Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Metković u drugom svetskom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 24 hronoloških zapisa, 51 dokumenata i 1 fotografija.

Događaji

⚔️ 16. 4. 1941. Nemačko-italijanske jedinice izbile na liniju Metković - Mostar - Rogatica - Sjenica - Kos. Mitrovica. Koristeći se prekidom neprijateljstva, italijanski 17. korpus otpočeo nastupanje iz Skadra ka Dubrovniku. Jugoslovenske jedinice na ovom frontu blagovremeno su povučene ka Tuzima i Podgorici (sada: Titograd), gde su puštene kućama, tako da je veliki deo ljudstva odneo sa sobom oružje.

⚔️ 23. 6. 1941. U Metkoviću i okolnim selima ustaše pohvatale i odvele u zatvore više od 200 ljudi, među kojima gotovo sve komuniste metkovićkog sreza i veći broj simpatizera Partije.

⚔️ 25. 6. 1941. Kod Opuzena (blizu Metkovića) ustaše streljale deo pohapšenih Srba iz sreza Stolac, njih oko 280, među njima i dr Ivu Bosnića-Kovačića, Hrvata iz Metkovića, koji se suprotstavio vršenju zločina.

⚔️ 12. 10. 1941. Iz bolnice u Mostaru pobegao sekretar OK KPH za Dubrovnik Ivan Morđin Crni, narodni heroj. Bekstvo su organizovali MK KPJ za Mostar i SK KPH za Metković.

⚔️ 22. 4. 1942. Na području Metkovića, po naređenju Štaba 4, operativne zone NOP odreda Hrvatske, formirana 1. neretvanska četa.

⚔️ 6. 5. 1942. Kod s. Bočine (blizu Metkovića) Biokovska partizanska četa iz zasede napala italijansku kolonu. Neprijatelj je imao 3 mrtva, više od 10 ranjenih i 19 zarobljenih vojnika i oficira. Zaplenjeno je: 1 kamion, 21 puška, 50 bombi i drugi ratni materijal.

⚔️ 24. 6. 1942. Italijanske jedinice iz Metkovića, Omiša i Makarske, podržane avijacijom i mornaricom, otpočele osmodnevni napad na jedinice partizanskog bataljona -Jozo Jurčević- na Biokovu. Spretnim manevrima partizani su izbegli opkoljavanje i naneli neprijatelju gubitke od 300 mrtvih i ranjenih vojnika.

⚔️ 22. 7. 1942. Između s. Baćine i Graca (kod Metkovića) delovi partizanskog bataljona -Jozo Jurčević- napali dva italijanska kamiona i putnički auto. Auto i jedan kamion su zapaljeni a drugi kamion je oštećen. Poginulo je ili ranjeno 12 italijanskih vojnika. Zaplenjeno je 7 pušaka, 2 mitraljeza, 3 pištolja, oko 2000 metaka i drugi materijal.

⚔️ 30. 7. 1942. Na Biokovu jedinice partizanskog bataljona -Jozo Jurčević- odbile napad italijanskih snaga iz s. Graca, s. Baćine i s. Brista (kod Metkovića), nanevši im gubitke od 6 mrtvih i 60 ranjenih vojnika.

⚔️ 18. 2. 1943. Komandant italijanske 2. armije naredio komandantu 6. armijskog korpusa da u rejonu Mostara i boksitnih rudnika prikupi svoje i četničke snage i, za svaki slučaj, obrazuje jak mostobran u rejonu Metkovića, jer je smatrao da će Glavna operativna grupa VŠ NOV i POJ produžiti nadiranje ka morskoj obali.

⚔️ 24. 9. 1943. U s. Ravnom (na pruzi Hum-Gabela) 10. hercegovačka udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ razbila posadu (174 žandarma i milicionera). U jednočasovnoj borbi u selu i na obezbeđenjima prema Dubrovniku i Metkoviću poginulo je oko 60 i zarobljeno 20 neprijateljskih vojnika. Zaplenjeno je 150 pušaka i dosta druge opreme. Već 26. septembra u Ravno su ponovo ušli delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-.

