Travnik u drugom svetskom ratu

⚔️ 30. 4. 1941. U Travniku ustaše uhapsile 7 komunista, među kojima svih 5 članova MK KPJ za Travnik, i odveli ih u logor Kerestinec (kod Zagreba), gde su streljani, sem dvojice koji su uspeli pobeći. Zbog toga su pripreme za ustanak u tom kraju znatno usporene.

⚔️ 21. 6. 1941. U Travniku ustaše streljale 3 člana KPJ i uhapsile 70 građana, među kojima 13 komunista. Masovnim demonstracijama naroda ustaše su prisiljene da oslobode sve uhapšene.

⚔️ 0. 8. 1941. Obnovljen MK KPJ za Travnik.

⚔️ 6. 8. 1941. U ustaškom logoru Kruščici (kod Travnika) ustaše pobile 24 zatvorenika koji su se bili pobunili i ubili komandanta logora.

⚔️ 9. 8. 1941. Kod s. Rakovice (na putu Sarajevo-Kiseljak) delovi 1 (Semizovačke) partizanske čete sarajevske oblasti napali kamion u kome su bile ustaše te 6 ustaša ubili i trojicu ranili. Sutrad, za odmazdu, ustaše iz Sarajeva i Travnika pohvatale 80 Srba iz 7 okolnih sela i pobile ih, a zatim spalile.

⚔️ 7. 11. 1941. U s. Imljanima (kod Skender-Vakufa), na inicijativu MK KPJ za Travnik, formirana Imljanska (Djevojačka) partizanska četa, koja je krajem meseca ušla u sastav 8. krajiškog NOP odreda.

⚔️ 11. 12. 1941. Delovi 6. bataljona 3. krajiškog NOP odreda posle jače borbe razbili mesnu miliciju i zauzeli s. Koričane (kod Travnika). Zaplenjeno 50 pušaka.

⚔️ 5. 1. 1942. Delovi 3. krajiškog NOP odreda zauzeli i spalili ž. st. Komar (na pruzi Travnik - D. Vakuf).

⚔️ 0. 4. 1942. U s. Aginom Selu (kod Kotor-Varoši) odlukom Povereništva KPJ za Bos. krajinu formiran OK KPJ za Travnik.

⚔️ 0. 4. 1942. U s. Perlima (na pl. Vlašiću), od Imljanske čete 4. krajiškog NOP odreda i samostalne 1. travničke čete, OK KPJ za Travnik formirao Travnički NOP odred.

⚔️ 1. 5. 1942. Travnički NOP odred izvršio napad na žandarmerijsko-domobransko uporište u s. Mehurićima (kod Travnika). Intervencijom žandarmerijsko-domobranske posade iz s. Guče Gore i ustaša iz Travnika napad je odbijen. Odred je imao 3 mrtva i 7 ranjenih boraca.

⚔️ 20. 5. 1942. U logoru na brdu Meukrini (na pl. Vlašiću) oko 500 domobrana, ustaša, žandarma i milicionera, nastupajući u 7 kolona, okružili i uništili ostatak Travničkog NOP odreda i pobili članove OK KPJ za Travnik.

⚔️ 11. 7. 1942. Delovi 2. proleterske NOU brigade potisnuli 105 ustaških milicionera i nekoliko žandarma i zauzeli s. Šebešić (kod Travnika), gde su porušili šumsku prugu i uništili 3 lokomotive i 4 upravne zgrade pilane -Ugar-.

⚔️ 14. 7. 1942. Treći bataljon 2. i delovi 1. proleterske NOU brigade napali ž. st. Oborce (na pruzi Travnik - D. Vakuf). Napadnutim domobranima polučeti pristigao je u pomoć 1. bataljon domobranskog 5. pešadijskog puka, zbog čega napad nije uspeo, U borbi je poginuo komandant 3. bataljona 2. proleterske NOU brigade Dušan Dugalić, narodni heroj.

⚔️ 12. 8. 1942. Posle osmočasovne borbe u rejonu brda Travnika (kod s. Mrzle Vodice) jedinice 1. proleterskog NOU bataljona Hrvatske odbile napad italijanskih vojnika iz s. Crnog Luga i s. Mrzle Vodice (kod Delnica).

