9. krajiška udarna brigada Simo Šolaja

Za ovaj pojam je pronađeno 41 hronoloških zapisa, 37 dokumenata i 1 fotografija.

Događaji

⚔️ 22. 1. 1943. U s. Blagaju (kod Kupresa), po naređenju Štaba 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ, od jedinica 3 krajiškog NOP odreda formirana 9. krajiška NOU brigada -Simo Šolaja-, sastava četiri bataljona i jačine oko 700 boraca. (Sa formiranjem ove brigade prestao je da postoji 3. krajiški NOP odred.)

⚔️ 27. 1. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito doneo definitivnu odluku o realizaciji operativno-strategijskog plana za protivofanzivu NOVJ radi razbijanja tzv. četvrte neprijateljske ofanzive. Prema toj odluci trebalo je obrazovati tri jake operativne grupacije. Prva grupacija, koju su sačinjavale 1. i 2. proleterska udarna, 3. udarna i 7. divizija NOVJ, treba da bude nosilac protivofanzive prema jugoistoku, na opštem pravcu Prozor - dolina r. Rame - Neretve - Hercegovina. U prvoj fazi protivofanzive (do r. Neretve) učestvovale bi i dalmatinske brigade (9. divizija NOVJ, koja je bila u formiranju) i 9. krajiška NOU brigada. Druga operativna grupa (1. bosanski udarni korpus NOVJ) treba da uporno brani slobodnu teritoriju Bosanske krajine, povlačeći se postepeno pred neprijateljem kako bi ga što duže zadržala i time Glavnoj operativnoj grupi stvorila potrebno vreme i prostor za uspešan razvoj ofanzive i za prelaz preko r. Neretve. Treća operativna grupa (1. hrvatski korpus NOVJ i Primorsko-goranska grupa brigada) treba takođe da uporno brani slobodnu teritoriju Like (koordinirajući svoja dejstva sa dejstvima 1. bosanskog udarnog korpusa NOVJ), a glavni joj je zadatak bio na tome prostoru da vezuje jake italijansko-četničke snage i da ne dozvoli da se italijanske jedinice pregrupišu i upute u pravcu Glavne operativne grupe.

⚔️ 30. 1. 1943. Jedinice 3. udarne divizije NOVJ zauzele G, Vakuf i izbile na Makljen i Radušu, a 9. krajiška NOU brigada zauzela D. Vakuf. Mesta su branili ustaše, domobrani i žandarmi. Neprijatelj se povukao prema Bugojnu.

⚔️ 0. 2. 1943. Na pl. Šatoru, u borbi protiv nemačkih jedinica i četnika, poginuo zamenik političkog komesara 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ, Blažo Jokov Orlandić, narodni heroj.

⚔️ 7. 2. 1943. Kod postaje Babino Selo delovi 9. krajiške NOU brigade porušili, u dužini od 2 km, prugu Jajce - D. Vakuf.

⚔️ 14. 2. 1943. Kod s. Bravnice jedinice 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ porušile prugu Jajce - D. Vakuf i napale transportni voz. Zarobljeno je 10 domobrana i 1 nemački vojnik, a voz je zapaljen.

⚔️ 17. 2. 1943. U rejonu Mrkonjić-Grada ustaške i nemačke snage iz Jajca napale delove 7. i 9. krajiške NOU brigade i, posle trodnevnih borbi, potisle ih u pravcu s. Šipova.

⚔️ 24. 2. 1943. Prugu D. Vakuf - Jajce porušile jedinice 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ u dužini od 1000 m, pa je saobraćaj bio obustavljen više od 15 dana.

⚔️ 6. 3. 1943. VŠ NOV i POJ stavio pod svoju neposrednu komandu 7. krajišku udarnu brigadu 5. udarne divizije NOVJ i 9. krajišku udarnu brigadu 10. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 10. 10. 1943. U Lašvi (raskrsnici ž. pruga za Travnik, Sarajevo i Zenicu) 2. bataljon 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ, posle petočasovne borbe protiv domobranske posade, zapalio zgradu ž. st., 30 vagona i plinaru i razrušio prugu u dužini od oko 300 metara. Poginulo je 10 i zarobljeno 20 domobrana. Bataljon je imao 2 mrtva i 3 ranjena.

