1. južnomoravska brigada

⚔️ 10. 10. 1943. GŠ NOV i PO za Srbiju izdao naredbu da se 11. oktobra formira 1. južnomoravska NO brigada (sastava: tri udarna bataljona) i reorganizuje 1. južnomoravski NOP odred.

⚔️ 11. 10. 1943. U s. Obraždi (kod Lebana), po naređenju GŠ NOV i PO za Srbiju, od boraca 1. južnomoravskog NOP odreda formirana 1. južnomoravska NO brigada, sastava: tri bataljona (2 udarna i 1 omladinski), ukupne jačine 576 boraca. Istovremeno je preformiran 1. južnomoravski NOP odred u četiri bataljona svaki od po 120-150 boraca. Svečanom formiranju brigade prisustvovalo je nekoliko hiljada ljudi i omladine iz Puste reke, Jablanice i Toplice.

⚔️ 14. 10. 1943. Borci i rukovodioci 1. južnomoravske NO brigade položili zakletvu i uputili pozdrave VŠ NOV i POJ, vrhovnom komandantu Josipu Brozu Titu, GŠ NOV i PO za Srbiju i PK KPJ za Srbiju, zavetujući se da će u borbi protiv okupatora i njegovih slugu istrajati do konačnog oslobođenja naših naroda.

⚔️ 18. 10. 1943. U s. Kosmači (kod Kuršumlije) ojačan bataljon 122. puka bugarske 27. pešadijske divizije i delovi SDS napali 1. južnomoravsku NO brigadu i 4. bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda. U šestočasovnoj borbi jedinice NOVJ su jurišem prinudile neprijatelja da se u neredu povuče ka Kuršumliji, nanevši mu gubitke od 23 poginula (među kojima su 1 pukovnik i 2 niža oficira). Gubici jedinica NOVJ: 1 mrtav i 8 ranjenih. Kasnije pristigle bugarske jedinice iz Prokuplja, za omazdu, su spalile s. Kosmaču.

⚔️ 28. 10. 1943. Između s. Bogojevca i s. Rujkovca (na putu Lebane-Medveda) 1. južnomoravska NO brigada i 2. bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda sačekali u zasedi oko 250 bugarskih vojnika koji su pošli da izvuku nemačke vojnike izginule prethodnog dana kod s. Rujkovca. Poginulo je 63, ranjeno preko 50 i zarobljeno 17 bugarskih vojnika, dok se ostatak spasao bekstvom. Istovremeno je u susretnoj borbi naterano u bekstvo oko 200 bugarskih vojnika koji su iz Lebana pošli u pomoć napadnutoj koloni. Zaplenjeno: minobacač, 4 mitraljeza, 3 p. mitraljeza, 40 pušaka, 12,000 metaka, 100 šinjela i dosta druge opreme. Gubici brigade i odreda: 5 mrtvih i 5 ranjenih.

⚔️ 0. 11. 1943. U s. Grgurima (kod Prokuplja) 1. južnomoravska NO brigada razbila jednu četničku brigadu i nanela joj gubitke od 16 mrtvih i 4 zarobljena.

⚔️ 1. 11. 1943. U s. Konjuvcu (kod Leskovca) 1. južnomoravska NO brigada i 2. i 4. bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda napali noću oko 400 vojnika nemačkog 1. policijskog puka. Pošto ni posle tročasovne borbe nisu uspele da zauzmu mesto (zbog jakog otpora iz utvrđenih zgrada), jedinice su se povukle ka pl. Rađanu. Neprijatelj je imao 8 mrtvih, a jedinice NOVJ 3 ranjena.

⚔️ 14. 11. 1943. VŠ NOV i POJ naredio GŠ NOV i PO za Srbiju da 1. šumadijsku i 1. južnomoravsku NO brigadu preko Šumadije prebaci na slobodnu teritoriju u istočnoj Bosni.

⚔️ 16. 11. 1943. U s. V. Šiljegovcu (kod Kruševca) 1. južnomoravska NO brigada, 3. bataljon 1. južnomoravskog NOP odreda i Rasinski NOP odred napali i razbili oko 450 četnika Rasinskog korpusa. U neprekidnoj borbi do 18 časova idućeg dana poginulo je 70 i zarobljeno 150 četnika. Brigada i odred su imali: 2 mrtva i 6 ranjenih. Zaplenjeno je preko 200 pušaka i drugog materijala.

⚔️ 18. 11. 1943. U s. Zdravinju (kod Kruševca) četnički Rasinski korpus (oko 1200 četnika) napao 1. južnomoravsku NO brigadu. Brigada je, posle višečasovne borbe, protivnapadom razbila četnike i odbacila ih ka r. Rasini. Četnici su imali gubitke od preko 30 mrtvih i 20 ranjenih, Brigada je imala 4 poginula i 7 ranjenih. Zaplenjeni su 2 minobacača, 1 mitraljez, 4 p. mitraljeza, 50 pušaka i veća količina municije.

⚔️ 22. 11. 1943. Iz s. Pretrešnje (na pl. Jastrepcu) otpočeo marš 1. južnomoravske NO brigade preko Zap. Morave i Šumadije za istočnu Bosnu. Njen marš je trajao do 12. decembra, kada se ona prebacila preko r. Drine i uspostavila vezu s 15. majevičkom NO brigadom 17. divizije NOVJ.

⚔️ 24. 11. 1943. U s. Milutovcu (kod Kruševca) 1. južnomoravska NO brigada, odbila napad oko 600 četnika koji su u zoru ponovili napad. U borbi vođenoj celog dana je odbacila četnike i nanela im gubitke od preko 30 mrtvih i 40 zarobljenih, uz sopstvene gubitke od 2 mrtva i 4 ranjena.