⚔️ 16. 8. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito naredio Štabu 3. krajiškog NOP odreda da na prostoriji Livno - G. Vakuf - Travnik formira dva bataljona koji će dejstvom na komunikaciji Travnik - D. i G. Vakuf i u širem rejonu Kupresa ceo taj kraj aktivirati i podići u borbu.

⚔️ 9. 9. 1942. Italijanska Vrhovna komanda uputila Višoj komandi -Slovenija-Dalmacija- (Superslodi) direktivu za preduzimanje operacije u rejonu Mostara i susednim oblastima protiv partizanskih jedinica na tom području. Docnije je plan operacije proširen i na područje Imotski, Travnik, Mrkonjić-Grad, Glamoč.

⚔️ 14. 9. 1942. Po naređenju Vrhovni štab NOP i DV Jugoslavije, u cilju razvijanja dejstava prema Bugojnu, Travniku i Fojnici, formiran Operativni štab Udarne grupe brigada (5. crnogorska i 10. hercegovačka NOU brigada i mesne jedinice 3. krajiškog NOP odreda).

⚔️ 28. 9. 1942. Jake nemačke, italijanske, četničke i ustaško-domobranske snage (oko 50.000 vojnika) iz rejona Banje Luke, Travnika, Mostara, Sinja i Knina otpočele ofanzivna dejstva (ciklus operacija -Dinara-). U toku prozorske (-Alfa-), prve jajačke (-Jajce I-), Livanjske (-Beta-) i druge jajačke operacije (-Jajce II-) neprijatelj je ovladao delom slobodne teritorije oko Prozora, Livna i Jajca, ali su njegove snage, protivudarima u rejonu Ključa i Bos. Grahova i brojnim manjim napadima jedinica Operativnog štaba NOP i DV za Bos. krajinu, 4. operativne zone NOP odreda Hrvatske i Grupe proleterskih i udarnih brigada, razvučene i iscrpljene pa je 31. oktobra obustavio dejstva a da nije izveo još dve planirane operacije.

⚔️ 28. 9. 1942. Glavnine nemačke 714. i 718. pešadijske divizije, ojačane bataljonom -Ludvig fon Baden-, ustaškim 21. bataljonom, delovima domobranskog 2. i 3. korpusa i sa pet odreda Glavnog štaba bosanskih četničkih odreda, koncentričnim dejstvom iz rejona San. Most - Banja Luka i D. Vakuf - Travnik, otpočele prvu jajačku operaciju (-Jajce I-) deo nemačko-italijanske protivofanzive (ciklusa operacija -Dinara-), Do 6. oktobra su ovladale Ključem, Mrkonjić-Gradom i Jajcem. Iznenađeni Operativni štab NOP i DV za Bos. krajinu, sa šest brigada i dva odreda na tome sektoru, zbog slabih veza nije mogao pružiti jači otpor, ali je jedinice izvukao ispod udara nadmoćnih neprijateljskih snaga.

⚔️ 6. 10. 1942. U s. Bistrom (na putu Travnik - s. Rastovo) dva bataljona 5. crnogorske NOU brigade i jedna četa Zijametskog partizanskog bataljona razbili jednu domobransku četu, zarobili 47 domobrana i zaplenili 1 minobacač, 8 p. mitraljeza, 50 pušaka i oko 10.000 metaka.

⚔️ 13. 10. 1942. Ustaško-domobranske snage iz garnizona Travnika, Komara, Oboraca, D. Vakufa, Bugojna, G. Vakufa i Busovače izvršile koncentričan napad na 5. crnogorsku i 10. hercegovačku NOU brigadu u međurečju Vrbasa i Lašve. Razbijanjem manjih kolona i manevrom preko pl. Vlašića napad je odbačen.

⚔️ 11. 12. 1942. Vrhovni komandant NOV i PO Josip Broz Tito ukazao Štabu 3. udarne divizije NOVJ na taktičke greške i propuste u borbama za odbranu Jajca i dao mu direktivu za ofanzivna dejstva na neprijateljske komunikacije na prostoriji Travnik - D. Vakuf - Čosići.