⚔️ 23. 10. 1943. Na poluostrvo Pelješac izvršili desant delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- iz Ploča i Metkovića, uz jednovremen napad delova 7. SS i 118. pešadijske divizije iz Stona. Neprijatelj je iznenadio 13. dalmatinsku brigadu 26. divizije NOVJ, obrazovao mostobran i u trodnevnim borbama odbacio ovu brigadu u pravcu s. Trpnja. Od 26. do 28. oktobra prebačena je iz Podgore na Pelješac i 1. dalmatinska udarna brigada 9. divizije NOVJ. Jake borbe su trajale do 9. novembra, kada je, zbog pogoršane situacije na Biokovu, prebačena u Podgoru 1. dalmatinska udarna brigada, a 13. dalmatinska brigada se povukla na o. Korčulu. Nemačke jedinice su imale 350, a jedinice NOVJ oko 230 mrtvih, ranjenih i nestalih.

⚔️ 6. 11. 1943. Snage nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- iz Splita, Sinja i Imotskog izvršile napad na jedinice 8. korpusa NOVJ na području između Sinja, Splita i donjeg toka r. Neretve. Ubacujući u borbu i delove nemačke 118. lovačke divizije, neprijatelj je, posle desetodnevnih žestokih borbi, ovladao obalom između Splita i Metkovića, dok su se snage 8. korpusa NOVJ povukle delom ka Kninu, a delom brodovima na o. Brač i o. Hvar. Gubici neprijatelja: 527 mrtvih i ranjenih, a 8. korpusa: oko 450 mrtvih, ranjenih i nestalih.

⚔️ 6. 1. 1944. Neretvanski NOP odred napao ustašku posadu u s. Kominu (kod Metkovića): poginula 2 a zarobljeno 12 ustaša. Zatim je uništio uređaje na ž. st. Komin, a na Neretvi potopio putnički brod NDH -Sv. Nikola-.

⚔️ 18. 2. 1944. Delovi Neretvanskog NOP odreda zauzeli žand. st. Nova Sela (kod Metkovića). Poginuo 1 žandarm a zarobljeno 16 žandarma i 17 ustaša.

⚔️ 19. 3. 1944. Delovi nemačke 118. lovačke i 369. legionarske divizije i 6. ustaške brigade (jačine oko 2.500 vojnika) iz Metkovića, Vrgorca i Graca otpočeli napad protiv jedinica Grupe južnodalmatinskih NOP odreda na istočnom delu pl. Biokova, u cilju njihovog uništenja na tom području i interniranja stanovništva. Partizanske snage su izbegle udar nadmoćnog neprijatelja, zadržavši se na području između donjih tokova r. Cetine i iz Neretve. Nemačko-ustaške jedinice su do 23. marta popalile sela: Grčanik, Bačinu, Brist, Plinu i zaseoke uz Neretvu, od Brda do Komina, a stanovništvo oterale u logor.

⚔️ 6. 9. 1944. Na pruzi Ploče-Metković delovi 2. bataljona Neretvanskog NOP odreda uništili nemački voz (lokomotivu i 3 vagona).

⚔️ 27. 9. 1944. U s. Metkoviću (kod Šapca) tri bataljona 5. krajiške (kozarske) udarne brigade 11. udarne divizije NOVJ razbila grupu od oko 1000 četnika.

⚔️ 11. 10. 1944. VŠ NOV i POJ naredio Štabu 29. udarne divizije NOVJ: pošto će 26. divizija NOVJ noću 14. oktobra napasti Ston i dva bataljona iskrcati između s. Neuma i s. SmokovIjana za dejstvo iz pozadine, neka 29. udarna divizija uputi izvesne delove da sa ta dva bataljona 23. divizije ugroze Ston iz pozadine i spreče dolazak neprijateljskih pojačanja od Metkovića i Dubrovnika. Ujedno je tražio izveštaj kada će se izvesti napad na Dubrovnik.