⚔️ 2. 11. 1943. Sedma krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ prodrla u Visoko, ali se u toku dana povukla zbog intervencije neprijatelja iz Sarajeva i Kiseljaka, s kojim je vodila borbu 9. krajiška udarna brigada iste divizije. Izbačeno iz stroja preko 100 neprijateljskih vojnika, dok su jedinice 10 udarne divizije NOVJ imale 6 mrtvih i 23 ranjena.

⚔️ 21. 12. 1943. Kod s. Žuglića (na pruzi Mostar-Sarajevo) delovi 9. krajiške udarne brigade i Ramskog NOP odreda 10, udarne divizije NOVJ oštetili oklopni voz i uništili teretni voz od 20 vagona s municijom i drugom ratnom opremom i namirnicama. Zbog brze intervencije nemačke i domobranske posade iz Konjica i Ostrošca izvučena je samo manja količina municije.

⚔️ 17. 1. 1944. Zbog nadiranja jakih neprijateljskih snaga, koje su izbile u Duvanjsko, Livanjsko i Glamočko polje, 7. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ povukla se, preko pl. Ljubuše, u rejon s. Rakitno (kod Posušja), a 9. krajiška NOU brigada, ispred nastupajuće kolone 7. SS divizije -Princ Eugen-, delom se povukla na pl. Hrbljinu a delom u Omar, između s. D. Vukovskog, Kupresa i Šujice.

⚔️ 27. 1. 1944. Delovi 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ ušli u Kupres koji su napustile nemačke jedinice.

⚔️ 28. 1. 1944. Delovi 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ ušli u Bugojno koje su napustile nemačke jedinice.

⚔️ 30. 1. 1944. Delovi 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ napali na D, Vakuf koji su branile ustaško-domobranske jedinice. Napad nije uspeo zbog intervencije delova nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- koji su nadirali iz rejona Jajca. Neprijatelj je imao 12 mrtvih i 20 zarobljenih, a delovi 9. brigade 1 mrtvog i 7 ranjenih boraca.

⚔️ 2. 3. 1944. Na liniji s. Kopčić - s. Urija - s. Guvna - Oštrulja (između Bugojna i D. Vakufa) delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- (jačine oko 1500 vojnika) napali 9. krajišku udarnu brigadu 10. udarne divizije NOVJ. Neprijateljski gubici: 115 mrtvih i ranjenih, a gubici 9. brigade: 3 mrtva.

⚔️ 28. 3. 1944. U s. Slatini (kod D. Vakufa) neprijatelj je napao na 1. bataljon 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ, brigadnu bolnicu i Štab brigade, a posle četvoročasovne borbe povukao se u D. Vakuf. Neprijateljski gubici: 76 mrtvih i ranjenih, a gubici 1. bataljona: 5 mrtvih i 4 ranjena.

⚔️ 28. 3. 1944. U borbi protiv nemačkih jedinica, poginuo zamenik komandanta bataljona 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ Miloš Ždero, narodni heroj.

⚔️ 25. 5. 1944. Za vreme drvarske operacije, na pravcima: Mrkonjić-Grad - s. Mliništa - s. Jezero - s. Dragnić Podovi, s. Vijenac - s. Pljevski Podovi, 1. proleterska udarna brigada i 13. proleterska udarna brigada -Rade Končar- 1. proleterske udarne divizije NOVJ i delovi 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ vodili odbrambene borbe protiv ojačanog izviđačkog odreda i 13. SS puka 7. SS divizije -Princ Eugen- i zadržali ih na liniji Dimitor - Crni vrh i s. Dragnić Podovi.

