Nikšićki partizanski odred

⚔️ 26. 9. 1941. Kod s. Stubice, na putu Danilovgrad-Nikšić, gerilske jedinice iz sastava Nikšićkog NOP odreda i jedna grupa gerilaca iz Bjelopavlića napale neprijateljski transport, nanele mu gubitke od 3 mrtva i 10 ranjenih vojnika, uništile 2 kamiona sa žitom i 2 teška mitraljeza i zaplenile 6 pušaka, 5 revolvera i izvesnu količinu drugog ratnog materijala.

⚔️ 0. 11. 1941. Partizani iz Grahovskog bataljona, Banjsko-vučedolskog bataljona Nikšićkog NOP odreda i bataljona -Luka Vukalović- savladali ustaško-domobransku posadu u Parežu, kod Lastve (srez Trebinje), Zarobili 12 domobrana i 7 italijanskih vojnika sa oružjem i opremom. Onesposobili električnu centralu u Parežu, koja je davala osvetljenje Trebinju i Bileći.

⚔️ 6. 11. 1941. U s. Parežu (kod Trebinja) Lastvanska četa (Trebinjskog) bataljona Hercegovačkog NOP odreda i manji delovi Nikšićkog NOP odreda uništili hidrocentralu i srušili jednu železničku kompoziciju i most na Trebišnjici. Zarobljeni su domobranska posada centrale i nekoliko italijanskih vojnika. Time je saobraćaj na pruzi Trebinje - Bileća obustavljen 10 meseci.

⚔️ 8. 11. 1941. Kod ž. st. Stube (kod Nikšića) delovi Nikšićkog NOP odreda porušili na više mesta put Nikšić-Vilusi i železničku prugu Nikšić-Bileća.

⚔️ 9. 11. 1941. U rejonu ž. st. Stube (kod Nikšića) delovi Kočansko-miločanskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali iz zasede izviđačku grupu od 60 italijanskih vojnika i 13 zelenaša. Poginula su i ranjena 33 a zarobljena 2 neprijateljska vojnika, dok su partizani imali 2 ranjena. Zaplenjeno: 2 p. mitraljeza i nekoliko pušaka s municijom.

⚔️ 10. 11. 1941. Dve italijanske čete iz Nikšića pokušale da se pod zaštitom tenkova probiju kroz s. Kočane do ž. st. Stuba, ali su ih partizani Nikšićkog NOP odreda odbili i naterali u bekstvo i tom prilikom oslobodili 30 seljaka koje je neprijatelj vodio sa sobom.

⚔️ 25. 11. 1941. Kod Vilusa Grahovski bataljon Nikšićkog NOP odreda i partizani Banjana i Lastve u oštroj dvočasovnoj borbi, razbili i prinudili na predaju italijansku motorizovanu kolonu (iz divizije -Marke-) jačine 4 tenka, 4 kamiona i 2 motocikla, sa oko 140 vojnika. Neprijatelj je imao 11 mrtvih i 22 ranjena; zarobljeno 77 vojnika i 5 oficira (među kojima komandant garnizona Bileća). Zaplenjena je celokupna oprema kolone: 3 ispravna tenka, 3 kamiona, 1 motocikl i 110 pušaka. Kod partizana je samo jedan borac ranjen.

⚔️ 26. 11. 1941. Lastvanska četa Trebinjskog bataljona Hercegovačkog NOP odreda [U toku borbe je pristigla i jedna četa Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda.], iz zasede kod Klobuka (na putu Trebinje-Nikšić), razbila motorizovanu kolonu (4 tenka, 16 kamiona i oko 40 motocikla) italijanske divizije -Marke- i zaplenila 22 motocikla, 4 p. mitraljeza, 10 pušaka itd.

⚔️ 29. 11. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio preformiranje Durmitorskog NOP odreda u Durmitorski i Nikšićki NOP odred a Zetskog NOP odreda u NOP odred -Bijeli Pavle- i Zetski NOP odred. Tako je na teritoriji GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku postojalo šest NOP odreda: Lovćenski, Zetski, Nikšićki, Durmitorski, Komski i -Bijeli Pavle-.

⚔️ 30. 11. 1941. Grahovski bataljon Nikšićkog NOP odreda i delovi Trebinjskog bataljona Hercegovačkog NOP odreda uništili posadu žand. st. i zauzeli Lastvu (kod Trebinja).

⚔️ 1. 12. 1941. U s. Lastvi (kod Grahova) održan zbor partizana Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda i meštana, na kome je izabran Rudinsko-trepački opštinski NO odbor.

