Nova Varoš u drugom svetskom ratu

⚔️ 23. 10. 1941. U s. Radojinji (kod Nove Varoši), na zboru građana, izabran MNO odbor.

⚔️ 4. 12. 1941. Delovi Užičkog NOP odreda i sandžačke partizanske jedinice zauzeli Novu Varoš.

⚔️ 7. 12. 1941. U s. Drenovi (kod Nove Varoši) održan sastanak Politbiroa CK KPJ na kome je odlučeno da se pristupi formiranju proleterskih brigada, kao viših formi u organizacionom razvoju oružanih snaga.

⚔️ 7. 12. 1941. U Novoj Varoši, na zboru građana, izabran Gradski NO odbor.

⚔️ 14. 12. 1941. U s. Drenovi (kod Nove Varoši), delovi italijanske divizije -Pusterija- iz Prijepolja napali VŠ NOP odreda Jugoslavije, ali se ovaj pod borbom izvukao.

⚔️ 24. 12. 1941. U Novoj Varoši od Zlatarske i Mileševske čete formiran Novovaroški (Zlatarsko-mileševski) partizanski bataljon.

⚔️ 0. 1. 1942. U Novoj Varoši Štab srpsko-sandžačkih NOP odreda reorganizovao Zlatarsko-mileševski bataljon: formirao Zlatarski bataljon i Mileševsku četu.

⚔️ 1. 2. 1942. Užički i Zlatarski partizanski bataljon i Mileševska partizanska četa odbili napad četnika i muslimanske milicije iz Sjenice, s. Halinovića i s. Miševića u pravcu Nove Varoši.

⚔️ 6. 2. 1942. Srpsko-sandžačke partizanske jedinice, pod pritiskom neprijatelja, napustile Novu Varoš i povukle se na pl. Zlatar.

⚔️ 14. 5. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito naredio GŠ NOP i DO za Sandžak da jedinice pod njegovom komandom spreče prodor neprijatelja u pravcu s. Kovrena (kod Bijelog Polja) dok ne pristignu jedinice 2. proleterske NOU brigade; da se ispita mogućnost iznenadnog napada na Novu Varoš.

⚔️ 0. 9. 1943. Četničke snage Istočnog fronta (Crne Gore) ubrzo posle kapitulacije Italije posele Bijelo Polje, Prijepolje, Brodarevo, Rudo i Novu Varoš.

⚔️ 26. 10. 1943. Četvrta krajiška udarna brigada 5. udarne divizije NOVJ napala i razbila četnike, odbacivši ih preko Uvca, i oslobodila Novu Varoš. Gubici neprijatelja: 38 mrtvih i 17 zarobljenih.

⚔️ 22. 11. 1943. Nemačko-četničke jedinice odbacile delove 10. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije iz Nove Varoši i ušle u grad.

⚔️ 26. 11. 1943. Novu Varoš ponovo zauzela 4, krajiška udarna brigada 5. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 22. 3. 1944. U pokretu od Rudog ka r. Ibru, 2. proleterska udarna i 5. udarna divizija NOVJ u rejonu s. Borove Glave prešle komunikaciju Užice (sada: Titovo Užice) - Nova Varoš.

⚔️ 23. 3. 1944. Kod s. Ljubiša, na maršu od Rudog ka r. Ibru, 2. proleterska udarna i 5. krajiška udarna divizija NOVJ prešle stari put Užice (sada: Titovo Užice) - Nova Varoš.

⚔️ 23. 3. 1944. Kod s. Kokinog Broda (blizu Nove Varoši) jedinice 2. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodile borbu protiv Leteće brigade četničkog Požeškog korpusa. Neprijatelj je, uz gubitke od 1 mrtvog i 2 ranjena, odbačen ka s. Amzićima.

⚔️ 27. 4. 1944. Kod s. Mačkata i s. Kraljeve Vode (sada: Partizanske Vode) 5. udarna divizija NOVJ prešla komunikaciju Titovo Užice - Nova Varoš. U borbi protiv delova bugarske 24. pešadijske divizije, nemačke borbene grupe -Holman-, delova četničkog Zlatiborskog korpusa, odreda poljske straže sreza užičkog i Užičke čete, ona je neprijatelju nanela gubitke od 120 mrtvih i ranjenih i 22 zarobljena vojnika; a zaplenila je 26 pušaka, p. mitraljez i dosta drugog ratnog materijala. Njeni gubici: 2 ranjena borca.

⚔️ 14. 5. 1944. VŠ NOV i POJ uputio direktivu Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ: obaveštava ga da nemačke snage kamionima prebacuju četnike prema Novoj Varoši i Prijepolju i da sa ovim četničkim snagama vode borbu 2. proleterska udarna i 5. udarna divizija NOVJ; naređuje mu da njegove jedinice u sadejstvu sa 2. proleterskom udarnom i 5. udarnom divizijom NOVJ spreče prelaz četnika preko r. Lima i razbiju ih.