⚔️ 26. 12. 1942. Prva dalmatinska i 10. hercegovačka udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ zauzela Turbe (kod Travnika), razbile 1. bataljon domobranskog 9. pešadijskog puka i uništile ž. st. Turbe i Goleš, jedan veći vijadukt, pilanu i električnu centralu. U borbi, na Ravnoj gori, poginuo je politički komesar čete u 3. bataljonu 10. hercegovačke NOU brigade Asim Zupčević, narodni heroj.

⚔️ 3. 1. 1943. Domobransko uporište u s. Busovači (kod Travnika) posle osmočasovne borbe zauzela 1. dalmatinska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ i porušila put Sarajevo-Travnik.

⚔️ 7. 1. 1943. Između Travnika i s. Turbeta delovi 10. hercegovačke udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ porušili most i oštetili prugu na tri mesta.

⚔️ 20. 1. 1943. Delovi 1. dalmatinske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ napali žandarme i nemačke vojnike u s. Vitezu (kod Travnika). Pošto su porušili prugu, uništili instalacije i spalili ž. st., žand. st. i ustaški dom, delovi 1. dalmatinske NOU brigade su se povukli u pravcu s. Rastova.

⚔️ 28. 1. 1943. Na odseku s. Turbe - s. Komar jedinice 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ porušile prugu Travnik - D. Vakuf, a sledećeg dana napale nemačke i domobranske osiguravajuće delove na ž. stanicama Turbe i Goleš. U dvodnevnoj borbi one su zarobile 80 domobrana, ranile 3 nemačka vojnika i 2 domobrana i ubile 1 nemačkog vojnika, te zaplenile 80 pušaka, 10 p. mitraljeza, 1 mitraljez i 10.000 metaka. Saobraćaj je prekinut nekoliko dana.

⚔️ 28. 2. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio Štabu 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ da po svaku cenu održi položaje kod Drvara, angažujući i dve brigade sa Podgrmeča; da 1. krajišku NOU brigadu iz srednje Bosne orijentiše prema Turbetu i Travniku radi sadejstva s jedinicama Glavne operativne grupe kod G. Vakufa; da 9, krajišku NOU brigadu iz rejona Kupresa i dve brigade 1. hrvatskog korpusa NOVJ, uz podršku artiljerije i tenkova, angažuje na sprečavanju prodora nemačkih snaga u pravcu juga. Istovremeno je naredio istočnobosanskim jedinicama da izbiju na pl. Igman i dejstvuju u pozadini nemačke 718. pešadijske divizije.

⚔️ 12. 6. 1943. Kod Karaule-gore u rejonu Komar-sedla, prelazeći komunikaciju Travnik - D. Vakuf, jedinice 5. udarne divizije NOVJ uništile četu pionirskog bataljona nemačke 373. legionarske divizije i odbile intervenciju delova izviđačkog i 3. bataljona 384. puka iste divizije iz Jajca i Travnika. Poginulo je 111, ranjeno 70 i zarobljeno 53 neprijateljska vojnika, a zaplenjeno 9 p. mitraljeza, 80 pušaka i automata.

⚔️ 0. 8. 1943. Kod s. Petrovog Polja (blizu Travnika) spustio se padobranom. major dr Makenzi (Mackenzi), član britanske vojne misije pri VŠ NOV i POJ i predstavnik britanskog saniteta.

⚔️ 7. 8. 1943. U s. Petrovom Polju (blizu Travnika) održana konferencija sanitetskih referenata, na kojoj je šef Sanitetskog odseka VŠ NOV i POJ podneo referat -O tekućim problemima trupnog saniteta-.

⚔️ 16. 8. 1943. Treća krajiška udarna brigada 1. proleterske udarne divizije NOVJ, skoro bez otpora, zauzela D. Vakuf, gde je zarobila glavninu jednog eskadrona domobranskog 1. konjičkog puka. Ostatak eskadrona izvukao je ojačani 1. divizion istog puka, koji se iz Jajca vozom povlačio u Travnik, prihvatajući usputne posade.

⚔️ 19. 8. 1943. Iz garnizona Turbe (kod Travnika) prebegli na stranu NOVJ i priključili se 3. krajiškoj udaroj brigadi 1. proleterske udarne divizije NOVJ 3 oficira, 6 podoficira i 45 domobrana 1. diviziona domobranskog 1. konjičkog puka, dok se glavnina ovog diviziona pokolebala i povukla u Travnik.

