Bitka za Srbiju

⚔️ 0. 8. 1944. Od boraca s teritorije studeničkog, deževskog i kosovskomitrovičkog sreza ponova formiran Ibarski NOP odred.

⚔️ 0. 8. 1944. Na pl. Kukavici Štab 24. divizije NOVJ formirao Oruglički NOP odred sa zadatkom da na području Vranja i Vladičinog Hana mobilise ljudstvo za jedinice NOVJ, čisti teritoriju od zaostalih neprijateljskih vojnika i pomaže učvršćivanje NO vlasti.

⚔️ 0. 8. 1944. Na istočnim padinama Maglen-planine (kod Knjaževca) Timočki i Niški NOP odred sukobili se sa oko 600 vojnika SDK iz zaječarskog garnizona. Ubijeno je i ranjeno oko 30 neprijateljskih vojnika. Gubici NOP odreda: 6 poginulih i 23 ranjena borca.

⚔️ 0. 8. 1944. Na osnovu naredbe Glavnog štaba NOV i PO za Vojvodinu od 22. jula, izvršena reorganizacija 1. i 2. sremskog NOP odreda: od dotadašnjeg 1. bataljona 1. sremskog NOP odreda i novih boraca ponovo formiran Fruškogorski NOP odred, od 2. i 3. bataljona 1. sremskog NOP odreda i novih boraca formiran Posavski NOP odred, a od dotadašnjeg 2. sremskog NOP odreda formiran Bosutski NOP odred.

⚔️ 0. 8. 1944. Na osnovu naredbe Glavnog štaba NOV i PO za Vojvodinu od 22. jula, formiran Štab sremske operativne zone, Štab banatske operativne zone i Štab bačko-baranjske operativne zone.

⚔️ 0. 8. 1944. Po odluci GŠ NOV i PO za Vojvodinu, Diverzantski udarni bataljon GŠ NOV i PO za Vojvodinu preimenovan u Jurišni bataljon Štaba sremske operativne zone a Južnobanatski NOP odred preimenovan u 4. banatski NOP odred.

⚔️ 0. 8. 1944. U s. Dolovu (kod Pančeva) formiran novi OK KPJ za južni Banat.

⚔️ 0. 8. 1944. Postavljajući minu na most u s. Moroviću (kod Šida), nesrečnim slučajem, poginuo komandir samostalne diverzantske grupe u Sremu Triva Vitasović Lebarnik, narodni heroj.

⚔️ 0. 8. 1944. Po odluci Štaba banatske operativne zone, od dotadašnjeg 4. banatskog NOP odreda formirani Vršački, Belocrkvanski i Pančevački NOP odred.

⚔️ 0. 8. 1944. Po odluci Štaba bačko-baranjske operativne zone formiran Novosadski NOP odred.

⚔️ 0. 8. 1944. U Pančevu formiran SNO odbor.

⚔️ 0. 8. 1944. Jedna četa Vršačkog NOP odreda izvršila napad na vršački kamenolom i oslobodila grupu nasilno mobilisanih radnika.

⚔️ 0. 8. 1944. Formiran SK KPJ i SNO odbor za novokneževački srez.

⚔️ 0. 8. 1944. Kod s. Ostružnice (blizu Beograda) 1. posavsko-tamnavski partizanski bataljon prešao iz Srema u Srbiju i ušao u sastav 2. šumadijske (21. srpske) NO brigade.

⚔️ 0. 8. 1944. Formiran ONO odbor za severni Banat.

⚔️ 0. 8. 1944. Izabran SNO odbor za srez kruševački.

⚔️ 0. 8. 1944. U Prizrenu nemačke vlasti obesile 10 rodoljuba.

⚔️ 0. 8. 1944. U Kuli obnovljena partijska organizacija i formiran SK SKOJ-a.

⚔️ 0. 8. 1944. U s. Krnjači obnovljen SK SKOJ-a za pančevački srez.

⚔️ 0. 8. 1944. U Beogradu, da ne bi živ pao u ruke neprijatelju, izvršio samoubistvo sekretar OK KPJ za okrug Požarevac Božidar Dimitrijević Kozica, narodni heroj.

⚔️ 1. 8. 1944. Glavni štab NOV i PO za Srbiju uputio OK KPJ za Leskovac uputstvo o načinu mobilizacije, stvaranju novih NOP odreda, učvršćivanju pozadinskih organa: NO odbora, komandi mesta i područja, oživljavanju kulturnog rada i pripremama za slobodne izbore organa NO vlasti.

⚔️ 1. 8. 1944. Kod s. G. Jošanice (blizu Novog Pazara) jedinice 17. udarne divizije NOVJ, prodirući ka r. Ibru, vodile borbu protiv jednog bataljona nemačkog 5. SS policijskog puka i muslimanske fašističke milicije i odbacile ih u Novi Pazar.