⚔️ 2. 12. 1941. Kod s. Moska (na putu Bileća-Trebinje) delovi Hercegovačkog i Nikšićkog NOP odreda uništili jednu manju italijansku motorizovanu kolonu iz sastava divizije -Marke-, zatim zauzeli žand. st. Jasen i time potpuno odsekli neprijateljski garnizon u Bileći.

⚔️ 4. 12. 1941. Kod s. Cerovika (blizu Crkvica) delovi Orjenskog i Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda zarobili odeljenje od 14 italijanskih vojnika i zaplenili izvesnu količinu oružja i telefonskog materijala.

⚔️ 4. 12. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Štabu Nikšićkog NOP odreda da sistematskim radom na političkim konferencijama i zborovima razobličava neprijateljske elemente i da uništi sve one koji pokušavaju da pored partizanskih jedinica stvaraju ma kakve druge vojne organizacije.

⚔️ 5. 12. 1941. Delovi Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda vodili borbu protiv italijanske posade iz Grahova koja je pokušala da zauzme staru austrijsku tvrđavu -Dvrsnik- (kod Grahova) i odbacili je u Grahovo, uz gubitke od 4 poginula i 12 zarobljenih vojnika.

⚔️ 6. 12. 1941. Delovi Grahovskog i Orjenskog bataljona Nikšićkog InoP odreda napali italijansku kolonu, jačine 150 vojnika i 2 tenka, koja se sa komorom uputila iz Risna u Crkvice. Posle kraće borbe, pretrpevši gubitke, kolona se vratila u Risan.

⚔️ 7. 12. 1941. Kod sela Knezlača i Cerovika (na komunikaciji Risan-Crkvice), četa Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napala oko 400 vojnika italijanske divizije -Mesina-, koja je iz Risna pokušala da deblokira posadu u Crkvicama. Posle četvoročasovne borbe neprijatelj je, uz gubitke od preko 120 mrtvih i ranjenih vojnika, odbačen ka Risnu. Partizani su imali 2 mrtva i 4 ranjena borca.

⚔️ 9. 12. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Štabu Nikšićkog NOP odreda da rušenjem puteva onemogući kretanje neprijateljskih kamiona u pravcu Šavnika i Nikšića; da drži zasede i straže od Nikšića ka Grahovu i ka Podgorici (sada: Titograd); da hitno prebaci sanitetsko ljudstvo i materija], kao i hranu, u bolnicu na Žabljaku.

⚔️ 11. 12. 1941. Delovi Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda sa položaja Veli vrh odbili napad bataljona italijanske divizije -Mesina- iz Risna, koji je pokušao da deblokira posadu Crkvica.

⚔️ 14. 12. 1941. Delovi italijanske divizije -Mesina-, nadirući od Risna, uspeli da potisnu delove Orjenskog i Grahovskog bataljona Nikšićkog NOP odreda i deblokiraju garnizon Crkvice.

⚔️ 16. 12. 1941. Na komunikaciji Herceg-Novi-Crkvice, delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda vodili borbu protiv jačih italijanskih snaga, koje su iz Herceg-Novog pokušale da se probiju u Crkvice. U toj borbi je poginulo 15 a ranjeno oko 30 italijanskih vojnika.

⚔️ 22. 12. 1941. Štab Lovćenskog NOP odreda uputio pismo Štabu Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda: javlja da će sprečiti pokušaje okupatora da prodre preko Cuca i da će preduzeti akcije za uništenje petokolonaša na svom području.

⚔️ 23. 12. 1941. GŠ za Crnu Goru i Boku naredio Nikšićkom NOP odredu da pregovara sa italijanskim okupatorom o razmeni zarobljenika; da zaštiti srpski i muslimanski živalj od okupatora, ustaša i ustaški nastrojenih muslimana; da partizanskim jedinicama na sektoru Bileća, Gackog i Foče pruži pomoć u borbi protiv okupatora i četnika.

⚔️ 25. 12. 1941. Kod Žirovnice se italijanska kolona iz Nikšića, jačine 300 vojnika, sukobila sa snagama Lukovskog bataljona i delovima Župskog bataljona i Rubeške čete Nikšićkog NOP odreda. Nešto kasnije koloni je pristiglo pojačanje u jačini jednog bataljona (800 vojnika sa 7 tenkova). Jedinice Lukovskog partizanskog bataljona su prešle u protivnapad i odbacile neprijatelja, koji se zatim, pod zaštitom tenkova i mraka, povukao za Nikšić, pretrpevši znatne gubitke. Lukovski bataljon je imao samo 3 ranjena.

⚔️ 25. 12. 1941. Grupa partizana Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda ubacila bombe u kasarnu na Igalu. Tom prilikom su poginula dva italijanska vojnika i nekoliko njih je ranjeno. Kao odmazdu za ovu akciju italijanski okupator je ubio 6 lica i zapalio nekoliko kuća.

