentričan napad na slobodnu teritoriju Debarca s ciljem da unište partijsko i vojno rukovodstvo NOV i PO Makedonije i 1. makedonsko-kosovsku NOU brigadu i oslobode komunikacije koje iz zapadne Makedonije vode za Albaniju. Posle vrlo teških borbi u Debarcama, na kruševskom i resenskom području, 1. makedonsko-kosovska NOU brigada je sa CK KPM i GŠ NOV i PO za Makedoniju, prema ranije predviđenom planu, 5. decembra napustila slobodnu teritoriju i preduzela marš za Grčku.

⚔️ 5. 12. 1943. CK KPM, GŠ NOV i PO za Makedoniju i 1. makedonsko-kosovska NOU brigada preduzeli pokret iz Debarca, preko Prespe, Galičice, s. Bufa i Kajmakčalana, za Karadžou (u Grčkoj). Cilj im je bio: u jeku neprijateljskih ofanzivnih dejstava izvući jedinice i, prema ranije stvorenom planu, težište dejstava preneti na glavni komunikacijski pravac Solun-Skoplje, a odatle u centralni i istočni deo Makedonije.

⚔️ 6. 12. 1943. CK KPJ uputio GŠ NOV i PO za Makedoniju i delegatu CK KPJ i VŠ NOV i POJ Svetozaru Vukmanoviću Tempu direktivu u kojoj preporučuje političku saradnju i razmenu iskustava s narodnooslobodilačkim pokretima Albanije, Bugarske i Grčke.

⚔️ 11. 12. 1943. U s. Germanu (kod Lerina, u Grčkoj), u sastav 1. makedonsko-kosovske NOU brigade ušao i bataljon -Stevan Naumov-.

⚔️ 14. 12. 1943. Na Kajmakčalan stigla iz Debaraca 1. makedonsko-kosovska NOU brigada, te uhvatila vezu sa grčkim partizanima. Ovde je istog dana formiran bataljon (naziva se i četa) od vojnika Crvene armije koji su prebegli iz nemačkog zarobljeništva. Bataljon je krajem meseca ušao u sastav 1. makedonsko-kosovske NOU brigade.

⚔️ 18. 12. 1943. Deo CK KPM, GŠ NOV i PO za Makedoniju i 1. makedonsko-kosovska NOU brigada, posle 13-dnevnog marša iz rejona Debarca (zapadna Makedonija), stigli u s. Fuštane (u Grčkoj). Ovde je uspostavljena veza s jedinicama 3. operativne zone NOV i PO Makedonije.

⚔️ 19. 12. 1943. Na južnim padinama pl. Kožufa (u Grčkoj), po odluci CK KPM i GŠ NOV i PO za Makedoniju, od bugarskih vojnika koji su iz granične posade u Konjskom prišli jedinicama NOVJ i od onih koji su ranije prišli formiran bugarski partizanski bataljon -Hristo Botev-.

⚔️ 20. 12. 1943. U s. Fuštanima (Meglen, u Grčkoj), po naređenju GŠ NOV i PO za Makedoniju, formirana 2. makedonska NOU brigada, u čiji su sastav ušli: partizanski bataljon -Strašo Pindžur-, 2. bataljon 3. operativne zone NOV i PO Makedonije i bugarski partizanski bataljon -Hristo Botev-. Formiranjem ove brigade ukinut je Štab 3. operativne zone.

⚔️ 21. 12. 1943. U s. Fuštanima (Meglen, u Grčkoj) održano partijsko savetovanje kome su prisustvovali delegat CK KPJ (Svetozar Vukmanović Tempo), članovi CK KPM i GŠ, članovi KPJ iz 1. makedonsko-kosovske NOU i 2. makedonske NOU brigade i partijski radnici s terena. Na savetovanju je iscrpno analiziran razvoj partijske organizacije i NOB i postavljeni su zadaci u vezi s njenim daljim radom i s jačanjem NOP-a u svim krajevima Makedonije.