⚔️ 1. 8. 1944. U s. Koračici (kod Mladenovca) 2. šumadijska NO brigada vodila borbu protiv četnika i nanela im gubitke od 9 mrtvih i 1 zarobljenog.

⚔️ 2. 8. 1944. Kod s. Šanca (blizu Novog Pazara) 2. proleterska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije i jedinice 6. proleterske udarne istočnobosanske brigade 17. udarne divizije NOVJ, prodirući ka r. Ibru, napale dva bataljona nemačkog 5. SS policijskog puka, te ih posle oštre borbe razbile i odbacile prema Novom Pazaru, nanevši im gubitke od 25 mrtvih i 15 ranjenih i zaplenivši 1 top, 1 mitraljez, veću količinu municije i dosta drugog materijala.

⚔️ 2. 8. 1944. Kod s. Vlasova (blizu Prokuplja) 4. srpska udarna brigada 21. udarne divizije NOVJ napala jednu četničku brigadu i posle dvočasovne borbe prinudila je da u neredu odstupi ka s. Statovcu.

⚔️ 3. 8. 1944. Jedinice 2. proleterske divizije NOVJ, u susretnoj borbi na Dobrom brdu i Krstaču, proterale oko 1800 nemačkih vojnika i vojnika RZK i izbile na komunikaciju Kos. Mitrovica - Raška (između ž. st. Lešak i Leposavići). U borbama su neprijatelju nanele gubitke od 64 mrtva, 13 zarobljenih i oko 200 ranjenih i zaplenile 6 p. mitraljeza, više pušaka, 1 radio-stanicu, 37 konja i drugi materijal, uz sopstvene gubitke od 17 mrtvih i 38 ranjenih.

⚔️ 3. 8. 1944. Između s. Leška i s. Rudnice (kod Raške) jedinice 17. udarne divizije NOVJ napale uporišta delova nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-. U borbama vođenim u toku dana i naredne noći one su neprijatelju nanele gubitke od 28 mrtvih, 36 ranjenih, 22 zarobljena, uništile 2 tenka, 4 bunkera, 6 kamiona i porušile 100 metara pruge. Gubici 17 divizije: 9 mrtvih i 11 ranjenih boraca.

⚔️ 3. 8. 1944. Kod s. Banjske (blizu Kos. Mitrovice) 1. krajiška udarna brigada 5. udarne divizije NOVJ vodila borbu protiv ojačanog bataljona nemačke 1. brdske divizije. Neprijatelj je imao preko 65 vojnika izbačenih iz stroja.

⚔️ 3. 8. 1944. Delovi 25. divizije NOVJ izvršili demonstrativan napad na bugarsku posadu u s. Sebe-Vranju i prepad na žt. st. Lepenac (kod Vranja), te uništili lokomotivu i 20 vagona, ubili 5 i zarobili 12 bugarskih vojnika i zaplenili oružje i preko 7000 puščanih metaka.

⚔️ 3. 8. 1944. Diverzantska grupa 22. divizije NOVJ eksplozivom srušila zgradu ž. st. Vranjska Banja (kod Vranja). Pri tom je poginulo 20 nemačkih i 14 bugarskih vojnika.

⚔️ 3. 8. 1944. Između Srem. Karlovaca i s. Čortanovaca minerska grupa 1. sremskog NOP odreda minirala prugu i uništila lokomotivu i 8 vagona s ratnim materijalom.

⚔️ 3. 8. 1944. Na Rosuljaku (kod Preseva) 8. i 10. srpska brigada 22. divizije NOVJ napale na oko 800 bugarskih vojnika, ali zbog snažnog otpora nisu uspele da ih proteraju. Jedinice NOVJ imale su 8 mrtvih i 12 ranjenih boraca, dok gubici neprijatelja nisu utvrđeni. Sutradan su se bugarski vojnici povukli u s. Ristovac.

⚔️ 3. 8. 1944. Između s. Platičeva i s. Nikinaca 2. bataljon 6. vojvođanske NOU brigade porubio prugu Ruma-Šabac u dužini od 500 metara.

⚔️ 4. 8. 1944. Između Raške i Kos. Mitrovice Operativna grupa divizija NOVJ (2. proleterska, 5. i 17. udarna divizija), u borbi protiv delova nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i 1. brdske divizije i posada RZK na železničkim stanicama, mostovima i tunelima, forsirala r. Ibar i izbila na zapadne padine pl. Kopaonika. U borbi je ubila 282, ranila preko 520 i zarobila 37 neprijateljskih vojnika, a iz nemačkog zarobljeništva oslobodila 12 Rusa i 80 Italijana; zaplenila 21 automatsko oruđe, 1 minobacač, 6 pištolja, 110.000 metaka, 2 radio-stanice i dosta drugog materijala; spalila 2 železničke stanice; uništila 1 lokomotivu, 103 vagona, 6 kamiona, 1 radio-stanicu, 10 automatskih oruđa i 150.000 metaka; srušila 4 mosta i porušila nekoliko kilometara železničke pruge. Jedinice NOVJ su imale 52 poginula i 136 ranjenih boraca.