⚔️ 27. 12. 1941. Jedinice Nikšićkog NOP odreda, posle skoro mesec dana teških borbi na sektoru Grahovo-Crkvice, ušle u Grahovo i pohvatale i razoružale mesne četnike. Italijanski garnizon (jedinica iz divizije -Mesina-), uz prihvat snaga iz Boke Kotorske, pod borbom je odstupio u pravcu Risna i Crkvica.

⚔️ 30. 12. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Štabu Nikšićkog NOP odreda da Župopivski bataljon mobilise za napad na Gacko a da Grahovski bataljon, ukoliko je Grahovo oslobođeno, deo svojih snaga prebaci prema Bileći i Gacku, a deo prema Nikšiću radi blokade i razoružanja italijanskih vojnika u tom gradu.

⚔️ 0. 1. 1942. Štab Nikšićkog NOP odreda izdao naredbu područnim štabovima bataljona: evakuisati sela u okolini Nikšića, jer su se predviđale borbe na tom području.

⚔️ 1. 1. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku uputio Štabu Nikšićkog NOP odreda direktivno pismo u kome je istaknuto da prema italijanskim zarobljenim vojnicima treba postupati čovečno, da im treba obezbediti ishranu, i da, ujedno, treba ispitivati mogućnosti razmene zarobljenih italijanskih vojnika za zatvorene ili internirane pripadnike NOP-a.

⚔️ 4. 1. 1942. U Lastvi (kod Trebinja), na inicijativu Štaba Hercegovačkog NOP odreda, održano savetovanje predstavnika Hercegovačkog i Nikšićkog NOP odreda. Odlučeno je da se, radi uspešnije borbe protiv okupatora i četnika na graničnom sektoru, koordiniraju dejstva crnogorskih i hercegovačkih jedinica, pa je, u tom cilju, formiran zajednički Operativni štab (nosio naziv Privremeni operativni štab NOP odreda za Herceogvinu).

⚔️ 4. 1. 1942. Delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali oko 60 italijanskih vojnika koji su se kretali pravcem Kameno-Mokrine. U dvočasovnoj borbi slomljen je otpor neprijatelja, kome su naneti sledeći gubici: 7 mrtvih, 4 ranjena i 49 zarobljenih

⚔️ 5. 1. 1942. U cilju deblokade Nikšića, jači delovi 207. puka italijanske divizije -Taro- iz Nikšića izvršili napad ka brdu Žirovnici. Na udaljenju oko 3 km od grada, iznenada su ih, s više strana, napale jedinice Nikšićkog NOP odreda. U oštroj i bliskoj borbi neprijatelj je razbijen i delom uništen, i tom prilikom je pretrpeo gubitke: oko 54 mrtva i veći broj ranjenih. Zaplenjeni su 1 puškomitraljez, 6 pušaka i veća količina municije. Partizani su imali 3 ranjena borca.

⚔️ 5. 1. 1942. Jači delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda iz zasede napali oko 250 italijanskih vojnika koji su se, uz podršku artiljerijske vatre sa brodova i iz rejona s. Kamenog (kod Herceg-Novog), kretali u pravcu s. Mokrina. Posle šestočasovne borbe neprijatelj je bio primoran da se povuče uz gubitke od 18 mrtvih i ranjenih. Pri povlačenju on je zapalio 11 kuća.

⚔️ 5. 1. 1942. Delovi 207. puka italijanske divizije -Taro- upali u s. Rubežu (kod Nikšića) i popalili nekoliko kuća. Jedinice Nikšićkog NOP odreda odbacile su neprijatelja u grad.

⚔️ 16. 1. 1942. Iz rejona Podgorice (sada: Titograd) stiglo u Danilovgrad oko 2000 italijanskih vojnika iz sastava divizija -Taro- s ciljem da probiju partizanske položaje i deblokiraju garnizon u Nikšiću koji su od decembra 1941. držale u opsadi jedinice Nikšićkog NOP odreda.

⚔️ 17. 1. 1942. Jače snage iz sastava divizije -Taro-, podržane artiljerijskom vatrom, pokušale da iz Danilovgrada prodru u Nikšić i deblokiraju tamošnji garnizon. Neprijatelja su na položajima kod Žute grede, Obadova brijega i Zagrede dočekale jedinice NOP odreda -Bijeli Pavle-, Nikšićkog i Lovćenskog NOP odreda i, posle jednodnevne jake borbe, primorale da se povuče uz gubitke od oko 300 mrtvih i ranjenih. Zaplenjeno: 3 mitraljeza, 7 p. mitraljeza, 1 laki minobacač sa oko 200 mina, veći broj pušaka, 2 revolvera i oko 10.000 metaka. Istog dana iz Nikšića su italijanske snage vršile napad ka Danilovgradu radi sadejstva sa glavnim snagama, ali su ih delovi Nikšićkog NOP odreda odbacili u grad. U borbi kod Danilovgrada partizani su imali gubitke od 9 mrtvih i 10 ranjenih.

