Sjenica u drugom svetskom ratu

⚔️ 16. 4. 1941. Nemačko-italijanske jedinice izbile na liniju Metković - Mostar - Rogatica - Sjenica - Kos. Mitrovica. Koristeći se prekidom neprijateljstva, italijanski 17. korpus otpočeo nastupanje iz Skadra ka Dubrovniku. Jugoslovenske jedinice na ovom frontu blagovremeno su povučene ka Tuzima i Podgorici (sada: Titograd), gde su puštene kućama, tako da je veliki deo ljudstva odneo sa sobom oružje.

⚔️ 18. 8. 1941. Kod s. Kušića (na putu Sjenica-Ivanjica) Moravička četa Užičkog NOP odreda razoružala 12 žandarma. Zaplenila 20 pušaka, 1. p. mitraljez, radio aparat, 15 bombi i 2 sanduka municije.

⚔️ 22. 12. 1941. Srpsko-sandžački, Čačanski i Beogradski partizanski bataljon izvršili neuspeo napad na neprijatelja u Sjenici i pretrpeli gubitke od preko 100 mrtvih, ranjenih i nestalih boraca.

⚔️ 1. 2. 1942. Užički i Zlatarski partizanski bataljon i Mileševska partizanska četa odbili napad četnika i muslimanske milicije iz Sjenice, s. Halinovića i s. Miševića u pravcu Nove Varoši.

⚔️ 4. 12. 1943. Nemačka 1. brdska divizija i delovi nemačke legije -Krempler-, nastupajući glavnim snagama iz Sjenice, napale 2. proletersku udarnu diviziju NOVJ u rejonu Prijepolja. Zbog razvučenosti delova 2. proleterske udarne brigade na položajima, nemački delovi su se provukli u Prijepolje i zauzeli most na Limu. Posle teških borbi protiv dva bataljona 2. proleterske i dva bataljona 1. šumadijske NO brigade brojno i tehnički nadmoćniji neprijatelj je uspeo da zauzme Prijepolje i stvori mostobran na levoj obali r. Lima. Jedinice 2. proleterske i 1. šumadijske brigade su imale nekoliko stotina poginulih i ranjenih. Pored ostalih su poginuli: zamenik komandanta i zamenik komesara 2. bataljona 2. proleterske NOU brigade Milorad Umljenović, Mićo i Dušan Ječmenić Ječmenica i komesar 3. bataljona 1. šumadijske NO brigade Miroslav Jovanović, narodni heroji.

⚔️ 7. 1. 1944. Kod s. G. Tisovice (blizu Sjenice) jedan bataljon 2. dalmatinske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ razbio delove nemačke legije -Krempler- i četničkog 2. mileševskog korpusa.

⚔️ 25. 3. 1944. U rejonu s. Kušića (kod Ivanjice) 2. proleterska udarna i 5. udarna divizija NOVJ, u prodoru ka r. Ibru, prešle komunikaciju Sjenica-Ivanjica.

⚔️ 22. 4. 1944. Kod s. Kušića (blizu Ivanjice) 2. proleterska udarna divizija NOVJ, posle borbe protiv 1. bataljona 4. puka SDK, probila se preko komunikacije Sjenica-Ivanjica. Neprijatelj je imao 8 mrtvih, 10 ranjenih i 18 nestalih. Oštećen je 1 tenk, a zaplenjena su 2 mitraljeza i 8.000 metaka.

⚔️ 22. 4. 1944. U s. G. Štitkovu (kod Kokinog Broda) delovi 10. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ razbili slabije snage četničkog 2. mileševskog korpusa i zarobili 8 četnika, a kod s. Lepoviča (blizu Sjenice) delovi 1, krajiške udarne brigade iste divizije odbili napad izviđačkih snaga nemačke borbene grupe -Leb-.

⚔️ 23. 4. 1944. Kod s. Trudova (blizu Kokinog Broda) 2. i 4. bataljon 1. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ vodili borbu protiv delova četničkog 2. mileševskog korpusa i nemačke legije -Krempler- i odbacili ih prema Sjenici i na levu obalu r. Uvca.