⚔️ 6. 8. 1944. Deveta krajiška brigada 10. udarne divizije NOVJ napala na Fojnicu, koju su branili delovi nemačke 7 SS divizije -Princ Eugen-. Mesto nije zauzela, ali je neprijatelju nanela gubitke od 77 mrtvih i 92 ranjena i zaplenila: 1 top, 2 p. mitraljeza, 3000 metaka i drugu ratnu opremu. Brigada je imala 18 mrtvih i 18 ranjenih.

⚔️ 9. 8. 1944. Na putu Sarajevo-Konjic 9. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ napala nemačku kolonu jačine oko 200 motornih vozila. Neprijatelj je imao 30 mrtvih i 30 ranjenih. Uništena su 4 kamiona.

⚔️ 1. 9. 1944. Prvi bataljon 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ zauzeo ž. st. Raštelicu, Ivan-sedlo i s. Tarčin koje je branio 1. bataljon domobranskog 9. pešadijskog puka. Gubici neprijatelja: 16 mrtvih i 13 ranjenih; 12 domobrana se predalo. Zaplenjeno: 2 topa, 1 minobacač, 2 mitraljeza, 2 p. mitraljeza, 25.000 metaka, 80 mina za bacač, 90 granata za top, 1 vagon cigareta i 1 vagon životnih namirnica. Uništen je 1 vagon protivavionske municije.

⚔️ 9. 9. 1944. Prvi bataljon 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ napao na Konjic, ali se, usled jakog otpora neprijatelja, morao povući. Neprijateljski gubici: 19 mrtvih i 12 ranjenih, a gubici 1. bataljona: 3 mrtva i 5 ranjenih boraca.

⚔️ 21. 9. 1944. Između Kiseljaka i Busovače jedan bataljon 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ napao nemačku motorizovanu kolonu i naneo joj gubitke od 70 mrtvih i 130 ranjenih, a oštetio 17 kamiona i 1 tenk. Bataljon je imao 2 ranjena borca.

⚔️ 2. 10. 1944. Deveta krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ odbila ispad jačih nemačkih i ustaških snaga iz Zenice, Travnika i Busovače prema s. Grapku i s. Topolovićima, nanevši im gubitke od 24 mrtva i 51 ranjenog vojnika. Brigada je imala 2 mrtva i 4 ranjena borca.

⚔️ 7. 10. 1944. Deveta krajiška udarna brigada 10. udarne divizije odbila ispad ustaša iz Busovače ka s. Kruščici i nanela im gubitke od 15 mrtvih i 10 ranjenih ustaša.

⚔️ 12. 10. 1944. Deveta krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ odbila ispad ustaša iz Travnika ka s. Rankovićima, nanevši im gubitke od 15 mrtvih i 20 ranjenih. Gubici 9. brigade: 2 mrtva i 2 ranjena borca.

⚔️ 20. 10. 1944. Osma krajiška udarna brigada 4. udarne divizije i 9. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ, obezbeđujući napad na Travnik s pravca Zenice, napale neprijateljska uporišta na liniji Zenica-Visoko.

⚔️ 23. 10. 1944. Deveta krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ otpočela napad na Busovaču. Ali ni posle dvodnevne borbe ona mesto nije zauzela, jer je neprijatelj (300 vojnika nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-) pružio jak otpor. Gubici neprijatelja: 8 mrtvih i 13 ranjenih. Brigada je imala 1 mrtvog i 23 ranjenih boraca.

⚔️ 6. 11. 1944. Jedan bataljon 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ napao na ustaško uporište u s. Gomiljaku (kod Kiseljaka). Napad nije uspeo zbog intervencije neprijatelja iz Kiseljaka. Neprijateljski gubici: 21 mrtav, 9 ranjenih i 7 zarobljenih. Bataljon 9. brigade je imao 1 mrtvog i 4 ranjena borca.