⚔️ 23. 1. 1942. U s. Koritima (na putu Gacko-Bileća) delovi Banjsko-vučedolskog bataljona Nikšićkog NOP odreda zarobili štab Graničnog bataljona četničkog 1. hercegovačkog puka.

⚔️ 23. 1. 1942. Na Vraćevici (na putu Trebinje-Bileća) Bilećki bataljon Hercegovačkog NOP odreda i Banjsko-vučedolski bataljon Nikšićkog NOP odreda uništili zaštitnicu 56. puka italijanske divizije -Marke- (jednu ojačanu četu) i zaplenili, između ostalog 2 topa.

⚔️ 30. 1. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Nikšićkom NOP odredu: da pojača budnost prema petoj koloni i svima onima koji pokušavaju da sarađuju sa okupatorom u borbi protiv NOP-a; da ukaže pomoć partizanima u srezu gatačkom, kako bi se lakše i pre likvidirali tamošnji četnici; da i dalje organizuje i izvodi prepade na neprijateljeve isturene položaje oko Nikšića; da, u duhu direktive VŠ NOP i DV Jugoslavije, u svakom bataljonu formira po jednu udarnu četu jačine 60 do 80 najboljih boraca.

⚔️ 2. 2. 1942. U s. Bijeloj (u Boki Kotorskoj) delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali obezbeđenje fabrike -Frateli- i zaplenili veće količine životnih namirnica.

⚔️ 4. 2. 1942. Odlukom VŠ NOP i DV Jugoslavije formiran Operativni štab NOP odreda za Hercegovinu, čije je operativno područje obuhvatalo severnu i istočnu Hercegovinu i južnu Dalmaciju. Time je ukinut dotadašnji privremeni Operativni štab (zajednički za Hercegovački i Nikšićki NOP odred).

⚔️ 5. 2. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Nikšićkom NOP odredu da formira četu i uputio je u beranski i andrijevički srez da se bore protiv četnika.

⚔️ 6. 2. 1942. Štab Nikšićkog NOP odreda naredio Štabu Orjenskog bataljona da formira udarnu četu.

⚔️ 6. 2. 1942. OK KPJ za Nikšić uputio direktivu Mesnom komitetu KPJ za Herceg-Novi: skreće pažnju na što intenzivnije uzdizanje kadrova i na političko delovanje u narodu; podvlači potrebu za uspostavljanjem što čvršće veze sa drugim delom Boke Kotorske; navodi dužnosti i zadatke koje treba postaviti na zakazanom savetovanju delegata AFŽ-a: odobrava preduzete mere protiv delovanja pete kolone; skreće pažnju na budnost i na proveravanje prijema novih partizana; stavlja primedbu na stvaranje velikog broja vojnih podsektora; traži da se akcije na terenu Boke izvode i koordiniraju sa jedinicama Lovćenskog i Nikšićkog NOP odreda.

⚔️ 9. 2. 1942. Pod rukovodstvom delegata VŠ NOP i DV Jugoslavije i člana Politbiroa CK KPJ Ivana Milutinovića održan sastanak komandanata i političkih komesara jedinica Nikšićkog NOP odreda. Na sastanku je rešeno: i dalje čvrsto držati blokadu italijanskog garnizona u Nikšiću i, u cilju utvrđivanja borbenog stanja i jačine neprijatelja, stalno izvoditi prepade na isturene položaje oko grada; formirati bombaška odeljenja, koja bi imala zadatak da se neprimetno privlače neprijatelju i uništavaju ga; deo Nikšićkog NOP odreda i deo partizanskih snaga koje odredi Operativni štab za Hercegovinu prebaciti na sektor Gacko-Borač sa zadatkom da pristupe čišćenju Borča od ustaša i četničkih grupa.

⚔️ 10. 2. 1942. U s. Podima (na putu Herceg-Novi - Kameno) delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali italijansku komoru, poginula četiri i ranjen jedan neprijateljski vojnik.

⚔️ 12. 2. 1942. Na Sopotu (kod Risna) borci Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali italijansku stražu kojom prilikom su poginula dva italijanska vojnika.

⚔️ 13. 2. 1942. Delovi Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda napali posadu italijanskih reflektora kod tvrđave -Španjola-, iznad Herceg-Novog, gde su jedan reflektor uništili a drugi oštetili.