⚔️ 28. 4. 1944. Jedinice 5. crnogorske brigade 3. udarne divizije i 8. crnogorske udarne brigade 37, udarne divizije NOVJ zauzele Bijelo Polje i odbacile nemačke i četničke snage prema Sjenici i Brodarevu.

⚔️ 18. 5. 1944. Kod s. Radijevića i s. Miševića (blizu Sjenice) jedinice 4. proleterske udarne brigade i 3. srpske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ vodile borbu protiv oko 500 nemačkih vojnika a zatim se povukle ka vrhu pl. Zlatar. Jedinice 2. divizije su imale 3 mrtva i 6 ranjenih boraca.

⚔️ 19. 5. 1944. Na odseku Prijepolje - s. Kačevo 5. udarna divizija NOVJ, posle borbe protiv delova nemačkog 4. puka -Brandenburg- i nemačke legije -Krempler- i četničke Andrijevičke i Beranske brigade, probila se preko komunikacije Prijepolje-Sjenica i izbila na greben pl. Jadovnika. U tim borbama neprijatelj je imao 124 mrtva, oko 70 ranjenih i 47 zarobljenih vojnika. Zaplenjeni su 3 p. mitraljeza, 50 pušaka, 2 radio-stanice i 15.000 metaka, a uništeni su 1 haubica i 6 oklopnih automobila. Jedinice 5. divizije su imale 8 mrtvih i 10 ranjenih boraca.

⚔️ 20. 5. 1944. Kod s. Goračića (blizu Sjenice) 2. proleterska udarna divizija NOVJ, posle kraće borbe protiv nemačkih vojnika, probila se preko komunikacije Prijepolje-Sjenica i izbila na pl. Jađovnik. gde je uhvatila vezu sa delovima 5. udarne divizije i 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 22. 5. 1944. U Bijelom Polju Štab 2. udarnog korpusa NOVJ održao savetovanje sa štabovima 2, 3. i 5. divizije NO.VJ. Jedinicama je određen raspored: 37. udarnoj diviziji rejon Pljevlja-Prijepolje-Priboj; 5. udarnoj diviziji rejon Brodarevo-Pljevlja; 3. udarnoj diviziji rejon Prijepolje-Sjenica, a njena 9. udarna brigada ostala je na odseku prema Podgorici (sada: Titograd); 2. proleterskoj udarnoj diviziji rejon Andrijevica - Berane (sada: Ivangrad) - Rožaje.

⚔️ 10. 6. 1944. Na položajima Petrovo brdo - Gradac - Gradina - s. Grgaje - s. Višnjevo - s. Šipovice snage 14. puka nemačke 7 SS divizije -Princ Eugen- i oko 400 pripadnika muslimanske milicije, nastupajući iz Sjenice preko Peštera ka Bijelom Polju, napali 7. crnogorsku udarnu brigadu 3. udarne divizije NOVJ i 1. brigadu italijanske partizanske divizije -Garibaldi- i odbacili ih na položaje Kosi - Klisura - s. Višnjevo. Gubici 7. brigade: 3 mrtva i 10 ranjenih boraca, dok gubici 1. brigade i neprijatelja nisu poznati.

⚔️ 23. 6. 1944. Posle četvorodnevnih borbi, delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i 21. SS divizije -Skenderbeg-, s četnicima i muslimanskom milicijom, iz Sjenice prodrli preko Peštera ka Bijelom Polju, potisli jedinice 3. udarne divizije NOVJ s desne na levu obalu r. Lima i ovladali mostobranom u širem rejonu Bijelog Polja. U tim borbama neprijatelj je imao oko 150 mrtvih i 200 ranjenih vojnika, dok su jedinice 3. divizije imale 41 mrtvog i 112 ranjenih boraca. Plen: 3 mitraljeza sa 15.000 metaka, 1 minobacač, 18 pušaka i druga ratna oprema.