⚔️ 15. 10. 1944. VŠ NOV i POJ ponovo naredio Štabu 29. udarne divizije NOVJ da ruši komunikacije na primorju južno od Metkovića i da zauzme Dubrovnik, čime bi se poboljšala odbrana na primorskom pojasu i sprečilo povlačenje nemačkih snaga tim pravcem.

⚔️ 20. 10. 1944. Trinaesta hercegovačka udarna brigada 29. udarne divizije NOVJ posle dvodnevnih borbi protiv italijanske 49. fašističke legije -San Marko- i jedne čete ustaške milicije zauzela ž. st. Hrasno (na pruzi Hum-Gabela). Izvlačenje Legije prema Metkoviću, omogućile su dve nemačke alarmne čete, od kojih je jedna razbijena. U borbi je neprijatelj imao preko 100 mrtvih, a 13. brigada 7 poginulih i preko 20 ranjenih.

⚔️ 22. 10. 1944. Posle četvorodnevnih borbi na komunikaciji s. Slano - s. Oštrikovac, 1. proleterska (dalmatinska) udarna brigada i 11. dalmatinska udarna brigada 26. divizije NOVJ razbile kolonu jačine oko 4000 vojnika nemačke 369. legionarske divizije, koja se iz Dubrovnika probijala ka Metkoviću i Mostaru. Poginulo je oko 2000 a zarobljeno 1070 neprijateljskih vojnika. Zaplenjeno: 60 topova, 89 mitraljeza, 211 motornih vozila i mnogo drugog ratnog materijala.

⚔️ 20. 11. 1944. U Metkoviću, na prvoj konferenciji NOF-a za srez Metković, izabran Odbor NOF-a za taj srez.

⚔️ 27. 1. 1945. Delovi nemačke 369. legionarske divizije i ustaško-domobranske snage iz Širokog Brijega (sada: Lištica) i Mostara, posle trodnevne borbe, razbili 4. dalmatinsku udarnu brigadu 9. udarne divizije NOVJ i zauzeli Ljubuški, Čapljinu i Metković.

Dokumenti

📜 Izvod iz dnevnika talijanske 2. armije o vijestima primljenim od strane Komande 6. armijskog korpusa 29. srpnja 1941. s područja Metković, Makarska, Split i Knin

📜 Depeša Oružničke postaje Čapljina od 4. avgusta 1941. Vodnom oružničkom zapovjedništvu Metković o ubijanju Srba iz Trebinja od strane ustaša

📜 Telegram Kotarske oblasti Metković od 1. septembra 1941. velikoj župi Hum o bekstvu pravoslavnog življa iz sela kotara Čapljina zbog zlodela ustaša

📜 Izveštaj Zapovjedništva Oružničkog voda Metković od 9. oktobra 1941. Zapovjedništvu Jadranskog divizijskog područja o bekstvu pravoslavaca sa područja Čapljine od ustaških zločina sa podatkom o 800 ubijenih Srba u selu Prebilovci

📜 Izvještaj Ivana Morđina. sekretara Kotarskog komiteta KPH Pelješac iz prosinca 1941. Pokrajinskom komitetu KPH za Dalmaciju o situaciji na području Pelješca i Metkovića

📜 Izvještaj Oružničke postaje Vitina od 21. prosinca 1941. Kotarskoj oblasti Ljubuški o namjerama komunista s Makarskog i Metkovićkog kotara da izazovu nered u vrijeme božičnih praznika

📜 Depeša Komande pristaništa Metković od 7. maja 1942. Komandi 2. armije o potapanju dva bagera na ušću Neretve

📜 Izvod iz lista »Naš izvještaj«, organa PK KPH za Dalmaciju br. 141 od 22. svibnja 1942. o borbama partizana na Mosoru i kod Metkovića