⚔️ 22. 12. 1943. U s. Fuštanima (Meglen, u Grčkoj), održan I kongres antifašističke omladine Makedonije (NOMSM). Prisustvovalo je 288 delegata iz svih krajeva Makedonije. Izabran je Glavni odbor NOMSM, doneta je rezolucija i postavljeni su zadaci za dalji rad omladinske organizacije.

⚔️ 23. 12. 1943. U s. Fuštanima (Meglen, u Grčkoj), po naređenju GŠ NOV i PO za Makedoniju, formirana Grupa bataljona od partizanskih bataljona -Stevan Naumov- i bugarskog partizanskog bataljona -Hristo Botev-. (Grupa je do 26. februara 1944, dejstvovala samostalno, pod neposrednom komandom GŠ, kada je bataljon -Stevan Naumov- ušao u sastav 3. makedonske NOU brigade; -Hristo Botev- je nešto kasnije otišao u Bugarsku.)

⚔️ 23. 12. 1943. Iz Meglena (u Grčkoj), po odluci GŠ NOV i PO za MaKedoniju, 1. makedonsko-kosovska NOU brigada, 2. makedonska NOU brigada i Grupa bataljona (-Stevan Naumov- i -Hristo Botev-) otpočeli ofanzivna dejstva na sektoru od Vardara do Mariova s ciljem da -čiste- prigranični pojas od neprijateljskih snaga i ometaju saobraćaj glavnim komunikacijama Solun-Skoplje.

⚔️ 0. 1. 1944. Na odseku Kajmakčalan - Pajak pl. nemačke i bugarske snage preduzele ofanzivna dejstva protiv 1. makedonsko-kosovske NOU brigade, 2. makedonske NOU brigade i Grupe partizanskih bataljona (-Stevan Naumov- i -Hristo Botev-), Pretrpevši gubitke a ne postigavši planirani cilj, bugarske jedinice su u s. Notiju (u Meglenu, u Grčkoj) za odmazdu, streljali 46 seljaka.

⚔️ 5. 1. 1944. Kod sela Notija, O.šina i Livada (na južnim padinama pl. Pajak, u Grčkoj) 2. makedonsku NOU brigadu napale nemačke snage koje su preduzele ofanzivna dejstva s ciljem da ovu teritoriju očiste od partizanskih jedinica i obezbede prugu Solun-Skoplje. Pod jakim pritiskom neprijatelja deo snaga 2. brigade se povukao ka s. Zborskom (u Meglenu, u Grčkoj) a drugi deo ka Kavadarcima.

⚔️ 8. 1. 1944. U s. Fuštanima (u Grčkoj) 1. makedonsko-kosovska NOU brigada izvršila noćni prepad na nemačke vojnike smeštene u školi. Iznenadnom vatrom iz automatskog oružja ona je neprijatelju nanela vrlo velike gubitke (prema nepotpunim podacima: oko 100 mrtvih i ranjenih). Brigada je imala 6 poginulih boraca među kojima i zamenik komandira čete Slobodan Surčević Boro i desetar Vlado Raičević, narodni heroji.

⚔️ 9. 1. 1944. Bugarski sreski upravitelj iz Prilepa tražio od bitoljskog oblasnog direktora da preduzme mere radi zatvaranja granice prema Grčkoj i da pojača policijske snage u srezu kako bi se spreeilo prebacivanje snaga NOVJ iz Karadžoe (u Grčkoj) u Mariovo i na taj način obezbedila teritorija sreza.

⚔️ 10. 1. 1944. U Sofiji održan sastanak predstavnika bugarske Vrhovne komande i predstavnika nemačkih snaga u Grčkoj radi preciziranja zajedničkih ofanzivnih dejstava protiv jedinica NOVJ i grčkih partizanskih snaga na području Karadžoa - pl. Pajak. Postignuta je saglasnost da, pored nemačkih snaga iz Soluna i Vodena, u ovim dejstvima učestvuju: 54. pešadijski puk bugarske 15. pešadijske divizije, 56. puk bugarske 14. pešadijske divizije i jedan bataljon 48. pešadijskog puka bugarske 17. pešadijske divizije.

