Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima [priredio: Goran Despotović (1957-2022)]            **** 24.09.2023: 3 nove knjige ****
ustanak

Sarajevska operacija

Za ovaj pojam je pronađeno 20 hronoloških zapisa, 35 dokumenata i 25 fotografija.

Događaji

⚔️ 13. 2. 1945. U rejonu s. Ilovica - s. Umčani - s. Grab delovi 3. udarne divizije 2. udarnog korpusa NOVJ napali nemačke jedinice i posle oštre jednodnevne borbe odbacili ih prema Sarajevu. Poginuo je i ranjen veći broj neprijateljskih vojnika, dok su jedinice 3. udarne divizije NOVJ imale 23 mrtva i 65 ranjenih.

⚔️ 17. 2. 1945. Kod s. Pazarića (na pruzi Sarajevo-Konjic) delovi 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ razbili nemačku grupu koja je popravljala prugu i naneli joj gubitke od 40 mrtvih i 30 ranjenih.

⚔️ 18. 2. 1945. Između s. Pazarića i s. Hadžića (na putu Sarajevo-Konjic) delovi 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ napali iz zasede nemačku kolonu jačine 500 vojnika i naneli joj gubitke od oko 50 mrtvih i ranjenih, uz sopstvene gubitke od 3 ranjena.

⚔️ 19. 2. 1945. Kod s. Binježeva (na putu Sarajevo-Konjic) delovi 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ napali iz zasede nemačku motorizovanu kolonu i naneli joj gubitke od 23 mrtva, 34 ranjena i 1 zarobljenog. Uništeno je 7 kamiona.

⚔️ 10. 3. 1945. U rejonu s. Tarčin - s. Hadžići - Volujak delovi 10 udarne divizije 5. udarnog korpusa JA vodili višečasovnu oštru borbu protiv dva bataljona nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i ustaša (ukupno oko 2200 vojnika). Neprijatelj je odbijen prema Sarajevu i Kiseljaku uz velike gubitke. Gubici delova 10. udarne divizije JA: 40 mrtvih, 59 ranjenih i 28 nestalih.

⚔️ 12. 3. 1945. U rejonu s. Jelovici - s. Sajnovići - s. Čemanovići - Goleš 3. proleterska (sandžačka) udarna brigada 37. udarne divizije JA, posle oštre borbe, sprečila prodor nemačkih jedinica iz Sarajeva, nanevši im velike gubitke. Brigada je imala 10 mrtvih i 10 ranjenih.

⚔️ 14. 3. 1945. Na liniji s. Krupac - s. Bjelovac - s. Očađelo (kod Sarajeva) 5. proleterska (crnogorska) udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ napala nemačke jedinice. Posle žestokih dvodnevnih borbi ona se, pod pritiskom jačih nemačkih snaga, povukla prema s. Ilovici. Neprijatelj je pretrpeo gubitke od oko 75 mrtvih, oko 100 ranjenih i 7 zarobljenih vojnika. Gubici 5. brigade: 24 mrtva i 71 ranjen. Zaplenjeno: 9 p. mitraljeza, 45 pušaka i veća količina municije.

⚔️ 16. 3. 1945. Nemačka 7. SS divizija -Princ Eugen- izvršila ispad iz Sarajevskog polja i u borbi protiv jedinica 3. udarne divizije 2. udarnog korpusa JA zauzela s. Trnovo.

⚔️ 17. 3. 1945. Po naređenju Generalštaba JA, za rukovođenje sarajevskom operacijom formiran Operativni štab grupe korpusa, pod čiju su komandu stavljeni: 2. i 3. udarni korpus JA, Operativna grupa 5. udarnog korpusa JA (4. i 10. udarna divizija) i Grupa brigada zeničkog sektora (11. krajiška udarna brigada 4. udarne divizije JA, 13. krajiška udarna brigada 39. divizije JA, 18. srednjobosanska udarna brigada 53. udarne divizije JA, ojačana Artiljerijskom brigadom i Tenkovskom četom 5. udarnog korpusa JA).