⚔️ 22. 8. 1943. Treća krajiška udarna brigada 1, proleterske udarne divizije NOVJ i 4. krajiška udarna brigada 5. udarne divizije NOVJ uništle ojačani bataljon ustaške 5. brigade i zauzele Bugojno. Poslednji otpor iz nekoliko utvrđenih kuća savladan je pred veče 25. avgusta. Istovremeno su delovi 1. proleterske i 5. i 10. udarne divizije vršili obezbeđenje napada od Travnika, Prozora i Kupresa.

⚔️ 24. 8. 1943. Na odseku Turbe - D. Vakuf delovi 1. proleterske udarne divizije NOVJ porušili (počevši od 18. avgusta) prugu Travnik - D. Vakuf i sve objekte na njoj (mostove, tunele, ž. st.) da bi zaprečili pravac koji od Travnika vodi u oslobođenu dolinu gornjeg toka Vrbasa.

⚔️ 30. 8. 1943. U Vitezu (na pruzi Travnik-Lašva) šest bataljona 5. udarne divizije NOVJ napalo posadu. Spaljeni su vojni magacini i ž. st. Ostatak 3. diviziona domobranskog 1. konjičkog puka održao se u upravnoj zgradi Impregnacije ž. pragova do dolaska delova nemačke 369. legionarske divizije. Poginula su 4, ranjeno je 8 i zarobljeno je 129 domobrana.

⚔️ 22. 9. 1943. Na pruzi Travnik-Turbe delovi 1. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ minom uništili oklopni voz. Neprijateljski gubici: 70 mrtvih i 8 zarobljenih, a delovi 1. brigade: 3 mrtva i 3 ranjena.

⚔️ 27. 9. 1943. Kod s. Han-Bile dve čete 1. krajiške udarne brigade 5. udarne divizije NOVJ minirale prugu Travnik-Lašva i uništile nemački transportni voz. Poginulo je 40 nemačkih vojnika i oficira.

⚔️ 10. 10. 1943. U Lašvi (raskrsnici ž. pruga za Travnik, Sarajevo i Zenicu) 2. bataljon 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ, posle petočasovne borbe protiv domobranske posade, zapalio zgradu ž. st., 30 vagona i plinaru i razrušio prugu u dužini od oko 300 metara. Poginulo je 10 i zarobljeno 20 domobrana. Bataljon je imao 2 mrtva i 3 ranjena.

⚔️ 13. 10. 1943. VŠ NOV i POJ naredio Štabu 1. proleterske udarne divizije NOVJ da u sadejstvu sa 10. udarnom divizijom NOVJ napadne Travnik.

⚔️ 15. 10. 1943. Jedinice 1. proleterske udarne i 10. udarne divizije NOVJ, ojačane tenkovima i artiljerijom, napale delove nemačke 369. legionarske divizije i domobrane u Travniku. Posle teške sedmočasovne borbe savladana je spoljna odbrana grada, ali se zbog pristizanja pojačanja Iz okolnih garnizona odustalo od daljih napada.

⚔️ 18. 11. 1943. Formiran SK KPJ za Travnik.

⚔️ 24. 11. 1943. Delovi nemačke 369. legionarske divizije iz Travnika napali 7. krajišku udarnu brigadu 10. udarne divizije NOVJ i odbacili je s položaja s. Visokovići - Vučje jame - s. Đakovići. Brigada je protivnapadom povratila položaje i odbacila neprijatelja u Travnik. Gubiti neprijatelja: oko 100 mrtvih i ranjenih. Brigada je imala 5 mrtvih i 19 ranjenih.

⚔️ 29. 11. 1943. Jak neprijateljski garnizon Travnik (koji je branilo oko 2500 domobrana i ustaša sa bataljonom nemačke 369. legionarske divizije) napali 1. i 3. proleterska brigada 1. proleterske udarne divizije NOVJ i 4. bataljon 2. udarne brigade 6. divizije NOVJ. Zbog jakih utvrđenja, žilavog otpora neprijatelja i nedostatka teškog naoružanja napad je obustavljen. Gubici 1. i 3. proleterske NOU brigade: 22 mrtva i 53 ranjena.

