3. srpska udarna brigada

⚔️ 10. 2. 1944. U s. Ponikvama (kod Čajniča) od delova 1. šumadijske i 1. južnomoravske NO brigade formirana 3. srpska NOU brigada. Ona je istog dana ušla u sastav 2. proleterske udarne divizije NOVJ.

⚔️ 17. 3. 1944. Između ž. st. Dobrun i ž. st. Mokra Gora (na pruzi Titovo Užice - Višegrad) dva bataljona 1. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ i jedan bataljon 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ napali nemačko-bugarske posade. Poginulo je oko 40 neprijateljskih vojnika; zaplenjeno je 10 kamiona s municijom i opremom, 1 mitraljez i 10 pušaka; porušeno je oko 500 m železničke pruge Jedinice NOVJ su imale 2 mrtva i 3 ranjena borca.

⚔️ 24. 3. 1944. Kod s. Burađe, s. Brđana i s. Trudova (blizu Kokinog Broda) 3. srpska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodila borbu protiv četničkog Javorskog korpusa i delova četničkog 2. ravnogorskog korpusa i odbacila ih prema pl. Javoru. Poginulo je i ranjeno oko 40 četnika, dok ih je 7 zarobljeno. Zaplenjeni su 2 minobacača i 1 p. mitraljez. Gubici 3. brigade: 4 mrtva i 5 ranjenih boraca.

⚔️ 2. 4. 1944. Kod s. Mijovića i na V. livadama jedinice 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodile borbu protiv oko 200 bugarskih vojnika iz 25. sabirne divizije i odbacile ih prema Ivanjici. Gubici neprijatelja: 4 poginula, više ranjenih i 1 zarobljen. Brigada je imala 3 mrtva i 3 ranjena borca.

⚔️ 3. 4. 1944. Kod s. Kojinovića delovi 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ odbacile u Ivanjicu izviđačke jedinice bugarske 25. sabirne divizije koje su pokušale da preko s. Dobrog Dola prodru prema r. Studenici.

⚔️ 13. 4. 1944. Kod s. Đakova (blizu Ušća) 3. srpska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodila borbu protiv 2. bataljona nemačkog 3 policijskog puka, 1. bataljona bugarskog 61. pešadijskog puka i odbacila ih prema manastiru Studenici. U borbi je poginulo 7 i zarobljeno 5 nemačkih vojnika, dok je 3. brigada imala 3 mrtva i 3 ranjena borca.

⚔️ 16. 4. 1944. Na Velikim livadama (kod Ivanjice) 3. srpska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ odbila napad 2. bataljona bugarskog 63. pešadijskog puka. Neprijatelj je imao 6 mrtvih i 4 ranjena vojnika. Brigada je imala 1 mrtvog i 6 ranjenih boraca. Zaplenila je 1 p. mitraljez, 5 pušaka i manju količinu municije.

⚔️ 18. 4. 1944. Na Velikim livadama i kod s. Komadina (blizu Ivanjice) 3. srpska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ odbila novi napad 2. bataljona bugarskog 63. pešadijskog puka. Neprijatelj je odbačen prema s. Budoželji, gde ga je prihvatio 1. bataljon 4. puka SDK.

⚔️ 25. 4. 1944. Kod s. Nebeske i s. D. Kruščice (blizu Arilja) jedinice 2. proleterske udarne i 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodile borbu protiv delova četničkog Požeškog korpusa i odbacile ih u pravcu s. Roga i s. Svračkova. Neprijatelj je imao 12 poginulih, ranjenih i nestalih vojnika.

⚔️ 27. 4. 1944. Kod s. Uzića (Blizu Titovog Užica) 2. proleterska udarna i 3. srpska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ prešle železničku prugu Užice-Požega. U borbi su ubile 46 i zarobile 96 neprijateljskih vojnika, uništile jednu kompoziciju putničkog voza, zaplenile 1 p. mitraljez, 4 automata, 14 pištolja, 50 pušaka, 1 radio-stanicu i znatnu količinu municije, spalile železničku stanicu i pokidale prugu na dva mesta. Brigade su imale 4 mrtva i 5 ranjenih boraca. U toj borbi je poginuo zamenik komandanta 2. proleterske brigade Miodrag Milovanović Lune, narodni heroj.