⚔️ 4. 8. 1944. Na liniji s. Komarani - s. Vilovi - s. Akmačići (kod Nove Varoši) jedinice 3. proleterske (sandžačke) udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ izvršile napad na oko 500 četnika Mileševskog korpusa i odbacile ih preko r. Uvca ka s. Štitkovu. Neprijatelj je imao 5 mrtvih, 8 ranjenih i 3 zarobljena. Zaplenjen je 1 p. mitraljez. Brigada je imala 3 ranjena borca.

⚔️ 4. 8. 1944. Po odluci OK KPJ za severni Banat, delovi Severno-banatskog NOP odreda izvišili iznenadni napad na nemačko osiguranje logora političkih interniraca kod s. Čoke (blizu Kikinde) i oslobodili 142 politička zatvorenika.

⚔️ 4. 8. 1944. Glavni NO odbor Vojvodine svima okružnim NO odborima uputio pismo o borbi protiv neprijateljskih agenata i o kontroli stranaca.

⚔️ 5. 8. 1944. Između Đakovice i Prizrena Partizanski bataljon Kosova napao nemačku kolonu od 10 kamiona. Uništeno je svih 10 kamiona a poginulo je 18 nemačkih vojnika.

⚔️ 5. 8. 1944. Između s. Dobrinaca i s. Sibača (kod Rume) jedan vod 2. bataljona 6. vojvođanske NOU brigade iz zasede napao neprijateljsku grupu od 25 vojnika. U borbi, koja je trajala više od 1 časa, poginulo je 7 neprijateljskih vojnika dok je vod imao 3 poginula borca.

⚔️ 5. 8. 1944. Prva četa Severnobanatskog NOP odreda izvršila prepad na stražu kod železničkog mosta blizu s. Vrbice (kod Novog Kneževca), razoružala stražare i zaplenila 5 pušaka sa 2000 metaka i dosta druge opreme.

⚔️ 5. 8. 1944. Delovi Vranjskog NOP odreda napali bugarsku graničnu karaulu Markov kamen, te zarobili 8 bugarskih vojnika i zaplenili 1 p. mitraljez i 7 pušaka.

⚔️ 6. 8. 1944. Na pl. Kopaoniku (između Suvog Rudišta, Bukove glave, Brusa i Aleksandrovca) otpočele četvorodnevne borbe Operativne grupe divizija NOVJ (2. proleterska, 5. i 17. udarna divizija NOVJ) protiv 4. grupe četničkih jurišnih korpusa (1, 2, 3. i 5. četnički jurišni korpus - ukipne jačine oko 10.000 četnika). U oštrim borbama jedinice NOVJ su razbile četnike (7. avgusta zauzele Brus a 9/10. avgusta Aleksandrovac) i odbacile ih ka dolini r. Z. Morave, nanevši im gubitke od 522 poginula, 637 zarobljenih i većeg broja ranjenih (deo četnika je dezertirao) i zaplenivši 2 topa, 35 automatskih oruđa, preko 800 pušaka, 80.000 metaka i veću količinu druge ratne opreme.

⚔️ 6. 8. 1944. Između s. Đerekara i s. Brzeća (kod Brusa) 2. proleterska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije i delovi 17. udarne divizije NOVJ odbili napad četničkog Pocerskog korpusa i zauzeli s. Gradac. Četnici su imali 30 mrtvih i 2 zarobljena, a jedinice NOVJ - 5 ranjenih.

⚔️ 6. 8. 1944. Kod Mramora 17. udarna divizija NOVJ odbila napad četničkog Cerskog i Valjevskog korpusa (oko 3000 četnika) koji su od Brusa pokušali da ovladaju dominantnim položajima na pl. Kopaoniku. Neprijatelj je imao 16 mrtvih, 45 ranjenih i 7 zarobljenih, a 17. divizija - 4 mrtva i 8 ranjenih.

⚔️ 6. 8. 1944. Partizanski bataljon Kosova napao rudnik Kami (kod Tropoje, u Albaniji) ubio 8 i zarobio 5 nemačkih vojnika i oslobodio oko 150 prisilno mobilisanih radnika (Radnici su zatim dobrovoljno stupili u partizane.)