⚔️ 11. 1. 1944. Kod s. Ošina (u Grčkoj) Grupa partizanskih bataljona (bataljoni -Stevan Naumov- i -Hristo Botev-) iz zasede razbila nemačku kolonu koja je dolazila sa pravca s. Livade (u Meglenu, u Grčkoj). Poginulo je 15 a zarobljeno 13 neprijateljskih vojnika. Zaplenjen je jedan minobacač, četiri p. mitraljeza, veći broj pušaka i drugi ratni materijal i oprema.

⚔️ 17. 1. 1944. Nemačke jedinice iz Soluna i Vođena i bugarske snage (54. pešadijski puk 15. pešadijske divizije, 56. pešadijski puk 14. pešadijske divizije i jedan bataljon 48. pešadijskog puka 17. pešadijske divizije) otpočele ofanzivna dejstva protiv jedinica NOVJ i grčkih partizanskih snaga na području Karadžoa - pl. Pajak s ciljem da ih odbace sa ove prostorije, da onemoguće njihova dejstva na komunikacijskoj magistrali Solun-Skoplje i, po mogućstvu, da ih unište.

⚔️ 18. 1. 1944. Kod s. Langadija i s. Periklija (u Meglenu, u Grčkoj) Grupa partizanskih bataljona (-Stevan Naumov- i -Hristo Botev-) i jedan bataljon 1. makedonsko-kosovske NOU brigade vodili desetočasovnu žestoku borbu protiv ojačanog bugarskog 56. pešadijskog puka, koji je nastupao spravca s. Konjskog. Ta sela su triput prelazila iz ruke u ruku. Bataljoni NOVJ zaplenili su veću količinu ratne opreme i neprijatelju naneli osetne gubitke.

⚔️ 18. 1. 1944. Kod s. Tušina (u Meglenu, u Grčkoj) đva bataljona 2. makedonske NOU brigade i jedan bataljon 1. makedonsko-kosovske NOU brigade napali iz zasede nemačku kolonu koja se iz s. Fuštana kretala pravcem s. Noti - s. Tušin. Poginula su 123 nemačka vojnika a zaplenjeno je: 8 p. mitraljeza, 6 automata, dosta pušaka, 1 radio-stanica i druga ratna oprema. Druga brigada je imala 3 poginula i 1 ranjenog borca.

⚔️ 18. 1. 1944. Posle borbi kod s. Tušina, s. Langađije i s. PerikJije (u Meglenu, u Grčkoj) 1. makedonsko-kosovska NOU brigada, 2. makedonska NOU brigada i Grupa partizanskih bataljona (-Stevan Naumov- i -Hristo Botev-), po naređenju GŠ NOV i PO za Makedoniju, zbog pristizanja nemačkih pojačanja, povukli se ka južnim padinama pl. Kožufa, severozapadno od s. Tušina. Neprijatelj je posle toga zaposeo skoro sva sela u Karadžoi.

⚔️ 31. 1. 1944. Odlukom CK KPM i GŠ NOV i PO za Makedoniju, s teritorije Grčke (pl. Kožuf) otpočeo tzv. februarski pohod jedinica NOVJ. Za Azot i Poreče je krenula 1. makedonsko-kosovska NOU brigada, za Tikveš je krenula 2. makedonska NOU brigada, a u rejon Kumanova su krenuli Grupa partizanskih bataljona (-Stevan Naumov- i -Hristo Botev-) i deo CK KPM sa GŠ i Inicijativnim odborom za sazivanje ASNOM-a. Cilj pohoda je bio razgaranje ustanka i u ovim krajevima.