⚔️ 11. 11. 1944. Glavnina 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ izvršila napad na neprijateljsko uporište s. Modrinje i Bošnjakov most (kod Zenice). Neprijatelj je imao 20 mrtvih i 45 ranjenih. Gubici 9. brigade: 4 mrtva i 12 ranjenih boraca.

⚔️ 13. 11. 1944. Kod s. Brestovskog i s. Krčevina (blizu Kiseljaka) 9. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ napala nemačko-ustašku kolonu jačine 800 vojnika, podržanu sa 6 tenkova, koja se kretala od Kiseljaka prema Busovači. Posle osmočasovne borbe neprijatelj je razbijen i odbačen u polazni garnizon, pretrpevši gubitke od 40 mrtvih, 50 ranjenih i 9 zarobljenih vojnika. Gubici 9. brigade: 1 poginuo i 7 ranjenih boraca.

⚔️ 23. 11. 1944. Kod Brezove kose (na putu Kiseljak-Busovača) 9. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ vodila dvodnevnu oštru borbu protiv neprijateljske kolone (oko 1000 nemačkih vojnika iz 7 SS divizije -Princ Eugen- i 800 ustaša, sa 20 tenkova) koja se probijala od Kiseljaka za Busovaču. Gubici neprijatelja: 65 mrtvih i 101 ranjen. Brigada je imala 1 mrtvog i 8 ranjenih boraca.

⚔️ 26. 11. 1944. Kod s. Krčevine i s. Klokota (na putu Kiseljak-Busovača) 9. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ napala iz zasede nemačku motorizovanu kolonu (250 motornih vozila) koja se kretala od Kiseljaka prema Busovači. Poginulo je 29 a ranjeno 48 neprijateljskih vojnika. Uništena su 2 tenka i 5 kamiona. Gubici 9. brigade: 1 mrtav i 2 ranjena borca.

⚔️ 11. 12. 1944. Na putu Kiseljak-Busovača glavnina 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ napala neprijateljsko uporište s. Gusti Grab, gde su se branili delovi RZK. Napad je vršen i sutradan, ali uporište nije zauzeto. Gubici neprijatelja: 39 mrtvih i 40 ranjenih vojnika. Gubici 9. brigade: 2 mrtva i 15 ranjenih boraca.

⚔️ 14. 12. 1944. Na putu Sarajevo-Kiseljak delovi 7. i 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ napali nemačko-ustašku motorizovanu kolonu i naneli joj gubitke od 82 mrtva i 60 ranjenih vojnika, a 12 kamiona je oštećeno. Gubici delova 7. i 9. brigade: 1 poginuo i 5 ranjenih boraca.

⚔️ 15. 12. 1944. Kod s. Dolova (na pruzi Lašva-Kakanj) 3. bataljon 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ napao nemački transportni voz od 29 vagona. Poginulo je 780 nemačkih vojnika, a 3 vagona su uništena. Gubici 3. bataljona: 2 poginula i 2 ranjena borca.

⚔️ 18. 12. 1944. Kod Brezove kose (na putu Kiseljak-Busovača) 9. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ iz zasede napala nemačku motorizovanu kolonu od oko 120 vozila. Poginulo je 45 a ranjena su 2.2 vojnika. Uništeno: 18 kamiona, 6 motocikla i 1 tenk. Zaplenjeno: 3 p. mitraljeza, 1 automatska puška. 2 pištolja i druga ratna oprema. Brigada je imala 3 mrtva i 8 ranjenih boraca.

⚔️ 23. 12. 1944. Na putu Sarajevo-Kiseljak 9. krajiška udarna brigada 10. udarne divizije NOVJ napala dve nemačke motorizovane kolone i nanela im gubitke od 86 poginulih; 90 ranjenih i 3 zarobljena vojnika. Uništeno je 8 kamiona. Brigada je imala 2 poginula i 38 ranjenih boraca.

⚔️ 29. 3. 1945. Deveta krajiška udarna brigada 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa JA oslobodila Kreševo (kod Sarajeva) koje su branile nemačke jedinice.