⚔️ 6. 8. 1944. Između Kikinde i s. Mokrina delovi Severnobanatskog NOP odreda minirali prugu i uništili lokomotivu i 6 vagona.

⚔️ 6. 8. 1944. Goneći razbijene četničke jedinice iz 4. grupe jurišnih korpusa u pravcu komunikacije Aleksandrovac - Jošanička Banja, jedinice Operativne grupe divizija NOVJ ubile 46, ranile 84 i zarobile 292 četnika, a same imale 2 poginula borca. Zaplenjeno je: 5 mitraljeza, 5 p. mitraljeza, 7 automata, 274 pušaka, 19 pištolja, 45.000 puščanih metaka i veća količina drugog materijala i opreme.

⚔️ 6. 8. 1944. Na položaju s. Buštranje - Motina - s. Brezovica - s. Nesvrta oko 5000 bugarskih vojnika iz doline r. J. Morave (između Ristovca i Vranjske Banje) napalo na jedinice 22. divizije NOVJ. U borbama, vođenim ceo dan, neprijatelj je odbačen ka dolini J. Morave, ostavivši na položajima 10 poginulih vojnika. Gubici 22. divizije NOVJ: 5 mrtvih i 9 ranjenih boraca.

⚔️ 6. 8. 1944. Između s. Bučumeta i s. Slišana (kod Lebana) 11. i 15. srpska brigada 24. divizije NOVJ napale na oko 350 vojnika SDS i SDK. Posle četvoročasovne borbe neprijatelj je prisiljen na odstupanje ka Lebanu, uz gubitke od 23 mrtva, 35 ranjenih i 3 zarobljena. Gubici jedinica NOVJ: 6 mrtvih i 11 ranjenih.

⚔️ 6. 8. 1944. Kod s. Kokinog Broda i s. Radojinje (blizu Nove Varoši) jedinice 37. udarne divizije NOVJ prešle na desnu obalu r. Uvca, a zatim s položaja kod s. Ojkovice i s. Burađe odbacile četnički Zlatiborski i 2. mileševski korpus.

⚔️ 6. 8. 1944. Kod s. Štitkova i s. Trudova (blizu Kokinog Broda) tri bataljona 3, proleterske (sandžačke) udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ napala na oko 750 četnika i odbacila ih ka pl. Javoru. Neprijatelj je imao 4 mrtva, nekoliko ranjenih i 6 zarobljenih.

⚔️ 6. 8. 1944. Delovi Severnobanatskog NOP odreda razbili stražu kod ž. st. Padej i uništili stanične uređaje, a jednovremeno izvršili upad u opštinsku zgradu u s. Jazovu (kod Kikinde) i zapalili opštinsku arhivu.

⚔️ 7. 8. 1944. Na prostoriji Bećirovac - Ledenica - s. D. i G. Leviči - s. Vlajkovci (na pl. Kopaoniku) jedinice Operativne grupe divizija NOVJ (2. proleterska, 5. i 17. udarna divizija) napale četnički 1. ravnogorski i Valjevski korpus. U oštrim borbama neprijatelj je pretrpeo gubitke od 404 mrtva, više ranjenih i 347 zarobljenih. Gubici jedinica NOVJ: 20 mrtvih i 45 ranjenih. Zaplenjeno je 2 topa, 185 pušaka, 8 kola artiljerijske i minobacačke municije, 10.000 puščanih metaka i veća količina drugog materijala i opreme. Goneći četnike, 2 proleterska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ, posle kraće borbe, zauzela je varošicu Brus.

⚔️ 7. 8. 1944. Kod s. Rutoša i na Crnom vrhu (blizu Priboja) dva bataljona 4. sandžačke udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ napala četnički 4. jurišni korpus i posle oštre borbe proterela ga preko r. Uvca ka s. Bijelim Brdima. Tom prilikom je razbijen jedan bataljon četničke Zlatiborske jurišne brigade. Neprijatelj je imao 20 mrtvih, oko 30 ranjenih i 1 zarobljenog. Zaplenjeno je 16 pušaka i 1 p. mitraljez. Jedinice NOVJ su imale 4 ranjena borca.

⚔️ 7. 8. 1944. Kod s. Retkocera (blizu Lebana) završene dvodnevne borbe 17. srpske brigade 24. divizije NOVJ i bugarske partizanske brigade -Georgi Dimitrov- protiv oko 2000 četnika. Četnici su odbacili bugarsku partizansku brigadu, a zatim i 17. srpsku brigadu 24. divizije NOVJ, koja je u borbama pretrpela gubitke od oko 60 mrtvih i zarobljenih.

⚔️ 7. 8. 1944. U Zemunu, kod osnovne škole -Svetozar Miletić-, mesna partizanska grupa ubila Berislava Severovića, šefa odseka ustaške policije.