⚔️ 17. 3. 1945. U rejonu s. Trnova (kod Sarajeva) delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- izvršili napad na jedinice 3. udarne divizije 2. udarnog korpusa NOVJ. Posle petodnevnih oštrih borbi neprijatelj je odbijen prema Sarajevu uz osetne gubitke.

⚔️ 23. 3. 1945. Treća udarna divizija sa pet bataljona 29. udarne divizije 2, udarnog korpusa JA izvršila protivnapad na jedinice nemačke 7 SS divizije -Princ Eugen- i uz obostrano vtelike gubitke zauzele Trnovo (kod Sarajeva).

⚔️ 28. 3. 1945. Jedinice 2. i 3. udarnog korpusa JA i Operativne grupe 5. udarnog korpusa JA (4. i 10. udarna divizija) otpočele sarajevsku operaciju protiv nemačkih i ustaško-domobranskih snaga. U borbama do 10. aprila oslobođeno je Sarajevo i niz drugih mesta. Neprijatelj je imao više hiljada mrtvih, ranjenih i zarobljenih. Gubici jedinica JA: 637 mrtvih i 2020 ranjenih.

⚔️ 29. 3. 1945. Deveta krajiška udarna brigada 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa JA oslobodila Kreševo (kod Sarajeva) koje su branile nemačke jedinice.

⚔️ 30. 3. 1945. Jedinice 4. udarne divizije 5. udarnog korpusa JA, posle petnaestočasovne borbe protiv nemačkih jedinica, zauzele Kakanj, te se preko mosta prebacile na desnu obalu r. Bosne i uspostavile mostobran u cilju nastupanja prema Sarajevu. Neprijatelj je pretrpeo gubitke od preko 100 mrtvih i ranjenih i S3 zarobljena. Gubici jedinice 4. divizije: 10 mrtvih i 39 ranjenih. Uništeno: 4 lokomotive, 10 oklopnih i 27 putničkih i teretnih vagona.

⚔️ 4. 4. 1945. Posl1 osmodnevnih borbi protiv delova nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i 369, legionarske divizije i 9. ustaške brigade ustaško-domobranske brdske 9. divizije, jedinice 29. udarne divizije 2. udarnog korpusa JA zauzele Ivan-sedlo i produžile gonjenje neprijatelja prema Sarajevu. Gubici neprijatelja: oko 440 mrtvih i veći broj ranjenih, dok su jedinice 29. divizije JA imale 113 mrtvih i 468 ranjenih.

⚔️ 6. 4. 1945. Jedinice 2, 3. i 5. udarnog korpusa JA, posle višečasovne borbe protiv nemačkih i ustaško-domobranskih snaga, oslobodile Sarajevo. Nemačka 181. pešadijska divizija i ustaško-domobranske snage su se povukle dolinom r. Bosne prema Zenici. U borbi je, pored ostalih, poginuo i sekretar MK KPJ za Sarajevo Vladimir Perić Valter, narodni heroj.

⚔️ 8. 4. 1945. U Sarajevu, povodom oslobođenja grada, održan manifestacioni zbor kome je prisustvovalo oko 50.000 građana iz grada i okoline.

⚔️ 24. 4. 1945. Naredbom Generalštaba JA rasformiran Operativni štab grupe korpusa JA (2, 3. i 5. korpus) koji je bio formiran 17. marta u cilju uspešnijeg izvođenja sarajevske operacije.

⚔️ 28. 4. 1945. U Sarajevu obrazovana vlada federalne Bosne i Hercegovine.

⚔️ 8. 5. 1945. Kod s. Bradine, pri povratku iz srednje Bosne, jake četničke snage završile dvodnevno prebacivanje preko komunikacije Sarajevo-Konjic na prostoriju pl. Bjelašnica - s. Rakitnica - s. Umoljani.