Dokumenti

📜 Naređenje Štaba Prvog bosanskog NOU korpusa od 22 januara 1943 god. Štabu Trećeg krajiškog NOP odreda za preformiranje u Devetu krajišku NOU brigadu

📜 Obavještenje Štaba Prvog bosanskog NOU korpusa od 25 januara 1943 god. Štabu Devete krajiške NOU brigade o borbama na sektoru korpusa

📜 Izvještaj Štaba Devete krajiške brigade od 28 januara 1943 god.Štabu Prvog bosanskog NOU korpusa o brojnom stanju brigade, jačini neprijatelja u Jajcu i vojno-političkoj situaciji na terenu

📜 Naređenje Štaba Prvog bosanskog NOU korpusa od 1 februara 1943 god. Štabu Devete krajiške brigade za mobilizaciju ljudstva i formiranje Glamočkog bataljona

📜 Izvještaj Štaba Devete krajiške brigade od 17 februara 1943 god. Štabu Prvog bosanskog NOU korpusa o rušenju željezničke pruge kod Vjenča i o diverziji na pruzi Donji Vakuf-Jajce

📜 Izvještaj Štaba Devete krajiške brigade Simo Solaja od 17 februara 1943 god. Štabu Prvog bosanskog NOU korpusa o pristizanju pojačanja neprijateljskim snagama u Jajcu i zauzeću Orahovice od strane neprijatelja

📜 Naređenje vrhovnog komandanta NOV i POJ druga Tita od 28 februara 1043 god Štabu Prvog bosanskog NOU korpusa za upornu odbranu Drvara i sadejstvo Glavnoj operativnoj grupi s Prvom i Devetom krajiškom NOU brigadom

📜 Izvještaj zamjenika komandanta Devete krajiške NOU brigade od 1 marta 1943 god. načelniku Vrhovnog štaba NOV i PO Jugoslavije o borbama oko Sipova i prodoru neprijatelja prema Mliništima

📜 Obaveštenje pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 6 marta 1943 god. štabovima Sedme i Devete krajiške NOU brigade da se stavljaju pod neposrednu komandu Vrhovnog štaba i naređenje da zatvore pravce Kupres - Vukovsko - Ravno i Šujica - Ravno

📜 Naređenje pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ od 6 marta 1943 god. Štabu Devete krajiške brigade Desete NOU divizije za zatvaranje pravca Kupres - Vukovsko - Ravno

📜 Izvještaj štaba Devete krajiške NOU brigade od 6 marta 1943 god. Vrhovnom štabu NOV i PO Jugoslavije o situaciji na sektoru Janj-Blagaj-Kupres-Vukovsko

📜 Izveštaj zamenika političkog komesara 9. krajiške brigade 10. NOU divizije od 15. maja 1943. Oblasnom komitetu KPJ za Bosansku krajinu o stanju partijske organizacije

📜 Izveštaj političkog komesara 9. krajiške NOU brigade od 3. septembra 1943. Oblasnom komitetu KPJ za Bosansku krajinu

📜 Naređenje Štaba Desete NOU divizije od 13 decembra 1943 god. štabovima Sedme i Devete krajiške brigade za raspored jedinica i dejstvo na prostoriji Duvno - Travnik - Visoko - Konjic

📜 Izvještaj Štaba Devete krajiške brigade Štabu Desete NOU divizije o pokretima i borbama na prostoriji Busovača - Gornji Vakuf - Prozor - Rama u vremenu od 1 do 14 decembra 1943 godine

📜 Izveštaj Politodela 9. krajiške brigade od 22. decembra 1943. Centralnom komitetu Saveza komunističke omladine Jugoslavije

📜 Izvještaj Štaba Devete krajiške brigade Štabu Desete NOU divizije o pokretima i borbama u vremenu od 15 do 31 decembra 1943 godine

📜 Izvještaj Štaba Devete krajiške brigade Štabu Desete NOU divizije o borbama Brigade od 13. januara do 1. februara 1944. godine