⚔️ 7. 8. 1944. GŠ NOV i PO za Vojvodinu naredio 6. i 7. vojvođanskoj NOU brigadi, 1. i 2. sremskom NOP odredu i Komandi sremskog vojnog područja da slobodnu teritoriju obezbede od pljačke okupatora i ustaša i od upada četnika iz Srbije.

⚔️ 7. 8. 1944. Prvi bataljon 1. sremskog NOP odreda napao i, posle dvočasovne borbe, zauzeo ustaško-domobransko uporište u s. Čereviću (kod Petrovaradina). Neprijateljska pojačanja sa pravca s. Beočina odbio je 1. bataljon 6. vojvođanske NOU brigade, koji je vršio obezbeđenje. Gubici neprijatelja: 22 poginula i 10 ranjenih, dok se 12 neprijateljskih vojnika udavilo u Dunavu. Uništeni su mitraljez, 4 p. mitraljeza i 8 pušaka.

⚔️ 9. 8. 1944. Četvrta i 5. srpska udarna brigada 21. udarne divizije NOVJ napale Kuršumliju. Zbog snažnog otpora bugarskih i nemačkih vojnika, pripadnika SDS i četnika, nisu uspele da je zauzmu, pa su se povukle ka s. Samokovu i s. Barlovu.

⚔️ 9. 8. 1944. Jedinice 17. udarne divizije NOVJ, uz sadejstvo 2. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ, posle kraće borbe protiv četnika, zauzele Aleksandrovac i s. Novake. Četnici su se povukli ka Kruševcu.

⚔️ 9. 8. 1944. Šesnaesta i 19. srpska brigada 25. divizije NOVJ napale bugarsku posadu u s. Kruševici (oko 100 vojnika) i s. D. Lopušnji (oko 100 vojnika). Posada u s. Kruševici je uništena, a u s. D. Lopušnji je poginulo desetak bugarskih vojnika, dok su se ostali razbežali.

⚔️ 10. 8. 1944. Na putu Ruma - s. V. Radinci 1. četa 1. bataljona 6. vojvođanske NOU brigade iz zasede napala 25 neprijateljskih vojnika, te 24 njih ubila (a jedan je uspeo da pobegne). Četa je imala 2 poginula borca i 4 ranjena. Zaplenjeno je: automat, 5 pušaka, 3 pištolja i nešto druge opreme.

⚔️ 10. 8. 1944. Prvi bataljon 1. sremskog NOP odreda i delovi 6. vojvođanske NOU brigade napali ustaško-domobransko uporište u s. Čalmi (kod Srem. Mitrovice). Posle duže borbe zauzet je veći deo sela, ali je napad prekinut zbog ogorčenog otpora iz crkve i škole, kao i zbog pristizanja pojačanja iz Srem. Mitrovice.

⚔️ 10. 8. 1944. Jedinice 22. divizije NOVJ napale bugarska obezbeđenja objekata na pruzi Vladičin Han - Ristovac, te porušile signale i skretnice na ž. st. Priboj, zauzele ž. st. Vranje i tu uništile 2 lokomitive, porušile most kod s. Zlatokopa, propust kod s. Kumareva i propust između Ristovca i s. Neradovca, prekinule prugu na 17 mesta i srušile 17 tt stubova. Pri tome su pretrpele gubitke od 4 poginula i 14 ranjenih boraca.

⚔️ 11. 8. 1944. U s. Prekopčelici (kod Lebana) 15. srpska brigada 24. divizije NOVJ napala četničku Resavsku brigadu i proterala je ka Lebanu. Poginulo je 20 četnika, među kojima i komandant brigade. Gubici 15. brigade: 3 ranjena borca. Istovremeno je 11. srpska brigada te divizije porušila prugu Leskovac-Grdelica i srušila voz, a zatim kod s. Radonjiče napala četu SDK, nanela joj gubitke od 5 mrtvih i proterala je ka Leskovcu. Brigada nije imala gubitke.

⚔️ 11. 8. 1944. Na prostoriji s. Prekopčelica - s. Geglja - s. Štulac 15. i 17. srpska brigada 24. vojvođanske NOU brigade iz zasede ubili 15 domobrana.

⚔️ 11. 8. 1944. Na putu s. Čalma - s. Laćarak (kod Srem. Mitrovice) delovi 3. bataljona 6. divizije NOVJ napale utvrđene položaje četnika i vojnika SDS, te uspele da neprijatelja potisnu do iznad Lebana. Istovremeno je 11. srpska brigada te divizije proterala četnike iz s. Kosančića ka s. Petrovcu.

