Kakanj u drugom svetskom ratu

⚔️ 0. 8. 1941. Odlukom PK KPJ za BiH, zbog unutrašnjih slabosti, nebudnosti i nepotpunog izvršenja zadataka, raspuštene organizacije KPJ u Zenici, Varešu, Kaknju, Brezi, Visokom, Kasindolu, železičkoj radionici u Sarajevu i na železničkoj pruzi Sarajevo-Mostar. Prekidanje kontinuiteta partijskog rada usporilo je razvoj ustanka u krajevima gde su te organizacije delovale, ali su sprečene dalje masovne provale.

⚔️ 6. 12. 1941. Domobrani i žandarmi (oko 2 bataljona sa 1 oklopnim vozom) otpočeli dvodnevnu akciju čišćenja protiv delova NOP odreda -Zvijezda- u rejonu Kakanj-Zenica-Lašva.

⚔️ 28. 6. 1943. Peta udarna divizija NOVJ forsirala r. Bosnu i zauzela Kakanj. Iznenađene posade na obezbeđenju rudnika, mostova i ž. pruge (ojačana četa domobrana) uglavnom su zarobljene. Uz pomoć oko 2000 radnika uništena su postrojenja rudnika uglja i termoelektrana u Kaknju, ž. stanice Jehovina, Modrinje, Cetići, Dobrinje, Poriječani i Kakanj, 6 mostova, 4 lokomotive, oko 200 vagona i 25 km pruge, zbog čega je saobraćaj obustavljen 22 dana.

⚔️ 29. 6. 1943. Iz Sarajeva, Visokog, Zenice, Vareša i Breze delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i domobranske 4, lovačke brigade i 9. pešadijskog puka (na kraju: 3 nemačka i 4 domobranska bataljona, podržana artiljerijom, tenkovima, oklopnim vozovima i avijacijom) otpočeli nastupanje u cilju ponovnog zauzimanja Kaknja i izbacivanja 5. udarne divizije NOVJ iz zeničkog rudarskog bazena. Do 3. jula 5. divizija je u više sudara sa odvojenim kolonama nanela neprijatelju znatne gubitke i izvukla se na pl. Zvijezdu.

⚔️ 0. 7. 1943. Delovi domobranske 4. lovačke brigade, nastupajući iz Visokog, potisli zaštitne delove 5. udarne divizije NOVJ prema Brezi i zauzeli Kakanj.

⚔️ 10. 9. 1944. Jedinice 10. udarne divizije 5. udarnog korpusa NOVJ zauzele rudnik Kakanj, koji su branile ustaše. Neprijateljski gubici: 7 mrtvih i 5 ranjenih vojnika. Zaplenjeno: 20 pušaka, 800 kg eksploziva i 5000 metaka.

⚔️ 12. 11. 1944. Na pruzi Lašva-Kakanj delovi 11. krajiške udarne brigade 4. udarne divizije NOVJ razbili jaču nemačko-ustašku grupu koja je osiguravala prugu i porušili 500 m železničke pruge. Neprijateljski gubici: 18 mrtvih i 13 ranjenih vojnika. Gubici delova 11. brigade: 3 ranjena borca.

⚔️ 13. 12. 1944. Kod s. Viduše (na pruzi Kakanj-Lašva) jedna četa Visočko-fojničkog NOP odreda napala nemački transportni voz od 32 vagona. Poginulo je oko 150 nemačkih vojnika, a uništena su 3 vagona i lokomotiva.

⚔️ 15. 12. 1944. Kod s. Dolova (na pruzi Lašva-Kakanj) 3. bataljon 9. krajiške udarne brigade 10. udarne divizije NOVJ napao nemački transportni voz od 29 vagona. Poginulo je 780 nemačkih vojnika, a 3 vagona su uništena. Gubici 3. bataljona: 2 poginula i 2 ranjena borca.

⚔️ 28. 2. 1945. Kod Kaknja delovi 4. udarne divizije 5 udarnog korpusa NOVJ miniranjem razrušili prugu i uništili lokomotivu i 4 vagona. Poginulo je oko 40 i ranjeno oko 50 neprijateljskih vojnika.

⚔️ 30. 3. 1945. Jedinice 4. udarne divizije 5. udarnog korpusa JA, posle petnaestočasovne borbe protiv nemačkih jedinica, zauzele Kakanj, te se preko mosta prebacile na desnu obalu r. Bosne i uspostavile mostobran u cilju nastupanja prema Sarajevu. Neprijatelj je pretrpeo gubitke od preko 100 mrtvih i ranjenih i S3 zarobljena. Gubici jedinice 4. divizije: 10 mrtvih i 39 ranjenih. Uništeno: 4 lokomotive, 10 oklopnih i 27 putničkih i teretnih vagona.

⚔️ 8. 4. 1945. Sedma krajiška udarna brigada 10. udarne divizije JA, posle dvočasovne borbe, oslobodila Kakanj.