⚔️ 7. 1. 1944. Na položaju s. Ovčarevo - s. Dubrava (kod Travnika) dva bataljona 13. proleterske udarne brigade -Rade Končar- 1. proleterske udarne divizije NOVJ, u osamnaestočasovnoj borbi, razbili nemački bataljon i njegove ostatke odbacili prema Travniku, nanevši mu gubitke od oko 150 mrtvih. Proleterski bataljoni su imali 5 mrtvih i 15 ranjenih boraca.

⚔️ 8. 1. 1944. Na osnovu direktive VŠ NOV i POJ, 1. proleterska udarna divizija 1. proleterskog udarnog korpusa NOVJ, pregrupisavši se, posela planinski masiv u razvodu reka Ugra, Vrbanje, Bile i Usore sa zadatkom da zatvori komunikaciju Travnik-Jajce.

⚔️ 9. 1. 1944. U rejonu s. Karaula-Gora - s. Božikovac 1. proleterska udarna divizija 1. proleterskog udarnog korpusa i delovi 11. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ probili se severno od komunikacije Travnik-Jajce i time izbegli udare od jedinica nemačke 1. brdske divizije i 7. SS divizije -Princ Eugen-.

⚔️ 17. 5. 1944. Iz rejona s. Bistre, s. Koprivne i Savinjske doline jedinice nemačkog 13. SS policijskog puka izvršile napad na jedinice Istočnokoruškog NOP odreda 4. operativne zone NOV i PO Slovenije na pl. Smrekovcu, pl. Travniku i pl. Raduhi. Boreći se do 25. maja, jedinice Istočnokoruškog NOP odreda su veštim manevrom i napadima izbegle frontalne borbe s nadmoćnim neprijateljskim snagama.

⚔️ 0. 6. 1944. U rejonu Travnik-Zenica formiran Vlašićki NOP odred.

⚔️ 19. 6. 1944. Nemačke i ustaško-domobranske jedinice otpočele ofanzivna dejstva na prostoriju Travnik, D. Vakuf, Prozor, pruga Konjic-Sarajevo. Cilj im je bio da sa severa i severozapada nabace snage 1. proleterske udarne, divizije 1. proleterskog udarnog korpusa NOVJ i 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ na liniju Sarajevo-Konjic-Mostar. Posle višednevnih upornih borbi na masivima pl. Vranice i pl. Bitovnje, snage 1. proleterske udarne divizije prebacile su se preko pruge Sarajevo-Konjic, a 10. udarna divizija, manevrišući na masivima pl. Bitovnje i zabacujući se za leđa glavnini neprijateljskih snaga, ponovo je očistila svoju raniju prostoriju, zauzevši Prozor. U tim borbama neprijatelj je pretrpeo gubitke od oko 445 mrtvih i ranjenih. Gubici 10. divizije: 32 mrtva i ranjena borca.

⚔️ 1. 7. 1944. Kod s. Komara (na putu G. Vakuf - Travnik) 3. bataljon 7. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ napao kolonu nemačke 7. SŠ divizije -Princ Eugen- (jačine 300 vojnika sa 100 konja) i naneo joj gubitke od 30 mrtvih i 25 ranjenih vojnika. Zaplenjeno: 4 puške, 10 bombi, 1.500 metaka, 22 konja i manja količina ostale ratne opreme.

⚔️ 15. 8. 1944. Na pruzi Busovača-Travnik delovi 7. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ minom srušili neprijateljski voz i uništili lokomotivu i 3 vagona. Poginulo je 6 a ranjeno 10 neprijateljskih vojnika.

⚔️ 24. 8. 1944. Između s. Komara i s. Oboraca (na putu Travnik - D. Vakuf - Bugojno) Travnički NOP odred 10. udarne divizije NOVJ napao nemačku kolonu jačine 25 kamiona. Poginulo je 20 a ranjeno 30 nemačkih vojnika; uništeno je 7 kamiona.

⚔️ 0. 9. 1944. Na putu Travnik-Busovača, u borbi protiv nemačkih vojnika i ustaša, poginuo komandant 6. krajiške udarne brigade 4. udarne divizije NOVJ Mirko Vejinović, narodni heroj.

⚔️ 13. 9. 1944. Četvrti bataljon 7. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ zauzeo s. Turbe (kod Travnika), koje su branili delovi Kupreškog ustaškog bataljona. Neprijateljski gubici: 5 mrtvih, 12 ranjenih i 1 zarobljen; zaplenjeno 7 pušaka. Gubici 7. brigade: 1 poginuo i 1 ranjen.