⚔️ 1. 5. 1944. U rejonu s. Ćebića i s. Crvenog Brega i na položaju Kukalj-Anatema (blizu Valjeva) 3. srpska udarna brigada i tri bataljona 2. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodili oštru borbu protiv četničkog Valjevskog i 2. ravnogorskog korpusa i slomili njihovu odbranu.

⚔️ 2. 5. 1944. Na Čikeru i između s. Krstića i s. Vujića (kod Valjeva) 2. proleterska udarna i 3. srpska udarna brigada i 4. bataljon 4. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ, posle oštre borbe, slomili pokušaj četničkog 2. ravnogorskog i Valjevskog korpusa i delova SDS i SDK da se probiju prema s. Crvenom Bregu i s. Mravinjcima.

⚔️ 14. 5. 1944. U s. V. Šiljegovcu (kod Kruševca) 3. srpska NOU brigada napala četničku 2. rasinsku brigadu. Borba je vođena ceo dan i naredne noći. Četnike je od uništenja spasla intervencija bugarskih vojnika s pravca s. Đunisa, te su se izvukli ka ovom selu.

⚔️ 17. 5. 1944. U s. Čuburama (kod Prokuplja) 3. srpska NOU brigada odbila napad jednog bataljona RZK i protivnapadom ga gonila sve do blizu Niša. Neprijatelj je imao 10 mrtvih i više ranjenih.

⚔️ 18. 5. 1944. Kod s. Radijevića i s. Miševića (blizu Sjenice) jedinice 4. proleterske udarne brigade i 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodile borbu protiv oko 500 nemačkih vojnika a zatim se povukle ka vrhu pl. Zlatar. Jedinice 2. divizije su imale 3 mrtva i 6 ranjenih boraca.

⚔️ 3. 9. 1944. Delovi 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ ušli u Prokuplje, koje su bugarski vojnici napustili spalivši magacine oružja i municije. Zaplenjeno je 450 pušaka i 50 kola mina (većinom minobacačkih).

⚔️ 9. 9. 1944. U s. Žitkovcu, s. Kormanu i s. Đunisu (kod Aleksinca) 3. srpska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ napala grupe nemačkih vojnika i pripadnika SDS, ali, zbog pristiglog pojačanja u tenkovima, nije uspela da ih razoruža.

⚔️ 11. 9. 1944. Kod Kruševca 3. srpska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ razbila dve četničke grupe i porušila pruge Kruševac-Stalać i Stalać-Đunis.

⚔️ 14. 9. 1944. Između s. Gaglova i s. Kapidžije (kod Kruševca) delovi 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodili borbu protiv četnika i proterali ih ka r. Rasini, nanevši im gubitke od 4 poginula i više ranjenih. Iz 3. srpske brigade je poginuo zamenik komandira 3. čete 3. bataljona Vojislav Manojlović, narodni heroj.

⚔️ 17. 9. 1944. Na putu Kruševac-Stalać jedinice 3. srpske udarne brigade 2. proleterske divizije NOVJ ubile 2 nemačka vojnika i oborile jedan avion tipa -Roda-.

⚔️ 27. 9. 1944. Između s. Šavrana i s. G. i D. Stepoša (kod Kruševca) 3. srpska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ napala četnike i potisnula ih ka s. Gari i s. Vučku, zarobivši 20 četnika i zaplenivši šestoro kola razne municije i 60 mina za minobacač. Brigada je imala 2 poginula borca.

⚔️ 9. 10. 1944. Jedinice 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ oštetile železnički most kod Đunisa i porušile 70 metara pruge; iz s. D. Ljubeša izbacile oko 150 vojnika RZK i četnika i srušile jedan propust od 8 m i 30 metara pruge; kod s. Trnjana i kod s. Kormana porušile prugu u dužini od 75 m (sve na pruzi Niš-Stalać).