⚔️ 7. 2. 1944. Na Oreškoj čuki (kod s. Bogcmile, blizu Titovog Velesa) 1. makedonsko-kosovska NOU brigada celoga dana vodila žestoku borbu u okruženju protiv jakih bugarskih snaga prilepskog i veleškog garnizona, kojima su stalno, kamionima i vozom, pristizala pojačanja. Brigada je ipak zadržala položaje, nanevši neprijatelju osetne gubitke. Pošto je neprijatelj blokirao sva okolna sela, a visoki sneg onemogućavao dalji pokret ka severozapadu, Štab brigade je odlučio da svoje jedinice vrati u Karadžou (u Grčkoj). Brigada se uveče, veštim manevrom, probila iz okruženja i u toku noći, uz put razbijajući neprijateljske zasede, izbila u s. Mokreni i s. Oreov Dol (kod Titovog Velesa). Prema nepotpunim podacima neprijatelj je imao ako 80 poginulih i ranjenih.

⚔️ 8. 2. 1944. U s. Amaranti (blizu Dojrana, u Grčkoj) CK KPM održao prošireni sastanak kome su prisustvovali: rukovodioci Grupe partizanskih bataljona (-Stevan Naumov- i -Hristo Botev-) i GŠ NOV i PO za Makedoniju. Na sastanku su proanalizirana iskustva u borbama koje su vođene u rejonu pl. Kožufa, Karadžoe i pl. Pajaka i doneti su zaključci u vezi sa daljim radom jedinica u februarskom pohodu.

⚔️ 10. 2. 1944. U s. Šugovu (u podnožju pl. Belasice, u Grčkoj) GŠ NOV i PO za Makedoniju dao uputstva rukovodiocima Grupe partizanskih bataljona (-Stevan Naumov- i -Hristo Botev-): o pravcu kretanja jedinica kroz istočnu Makedoniju, o načinu borbe i o samostalnim dejstvima u slučaju da neka jedinica bude otcepljena na maršu, s obzirom na dubok sneg, nevreme i moguće intervencije jačih neprijateljskih snaga.

⚔️ 11. 2. 1944. Jugoistočno od s. Gališta (kod Kavadaraca), pri velikoj mećavi, 1. makedonsko-kosovska NOU brigada, na maršu za Karadžou (u Grčkoj), pregazila Crnu reku. Prethodno je razbila bugarske slabije delove.

⚔️ 12. 2. 1944. Pregazivši Crnu reku, 1. makedonsko-kosovska NOU brigada produžila, po mećavi, velikom snegu i niskoj temperaturi, pokret preko s. Klinova i Đurovog kamena za Karadžou (u Grčkoj). Za vreme toga marša su se smrzla 3 borca a promrzlo je 26 boraca.

⚔️ 14. 2. 1944. Posle 45 časova neprekidnog marša 1. makedonsko-kosovska NOU brigada izbila u s. Bahovo (u Karadžoji, u Grčkoj). Time je završila svoj. februarski pohod prešavši 260 km. U tom pohodu ona je 14 dana, neprekidno, vodila borbu protiv mnogo nadmoćnijih neprijateljskih snaga, probijajući se kroz mećavu i visok sneg, na vrlo niskoj temperaturi, bez hrane, slabo odevena. Uprkos tome, ona je uspela ne samo da sačuva živu silu nego i da, vezujući za sebe jake bugarske snage, olakša pokret Grupe partizanskih bataljona (-Stevan Naumov- i -Hristo Botev-), CK KPM i GŠ NOV i PO za Makedoniju, kroz istočnu Makedoniju u rejon Kumanova, Za ispoljenu hrabrost i čvrstinu brigada je pohvaljena pismenom naredbom od GŠ NOV i PO za Makedoniju.

⚔️ 24. 2. 1944. CK KPJ uputio telegram Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ u vezi sa održavanjem II omladinskog kongresa; kongres će se održati sredinom. aprila; iz Crne Gore će doći 40 delegata, iz Srbije 30, iz Makedonije 20, iz Sandžaka 15, s Kosova i Metohije 15, doći će omladinske delegacije iz Albanije, Grčke i Bugarske; sve delegacije se prikupljaju u Crnoj Gori, kod Štaba 2. udarnog korpusa NOVJ; o svemu ovome obavestiti zainteresovana rukovodstva. Ujedno se ističe da politodel koji se nalazi u Južnomoravskoj NO brigadi ostaje na radu u njoj.