⚔️ 30. 7. 1944. U Pešterskom polju (kod Sjenice) 2. krajiška udarna brigada 17. udarne divizije NOVJ, posle oštre borbe, odbila napad jednog bataljona nemačkog puka -Brandenburg-.

⚔️ 26. 9. 1944. Četnici i SDK ponovo ovladali Sjenicom, iz koje su se povukle jedinice 37. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 6. 10. 1944. VŠ NOV i POJ uputio direktivu Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ: važno je držanje doline r. Lima, naročito odseka s. Rudo - Priboj - Prijepolje - Pljevlja; zadatak je jedinica toga korpusa da očiste prostoriju Čajniče - Goražde - pl. Jahorina, razbivši četnike koji se tu prikupljaju; ističe se značaj zauzimanja Sjenice; ovi zadaci ne smeju omesti aktivnost na hercegovačko-crnogorskom primorju, hercegovačke jedinice treba da izdvoje snage za kalinovičko-jahorinski odsek, odakle će one prodirati ka Sarajevu i obezbediti vezu sa delovima 3. udarnog korpusa NOVJ.

⚔️ 15. 10. 1944. VŠ NOV i POJ uputio direktivu Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ: VŠ NOV i POJ nastoji da u Sandžaku i Crnoj Gori odseče odstupnicu jakim nemačkim snagama koje se povlače iz Albanije, Kosova i Metohije; snage NOVJ će uskoro zauzeti Čačak; jedini pravci za povlačenje nemačkih snaga to su oni od Sjenice i Peći ka Sandžaku i Crnogorskom primorju; u vezi s tim, Štab korpusa mora blagovremeno zatvoriti te pravce, sistematski porušiti komunikacije i mostove u Prijepolju, Goraždu i drugđe i pojačati odbranu Goražda, Čajniča i Prijepolja; nije isključeno da nemačke snage intervenišu iz Sarajeva ka Kalinoviku; 37. udarna divizija NOVJ vodi borbe protiv nemačkih snaga koje su od Čačka prodrle u Požegu; dostaviti fzveštaj o preduzetim merama i o stanju na komunikacijama.

⚔️ 15. 10. 1944. VŠ NOV i POJ naredio Štabu 37. udarne divizije NOVJ: po svaku cenu sprečiti probijanje nemačkih snaga od Višegrada ka Uzicu (sada: Titovo Užice) i od Požege ka Višegradu; porušiti most u Prijepolju i zatvoriti pravce od Sjenice ka Prijepolju.

⚔️ 15. 10. 1944. Delovi 3. i 5. sandžačke i 7. crnogorske udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ zauzeli Sjenicu, koju je branilo oko 2.000 pripadnika nemačke legije -Krempler- i četnika. Neprijatelju su naneti osetni gubici a jedinice 37. divizije su imale 3 mrtva i 6 ranjenih boraca. Zaplenjeno je 10 kola municije.

⚔️ 22. 10. 1944. VŠ NOV i POJ ponovo naredio Štabu 37. udarne divizije NOVJ: porušiti most u Prijepolju i komunikacije od Sjenice ka Prijepolju i organizovati što jači otpor po dubini, da bi se sprečavalo povlačenje nemačkih jedinica i uništile nemačke i četničke snage na tom području.

⚔️ 22. 10. 1944. Na komunikaciji Novi Pazar - Sjenica jedinice 37. udarne divizije NOVJ, 7. omladinske udarne brigade -Budo Tomović- 3. udarne divizije NOVJ i Sjeničkog NOP odreda vodile borbu protiv snaga SDK i otjbile ih ka s. Dugoj Poljani.

⚔️ 24. 10. 1944. Na položajima Jankov vrh - Vasiljev vrh - Javor - s. Lepovići (kod Sjenice) tri bataljona 5. sandžačke udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ vodili borbu protiv oko 800 četnika i odbacili ih ka s. Kladnici i Sjenici. Neprijatelj je imao 55 mrtvih i 25 zarobljenih, a jedinice 5. brigade - 1 ranjenog borca.

