Visoko u drugom svetskom ratu

⚔️ 0. 8. 1941. Odlukom PK KPJ za BiH, zbog unutrašnjih slabosti, nebudnosti i nepotpunog izvršenja zadataka, raspuštene organizacije KPJ u Zenici, Varešu, Kaknju, Brezi, Visokom, Kasindolu, železičkoj radionici u Sarajevu i na železničkoj pruzi Sarajevo-Mostar. Prekidanje kontinuiteta partijskog rada usporilo je razvoj ustanka u krajevima gde su te organizacije delovale, ali su sprečene dalje masovne provale.

⚔️ 4. 11. 1941. Delovi NOP odreda -Zvijezda- spalili, te i iduće noći, drvene mostove preko r. Bosne kod Semizovca (na putu Sarajevo-Visoko). Time je automobilski saobraćaj za duže vreme prekinut.

⚔️ 10. 11. 1941. Iz rejona Blažuj-Han-Ploča-Visoko-Semizovac, Sarajevski ustaški bataljon, 2. bataljon domobranskog 13. pešadijskog puka i 2. bataljon nemačkog 38. pešadijskog puka, ojačani baterijom topova i vodom oklopnih automobila, napali delove NOP odreda -Zvijezda- i odbacili ih preko r. Bosne. Ustaše su na pravcu svoga nastupanja spalile nekoliko sela.

⚔️ 21. 9. 1942. Ojačani 1. bataljon domobranskog 5. pešadijskog puka, nastupajući od Visokog, ušao u Fojnicu, koju su prethodno evakuisali delovi 5. crnogorske i 10. hercegovačke NOU brigade.

⚔️ 29. 6. 1943. Iz Sarajeva, Visokog, Zenice, Vareša i Breze delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i domobranske 4, lovačke brigade i 9. pešadijskog puka (na kraju: 3 nemačka i 4 domobranska bataljona, podržana artiljerijom, tenkovima, oklopnim vozovima i avijacijom) otpočeli nastupanje u cilju ponovnog zauzimanja Kaknja i izbacivanja 5. udarne divizije NOVJ iz zeničkog rudarskog bazena. Do 3. jula 5. divizija je u više sudara sa odvojenim kolonama nanela neprijatelju znatne gubitke i izvukla se na pl. Zvijezdu.

⚔️ 0. 7. 1943. Delovi domobranske 4. lovačke brigade, nastupajući iz Visokog, potisli zaštitne delove 5. udarne divizije NOVJ prema Brezi i zauzeli Kakanj.

⚔️ 13. 7. 1943. Sa pl. Ozrena (kod Sarajeva) 5. udarna divizija NOVJ, opterećena sa preko 200 ranjenika i bolesnika samoinicijativno počela proboj u srednju Bosnu. U toku sledeće tri noći ona je, savlađujući otpor manjih posada i ometana oklopnim vozovima, prešla pruge Semizovac-Čevljanovići, Ilijaš - pl. Zvijezda, Podlugovi-Vareš i Sarajevo-Brod, porušivši ih na više mesta, spalila ž. st. Podlugovi i u širem rejonu Visokog gazom se prebacila na desnu obalu r. Bosne.

⚔️ 10. 8. 1943. Aerodrom Rajlovac (kod Sarajeva) iznenada napala 1. krajiška udarna brigada 5. udarne divizije NOVJ. Ona je razbila deo nemačko-domobranske posade, uništila 17 aviona na pisti i veći broj oštetila. Njeni manji delovi na obezbeđenju porušili su na više mesta prugu prema Sarajevu i Visokom i usporili intervenciju neprijatelja.

⚔️ 2. 11. 1943. Sedma krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ prodrla u Visoko, ali se u toku dana povukla zbog intervencije neprijatelja iz Sarajeva i Kiseljaka, s kojim je vodila borbu 9. krajiška udarna brigada iste divizije. Izbačeno iz stroja preko 100 neprijateljskih vojnika, dok su jedinice 10 udarne divizije NOVJ imale 6 mrtvih i 23 ranjena.

⚔️ 24. 11. 1943. Delovi nemačke 369. legionarske divizije iz Travnika napali 7. krajišku udarnu brigadu 10. udarne divizije NOVJ i odbacili je s položaja s. Visokovići - Vučje jame - s. Đakovići. Brigada je protivnapadom povratila položaje i odbacila neprijatelja u Travnik. Gubiti neprijatelja: oko 100 mrtvih i ranjenih. Brigada je imala 5 mrtvih i 19 ranjenih.

⚔️ 6. 5. 1944. Na pruzi Visoko-Zenica delovi 10 udarne divizije NOVJ uništili neprijateljski oklopni voz. Neprijatelj je imao 80 mrtvih vojnika.

⚔️ 20. 5. 1944. Kod s. Lašve, na pruzi Visoko-Zenica, dva bataljona 7. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ napala domobranski transportni voz (28 vagona). Neprijatelj je pretrpeo gubitke od oko 100 mrtvih i ranjenih i 50 zarobljenih. Bataljoni su imali 1 mrtvog i 1 ranjenog.

⚔️ 25. 8. 1944. Na odseku s. Kujavča - Suha gora (kod Visokog) Livanjsko-duvanjski NOP odred 10. udarne divizije NOVJ, u sukobu s jačim četničkim, ustaškim i nemačkim snagama, ubio 30 i ranio 36 neprijateljskih vojnika. Gubici NOP odreda: 2 mrtva, 5 ranjenih i 6 zarobljenih boraca.

⚔️ 1. 9. 1944. Na pruzi Zenica-Visoko Visočko-fojnički NOP odred 10. udarne divizije NOVJ uništio transportni voz od 20 vagona.

⚔️ 8. 9. 1944. Između s. Ilijaša i s. Podlugova (kod Visokog) u jedinice 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ prešla 92 domobrana sa 67 pušaka, 7 mitraljeza, 5 p. mitraljeza, 4 automata i 30.000 metaka.

⚔️ 9. 9. 1944. Prvi bataljon 7. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ zauzeo s. Gromiljak (kod Visokog). Gubici neprijatelja: 35 mrtvih i 40 ranjenih, a gubici 1. bataljona: 1 mrtav i 2 ranjena borca.

⚔️ 20. 10. 1944. Osma krajiška udarna brigada 4. udarne divizije i 9. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ, obezbeđujući napad na Travnik s pravca Zenice, napale neprijateljska uporišta na liniji Zenica-Visoko.

⚔️ 19. 11. 1944. Na prostoriji s. Kralupi - s. Čitluk (kod Visokog) 7. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ i Visočko-fojnički NOP odred napali ojačanu četničku Zeničku brigadu i delove četničke Sarajevske brigade. Gubici četnika: 55 poginulih, 51 ranjen i 12 zarobljenih. Uništeni su 1 tenk i 1 kamion, a zaplenjeno je 14 pušaka. Gubici jedinica NOVJ: 3 mrtva i 9 ranjenih boraca.

⚔️ 7. 4. 1945. Goneći razbijene nemačko-ustaške snage, jedinice JA oslobodile Visoko, Brčko i Gračanicu.