⚔️ 11. 10. 1944. Jedinice 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ odbacili iz. Đunisa i s. Trubareva nemačke vojnike i pripadnike RZK. Poginulo je 15 neprijateljskih vojnika a zaplenjeno je 90 sanduka eksploziva, 5 sanduka fitilja s kapislama, 100 granata, troja kola telefonske žice i veća količina drugog materijala. Brigada nije imala gubitaka.

⚔️ 12. 10. 1944. Dvadeset treća srpska brigada 4,5. divizije NOVJ, uz sadejstvo 1. gardijskog utvrđenog rejona Crvene armije, oslobodila Svrljig, a zatim se orijentisala u pravcu Niša.

⚔️ 16. 10. 1944. U rejonu s. Drenova - s. Bogdanje (kod Trstenika) 3. srpska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ razoružala oko 120 četnika i zaplenila 7 p. mitraljeza, 80 pušaka i 17 kola ratnog materijala.

⚔️ 17. 10. 1944. Kod s. Čukojevca (blizu Kraljeva) 2. i 4. bataljon 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ, uz sadejstvo jedinica 64. korpusa Crvene armije, vodili borbu protiv oko 250 vojnika nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i odbacili ih ka Kraljevu. Poginulo je 50 a zarobljena su 82 nemačka vojnika. Zaplenjeno je: 110 pušaka, 8 p. mitraljeza, 7 automata, 9 pištolja, 2 protivtenkovske puške, 3 minobacača, 4 kamiona, 1 putnički automobil, arhiva četničkog komandanta Srbije i dosta drugog materijala. Gubici 3. brigade: 1 poginuo i 1 ranjen borac.

⚔️ 18. 10. 1944. Kod s. Vitanovca i s. Ugljareva (blizu Kraljeva) dva bataljona 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodila borbu protiv nemačkih jedinica. Neprijatelj je imao više mrtvih i ranjenih i 3 zarobljena vojnika. Između ostalog, zaplenjena je 1 protivtenkovska puška i 7 pištolja. Jedinice 3. brigade imale su 9 mrtvih i 6 ranjenih boraca.

⚔️ 19. 10. 1944. U s. Vitanovcu (kod Kraljeva) 4. batajon 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ izvršio neuspeo napad na nemačke snage. Bataljon je imao 6 mrtvih i 4 ranjena borca.

⚔️ 20. 10. 1944. Na položaju s. Čukojevac - Čukojevačko groblje i u s. Vitanovcu (kod Kraljeva) jedinice 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ i jedna četa Crvene armije vodile borbu protiv oko 700 nemačkih vojnika. Neprijatelj je imao oko 50 mrtvih i više ranjenih, a jedinice 3. brigade - 5 mrtvih i 22 ranjena borca.

⚔️ 21. 10. 1944. Jedinice 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ izvršile neuspeo napad na nemačke položaje u rejonu s. Vitanovca (kod Kraljeva). Imale su 6 ranjenih boraca.

⚔️ 23. 10. 1944. Tri bataljona 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ i dve čete 223. divizije Crvene armije izvršili nov neuspeo napad na nemačke vojnike u s. Vitanovcu (kod Kraljeva). Zarobljeno je 14 nemačkih vojnika, uništena su 2 p. mitraljeza i 1 mitraljez, a zaplenjen je 1 p. mitraljez. Jedinice 3. brigade su imale 3 poginula i 16 ranjenih boraca.

⚔️ 24. 10. 1944. Kod s. Vitanovca (blizu Kraljeva), u borbi protiv nemačkih vojnika, 3. srpska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ imala 4 mrtva i 8 ranjenih boraca.

⚔️ 25. 10. 1944. S položaja između s. Vitanovca i s. Čukojevca (kod Kraljeva) jedinice 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ proterale nemačke vojnike ka Kraljevu. Brigada je imala 2 mrtva i 8 ranjenih boraca.