⚔️ 24. 2. 1944. Na visu Perenu (blizu Kumanova) Grupa partizanskih bataljona (-Stevan Naumov- i -Hristo Botev-), u svom pokretu ka rejonu Kumanova, razbila grupu četnika koja im je pripremila zasedu a potom izbila na pl. Kozjak. Tako su deo CK KPM i GŠ NOV i PO za Makedoniju, delegati za I zasedanje ASNOM-a i bataljoni -Stevan Naumov- i -Hristo Botev-, posle 25 dana napornog marša, prešavši 440 km po visokom snegu i mećavi, od Karadžoe (u Grčkoj) preko planinskih mesta Belasice, Ograždena, Plačkovice i Osogova, stigli na pl. Kozjak (kod Kumanova).

⚔️ 0. 3. 1944. U Grčkoj, od Jugoslovena prebeglih iz nemačkog logora koji se nalazio u blizini Soluna, formiran Jugoslovenski partizanski odred. Odred je krajem decembra 1944. imao 169 boraca.

⚔️ 12. 4. 1944. U s. Tresinu (u Grčkoj) formiran Strumičko-đevđelijski (ili Plačkovički) NOP odred, sa zadatkom da dejstvuje na strumičko-đevđelijskom terenu.

⚔️ 12. 4. 1944. Iz s. D. Radova (u Karadžoi, u Grčkoj), preko grčko-albanske teritorije, 1. makedonsko-kosovska NOU brigada krenula za Debarca.

⚔️ 19. 4. 1944. U s. Turju (u Karadžoji, u Grčkoj) 1. makedonsko-kosovska NOU brigada podeljena u dve grupe bataljona (makedonsku i kosovsku grupu). Štab brigade je i dalje, sve do formiranja posebnih brigada, komandovao obema grupama.

⚔️ 2. 5. 1944. Antifašistički komitet sovjetske omladine, Međunarodni omladinski savez V. Britanije, predsednik Unije svegrčke omladinske organizacije i Centralni komitet bugarske omladine uputili pozdravne telegrame II kongresu Ujedinjenog saveza antifašističke omladine Jugoslavije.

⚔️ 5. 5. 1944. Ministar spoljnih poslova vlade V. Britanije Antoni Idn ponudio ambasadoru SSSR-a u Londonu plan o podeli interesnih sfera: -Rumunija da dođe pod uticaj sovjetske vlade a Grčka pod uticaj Ujedinjenog kraljevstva-.

loading

Hronološki zapisi se učitavaju...

Dokumenti

📜 Predlog načelnika Štaba Vrhovne komande nemačke oružane sile od 28 marta 1941 god. za koordinaciju nemačko-italijanskih operacija protiv Jugoslavije i Grčke

📜 Obaveštenje Generalštaba italijanske kraljevske vojske od 6 aprila 1941 god. da će sa početkom nemačkih operacija protiv Jugoslavije i Grčke otpočeti i italijanske vazdušne i pomorske operacije

📜 Jutarnji izveštaj Komande Dvanaeste nemačke armije od 6 aprila 1941 god. Vrhovnoj komandi suvozemne vojske o momentu napada na Jugoslaviju i Grčku, postizanju punog iznenađenja i dobrih uspeha

📜 Izveštaj Generalštaba Komande kopnene vojske od 30. aprila 1941. Vrhovnoj komandi Vermahta o pokretima 2. armije na teritoriji Jugoslavije i o zarobljavanju jugoslovenskih vojnika u Grčkoj

📜 Zahtev Komandnog štaba komandanta Srbije od 1. oktobra 1941. Štabu 18. armijskog korpusa da bugarske trupe pojačaju železničke straže na prugama Niš — Solun i Niš — Sofija

📜 Pismo Bitoljskog okružnog komiteta KPJ partizanskoj četi Jane Sandanski od 23. januara 1943. god. o političkoj situaciji i potrebi saradnje sa grčkim partizanima

📜 Naređenje Glavnog štaba Makedonije od 10 februara 1943. god. partizanskoj četi Jane Sandanski o stvaranju baze za zimovanje i potrebi povezivanja sa grčkim i albanskim partizanima