⚔️ 12. 8. 1944. Jedinice 23. udarne divizije NOVJ (7. i 9. srpska udarna brigada) zauzele Boljevac, razbivši posadu (četnike i delove SDS) i oko 250 vojnika SDS koji su iz Zaječara pošli u pomoć napadnutoj posadi. Gubici neprijatelja: 60 mrtvih i 42 zarobljena. Gubici jedinica 23. udarne divizije: 3 mrtva i 4 ranjena.

⚔️ 12. 8. 1944. Prvi sremski NOP odred napao nemačke jedinice u s. Progaru (u južnom Sremu), jačine oko 300 vojnika i 2 tenka. Zbog jakog otpora, uporište nije zauzeo, ali je neprijatelju naneo gubitke od oko 20 poginulih i više ranjenih. Odred je imao 6 poginulih i 11 ranjenih boraca, Pred kraj borbe, neprijateljska pojačanja koja su se iz s. Boljevaca kretala ka s. Progaru napao je 1. posavsko-tamnavski partizanski bataljon i u žestokoj borbi ubio ili ranio oko 30 neprijateljskih vojnika. Bataljon je imao 14 poginulih boraca.

⚔️ 12. 8. 1944. Na komunikacijama Brus - s. Milentija i Aleksandrovac - s. Novaci jedinice 17. udarne divizije NOVJ porušile 11 mostova i na više mesta prekopale puteve.

⚔️ 12. 8. 1944. U pokretu od s. Parade ka s. Rečici (kod Kuršumlije) jedinice 5. udarne divizije NOVJ sukobile se sa muslimanskom fašističkom milicijom i posle dvočasovne borbe proterale je ka r. Labu. Poginulo je 35 a ranjeno oko 50 milicionera. Gubici jedinica 5. udarne divizije; 3 mrtva i 13 ranjenih boraca.

⚔️ 12. 8. 1944. Na Suvoj planini 18. i 19. srpska brigada 25. divizije NOyJ razbile delove četničkog Nišavskog korpusa i proterale ih ka r. Nišavi. Poginulo je 40 a ranjeno 70 četnika.

⚔️ 13. 8. 1944. Kod s. Sagonjeva (blizu Kuršumlije) jedinice 2. proleterske udarne divizije NOVJ, u borbi vođenoj ceo dan, razbile dva bataljona bugarskog 122. pešadijskog puka 127. pešadijske divizije. Poginulo je 185, zarobljeno 135 i ranjeno više bugarskih vojnika i oficira, dok je ostatak u neredu odstupio u Kuršumliju i Blace. Zaplenjeno je: 3 brdska topa, 4 minobacača, 8 mitraljeza, 16 p. mitraljeza, 12 automata, 250 pušaka, oko 30.000 metaka, 1 radio-stanica. minobacačka i topovska municija, 40 konja i druga oprema. Oborena su i 2 bugarska aviona. Gubici jedinica 2. proleterske udarne divizije NOVJ: 8 mrtvih i 14 ranjenih boraca i rukovodilaca.

⚔️ 13. 8. 1944. Iz BIaca i Kruševca oko 5000 bugarskih i nemačkih vojnika, uz sadejstvo četnika, preduzelo napad na jedinice 17. udarne divizije NOVJ. U borbama u rejonu sela Razbojne, Lepenca i Dobroljupca vođenim do 17. avgusta, neprijatelj je odbačen ka Kruševcu i Blacu. Gubici neprijatelja: oko 100 mrtvih i ranjenih, među kojima 5 oficira. Gubici jedinica 17. divizije: 3 mrtva i 10 ranjenih boraca.

⚔️ 13. 8. 1944. Osma preševska NO brigada napala ž. st. Bukorovce (kod Preševa), vodila borbu protiv bugarske posade, spalila ž. stanicu i jednu vojnu zgradu i oštetila prugu na tom mestu. Gubici neprijatelja: 1 ranjen i 1 nestao. Brigada je imala 3 poginula borca.

⚔️ 13. 8. 1944. U blizini N. Vrbasa delovi 3. bačko-baranjskog NOP odreda minirali prugu i uništili lokomotivu i 5 vagona nemačkog transportnog voza.

⚔️ 13. 8. 1944. Po naređenju GŠ NOV i PO za Srbiju, jedinice 25. divizije NOVJ (18. i 19. srpska brigada) sa istočnih padina Suve planine prešle preko r. Nišave i komunikacije između Bele Palanke i s. Čitluka i prebacile se na Svrljiške planine (prethodne noći na tu prostoriju se prebacila 16. srpska brigada te divizije) da bi sa 23. udarnom divizijom NOVJ preduzele ofanzivna dejstva u istočnoj Srbiji.