⚔️ 14. 2. 1942. Posle više bezuspešnih pokušaja da iz Danilovgrada prodru u Nikšić i deblokiraju 207. puk italijanske divizije -Taro-, jake italijanske snage (47. ojačani pešadijski puk divizije -Alpi Graje-, 2. i 4. grupa alpinaca -Vale- i dva diviziona artiljerije), uz pomoć četničkih jedinica preduzele napad glavnim pravcem Danilovgrad-Nikšić. Nakon petodnevnih borbi one su savladale odbranu (jedinice NOP odreda -Bijeli Pavle- i delovi Nikšićkog NOP odreda) i 19. februara prodrle u Nikšić. Neprijatelj je imao oko 30 mrtvih i znatan broj ranjenih, dok su gubici partizanskih jedinica bili mali.

⚔️ 25. 2. 1942. Radi odbrane slobodne teritorije sreza šavničkog od napada četnika iz rejona Kolašina, po naređenju Štaba Durmitorskog NOP odreda formirana Komanda sinjajevinskog sektora. Komandi sektora su stavljeni na raspolaganje tri bataljona iz Durmitorskog i jedna četa Nikšićkog NOP odreda.

⚔️ 26. 2. 1942. Delovi Hercegovačkog i Nikšićkog NOP odreda razbili Ljubomirski i Bilećki bataljon 1. hercegovačkog četničkog puka. U višednevnim borbama je ubijen 31 četnik, većina četnika se predala, a ostaci su se povukli u italijansko-domobranski garnizon u Bileći.

⚔️ 3. 3. 1942. U rejonu s. Plana - s. Korita (kod Bileće) delovi Nikšićkog NOP odreda i Operativnog štaba NOP odreda za Hercegovinu razbili Granični bataljon 1. hercegovačkog četničkog puka.

⚔️ 10. 3. 1942. U s. Bršnu (kod Nikšića) delovi Nikšićkog NOP odreda razbili četnički bataljon nanevši mu gubitke; 14 mrtvih, 7 zarobljenih i više ranjenih. Ostatak tog bataljona u panici je odstupio u Nikšić.

⚔️ 12. 3. 1942. U s. G. Polju (kod Nikšića), po odluci GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku, Štab Nikšićkog NOP odreda formirao 1. udarni bataljon.

⚔️ 12. 3. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Nikšićkom NOP odredu da sa odredom -Bijeli Pavle-, preduzme najenergičnije akcije protiv četnika u s. Bogetićima, na pravcu Danilovgrad-Nikšić.

⚔️ 13. 3. 1942. Oko 2000-3000 vojnika iz sastava italijanske divizije -Mesina-, podržani artiljerijom i tenkovima, preduzeli napad protiv jedinica Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda u Boki. Glavne snage neprijatelja napadale su na položaje zapadno i južno od s. Morinja, ka Žlijebu i Sv. Jeremiji. Na tim položajima borbe su trajale puna 4 dana. Jedinice Orjenskog bataljona uspele su zadržati svoje položaje u rejonu s. Morinja i Zlijeba, a kod Sv. Jeremije deo snaga se povukao na bolje položaje. U toku tih borbi neprijatelj je streljao 20 seljaka i popalio sela: Bakoće, Bjelske Kruševice, Bunoviće, G. Morinje, Repaje, Sasoviće, Kute, Presjeku i Lastvu. Gubici neprijatelja su procenjeni na oko 400-450 mrtvih i ranjenih, dok su partizani imali 5 poginulih i oko 20 ranjenih boraca.

⚔️ 15. 3. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio Štabu Nikšićkog NOP odreda da preduzme energične mere protiv četnika i raznih petokolonaških i kolebljivih elemenata na svome području, da formira udarne jedinice i spreči demoralizaciju u partizanskim jedinicama, da što pre očisti od četnika Pješivce i s. Ozriniće i da se čvršće poveže s jedinicama odreda -Bijeli Pavle-.

⚔️ 27. 3. 1942. Kod s. Vlahinje (blizu Bileće) dva bataljona Južnohercegovačkog i jedan bataljon Nikšićkog NOP odreda sprečili ispad iz Bileće 56. puka italijanske divizije -Marke-, ojačanog sa 4 tenka i četnicima. Posle desetočasovne borbe neprijatelj je prisiljen na povlačenje uz gubitke od 69 mrtvih i ranjenih italijanskih vojnika i 5 četnika. VŠ NOP i DV Jugoslavije pohvalio je 5 boraca, zbog. junačkog držanja u toj borbi.