📜 Pismo Okružnog komiteta KPH Dubrovnik od 30. kolovoza 1942. Kotarskom komitetu KPH Metković o reorganizaciji Okružnog komiteta, upućivanju boraca u Južnodalmatinski bataljon dok na Pelješcu zadržati jedan vod

📜 Izvještaj Kotarskog komiteta KPH Metković od 4. rujna 1942. Okružnom komitetu KPH Makarska o radu na stvaranju partijsko-političkih organizacija i organa narodne vlasti u kotaru Metković

📜 Pismo sekretara Oblasnog komiteta KPJ za Hercegovinu od 5 novembra 1942 god. Kotarskom komitetu KPH Metković o potrebi koordinacije akcija Metkovićkog bataljona i bataljona Sloboda i uspostavljanja stalne međusobne veze

📜 Izvještaj Kotarskog komiteta KPH Metković od 13. siječnja 1943. Okružnom komitetu KPH Makarska o stanju u Kotaru

📜 Izvještaj Kotarske oblasti u Metkoviću od 16. siječnja 1943. ustaškoj Nadzornoj služi o strijeljanju članova partizanskih porodica iz sela Slivno-Ravno od strane Talijana

📜 Izvještaj Kotarske oblasti u Metkoviću od 17. siječnja 1943, ustaškoj Nadzornoj službi o zločinima Talijana i ustaške milicije u selima Desne i Gornji Komin

📜 Izvještaj Kotarskog komiteta KPH Metković od početka ožujka 1943. Okružnom komitetu KPH Makarska o vojno-političkoj situaciji u Kotaru

📜 Pismo Štaba Četvrte operativne zone od 15 rujna 1943 god. Štabu Prve proleterske divizije NOV i PO Jugoslavije o razoružanju talijanskih jedinica u Splitu, Solinu, Kaštelama, Trogiru, duž pruge Split - Metković i o prodoru Nijemaca u Dalmaciju

📜 Izvod iz opće vojne relacije Trećeg zbornog područja za mjesec studeni 1943. godine o događajima na području Metkovića, Imotskog i Dubrovnika

📜 Izvještaj Kotarskog komiteta KPH za Metković od 10. studenog 1943. Okružnom komitetu KPH za Makarsku o političkoj situaciji u kotaru i organizacionom stanju partijske organizacije

📜 Izvod iz dnevnih izvještaja Petog SS-brdskog armijskog korpusa od 14. studenog 1943. o završenom čišćenju Pelješca, napadu savezničkih aviona na Metković i početku napada prema Makarskoj

📜 Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 16. novembra 1943. Štabu 2. korpusa NOVJ da dostavi podatke o jačini neprijateljskih garnizona na primorskom pojasu od Metkovića do Ulcinja i na sektoru Nikšić - Podgorica - Ulcinj - Herceg-Novi

📜 Pismo Štaba Osmog korpusa NOV Jugoslavije od 18 studenog 1943 god. Štabu Desete hercegovačke NOU. brigade o borbama u Dalmaciji i o značaju zajedničkih dejstava na pravcu Mostar - Metković

📜 Pismo Štaba Osmog korpusa NOVJ od 18. studenog 1943. Štabu Desete hercegovačke brigade o borbama u Dalmaciji i o značaju zajedničkih dejstava na pravcu Mostar-Metković

📜 Izvod iz izvještaja Komande Petog SS-brdskog armijskog korpusa od 18. studenog 1943. o pokretima jedinica SS-divizije Prinz Eugen i 118. lovačke divizije u rajone Vrgorca, Stona, Čapljine i Metkovića

📜 Izvod iz dnevnog izvještaja Ministarstva vanjskih poslova od 22. studenog 1943. o zločinima njemačkih vojnika kod Metkovića i Dubrovnika

📜 Izvještaj Krilnog oružničkog zapovjedništva Mostar od 5. siječnja 1944. o transportu zarobljenih partizana na Korčuli iz Metkovića za Mostar