⚔️ 13. 8. 1944. Četvrta srpska udarna brigada 21. udarne divizije NOVJ napala Kuršumliju i uspela da delom snaga prodre u grad, ali se, u zoru, zbog snažnog otpora neprijatelja (delova bugarskog 122. pešadijskog puka i manjeg broja nemačkih vojnika) povukla južno od grada.

⚔️ 14. 8. 1944. Iz rejona Vranje - s. Priboj i iz Bosiljgrada, preko Besne kobile, dva pešadijska i jedan bugarski konjički puk preduzeli napad na jedinice 22. divizije NOVJ na položajima: Sv. Ilija, s. Brezovac, Srpska čuka, s. Kriva Feja. U jednodnevnoj borbi neprijatelj je pretpeo gubitke od 80 mrtvih, više ranjenih i 7 zarobljenih. Gubici 22. divizije9 mrtvih i 30 ranjenih boraca. Zaplenjeno je 6 minobacača, 6 mitraljeza, 7 p. mitraljeza, 35 pušaka i 20 konja. Sutradan se neprijatelj povukao u polazne garnizone.

⚔️ 14. 8. 1944. U s. Miroševcu (kod Leskovca) 11. srpska brigada 24. divizije NOVJ napala bataljon SDK i proterala ga ka Leskovcu, nanevši mu gubitke od 10 mrtvih, oko 40 ranjenih i 2 zarobljeno (a ona imala jednog ranjenog borca).

⚔️ 14. 8. 1944. Jedinice 2. proleterske, 5. i 21. udarne divizije NOVJ napale Kuršumliju a delom snaga obezbeđivale pravce od Prokuplja, Blaca i Kuršumlijske Banje. One su uspele da zauzmu ž. st. i Sokolski dom i da prodru u grad, ali su se u zoru zbog snažnog otpora neprijatelja (puk SDS, dva bugarska bataljona, četa nemačke policije i nešto četnika) i zbog dolaska oklopnog voza iz Prokuplja, povukle iz grada. Neprijatelj je pretrpeo gubitke od 141 mrtvog, 10 zarobljenih i oko 150 ranjenih, dok su jedinice NOVJ imale 18 poginulih i 37 ranjenih boraca.

⚔️ 14. 8. 1944. Predsednik kvislinške vlade Srbije Milan Nedić uputio svim okružnim načelnicima i upravniku grada Beograda, kao i komandantima vojnih jedinica raspis sa naredbom o konfiniranju politički sumnjivih lica i uzimanju taoca. Predviđeno je razvrstavanje svih taoca u šest kategorija, od kojih su prva i druga kategorija obuhvatale lica predviđena za fizičko uništenje.

⚔️ 14. 8. 1944. Kod s. Barbatovca (blizu Kuršumlije) 2. proleterska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ razbila delove konjičkog eskadrona bugarske 27. pešadijske divizije koji su iz Blaca pokušali da se probiju ka Kuršumliji. Neprijatelj je gonjen sve do blizu Blaca. Poginulo je 15 bugarskih vojnika, a zaplenjeno je nekoliko jahaćih konja.

⚔️ 14. 8. 1944. Jedan bataljon 4. srpske udarne brigade 21. udarne divizije NOVJ napao ž. st. Pepeljevac (blizu Kuršumlije), te ubio jednog i zarobio 8 bugarskih vojnika, zapalio zgradu stanice, porušio prugu i zaplenio 8 pušaka i 15.000 metaka.

⚔️ 14. 8. 1944. U Petrovgrađu (sada: Zrenjanin) nemačke vlasti streljale 85 rodoljuba.

⚔️ 16. 8. 1944. U borbama vođenim ceo dan 15. majevička brigada 17. udarne divizije NOVJ prinudila delove bugarskog 123. pešadijskog puka da napuste Oblu glavu i povuku se prema Blacu, dok je 6. proleterska udarna istočnobosanska brigada te divizije odbacila bugarske i nemačke policijske jedinice iz doline Rasine i prinudila ih da se povuku ka pl. Jastrepcu.

⚔️ 16. 8. 1944. Jedinice 6. srpske udarne brigade 21, udarne divizije NOVJ napale bugarsku posadu na ž. stanicama Pločnik i Barlovo (na pruzi Prokuplje-Kuršumlija) i posle tročasovne borbe zauzele obe stanice. Bugarska posada se povukia ka Prokuplju, uz gubitke od 8 ranjenih vojnika. Plen: 1 mitraljez, 20 pušaka, 28.000 metaka, odeća i hrana. Zgrade železničkih stanica i 100 vagona su zapaljeni, a pruga i skretnice su porušene.

⚔️ 16. 8. 1944. U Beogradu, u Jakšićevoj ulici broj 3, formiran NO odbor drugog kvarta. Slični odbori su formirani i u drugim beogradskim rej onima.