Dokumenti

📜 Izveštaj Komande 1. lovačke eskadrile NOVJ od 15. februara 1945. o pratnji lovaca-bombardera 2. eskadrile NOVJ i o bombardovanju nemačko-ustaških položaja kod Sarajeva

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile NOVJ od 15. februara 1945. o napadu na nemačke snage kod Sarajeva

📜 Izveštaj Komande 1. lovačke eskadrile NOVJ od 21. februara 1945. o izviđanju i napadu na železnički transport na komunikaciji Sarajevo-Zavidovići

📜 Naređenje Vrhovne komande Vermahta od 23. februara 1945. komandantu Jugoistoka za sprovođenje firerovih smernica za odbranu Sarajeva i dejstva na Dravi

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 5. marta 1945. Štabu 2. korpusa za dejstva prema Sarajevu

📜 Obavještajni izvještaj Štaba 3. korpusa od 5. marta 1945. Štabu 2. Armije JA o rasporedu njemačkih i ustaško-domobranskih snaga na sektoru Sarajeva i susjednih garnizona

📜 Direktiva Vrhovnog komandanta JA od 6. marta 1945. Štabu 2. armije za dejstva u istočnoj Bosni i prema Sarajevu

📜 Zapovijest štaba Bosansko-hercegovačke divizije KNOJ-a od 10. marta 1945. potčinjenim jedinicama za rad i obezbjeđenje važnijih privrednih i drugih objekata po oslobođenju Sarajeva

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 12. marta 1945. Štabu 2. armije za dejstva prema Sarajevu

📜 Predlog komandanta 2. armije JA od 15. marta 1945. o obrazovanju Operativnog štaba za sektor Sarajevo

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 17. marta 1945. štabovima 2, 3. i 5. korpusa za formiranje Operativnog štaba Grupe korpusa za predstojeću sarajevsku operaciju

📜 Pismo političkog komesara 38. udarne divizije 3. udarnog korpusa JA od 20. marta. 1945. političkim komesarima potčinjenih brigada i starešina u borbi za oslobođenje Sarajeva

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 22. marta 1945. Operativnom štabu grupe korpusa za dejstva prema Sarajevu

📜 Obavještajni izvještaj Štaba 2. korpusa od 22. marta 1945. Geneneralštaba JA o njemačkim i ustaško-domobranskim snagama na sektoru Sarajeva

📜 Zapovijest Štaba 3. korpusa JA od 22. marta 1945. štabovima potčinjenih jedinica za dejstvo na komunikaciji Sokolac-Mokro- Sarajevo

📜 Naređenje Štaba 5. korpusa JA od 23. marta 1945. Štabovima 4. i 10. udarne divizije da pripreme jedinice za pokret ka Sarajevu i za formiranje grupe brigada zeničkog sektora

📜 Zapovijest Štaba 3. korpusa JA od 25. marta 1945. štabovima potčinjenih jedinica za napad na spoljnu odbranu Sarajeva na dijelu Sokolac-Stari Grad

📜 Izveštaj komandanta Cerskog korpusa od 30. marta 1945. Draži Mihailoviću o odluci Pavla Đurišića da potčinjene jedinice prebaci u Sloveniju

📜 Zapovijest Operativnog štaba Grupe korpusa JA od 4. aprila 1945. štabovima potčinjenih jedinica za napad na Sarajevo

📜 Odobrenje Generalštaba JA od 5. aprila 1945. Operativnom štabu Grupe korpusa za odlučan napad na Sarajevo

📜 Zapovijest Štaba 3. udarne divizije JA od 5. aprila 1945. štabovima potčinjenih jedinica za napad na Sarajevo

📜 Zahvalnost Vrhovnog komandanta JA od 6. aprila 1945. borcima, rukovodiocima i jedinicama koje su učestvovale u oslobođenju Sarajeva

📜 Izvještaj Štaba 27. udarne divizije od 7. aprila 1945. Štabu 3. korpusa JA o borbama u drugoj polovini marta za oslobođenje Sarajeva

📜 Izvještaj Štaba 37. udarne divizije od 7. aprila 1945. Štabu 2. korpusa JA o borbama za oslobođenje Sarajeva

📜 Izvod iz dnevnog izveštaja Komande Kopnene vojske od 7. aprila 1945. o dejstvima u severozapadnoj Dalmaciji, u rejonu Sarajeva i severoistočnoj Bosni

📜 Izvod iz Operacijskog dnevnika Štaba 38. udarne divizije o borbama u drugoj polovini marta i početkom aprila za oslobođenje Sarajeva dostavljen Štabu 3. korpusa JA 9. aprila 1945. godine