⚔️ 15. 9. 1944. VŠ NOV i POJ uputio direktivu Štabu 5. udarnog korpusa: ispitati jačinu neprijateljskih snaga u Travniku i, ako su ove slabe, zauzeti grad; na Banju Luku ne vršiti napad ako Štab korpusa nije siguran u uspeh; orijentisati izvesne snage prema Sarajevu, da bi one, s jedinicama 3. udarnog korpusa, eventualno zauzele taj grad i, na taj način, sprečile da u njemu uzmu vlast, posle povlačenja nemačkih snaga, četnici, ustaše ili drugi kontrarevolucionari; rasporediti domobranske jedinice koje su prešle na stranu NOVJ.

⚔️ 30. 9. 1944. Sedma krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ, ojačana artiljerijskim divizionom, otpočela napad na Travnik. Glavnina je bila prodrla do fabrike duvana, ali, u dvodnevnoj oštroj borbi, grad nije mogla zauzeti zbog jakog otpora neprijatelja. Grad su branile ustaše Kupreškog bataljona, 19. bataljon 1. ustaške posadne brigade, domobrani Brze brigade, policija i žandarmi (ukupne jačine oko 1500 vojnika). Gubici neprijatelja: 61 mrtav i 119 ranjenih, a gubici 7. brigade: 21 mrtav i 64 ranjena borca.

⚔️ 2. 10. 1944. Deveta krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ odbila ispad jačih nemačkih i ustaških snaga iz Zenice, Travnika i Busovače prema s. Grapku i s. Topolovićima, nanevši im gubitke od 24 mrtva i 51 ranjenog vojnika. Brigada je imala 2 mrtva i 4 ranjena borca.

⚔️ 8. 10. 1944. Delovi 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ napali kolonu od 200 ustaša, koja se od Travnika kretala ka s. Gučoj Gori, i naneli joj gubitke od 7 mrtvih i 37 ranjenih, a sami imali 2 mrtva i 3 ranjena borca.

⚔️ 9. 10. 1944. VŠ NOV i POJ naredio Štabu 5. udarnog korpusa NOVJ da poruši komunikacije: Derventa-Doboj-Sarajevo, Mostar-Konjic-Sarajevo, Jablanica - Prozor - G. Vakuf, Sarajevo-Kiseljak-Travnik; da prati pokrete neprijateljskih jedinica i da im, u slučaju njihovog povlačenja, odbranom po dubini usporava prodor.

⚔️ 12. 10. 1944. Deveta krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ odbila ispad ustaša iz Travnika ka s. Rankovićima, nanevši im gubitke od 15 mrtvih i 20 ranjenih. Gubici 9. brigade: 2 mrtva i 2 ranjena borca.

⚔️ 20. 10. 1944. Osma krajiška udarna brigada 4. udarne divizije i 9. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ, obezbeđujući napad na Travnik s pravca Zenice, napale neprijateljska uporišta na liniji Zenica-Visoko.

⚔️ 22. 10. 1944. Šesta krajiška udarna brigada 4. udarne divizije i 7. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ, posle dvodnevnih borbi, zauzele Travnik, koji su branili 29. bataljon 1. ustaške brigade, bataljon iz 5. ustaške brigade, jedan bataljon domobrana, ustaška milicija i žandarmerija (jačine posade preko 2.600 vojnika). Neprijateljski gubici: 900 mrtvih i 501 zarobljen. Gubici jedinica NOVJ: 94 mrtva i veći broj ranjenih; među poginulima su se nalazili: načelnik operativnog odeljenja 5. udarnog korpusa NOVJ Josip Mažar Soša, zamenik komandanta 4. udarne divizije Petar Mećava i komandir tenkovske čete Lazar Marin, narodni heroji.

⚔️ 24. 10. 1944. Posle oštre borbe 8. krajiška udarna i 11. krajiška udarna brigada i delovi 6. krajiške udarne brigade 4. udarne divizije NOVJ i 7. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ odbili napad oko 1700 ustaša koji su iz Zenice nastupali ka Travniku radi prodora u ovaj grad.