⚔️ 16. 8. 1944. Između s. Nove Pazove i ž. st. Zemun Polje (na pruzi Stara Pazova - Zemun) jedan bataljon Posavskog NOP odreda miniranjem porušio oko 700 metara koloseka. Iste noći u rejonu s. Kupinova (u južnom Sremu) drugi bataljon tog odreda napao na oko 1000 četnika koji su se prebacili iz Srbije. Napad nije uspeo zbog otpora nadmoćnog neprijatelja, koga su monitori sa r. Save pomagali snažnom artiljerijskom i minobacačkom vatrom. Gubici bataljona: 7 ranjenih boraca.

⚔️ 17. 8. 1944. Jedinice 2. proleterske udarne divizije NOVJ odbile nekoliko napada bugarskih vojnika iz Blaca ka Kuršumliji i tom prilikom oborile dva bugarska aviona (koji su, s posadom, izgoreli).

⚔️ 17. 8. 1944. Kod s. Miroševca 13. srpska brisada 24. divizije NOVJ odbila napad oko 850 nemačkih vojnika i pripadnika SDS iz Leskovca. Prema nepotpunim podacima u borbi je poginulo 10 a ranjeno preko 30 neprijateljskih vojnika. Brigada je imala 1 ranjenog borca.

⚔️ 17. 8. 1944. Kod s. Potočića (blizu Prokuplja) 3 kamiona sa bugarskim vojnicima naišla na nagazne mine (koje su postavili delovi 21. udarne divizije NOVJ). Izbačeno je iz stroja oko 50 vojnika.

⚔️ 18. 8. 1944. Jedinice 24. divizije NOVJ (11, 13. i 15. srpska brigada, bez 17. srpske brigade) napale utvrđeno Lebane. Grad su branili jedan ojačani bataljon bugarske 27. pešadijske divizije i 120 nemačkih policajaca. Napad je trajao sve do 23 časa 20. avgusta, kad je grad oslobođen. Za vreme borbe nemački vojnici i pripadnici SDS iz Leskovca, sa 10 kamiona i 6 tenkova, pritekli su u pomoć napadnutoj posadi, te se ona, pod njihovom zaštitom, probila ka Leskovcu. Neprijatelj je imao 72 mrtva, 30 zarobljenih i više ranjenih vojnika. Zaplenjeno: 2 topa 75 mm, 12 mitraljeza i p. mitraljeza, 150 granata, 120.000 metaka, 4000 kg brašna, 400 kg pirinča i oko 150 kola drugog materijala. Gubici jedinica NOVJ: 13 mrtvih i 20 ranjenih boraca i rukovodilaca.

⚔️ 18. 8. 1944. Po naredbi Glavnog štaba NOV i PO za Vojvodinu, dotadašnji Severnobanatski NOP odred preimenovan u 5. banatski NOP odred.

⚔️ 19. 8. 1944. Na pl. Tresibabi jedinice 25. divizije NOVJ napale i razbile četničku Svrljišku brigadu. Zatim su napale bugarsku posadu u Svrljigu, na Gramadi i u s. Niševcu (u svakom mestu oko 100 bugarskih vojnika), ali nisu uspele da je izbace iz utvrđenih zgrada. Bugarske posade i četnici su imali oko 30 poginulih i 21 zarobljenog. Gubici jedinica NOVJ: 2 mrtva i 7 ranjenih.

⚔️ 19. 8. 1944. U rejonu Prizrena delovi Partizanskog bataljona Kosova napali nemačku kolonu. Poginulo i ranjeno 13 nemačkih vojnika a uništeno 5 kamiona.

⚔️ 19. 8. 1944. Neprijatelj izvršio blokadu s. Kumana (kod Novog Bečeja), te ubio 10 i uhapsio 60 rodoljuba, među kojima i nekoliko članova OK KPJ za severni Banat.

⚔️ 20. 8. 1944. Po naređenju VŠ NOV i POJ, 21. udarna divizija NOVJ ušla u sastav Operativne grupe divizija NOVJ, a 2. proleterska udarna divizija NOVJ stavljena pod komandu GŠ NOV i PO za Srbiju. U sastav 21. udarne divizije ušla je 2. proleterska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ.

⚔️ 20. 8. 1944. U rejonu manastira Banje (kod Priboja) 1. proleterska udarna divizija NOVJ izvršila prelaz preko r. Lima, razbila četnike, zauzela Priboj i prodrla u Srbiju.

⚔️ 20. 8. 1944. Na položaju između s. Čelice i s. Bistrice (kod Nove Varoši) 1. i 4. bataljon 3. proleterske (sandžačke) udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ odbili napad nemačkih vojnika i naneli im gubitke od 5 mrtvih.

Hronološki zapisi se učitavaju...