⚔️ 27. 3. 1942. Prvi udarni bataljon Nikšićkog NOP odreda napao četničko uporište u s. Ozrinićima kod Nikšića. Iako potpomognuti italijanskom artiljerijom i tenkovima, četnici su imali 27 poginulih i znatan broj ranjenih. Bataljon je imao 27 lakše ranjenih i 2 poginula borca.

⚔️ 0. 4. 1942. U sastavu Nikšićkog NOP odreda formiran 4. udarni bataljon.

⚔️ 0. 4. 1942. U cilju pravilnijeg, organizovanijeg i ekonomičnijeg rada, Štab Nikšićkog NOP odreda izdao svim intendantima bataljona i samostalnih četa uputstvo o organizaciji ishrane, o postupku prilikom pretresa i konfiskacije i o izvorima snabdevanja jedinica. Štab je propisao i tablicu sledovanja hrane. 

⚔️ 4. 4. 1942. Treći udarni bataljon Nikšićkog NOP odreda, u sadejstvu sa Župskom terenskom partizanskom četom, izvršio uspešan napad na četnike na Ostroškoj kapi i visovima u rejonu Međeđa - s. Vinići. Četnici su razbijeni i odbačeni u dolinu Zete, uz gubitke od oko 30 mrtvih i više ranjenih, dok su partizani imali 7 mrtvih i 8 ranjenih boraca. Zaplenjeni su 1 mitraljez, 1 sanduk bombi, izvestan broj pušaka i četnička zastava.

⚔️ 12. 4. 1942. Delovi 47. italijanskog pešadijskog puka iz Nikšića i četnici od Podgorice i Danilovgrada izvršili upad u Nikšićku župu. Jedinice Nikšićkog NOP odreda, odreda -Bijeli Pavle- i Zetskog NOP odreda su im pružile snažan otpor, ali su se morale povući. Tom prilikom su italijanski vojnici i četnici popalili sela Bršno i Laz, a u Nikšićkoj župi opljačkali sve što se moglo nositi i vršili teror nad stanovništvom.

⚔️ 15. 4. 1942. Jedinice Nikšićkog NOP odreda, sa delovima NOP odreda -Bijeli Pavle- i Zetskog NOP odreda, izvršile protivnapad na italijansko-četničke snage u Nikšićkoj župi. U žestokoj borbi italijanski vojnici i četnici su razbijeni, a partizanske jedinice su ponovo povratile položaje koje su držale pre neprijateljskog upada u Zupu. Četnici su imali velike gubitke. Zaplenjeno: 4 mitraljeza, 12 p. mitraljeza, oko 70 pušaka i 2 minobacača. U borbama od 12. do 15. aprila partizani su imali 12 mrtvih i 35 ranjenih boraca.

⚔️ 17. 4. 1942. Po naređenju V5 NOP i DV Jugoslavije, delovi Južnohercegovačkog, Severnohercegovačkog, Kalinovičkog, Durmitorskog i Nikšićkog NOP odreda i Fočanskog NO dobrovoljačkog odreda, 1. hercegovački udarni bataljon i 3. bataljon 2. proleterske NOU brigade (oko 2.000 boraca) napali ustaško uporište Borac (1.300 žandarma ustaša i milicionera). Oni su ga, posle oštrih dvodnevnih borbi, zauzeli, ali se glavnina neprijatelja izvukla prema Nevesinju.

⚔️ 24. 4. 1942. Italijansko-četničke snage iz Nikšića, uz podršku 12 tenkova, pokušale da prodru ka Trebinju. Delovi Nikšićkog NOP odreda su dočekali neprijatelja kod s. Štedima i s. Riđana (blizu Nikšića) i u jednodnevnoj borbi ga odbacili. Neprijatelj je imao veći broj mrtvih i ranjenih. Partizani su imali 4 ranjena borca.

⚔️ 28. 4. 1942. Na pl. Budošu (kod Nikšića) delovi Nikšićkog NOP odreda i Ruđinsko-trepački bataljon nekoliko časova vodili jake borbe protiv četnika i razbili ih i proterali ka Nikšiću. Četnici su imali oko 30 mrtvih i ranjenih, a partizani 2 mrtva i 5 ranjenih boraca.

⚔️ 29. 4. 1942. U Velimlju održan veliki zbor naroda iz banjske i vučedolske opštine, kome je prisustvovalo oko 1500 lica. Oko 320 partizana javilo se za udarne bataljone. Od tog ljudstva je formiran 6. udarni bataljon Nikšićkog NOP odreda.

⚔️ 0. 5. 1942. U Nikšiću četnici streljali političkog komesara čete u Nikšićkom NOP odredu Čedomira Čupića Ljuba, narodnog heroja.

⚔️ 0. 5. 1942. U duhu naređenja VŠ NOP i DV Jugoslavije, u Žabljaku formirana komanda područja Durmitorskog NOP odreda, a u s. G. Polju Nikšićkog NOP odreda.