⚔️ 29. 10. 1944. U Travniku, na gradskoj omladinskoj konferenciji, izabran je Gradski odbor USAOBiH za Travnik.

⚔️ 0. 11. 1944. Održana okružna konferencija AFŽ-a za okrug Jajce-Travnik.

⚔️ 0. 11. 1944. Izabran SNO odbor za Travnik.

⚔️ 7. 11. 1944. U automobilskoj nesreći na putu između Travnika i Zenice poginuo zamenik komandanta 4. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ Branko Šipka, narodni heroj.

⚔️ 22. 11. 1944. U Travniku održana izborna konferencija NOF-a: izabran Gradski odbor NOF-a za Travnik.

⚔️ 23. 11. 1944. Delovi 8. i 11. krajiške udarne brigade 4. udarne divizije NOVJ vodili šestočasovnu borbu protiv jačih nemačkih i ustaških snaga koje su se, uz podršku tenkova, kretale iz Zenice i Busovače ka Travniku. Neprijatelj je imao 35 mrtvih i 46 ranjenih vojnika. Gubici brigada NOVJ: 4 ranjena borca.

⚔️ 26. 11. 1944. Posle desetočasovne oštre borbe 11. krajiška udarna brigada 4. udarne divizije NOVJ odbila ispad oko 450 nemačkih vojnika i ustaša iz Busovače ka Travniku, nanevši im gubitke od 65 mrtvih i 55 ranjenih. Gubici 11. brigade: 2 mrtva i 14 ranjenih.

⚔️ 26. 11. 1944. U Jajcu održana okružna konferencija ratnih vojnih invalida iz okruga Jajce-Travnik.

⚔️ 0. 12. 1944. U Travniku održana okružna konferencija AFŽ-a za okrug Jajce.

⚔️ 0. 12. 1944. U Travniku održana okružna konferencija AFŽ-a za okrug jajačko-travnički. Analiziran je dotadašnji rad.

⚔️ 9. 12. 1944. Iz Zenice, Lašve i Busovače pet bataljona nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-, tri bataljona ustaša i dva bataljona RZK otpočeli napad na položaje 4. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ, s ciljem da prodru u Travnik, Fojnicu i Kreševo i stvore jaka bočna uporišta za obezbeđenje komunikacija u dolini r. Bosne. Posle četvorodnevne oštre borbe neprijatelj je odbačen u polazne garnizone, uz gubitke od 972 poginula, 658 ranjenih i 4 zarobljena vojnika. Gubici 4. divizije NOVJ: 22 mrtva, 130 ranjenih i 11 nestalih boraca.

⚔️ 10. 12. 1944. U Travniku, na sreskoj konferenciji NOF-a izabran Sreski odbor NOF-a za srez Travnik.

⚔️ 23. 12. 1944. Osma krajiška udarna brigada 4. udarne divizije NOVJ razbila nemačko-ustaške snage (jačine bataljona) koje su u tri kolone nastupale iz Zenice ka Travniku. Poginula su 53, ranjeno je 35 i zarobljeno je 15 neprijateljskih vojnika. Zaplenjeno: 3 p. mitraljeza, 35 pušaka, 4 pištolja, 5000 metaka, 1 radio-stanica i druga ratna oprema. Uništen je 1 kamion.

⚔️ 29. 12. 1944. S linije Zenica-Lašva-Busovača i s linije Kiseljak - s. Pazarić nemačke i ustaške snage (sastava: nemački 104. puk, 1. i 2. ustaška brigada, jedan puk RZK, 920. tenkovski bataljon i druga ojačanja) otpočele napad ka Travniku i Fojnici, protiv 4. udarne divizije i delova 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ, u cilju njihovog razbijanja i odbacivanja od komunikacije Sarajevo-Zenica. Posle četvorodnevne borbe neprijatelj je prodro do blizu Travnika i do Kreševa, ali je opštim protivnapadom 4. udarne divizije i delova 10. udarne divizije NOVJ odbačen u polazne garnizone. Gubici neprijatelja: oko 730 mrtvih, 950 ranjenih i 11 zarobljenih vojnika. Jedinice NOVJ su imale 67 mrtvih, 276 ranjenih i 33 nestala borca.