📜 Naređenje komandanta oružanih snaga na Jugoistoku od 1. maja 1942. potčinjenim komandama za organizaciju komandovanja i uprave na Jugoistoku

📜 Zabeleška načelnika Štaba komandujućeg generala i komandanta u Srbiji od 20. maja 1942. s vojnog savetovanja u Solunu o vojno-političkoj situaciji i merama koje treba preduzeti u NDH, Srbiji i Crnoj Gori

📜 Izveštaj komandanta odreda Damjan Grujev od 18. juna 1943. god. Glavnom štabu NOV i PO Makedonije o akcijama izvedenim na grčkoj teritoriji

📜 Pismo Glavnog štaba NOV i PO Makedonije od 16. jula 1943. god. Štabu partizanskih jedinica Egejske Makedonije

📜 Izveštaj Svetozara Vukmanovića-Tempa od 8. avgusta 1943. god. CK KPJ o stanju u Makedoniji, na Kosmetu, Jugoistočnoj Srbiji, Albaniji i Grčkoj

📜 Izveštaj političkog komesara Druge operativne zone od 20. avgusta 1943. god. Glavnom štabu NOV i PO Makedonije o vojnopolitičkoj aktivnosti odreda Damjan Grujev u Egejskoj Makedoniji i uspostavljanju uske saradnje sa grčkim Lerinskim partizanskim odredom Vičo

📜 Pnsmo Glavnog štaba NOV i PO Makedonije od 24. avgusta 1943. god. Glavnom štabu NOV Grčke kojim se traži obaveštenje o patroli poslatoj za povezivanje sa Tempom

📜 Zahtev predsedništva izbegličke jugoslovenske vlade od 25. septembra 1942. Draži Mihailoviću za izvođenje sabotaža na komunikacijama ka Solunu

📜 Izvještaj štaba Treće krajiške NOU brigade od 2 oktobra 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o prodoru neprijatelja u Sanicu i borbama na putu između Grčke Gradine i Bunareva

📜 Izveštaj komandanta oružanih snaga na Jugoistoku od 25. oktobra 1942. Komandi kopnene vojske o brojnom stanju potčinjenih jedinica i komandi po rodovima i specijalnostima na teritoriji Srbije, NDH i Grčke

📜 Obaveštenje britanskog pukovnika Bejlija od 3. marta 1943. Draži Mihailoviću o poruci pukovnika Zervasa

📜 Zabeleška o razgovoru načelnika Vrhovne komande sa komandantom trupa u Grčkoj od 14. marta 1943. povodom situacije na Balkanu i potrebe da se formira jedinstvena Operativna komanda za Albaniju, Crnu Goru i Grčku

📜 Obaveštenje delegata CK KPJ Svetozara Vukmanovića-Tempa od juna 1943. god. CK KPM o postignutom sporazumu za saradnju sa grčkim i albanskim partizanima i načinu ostvarenja te saradnje

📜 Zabeleška pukovnika Grinjola o razgovoru guvernera Crne Gore Pircija Birolija 2. juna 1943. u Solunu sa nemačkim komandantom Jugoistoka generalom Lerom povodom saradnje nemačkih i italijanskih jedinica u operaciji Švarc

📜 Telegram Operativnog odeljenja Komande 2. armije od 4. juna 1943. Generalštabu KoV o rezultatima razgovora u Solunu između nemačkog generala Lera i guvernera Crne Gore Pircija Birolija

📜 Izvod iz mesečnog izveštaja komandanta Jugoistoka od 19. jula 1943. Komandi Kopnene vojske o vojno-političkoj situaciji na Jugoistoku s procenom mogućnosti odbrane Balkana u slučaju savezničkog iskrcavanja

📜 Pismo Svetozara Vukmanovića Tempa od 25. jula 1943. Centralnom komitetu KP Makedonije o potrebi uspostavljanja saradnje između Glavnog štaba NOV i PO Makedonije i glavnih štabova NOV i PO Grčke i Albanije u borbi protiv okupatora