⚔️ 27. 10. 1944. U s. Miloševom Dolu i na pl. Jadovniku 3. proleterska (sandžačka) udarna brigada 37. udarne divizije NOVJ i Zlatarski NOP odred vodili borbu protiv jedinica nemačke Grupe armija -E-, delova SDK i četnika koji su se probijali od Sjenice do Prijepolja. Posle oštre borbe neprijatelj se probio prema Prijepolju.

⚔️ 28. 10. 1944. VŠ NOV i POJ ponovo naredio Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ: u vezi sa prodorom nemačkih snaga od Sarajeva ka Višegradu i od Sjenice ka Prijepolju, treba porušiti mostove na r. Limu a artiljeriju iz Dubrovnika hitno uputiti u Sandžak i uvesti u borbu.

⚔️ 16. 11. 1944. Na liniji Kašanj - s. Goračići - s. Milošev Dol - Četanica (na komunikaciji Sjenica-Prijepolje) tri bataljona 5. sandžačke udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ napali logor jedne nemačke jedinice. Posle oštre borbe ovladali su neprijateljskim položajima. Poginulo je i ranjeno oko 150 a zarobljeno 13 nemačkih vojnika. Uništena su 23 motorna vozila. Zaplenjeno. 1 p. mitraljez, 1 automat, 2 pištolja i dosta drugog materijala. Jedinice 5. brigade su imale 3 poginula i 3 ranjena borca.

⚔️ 30. 11. 1944. Kod s. Halinovića i s. Goračića (blizu Sjenice) jedinice 5. sandžačke udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ napale na nemačke snage jačine oko 3.000 vojnika. Brigada je zauzela nekoliko neprijateljskih otpornih tačaka i jedan logor u kome je poginulo 30 nemačkih vojnika. Zaplenjeno: 4 p. mitraljeza, 2 automata, 4 pištolja i dosta drugog materijala. Brigada je imala 7 mrtvih i 8 ranjenih boraca.

⚔️ 2. 12. 1944. Na liniji Turijak-Goveđak (kod Sjenice) jedinice 5. sandžačke udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ napale nemačku motorizovanu kolonu. U tročasovnoj borbi one su uništile oko 200 kamiona i kola s raznim materijalom i zaplenile minobacač, 6 p. mitraljeza, automat, 5 pištolja i dosta drugog oružja, municije i opreme. Brigada je imala 1 poginulog i 2 ranjena borca.

⚔️ 8. 12. 1944. Na položaju Zlatarsko brdo - s. Halinovići (kod Sjenice) jedinice 5. sandžačke udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ napale na oko 800 nemačkih vojnika i uspele da zauzmu deo neprijateljskog položaja. U toj borbi neprijatelj je imao oko 60 mrtvih i ranjenih, a zaplenjena su: 2 p. mitraljeza, 4 automata, 3 pištolja i dosta drugog materijala. Brigada je imala 2, poginula i 7 ranjenih boraca.

⚔️ 13. 12. 1944. Na položaju s Halinovići - Zlatarsko brdo - s. D. Goračići (kod Sjenice) jedinice 5. sandžačke udarne brigade 37. udarne divizije NOVJ izvršile neuspeo napad na nemačke snage. Neprijatelj je imao 45 mrtvih i više ranjenih, a jedinice NOVJ - 2 poginula i 6 ranjenih boraca. Zaplenjen je mitraljez, p. mitraljez, pištolj i 3.000 metaka.

⚔️ 14. 12. 1944. Posle oštrih dvodnevnih borbi na liniji Devino brdo - Breza - Dubnica (kod Sjenice) jedinice 22. udarne divizije NOVJ oslobodile Sjenicu, a nemačku brigadu -Angermiler- odbacile ka Prijepolju.

⚔️ 8. 1. 1945. Jedinice 22. udarae divizije NOVJ odbacile prema Prijepolju zaštitne delove nemačkog 91. armijskog korpusa i oslobodile Sjenicu.