⚔️ 29. 11. 1943. Na putu između s. D. Šatornje i s. Trešnjevice (kod Aranđelovca) četnički Korpus gorske garde napao 1. južnomoravsku NO brigadu. Brigada je uspela da razbije i odbaci četnike, a potom je produžila pokret ka s. Bosuti.

⚔️ 1. 12. 1943. U s. Bosuti (kod Aranđelovca) oko 1.000 četnika i vojnika SDS napalo 1. južnomoravsku NO brigadu. Brigada je, u oštroj borbi, razbila neprijatelja, ubila 7, ranila 16 i zarobila 30 četnika i vojnika SDS i zaplenila 5 mitraljeza, 2 p. mitraljeza i 50 pušaka, a zatim je, bez gubitaka, produžila pokret ka s. Darosavi (sada: Partizani).

⚔️ 3. 12. 1943. U s. Darosavi (sada: Partizani, kod Aranđelovca) četnici, delovi SDS i bugarske jedinice (ukupno preko 3000 ljudi) napali 1. južnomoravsku NO brigadu. Brigada se, posle osmočasovne borbe, povukla ka s. Trbušnici.

⚔️ 4. 12. 1943. U s. Trbušnici (kod Lazarevca) 1. južnomoravska NO brigada se sastala sa 1. šumadijskim NOP odredom. Brigada je istog dana produžila marš ka r. Drini. Odred ju je pratio do s. Slavkovice (kod Ljiga), odakle se vratio na pl. Bukulju.

⚔️ 11. 12. 1943. Prva južnomoravska NO brigada prebacila se iz Srbije preko r. Drine kod s. St. Broda. (Brigada je dejstvovala u sastavu 5. udarne divizije NOVJ.)

⚔️ 12. 12. 1943. Kod s. Starog Broda 1. južnomoravska NO brigada, boreći se protiv četnika, prebacila se na levu obalu r. Drine, u istočnu Bosnu, gde je uhvatila vezu sa 15. majevičkom brigadom 17. udarne divizije NOVJ. Ubijeno je 18, a zarobljeno 6 četnika. Brigada je imala 1 ranjenog.

⚔️ 16. 12. 1943. Na odseku s. Mekote - s. Han-Kram, posle dvodnevne borbe protiv jedinica nemačke 1. brdske divizije i 7. SS divizije -Princ Eugen-, 5. udarna divizija NOVJ probila se preko puta Han-Pijesak-Sokolac i produžila pokret ka Kladnju. Prilikom proboja pretrpela je osetne gubitke. Pored ostalih, poginuo je komandir čete u 1. južnomoravskoj NO brigadi Slavoljub Vuksanović Jajko, narodni heroj.

⚔️ 26. 12. 1943. U krivajskoj operaciji prva manevarska grupa 17. udarne divizije 3. korpusa NOVJ (6. istočnobosanska udarna, 18. istočnobosanska (hrvatska) i 1. južnomoravska NO brigada) prebacila se kod s. Tulovića i tako se našla iza leđa delova 99. puka nemačke 1. brdske divizije. Grupa je do 29. decembra izbila u Birač.

⚔️ 8. 1. 1944. VŠ NOV i POJ naredio Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ da na sektor 2. proleterske udarne divizije odmah uputi 3. proletersku (sandžačku) udarnu ili 4. proletersku NOU brigadu. Što se tiče 1. južnomoravske NO brigade, ona još ne može ući u sastav 2. proleterske udarne divizije.

⚔️ 13. 1. 1944. VŠ NOV i POJ obavestio sekretara PK KPJ za Srbiju: ovaj treba da se sa 1. južnomoravskom NO brigadom prebaci ka 2. proleterskoj udarnoj diviziji, koja se nalazi kod Ivanjice; ali na taj prelaz trebalo bi pričekati dok se avionima ne doturi materijal za 1. južnomoravsku brigadu.

⚔️ 21. 1. 1944. VŠ NOV i POJ uputio depešu Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ: formirati Štab primorske operativne grupe, u čiji će sastav ući 6. crnogorska NOU brigada, 2. dalmatinska NOU brigada i jedna novoformirana jedinica na sektoru Crmnice i Paštrovića; izveštava da će narediti popunu grupe ljudstvom iz Dalmacije; u 3. udarnoj diviziji NOVJ ostaju 5. i 7. crnogorska NOU brigada i 3. proleterska (sandžačka) NOU brigada kao i odredi na sektoru Nikšića; 2. proletersku udarnu diviziju NOVJ dovesti u dolinu r. Lima u čijem sastavu ostaju 2. proleterska udarna i 4. proleterska NOU brigada i 1. južnomoravska NO brigada; organizovati vojnopozadinsku vlast na celoj teritoriji; sve ove zadatke sprovesti energično i brzo; eventualni napad i zauzeće Nikšića bilo bi korisno.

⚔️ 30. 1. 1944. VŠ NOV i POJ naredio Štabu 3. udarnog korpusa NOVJ da jednu brigadu sa dobrim političkim radnicima uputi na prostoriju Jahorina-Kalinovnik (koju će jedinice 5. udarne divizije NOVJ uskoro napustiti) i da 1. južnomoravsku NO brigadu prebaci prema Foči.

⚔️ 10. 2. 1944. U s. Ponikvama (kod Čajniča) od delova 1. šumadijske i 1. južnomoravske NO brigade formirana 3. srpska NOU brigada. Ona je istog dana ušla u sastav 2. proleterske udarne divizije NOVJ.