📜 Izvještaj Štaba 3. udarne divizije od 10. aprila 1945. Štabu 2. korpusa JA o borbama za oslobođenje Sarajeva

📜 Izvještaj šefa Drugog odsjeka od 12. aprila 1945. Štabu 2. korpusa JA o zarobljenicima u logoru u Sarajevu

📜 Izveštaj Komande 1. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 16. aprila 1945. o izviđanju i ometanju saobraćaja na komunikaciji Bakovac - Karlovac

📜 Izveštaj Komande 1. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 19. aprila 1945. o napadu na nemačke položaje u Čabru i Sušaku i ometanju saobraćaja na komunikaoiji Vojnić - Karlovac

📜 Izvještaj Štaba 27. udarne divizije od 21. aprila 1945. Štabu 3. korpusa JA o borbama za oslobođenje Sarajeva i Zavidovića

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 24. aprila 1945. štabu 2. armije da ubrza pokret Karlovačke grupe divizija

📜 Izvod iz Operacijskog dnevnika Štaba 38. udarne divizije o borbama za oslobođenje Sarajeva dostavljen Štabu 3. korpusa JA 26. aprila 1945. godine

📜 Relacija Štaba 3. korpusa od 17. maja 1945. Generalštabu JA o dejstvima u periodu januar-mart u istočnoj Bosni i o oslobođenju Sarajeva

📜 Izvještaj Štaba 4. udarne divizije od 17. maja 1945. Štabu 2. armije JA o borbama za oslobođenje Sarajeva i o dejstvima u toku kretanja ka Karlovcu

Fotografije

loading

Istorijske fotografije se učitavaju...

Povezane odrednice

10. krajiška divizija NOVJ ★ Avijacija u oslobodilačkom ratu ★ Maks Luburić ★ 6. krajiška udarna brigada ★ 3. proleterska (sandžačka) udarna brigada ★ 27. istočnobosanska divizija NOVJ ★ 14. srednjobosanska udarna brigada ★ 9. brdska divizija NDH ★ Zasede u oslobodilačkom ratu ★ Zarobljenici u ratu ★ 13. krajiška udarna brigada ★ Zavidovići ★ Vrhovna komanda Vermahta ★ 38. istočnobosanska divizija NOVJ ★ Konjic ★ Cerski korpus JVuO ★ 53. srednjobosanska divizija NOVJ ★ Omladina u ratu ★ 4. krajiška divizija NOVJ ★ 37. sandžačka divizija NOVJ ★ Četnička golgota ★ 7. SS divizija Prinz Eugen ★ 369. legionarska divizija (vražja) ★ Trnovo ★ 5. udarni korpus NOVJ (2. bosanski) ★ Komandant Jugoistoka ★ Sarajevo ★ 3. udarni korpus NOVJ (1. bosanski) ★ Politički komesari u NOR-u ★ 39. krajiška divizija NOVJ ★ Genocid u NDH ★ 16. vojvođanska divizija NOVJ ★ 2. lovačka eskadrila NOVJ ★ Sušak ★ Karlovačka operacija ★ Diverzije u oslobodilačkom ratu ★ Vermaht u Jugoslaviji ★ 9. krajiška udarna brigada Simo Šolaja ★ Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu ★ Partizanska avijacija ★ Pavle Đurišić ★ Karlovac ★ Zločini u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu ★ 181. pešadijska divizija ★ SKOJ ★ Četnici u drugom svetskom ratu ★ Završne operacije u Jugoslaviji ★ 3. udarna divizija NOVJ ★ 2. udarni korpus NOVJ ★ 11. krajiška udarna brigada ★ Narodni heroji Jugoslavije ★ 29. hercegovačka divizija NOVJ ★ Bitka na Lijevča polju ★ 9. crnogorska udarna brigada ★ 18. srednjobosanska udarna brigada ★ Korpus narodne odbrane Jugoslavije (KNOJ) ★ 5. proterska (crnogorska) udarna brigada ★ 1. lovačka eskadrila NOVJ ★ Dragoljub Draža Mihailović ★ Kakanj ★ Borbe u Hrvatskoj 1945. ★ Kiseljak ★ Kurirska služba u ratu ★ Sokolac ★ Zenica ★ Vojnić ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1945. ★