⚔️ 0. 5. 1942. Odlukom Štaba Nikšićkog NOP odreda, od 2. i 5. udarnog bataljona formiran jedan bataljon.

⚔️ 4. 5. 1942. Treći udarni bataljon Nikšićkog NOP odreda, s jednom meštanskom partizanskom četom iz Nikšićke župe, napao četnike na položajima Ostroška kapa - Međeđe. U jednočasovnoj borbi četnici su odbačeni uz gubitke od oko 30 mrtvih i više ranjenih. Zaplenjeni su 1 mitraljez, sanduk ručnih bombi i četnička zastava. Partizani su imali 7 poginulih i 8 ranjenih boraca.

⚔️ 4. 5. 1942. Oko 1000 italijanskih vojnika, u sadejstvu s četnicima, preduzelo jake napade na položaje Lovćenskog NOP odreda i 2. nikšićkog udarnog bataljona Nikšićkog NOP odreda na s. Meoce - s. Ubli (kod Ceva). Posle oštre borbe neprijatelj je prinudio partizanske snage da se povuku na liniju Ligunar - G. Brestice - Rokoči (kod Grahova). Gubici neprijatelja nisu poznati, dok su partizani imali 7 mrtvih i 17 ranjenih boraca. Borbe su nastavljene 6. maja.

⚔️ 5. 5. 1942. Italijansko-četničke snage iz Nikšića izvršile napad na položaje 1. udarnog bataljona Nikšićkog NOP odreda na brdu Uzdomiru kod Nikšića. Posle tročasovne oštre borbe neprijateljske nadmoćne snage, podržavane artiljerijskom vatrom, uspele su da potisnu partizane i, uz veće gubitke, zauzmu Uzdomir. Iz 1. udarnog bataljona je poginulo 6 i ranjeno 18 boraca.

⚔️ 9. 5. 1942. Jedinice 4. udarnog bataljona Nikšićkog NOP odreda i 2. udarnog bataljona Zetskog NOP odreda, pod pritiskom nadmoćnijih snaga italijanske divizije -Alpi Graje- i četnika, povukle su se s položaja Žirovnica - Kablena glava - s. Kunak - Ostroška greda - Međeđe prema Ponikvici i Nikšićkoj župi. Neprijateljski gubici nisu poznati, a 4. bataljon je imao 4 mrtva i 3 ranjena borca.

⚔️ 10. 5. 1942. U s. Osječenici (kod Nikšića) održano Prvo vojno-političko savetovanje delegata Lovćenskog NOP odreda i Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda i predstavnika Grahova, Banjana i Vučjeg Dola. Tom prilikom je zaključeno: da se ne napušta front na liniji Pandurica - Goštac - V. Nenada - pl. Draškovica - Vardar

⚔️ 11. 5. 1942. GŠ NOP i DO za Crnu Goru i Boku naredio Štabu Nikšićkog NOP odreda: da Komanda nikšićkog područja poruši put Nikšić-Javorak; da se partizanska bolnica iz s. Šipačna evakuiše u Pivu; da se organizuje izviđanje prema s. Miločanima, a na Virovštaku postave stalni osmatrači; da se uputi jedna čvršća jedinica sa zadatkom proterivanja četnika iz rejona s. Trepče, kao i da se obezbede partizanska bolnica i zbeg od neprijatelja.

⚔️ 13. 5. 1942. U duhu naređenja GŠ NOP i DO za Crnu Goru i Boku, Komanda područja Nikšićkog NOP odreda izvršila evakuaciju pozadinskih ustanova (radionica, magacina i drugih) i bolnice iz s. Jasenova Polja i s. Šipačna na teritoriju Pive.

⚔️ 19. 5. 1942. OK SKOJ-a za Nikšić dao direktivu za rad organizacije SKOJ-a u udarnim partizanskim bataljonima Nikšićkog NOP odreda.

⚔️ 25. 5. 1942. U Žabljaku, na sastanku kome su prisustvovali načelnici VŠ i GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku i članovi Štaba Durmitorskog NOP odreda, obrazovan Štab durmitorskih trupa, kome su stavljeni pod komandu delovi Durmitorskog, Komskog, Nikšićkog i Zetskog NOP odreda, 1. bataljon 1. proleterske NOU brigade i 3. bataljon 2. proleterske NOU brigade. Štab je bio pod neposrednom komandom VŠ NOP i DV Jugoslavije. Osnovni zadatak durmitorskih trupa bio je: da sprečavaju prodiranje italijansko-četničkih snaga ka Pivi.