📜 Izvještaj Zapovjedništva Seste oružničke pukovnije od 19. veljače 1944. o stanju u Metkoviću nakon bombardiranja od strane savezničkih aviona

📜 Izvod iz izvještaja Zapovjedništva Šeste oružničke pukovnije od 25. veljače 1944. o napadu partizana na oružničku posadu Nova Sela kod Metkovića

📜 Izvještaj Kotarske oblasti u Metkoviću od 10. ožujka 1944. o uništenju njemačkog kamiona prilikom nailaska na minu kod Rogotina

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 14 marta 1944 god. o borbama protiv jedinica NOV i PO Hrvatske na području Zagreba, Daruvara, Gline, Kostajnice, Sinja i Metkovića

📜 Izvještaj kotarske oblasti u Metkoviću od 22. ožujka 1944. o akciji čišćenja kotara Metković od strane njemačke vojske i paljenja sela

📜 Izvještaj Kotarske oblasti u Metkoviću od 27. ožujka 1944. o akciji čišćenja i zločina njemačke vojske u kotaru Metković

📜 Dopis njemačkog opunomoćenog generala u NDH od 30. ožujka 1944. Komandi Druge oklopne armije o žalbi ustaškog ministra Bulata u povodu zločina njemačke vojske kod Metkovića

📜 Izvještaj Kotarske oblasti u Metkoviću od 31. ožujka 1944. o napadu partizana na ustašku posadu u Kominu

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 18. maja 1944. o napadu jedinica NOV i POJ na Ludbreg i Metković i o borbama u Hrvatskom Zagorju, na Papuku, Krbavskom Polju i kod Zadra

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 2. juna 1944. o borbama protiv jedinica NOV i POJ kod Varaždina, Ivanić-Grada, Kutine, Otočca, Sinja i Metkovića

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 15. juna 1944. o napadu jedinica NOV i POJ na Veliki Grdevac i o borbama kod Benkovca i Metkovića

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 29. juna 1944. o borbama protiv jedinica NOVJ u Moslavini, kod Našica, Đakova, Karlovca, Sinja i Metkovića

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 1. jula 1944. o napadu jedinica NOV i POJ na Bosiljevo i o borbama kod Krapine, Ludbrega, Koprivnice, Ivanić-Grada, Đakova, Karlovca, Delnica i Metkovića

📜 Zapovijest Štaba 26. divizije NOVJ od 13. oktobra 1944. podređenim jedinicama da zauzmu Ston, presijeku komunikaciju Dubrovnik - Metković i sadejstvuju 29. diviziji u napadu na Dubrovnik

📜 Zapovijest Štaba 11. dalmatinske brigade od 15. oktobra 1944. .podređenim jedinicama da napadnu Ston i Stonsku prevlaku i izbiju na komunikaciju Dubrovnik - Metković

📜 Izveštaj Komande 1. lovačke eskadrile NOVJ od 16. oktobra 1944. o napadu na delove nemačke 369. legionarske divizije u Stonu i o izviđanju komunikacije Dubrovnik-Metković

📜 Izveštaj Komande 1. lovačke eskadrile NOVJ od 21. oktobra 1944. o napadu na delove nemačke 369. legionarske divizije u Opuzenu i na komunikaciji Ošlje-Metković, bombardovanju fabrike duvana u Imotskom i pratnji aviona 2. eskadrile NOVJ pri izviđanju jadranskog obalskog područja

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile NOVJ od 21. oktobra 1944. o izviđanju obalskog područja severno od Žirja i o napadu na delove razbijene nemačke 369. legionarske divizije na komunikaciji Ošlje-Metković

📜 Izvještaj Štaba 11. dalmatinske brigade od 24. oktobra 1944. Štabu 26. divizije NOVJ o napadu na Ston, Stonsku prevlaku i borbama na komunikaciji Dubrovnik - Metković

