Aleksandrovac u drugom svetskom ratu

⚔️ 23. 8. 1941. Delovi 2. šumadijskog NOP odreda upali u s. Aleksandrovac (kod Žabara) razoružali 7 stražara i spalili opštinsku arhivu, a na ž. st. Lozovik demolirali stanična postrojenja.

⚔️ 27. 8. 1941. Delovi Požarevačkog NOP odreda napali na Aleksandrovac i razoružali žandarme.

⚔️ 28. 10. 1941. Između Svilajncfe i Petrovca Nedićev 7. srpski oružani odred i četnici, posle oštrih borbi, odbacili delove Požarevačkog NOP odreda i zauzeli Petrovac i Aleksandrovac.

⚔️ 5. 5. 1943. Između Kruševca i Aleksandrovca delovi Rasinskog NOP odreda na nekoliko mesta posekli tt veze.

⚔️ 1. 12. 1943. U varošicu Aleksandrovac (kod Kruševca) upale 2. južnomoravska NO brigada i jedna četa Jastrebačkog NOP odreda, te zapalile arhivu sreza, opštine, finansijske i poreske uprave i zaplenile veću količinu materijala iz rasadnika, poljoprivredne škole i bolnice.

⚔️ 23. 6. 1944. Jedinice 21. udarne divizije NOVJ odbacile delove četničke Rasinsko-topličke grupe korpusa i zauzele Aleksandrovac i Brus.

⚔️ 6. 8. 1944. Na pl. Kopaoniku (između Suvog Rudišta, Bukove glave, Brusa i Aleksandrovca) otpočele četvorodnevne borbe Operativne grupe divizija NOVJ (2. proleterska, 5. i 17. udarna divizija NOVJ) protiv 4. grupe četničkih jurišnih korpusa (1, 2, 3. i 5. četnički jurišni korpus - ukipne jačine oko 10.000 četnika). U oštrim borbama jedinice NOVJ su razbile četnike (7. avgusta zauzele Brus a 9/10. avgusta Aleksandrovac) i odbacile ih ka dolini r. Z. Morave, nanevši im gubitke od 522 poginula, 637 zarobljenih i većeg broja ranjenih (deo četnika je dezertirao) i zaplenivši 2 topa, 35 automatskih oruđa, preko 800 pušaka, 80.000 metaka i veću količinu druge ratne opreme.

⚔️ 6. 8. 1944. Goneći razbijene četničke jedinice iz 4. grupe jurišnih korpusa u pravcu komunikacije Aleksandrovac - Jošanička Banja, jedinice Operativne grupe divizija NOVJ ubile 46, ranile 84 i zarobile 292 četnika, a same imale 2 poginula borca. Zaplenjeno je: 5 mitraljeza, 5 p. mitraljeza, 7 automata, 274 pušaka, 19 pištolja, 45.000 puščanih metaka i veća količina drugog materijala i opreme.

⚔️ 9. 8. 1944. Jedinice 17. udarne divizije NOVJ, uz sadejstvo 2. proleterske udarne brigade 2. proleterske udarne divizije NOVJ, posle kraće borbe protiv četnika, zauzele Aleksandrovac i s. Novake. Četnici su se povukli ka Kruševcu.

⚔️ 12. 8. 1944. Na komunikacijama Brus - s. Milentija i Aleksandrovac - s. Novaci jedinice 17. udarne divizije NOVJ porušile 11 mostova i na više mesta prekopale puteve.

⚔️ 26. 8. 1944. Iz doline r. Z. Morave četnička 4. grupa jurišnih korpusa (1, 3. i 5. korpus) i četnička Rasinsko-toplička grupa korpusa (Rasinski, Toplički, -lastrebački i 2. kosovski korpus), po izvršenoj pregrupaciji- preduzele napad na jedinice Operativne grupe divizija NOVJ (5, 17. i 21. udarnu diviziju NOVJ) na prostoriji s. Razbojna - Mačkovac - Pešter - Požar - Ilijina č. - r. Rasina, s ciljem da povrate Župu sa Aleksandrovcem i Brusom i zadrže prodor Operativne grupe divizija NOVJ u unutrašnjost Srbije. U borbama, vođenim do 30. avgusta, jedinice NOVJ su uspele da odbiju napade i da četnike protivudarom odbace na levu obalu r. Z. Morave.

⚔️ 27. 8. 1944. Kod s. Grčaka (blizu Aleksandrovca) oko 1500 četnika odbilo napad delova 2. krajiške udarne brigade 17. udarne divizije NOVJ. Zatim, ojačani, četnici su ih protivnapadom odbacili ka s. Batunju i ušli u Aleksandrovac. Brigada je imala 2 mrtva i 9 ranjenih boraca, a četnici - oko 40 mrtvih i više ranjenih.

⚔️ 30. 8. 1944. U širem rejonu Aleksandrovca 2. krajiška udarna brigada 17. udarne divizije NOVJ napala četničke snage i proterala ih ka r. Z. Moravi. Četnici su imali oko 40 mrtvih i veći broj ranjenih. Brigada nije imala gubitaka.

⚔️ 6. 9. 1944. U rejonu Brusa i Aleksandrovca počeo prodor operativne grupe divizija NOVJ (5, 17. i 21. udarne divizije) iz južne Srbije preko r. Ibra i jugozapadne Srbije prema pl. Rudniku i Šumadiji.