⚔️ 16. 5. 1944. Kod s. Amzića (blizu Nove Varoši) jedinice 1. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ vodile borbu protiv četničke Užičke brigade i oko 200 nemačkih vojnika. Posle oštre borbe neprijatelj je odbačen ka Kokinom Brodu i na desnu obalu r. Uvca. U borbi je poginulo 16 a zarobljena su 3 neprijateljska vojnika. Zaplenjeni su 1 p. mitraljez i 5 pušaka. Gubici jedinica 5, divizije 2 ranjena i 1 poginuo borac.

⚔️ 4. 7. 1944. Dva bataljona 3. proleterske (sandžačke) udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ napala Novu Varoš, koju je branilo oko 350 četnika. Borba je vođena ceo dan ali mesto nije zauzeto. Neprijatelj je imao 12 mrtvih i 23 ranjena, a jedinice 3. brigade

⚔️ 4. 8. 1944. Na liniji s. Komarani - s. Vilovi - s. Akmačići (kod Nove Varoši) jedinice 3. proleterske (sandžačke) udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ izvršile napad na oko 500 četnika Mileševskog korpusa i odbacile ih preko r. Uvca ka s. Štitkovu. Neprijatelj je imao 5 mrtvih, 8 ranjenih i 3 zarobljena. Zaplenjen je 1 p. mitraljez. Brigada je imala 3 ranjena borca.

⚔️ 6. 8. 1944. Kod s. Kokinog Broda i s. Radojinje (blizu Nove Varoši) jedinice 37. udarne divizije NOVJ prešle na desnu obalu r. Uvca, a zatim s položaja kod s. Ojkovice i s. Burađe odbacile četnički Zlatiborski i 2. mileševski korpus.

⚔️ 20. 8. 1944. Na položaju između s. Čelice i s. Bistrice (kod Nove Varoši) 1. i 4. bataljon 3. proleterske (sandžačke) udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ odbili napad nemačkih vojnika i naneli im gubitke od 5 mrtvih.

⚔️ 22. 8. 1944. Kod s. Kokinog Broda (blizu Nove Varoši) 5. bataljon 3. proleterske (krajiške) udarne brigade 1. proleterske udarne divizije NOVJ vodio višečasovnu borbu protiv nemačkih vojnika koji su izvršili napad iz Nove Varoši. Gubici neprijatelja: 20 poginulih, 24 ranjena i 1 zarobljen. Bataljon je imao 3 ranjena borca.

⚔️ 23. 8. 1944. Kod s. Radojinje (blizu Nove Varoši) 1. proleterska udarna divizija NOVJ prešla r. Uvac i na položajima u Murtenici, kod Borove glave i kod s. Dobroselice (na pl. Zlatiboru) slomila otpor četničkog Zlatiborskog i 4. jurišnog korpusa i Rudničke brigade i odbacila ih prema s. Ljubišu i Kraljevim Vodama (sada: Partizanske Vode). Teško ranjen u borbi kod s. Negbine, podlegao je ranama politički komesar 3. proleterske (krajiške) udarne brigade Krsto Bajić, narodni heroj.

⚔️ 24. 8. 1944. Na komunikaciji Nova Varoš - s. Bistrica jedinice 4. sandžačke udarne brigade i Izviđačka četa 37. udarne divizije NOVJ uništile 5 kamiona, ubile 25 nemačkih vojnika i zaplenile p. mitraljez i automat.

⚔️ 30. 8. 1944. Na položajima s. Burađa - s. Ojkovica (kod Nove Varoši) 1, 2. i 3. bataljon 3. proleterske (sandžačke) udarne brigade i 4. bataljon 4. sandžačke udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ izvršili napad na oko 500 vojnika nemačke legije -Krempler- i, posle kraće borbe, odbacili ih prema s. Amzicima. Neprijatelj je imao oko 100 mrtvih i ranjenih, a jedinice 37. divizije - 3 poginula i 26 ranjenih boraca.

⚔️ 5. 9. 1944. Posle višečasovne borbe protiv četnika i oko 300 nemačkih vojnika i 400 pripadnika nemačke legije -Krempler-, 3. proleterska (sandžačka) udarna brigada 37. udarne divizije NOVJ zauzela Novu Varoš. Neprijatelj je imao 50 mrtvih i ranjenih i 10 zarobljenih. Pored ostalog, zaplenjeno je: 11 p. mitraljeza i mitraljeza i veći broj pušaka, 30.000 metaka, 30 telefona, 1 automobil, 1 motocikl i dosta drugog materijala. Brigada je imala 1 ranjenog borca.

⚔️ 0. 11. 1944. Na Kukanji (kod Nove Varoši) u borbi protiv nemačkih vojnika poginuo politički komesar 5. sandžačke NO brigade Živko Džuver, narodni heroj.