⚔️ 27. 10. 1944. U s. Vitanovcu, s. Šumarici i s. V. i M. Borči (kod Kraljeva) jedinice 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ, uz podršku pešadije i artiljerije Crvene armije, ponovo izvršile napad na nemačke položaje. Zbog snažnog otpora neprijatelja napad nije u potpunosti uspeo. Zauzeta je samo M. Borča. Brigada je imala 4 mrtva i 45 ranjenih boraca.

⚔️ 27. 10. 1944. Kod s. Vitanovca (blizu Kraljeva) dva bataljona 3. srpske udarne brigade 2, proleterske udarne divizije NOVJ ponova izvršila neuspeo napad na nemačke položaje. Poginulo je 16 neprijateljskih vojnika, a zaplenjen je 1 p. mitraljez, 20 pušaka i 1 pištolj. Jedinice 3. brigade su imale 1 poginulog i 2,1 ranjenog borca.

⚔️ 30. 10. 1944. Kod s. Vitanovca (blizu Kraljeva) 3. bataljon 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ izvršio neuspeo napad na nemačke položaje. Bataljon je imao 1 mrtvog i 8 ranjenih i kontuzovanih boraca.

⚔️ 1. 11. 1944. Kod s. Vitanovca (blizu Kraljeva) nemačke jedinice napale položaje 3. srpske udarne brigade 2, proleterske udarne divizije NOVJ. Iako je u početku imao manjih uspeha, neprijatelj je protivnapadom odbačen na polazne položaje, uz gubitke od 15 mrtvih i 2!5 ranjenih. Jedinice 3. brigade su imale 3 poginula i 7 ranjenih boraca.

⚔️ 4. 11. 1944. Na položaju s. Vitanovac - s. Milavčić (kod Kraljeva) nemačke snage izvršile dva napada na jedinice 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ, ali su odbijene uz gubitke od 20 mrtvih i 27 ranjenih. Jedinice 3. brigade su imale 3 mrtva i 4 ranjena borca.

⚔️ 7. 11. 1944. Kod s. Vitanovca (blizu Kraljeva) oko 200 nemačkih vojnika napalo 4. bataljon 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ. Posle jednočasovne borbe neprijatelj je, uz gubitke od 12 mrtvih i više ranjenih, odbačen na polazne položaje. Bataljon je imao 3 poginula i 7 ranjenih boraca.

⚔️ 8. 11. 1944. Kod s. Vitanovca (blizu Kraljeva) oko 200 nemačkih vojnika, uz podršku 4 tenka, napalo položaje 2. bataljona 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ. U prvom naletu neprijatelj je uspeo da zauzme deo tih položaja, ali je protivnapadom odbačen na svoje polazne položaje, uz gubitke od 4 mrtva i 10 ranjenih. Bataljon je imao 1 ranjenog borca.

⚔️ 28. 11. 1944. Na ž. st. Mataruška Banja, u s. Progorelici i na Vrdilačkoj kosi (blizu Kraljeva) jedinice 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ napale nemačke jedinice i posle duže žestoke borbe savladale njihov otpor i potpuno presekle komunikaciju Kraljevo-Raška. Neprijatelj je imao oko 600 mrtvih i ranjenih, a zaplenjeno je 7 topova, 11 p. mitraljeza, 115 pušaka, 23 vagona razne municije, 1 vagon avionskih delova, 1 vagon delova za radio-stanice, 70 železničkih vagona i dosta druge ratne opreme i materijala. Jedinice 3. brigade su imale 6 mrtvih i oko 35 ranjenih boraca.

⚔️ 29. 11. 1944. Kod s. Musine Reke (blizu Kraljeva) 2. bataljon 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodio borbu protiv nemačkih jedinica koje su se povlačile ka Čačku. Ne uspevši da im ođseče odstupnicu, zbog protivnapada nemačkih tenkova, bataljon se povukao s komunikacije.

⚔️ 30. 11. 1944. Na komunikaciji Kraljevo-Čačak jedinice 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodile borbu protiv zaštitnica nemačkog 34. armijskog korpusa, zauzele s. Zablaće i izbile do s. Ježevice.

⚔️ 20. 12. 1944. Dvadeset treća srpska brigada 45. divizije NOVJ zauzela Janju, u kojoj su se branile nemačke jedinice.