📜 Izvještaj Operativnog odjela Ministarstva oružanih snaga NDH od 26. oktobra 1944. o borbama na području Travnika i Metkovića

📜 Izvještaj Štaba 1. dalmatinske proleterske brigade od 26. oktobra 1944. Štabu 26. divizije NOVJ o napadu na Slivno Ravno, Neum, Duži i Ošlje i o razbijanju neprijateljske kolone na komunikaciji Dubrovnik - Metković

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 27. oktobra 1944. o napadu jedinica NOVJ na ustaše kod Đurđevca, na Obrovac, Imotski i o borbama na Bilo-gori, u Donjoj Kupčini, na području Metkovića i o povlačenju Nijemaca iz Dalmacije

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 28. oktobra 1944. o povlačenju sopstvenih snaga sa područja Metkovića, iz Splita, Sinja i o borbama s jedinicama NOVJ na Bilo-gori, kod Duvna, Posušja i Obrovca

📜 Direktiva Štaba Petog pomorskog obalskog sektora od 31. oktobra 1944. Mornaričkoj stanici Metković za rad stanice

📜 Naređenje Štaba Mornarice NOV Jugoslavije od 25. novembra 1944. Štabu Petog pomorskog obalskog sektora o formiranju Mornaričke stanice Metković i Mornaričke stanice Boka i o prelasku lučkog zastupništva Cavtat lučkoj kapetaniji Dubrovnik

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOV i POJ od 30. januara 1945. Štabu 8. korpusa za razbijanje neprijatelja na prostoru Gabele, Čapljine i Metkovića i ponovno zauzimanje izgubljenih mesta

Fotografije

Povezane odrednice

2. udarni korpus NOVJ Borbe na Jadranu 1944. Genocid u NDH Zločini u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu Operacija Jesenji pljusak Korčula Borbe u Dalmaciji 1942. Ustanak u Hrvatskoj 1941. Split Bitka za Srbiju Avijacija u oslobodilačkom ratu Mostar SAD i Jugoslavija 369. legionarska divizija (vražja) Ustanak u Bosni i Hercegovini 1941. 11. dalmatinska udarna brigada (biokovska) Štampa u ratu 10. hercegovačka udarna brigada Savezničko bombardovanje Vermahta u Jugoslaviji Ustanak u Dalmaciji 1941. 5. krajiška (kozarska) udarna brigada Imotski 9. dalmatinska divizija NOVJ Borbe u Bosni i Hercegovini 1943. Zarobljenici u ratu Ludbreg 118. lovačka divizija Trogir Ivanić-Grad Bolnice u oslobodilačkom ratu Borbe u Dalmaciji 1944. 2. lovačka eskadrila NOVJ Hvar 8. dalmatinski korpus NOVJ Knin Čapljina Ustanak u NDH 29. hercegovačka divizija NOVJ Borbe u Bosni i Hercegovini 1942. Diverzije u oslobodilačkom ratu Sinj Komunistička partija Hrvatske 1. lovačka eskadrila NOVJ Ustaški zločini 1941. Hrvatsko domobranstvo Borbe u Bosni i Hercegovini 1944. Vrgorac Varaždin Travnik Podgorica Brač 6. italijanski armijski korpus Borbe u Hercegovini 1943. Borbe u Dalmaciji 1943. Borbe u Hrvatskoj 1943. Zasede u oslobodilačkom ratu Makarska Partizanska avijacija Pelješac Ulcinj 7. SS divizija Prinz Eugen 26. dalmatinska divizija NOVJ Italija u drugom svetskom ratu Dubrovnik Karlovac 1. dalmatinska proleterska udarna brigada Ustanak u Hercegovini 1941. Borbe u Hrvatskoj 1942. Josip Broz Tito Operacija Landsturm Narodni heroji Jugoslavije Borbe u Hrvatskoj 1944. Italijanski zločini u Jugoslaviji 2. italijanska armija Četnici u drugom svetskom ratu