📜 Izvještaj Štaba Devete krajiške brigade Štabu Desete NOU divizije o borbama Brigade od 31. januara do 14. februara 1944. godine

📜 Izvještaj Štaba Devete krajiške brigade Štabu Desete NOU divizije o dejstvu Brigade od 15. do 27. februara 1944. godine

📜 Obavještenje Štaba Devete krajiške brigade od 9. marta 1944. Štabu Prve proleterske brigade o situaciji na prostoriji Bugojno - D. Vakuf

📜 Izveštaj zamenika političkog komesara 9. krajiške brigade 10. NOU divizije od 10. marta 1944. Oblasnom komitetu KPJ za Bosansku krajinu o organizaciji partijsko-političkog rada u Brigadi

📜 Izveštaj Brigadnog komiteta SKOJ-a 9. krajiške brigade 10. NOU divizije od 26. marta 1944. Oblasnom komitetu SKOJ-a za Bosansku krajinu o političkom radu s omladinom

📜 Izvještaj Štaba 9. krajiške brigade od 6. aprila 1944 Štabu 5. korpusa NOVJ o situaciji na prostoru Strbina - Mliništa

📜 Izvještaj Štaba 9. krajiške brigade od 13. aprila 1944. Štabu 10. NOU divizije o dejstvu 1. i 4. bataljona od 28. marta do 12. aprila

📜 Izvještaj Štaba 9. krajiške brigade od 28. aprila 1944. Štabu 10. NOU divizije o dejstvu 1. i 4. bataljona od 13. do 28. aprila

📜 Izvještaj Štaba 10. divizije od 6. maja 1944. Štabu 5. korpusa NOVJ o formiranju 17. krajiške brigade i povlačenju dva bataljona 9. krajiške brigade na prostor Gornjeg Vakufa

📜 Izvještaj Štaba 9. krajiške brigade od 29. juna 1944. Štabu 10. NOU divizije o dejstvima na sektoru Vagan - Gerzovo - Blagaj - Vitovlje

📜 Izvještaj Štaba 9. krajiške brigade Simo Šolaja od 9. septembra 1944. Štabu 10. NOU divizije o aktivnosti na presecanju komunikacije Sarajevo - Mostar

📜 Izvještaj Štaba 9. krajiške brigade Simo Šolaja od 7. oktobra 1944. Štabu 10. NOU divizije o dejstvima kod Travnika

📜 Mesečni izveštaj partijskog rukovodioca 9. krajiške NO brigade Simo Šolaja od 1. novembra 1944. Oblasnom komitetu KPJ za Bosansku krajinu o organizacionom stanju i političkom i kulturno-prosvetnom radu partijske i skojevske organizacije u Brigadi

📜 Mesečni izveštaj Brigadnog komiteta SKOJ-a 9. krajiške NOU brigade Simo Solaja od 22. novembra 1944. Oblasnom komitetu SKOJ-a za Bosansku krajinu o organizacionom stanju, političkom i kulturno-prosvetnom radu u Brigadi

📜 Izvještaj Štaba 9. krajiške brigade Simo Šolaja od 27. novembra 1944. Štabu 10. NOU divizije o dejstvima na sektoru Zenica - Visoko - Kiseljak

📜 Izveštaj partijskog rukovodioca 9. krajiške NOU brigade Simo Šolaja od 2. decembra 1944. Oblasnom komitetu KPJ za Bosansku krajinu o organizacionom stanju i radu partijske organizacije u Brigadi

📜 Izvještaj Štaba 9. krajiške brigade Simo Šolaja od 27. decembra 1944. Štabu 10. NOU divizije o dejstvima na prostoru Zenica - Busovača - Kiseljak

📜 Izvještaj Štaba 9. krajiške brigade Simo Šolaja od 14. februara 1945. Štabu 10. NOU divizije o borbi u dolini Lepenice kod Homoljske Ćuprije

Fotografije

Povezane odrednice