⚔️ 3. 1. 1945. Na liniji s. Vrhovina - s. Lupac (kod Travnika) delovi 4. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ odbili ispad nemačkih i ustaških jedinica iz Zenice i naneli im gubitke od 18 mrtvih i 24 ranjena.

⚔️ 4. 1. 1945. Snage 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ posle petočasovne borbe odbile napad nemačkih jedinica koje su od Busovače i Zenice nadirale u pravcu Travnika. Neprijatelj je pretrpeo gubitke od 18 mrtvih i 26 ranjenih. Divizija je imala 1 mrtvog i 13 ranjenih.

⚔️ 5. 1. 1945. U blizini Travnika, u borbi protiv nemačkih jedinica, poginuo komandant bataljona Dušan Kusturić, narodni heroj.

⚔️ 7. 1. 1945. Na liniji s. Vidoviči - s. Ahmići delovi 4. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ odbili napad jakih nemačkih snaga iz Travnika.

⚔️ 22. 1. 1945. Glavnina nemačke 104. lovačke divizije, delovi borbene grupe -Eberlajn- i tri bataljona ustaša, nastupajući od Zenice, posle četvorodnevne borbe protiv glavnine 4. udarne divizije NOVJ i delova 7. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ zauzeli Travnik. Poginuo je i ranjen veliki broj neprijateljskih vojnika, dok su 4. udarna divizija i 7. krajiška NOU brigada imale 72 poginula, 188 ranjenih i 21 nestalog.

⚔️ 12. 2. 1945. Na prostoriji s. Hrastovci - s. Zaselje - s. Čakići - s. Brdani (kod Travnika) 7. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ, u sadejstvu sa 1. bataljonom 8. krajiške udarne brigade 4. udarne divizije NOVJ, odbila napad 5. puka ruskog zaštitnog korpusa.

⚔️ 19. 2. 1945. Posle četvorodnevne borbe protiv delova nemačke pukovske borbene grupe -Eberlajn- i ustaške 11. brigade, 4. udarna divizija 5. udarnog korpusa NOVJ, ojačana po jednom brigadom iz 10. udarne i 39. divizije NOVJ, oslobodila Travnik. Poginulo je i ranjen veliki broj neprijateljskih vojnika. Jedinice NOVJ su imale 60 mrtvih i 130 ranjenih. Zaplenjene su velike količine oružja i druge ratne opreme.

⚔️ 25. 2. 1945. Na prostoriji Zenica-Travnik-Busovača delovi 5. udarnog korpusa NOVJ posle sedmodnevnih borbi razbili nemačke i ustaško-domobranske snage i zauzeli sva neprijateljska uporišta. Neprijatelj je pretrpeo velike gubitke. (Zarobljen je i Štab nemačke borbene grupe -Eberlajn-), a jedinice 5. udarnog korpusa NOVJ su imale 108 mrtvih i 380 ranjenih. Zaplenjeno je 16 topova, 19 bacača, 100 p. mitraljeza, 288 pušaka i velike količine ostale ratne opreme.

⚔️ 27. 2. 1945. U rejonu s. Buselji - s. Bukve - s. Očeniči (kod Travnika) 7. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ posle jednodnevne borbe odbila napad nemačkih i ustaških delova iz Busovače. Poginuo je i ranjen veći broj neprijateljskih vojnika, dok je 7. brigada imala 4 mrtva i 14 ranjenih.

⚔️ 4. 3. 1945. U blizini s. Vranjske delovi 7. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije JA napali delove nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i posle višečasovne borbe odbacili ih prema Travniku, nanevši im velike gubitke. Gubici 7. brigade JA: 4 mrtva i 11 ranjenih.

⚔️ 11. 3. 1945. Rasformiran Oblasni NO odbor za Bosansku krajinu (sa 8 postojećih ONO odbora) i doneta odluka da se formiraju tri okružna NO odbora (Banja Buka, Travnik i Bihać). Okružni NO odbor za banjalučki okrug (od 60 članova) i Okružni narodni sud (od 8 članova) izabrani su na okružnoj konferenciji održanoj toga dana u Prijedoru.

⚔️ 15. 3. 1945. U Bugojnu, na konferenciji kojoj je prisustvovalo 300 delegata NO odbora bivšeg jajačkog i livanjskog okruga, izabran Okružni NO odbor i Okružni narodni sud za Travnik.