📜 Izveštaj Svetozara Vukmanovića Tempa od 8. avgusta 1943. Centralnom komitetu KPJ o vojno-političkoj situaciji u jugoistočnoj Srbiji, Makedoniji, na Kosovu i Metohiji, u Grčkoj i Albaniji

📜 Obaveštenje Svetozara Vukmanovića Tempa od 25. oktobra 1943. vrhovnom komandantu NOV i POJ drugu Titu o kontaktima s delegatima narodnooslobodilačkih pokreta Bugarske, Albanije i Grčke i o prisustvu jakih nemačkih snaga u Albaniji i Grčkoj

📜 Pismo prilepskog sreskog upravntelja od 9. januara 1944. god. bitoljskom oblasnom direktoru o zatvaranju granice prema Grčkoj i pojačanju policiskih snaga u srezu

📜 Zahtev Centralnog komiteta KPJ od 24. februara 1944. štabu 2. korpusa NOVJ da za Drugi kongres USAOJ-a organizuje prikupljanje delegata iz istočnih krajeva Jugoslavije i delegacija iz Albanije, Grčke i Bugarske

📜 Odgovor predsednika NKOJ-a maršala Jugoslavije Josipa Broza Tita od 6. aprila 1944. Političkom komitetu oslobođenja Grčke

📜 Izveštaj Komande Abvera 111 pri komandantu Jugoistoka od 27. aprila 1944. odseku Abvera Obaveštajnog odeljenja komandanta Jugoistoka o zadacima i stanju u Komandi i potčinjenim trupovima

📜 Izveštaj resenskog sreskog upravitelja od 30. aprila 1944. god ministru unutrašnjih poslova bugarske vlade o stanju u srezu i prelasku grupe makedonskih i kosovskih bataljona iz Egejske u Zapadnu Makedoniju

📜 Naređenje Štaba Sedme crnogorske NOU brigade od 14 maja 1944 god. Štabu Drugog i Četvrtog bataljona za razbijanje četničke grupe na prostoru Dobre Vode - Skrivača - Grčki Do

📜 Poruka delegata Vrhovnog štaba NOV i POJ Svetozara Vukmanovića Tempa od 4. juna 1944. komandantu Glavnog štaba NOV i PO Makedonije Mihailu Apostolskom o pružanju pomoći u oružju i municiji najbližim jedinicama grčkih partizanskih odreda

📜 Direktiva Glavnog štaba NOV i PO Makedonije od 17. juna 1944. god. svim političkim radnicima Makedonije koji prelaze na teritoriju Egejske Makedonije

📜 Izveštaj Kira Georgijevskog od 19. juna 1944. god. Dobrivoju Radosavljeviću o stanju u Egejskoj Makedoniji i stavu pretstavnika ELAS-a prema makedonskom stanovništvu

📜 Zajednički izveštaj delegata Centralnog komiteta KPJ Svetozara Vukmanovića Tempa i instruktora Centralnog komiteta KPJ pri Centralnom komitetu KP Makedonije Dobrivoja Radosavljevića Ljuba od 4. avgusta 1944. Centralnom komitetu KPJ o razlozima sukoba sa grčkim partizanima u kosturskom kraju

📜 Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 5. avgusta 1944. Glavnom štabu NOV i PO Makedonije da izvesti u koji grad su jedinice Glavnog štaba upadale u sadejstvu s jedinicama grčke oslobodilačke vojske

📜 Izveštaj komandanta Jugoistoka od 9. avgusta 1944. Vrhovnoj komandi Vermahta o vojno-političkoj situaciji na Jugoistoku

📜 Izvod iz izveštaja sekretara Drugog oblasnog komiteta KPM Blagoja Talevskog od 19. avgusta 1944. god. Centralnom komitetu KPM o aktivnosti rukovodstva VMRO u Bitoljskoj oblasti i Egejskoj Makedoniji

📜 Direktiva Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 11. septembra 1944. svim neposredno potčinjenim štabovima i jedinicama za rušenje komunikacija i sprečavanje povlačenja Grupe armija E iz Grčke i Albanije

📜 Izveštaj komandanta Jugoistoka od 20. septembra 1944. načelniku Operativnog štaba Vermahta o situaciji na području Jugoistoka i oceni jedinica NOV i POJ

📜 Izveštaj komandanta Grupe armija »E« od 26. oktobra 1944. komandantu Jugoistoka o situaciji na komunikaciji Kraljevo — Čačak—Užice i pokretima 91. armijskog korpusa preko makedonsko-grčke granice

📜 Naređenje Glavnog štaba NOV i PO Makedonije od 26. oktobra 1944. god. štabu Drugog korpusa NOV i PO Makedonije o pružanju materijalne i sanitetske pomoći partizanskim snagama Egejske Makedonije

📜 Izveštaj Komande 34. armijskog korpusa od 2. novembra 1944. Komandi Grupe armija »E« o osujećenju pokušaja prolaska četnika iz Srbije kroz Albaniju prema Grčkoj i njihovim sadašnjim pokretima u pravcu Čajniča

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 3. novembra 1944. Glavnom štabu NOV i PO Makedonije za razvijanje maksimalne aktivnosti protiv zaostalih nemačkih snaga, zauzimanje gradova i obezbeđenje graničnog pojasa prema Grčkoj

📜 Izvod iz knjige cirkularnih depeša štaba Draže Mihailovića od 4. jula do 7. novembra 1944. godine

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 12. decembra 1944. Glavnom štabu NOV i PO Makedonije o zabrani povratka grčkih partizanskih jedinica iz Makedonije u Grčku

📜 Izveštaj Komande Grupe armija »E« od 19. decembra 1944. komandantu Jugoistoka o stanju i reorganizaciji potčinjenih jedinica

Fotografije

Povezane odrednice

Vrhovni štab NOVJ Armijska grupa E Prilep USAOJ Bitoljski partizanski odred "Goce Delčev" Britanija i Jugoslavija Adolf Hitler Borbe u Crnoj Gori 1944. Četnici u drugom svetskom ratu Maximilian von Weichs Slobodne teritorije u oslobodilačkom ratu Borbe u Hrvatskoj 1944. Vlada Sovjetskog Saveza Kičevo Vermaht u Jugoslaviji Kavadarci Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije (NKOJ) Skoplje Borbe u Crnoj Gori 1943. Avijacija u oslobodilačkom ratu Mađarska u drugom svetskom ratu Winston Churchill Vlada Velike Britanije Omladina u ratu Gevgelija Operacija Schwarz Grčki partizani SAD i Jugoslavija Zarobljenici u ratu Borbe u Bosni i Hercegovini 1942. Izbeglička vlada Kraljevine Jugoslavije Bitola Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu Politički komesari u NOR-u Bugarska u drugom svetskom ratu Partizanski odred "Damjan Gruev" Borbe u Makedoniji 1943. Dragoljub Draža Mihailović Ustanak u Srbiji 1941. 2. udarni korpus NOVJ Bitka za Srbiju Beograd Diverzije u oslobodilačkom ratu Svetozar Vukmanović Tempo Februarski pohod Alexander Löhr Crvena armija 2. makedonska udarna brigada Borbe u Makedoniji 1944. Mihajlo Apostolski Vojni puč 27. marta Centralni komitet KPJ 1. makedonsko-kosovska udarna brigada Strumica Borbe u Srbiji 1944. Pirzio Biroli Albanski partizani Benito Mussolini Zasede u oslobodilačkom ratu Italija u drugom svetskom ratu Dobrivoje Radosavljević 1. vojvođanska udarna brigada Aprilski rat Glavni štab Makedonije Rumunija u drugom svetskom ratu Komandant Jugoistoka Veles Kumanovo 51. makedonska divizija NOVJ Komunistička partija Makedonije Josip Broz Tito 3. makedonska udarna brigada SSSR i Jugoslavija Albanija u drugom svetskom ratu Vrhovna komanda Vermahta