⚔️ 25. 5. 1942. GŠ NOP i DO za Crnu Goru i Boku naredio Štabu Nikšićkog NOP odreda da izvodi raznovrsnija borbena dejstva protiv okupatora i domaćih izdajnika; da preduzmr dublje izviđanje u cilju prikupljanja podataka o neprijatelju: da organizuje zasede i prepade i da izvesne jedinice ubacuje u pozadinu neprijatelja sa određenim zadacima; da čvršće i umešnije komandu je jedinicama.

⚔️ 27. 5. 1942. Jake italijanske i četničke snage, prodirući od Nikšića, zauzele Šavnik, a četničke snage iz Kolašina ušle u Žabljak. Ta mesta su branile jedinice Durmitorskog, Komskog, Nikšićkog NOP odreda i delovi 1. proleterske NOU brigade.

⚔️ 28. 5. 1942. U s. Slanom (kod Trebinja), posle neuspelih pokušaja da se poveže sa glavninom partizanskih snaga koje su odstupile iz Crne Gore ka Bosni, rukovodstvo Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda odlučilo da se bataljon rasformira a ljudstvo, u manjim grupama, vrati na teren Boke i pređe na ilegalni rad u pozadini.

⚔️ 28. 5. 1942. GŠ NOP i DO za Crnu Goru i Boku naredio Nikšićkom NOP odredu da izbegava frontalne borbe sa neprijateljem; organizuje dobru izviđačku službu; po svaku cenu zatvori pravce s. Lipova Ravan - Javorak - s. Brezna i s. G. Polje - s. Duga, čvrsto držeći položaje južne padine pl. Vojnika - Plavča (k. 1473) - (k. 1237 - Šišman (k. 1508).

⚔️ 3. 6. 1942. U rejonu Javorka i pl. Vojnika otpočele trodnevne borbe jedinica Nikšićkog i Zetskog NOP odreda protiv italijanskih i četničkih snaga koje su nadirale od Nikšića prema Pivi. Neprijatelj je razbijen i odbačen u pravcu s. G. Polja i s. Prage, uz gubitke od 15 mrtvih i 28 zarobljenih. Tom prilikom je zaplenjen 1 kamion sa namirnicama i raznom opremom, 1 minobacač i 1 mitraljez s municijom. Partizani su imali nekoliko poginulih i ranjenih boraca.

⚔️ 6. 6. 1942. Drugi udarni bataljon Nikšićkog NOP odreda, s delovima Lovćenskog NOP odreda, izvršio snažan napad na jače četničke snage na položajima Stog-Litija (kod Nikšića), te ih, u višečasovnoj borbi, razbio i primorao da u neredu odstupaju pravcem s. Presjeka - s. G. Polje. Neprijatelj je imao veći broj gubitaka, dok su partizani imali 4 poginula i 1 ranjenog. Zaplenjeno je: 1 mitraljez, nekoliko p. mitraljeza, 1 minobacač i komora (municija i hrana).

⚔️ 12. 6. 1942. U s. Smriječnu (kod Šavnika), po odluci vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije Josipa Broza Tita, formirana 5. proleterska (crnogorska) NOU brigada, sastava: četiri bataljona od boraca iz Nikšićkog i Zetskog NOP odreda i delova jedinica s teritorije danilovgradskog i podgoričkog sreza.

⚔️ 15. 6. 1942. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku izdao naređenje Komandi područja Nikšićkog NOP odreda da se obezbedi smeštaj i ishrana italijanskih zarobljenika i da se prema njima ima korektan odnos; da se organizuje pravilna ishrana ranjenika i obezbedi partizanska bolnica u Pivi; da se što više poruši put s. G. Polje - s. Jasenovo Polje.

⚔️ 0. 1. 1943. U Centralnoj bolnici VŠ NOV i POJ u Bos. Petrovcu umro od tifusa bivši komandir čete u 2. bataljonu Nikšićkog NOP odreda Pero Giljan, narodni heroj.

⚔️ 0. 4. 1943. Po naređenju GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku ponovo formirani Zetski, Nikšićki, Lovćenski i Sandžački NOP odred.

⚔️ 0. 8. 1943. Po naređenju GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku obnovljeni Nikšićki, Lovćenski i Zetski NOP odred i formiran Vasojevićki udarni partizanski bataljon.

⚔️ 13. 9. 1943. Na putu Nikšić - s. Trubjela Nikšićki NOP odred razoružao jedan italijanski bataljon a jedan bataljon Lovćenskog NOP odreda razoružao delove italijanskih snaga na Ćevu, te su zaplenili 10 minobacača, 47 mitraljeza i p. mitraljeza, 700 pušaka i oko 200.000 metaka.

⚔️ 7. 12. 1943. Na prostoru s. Velimlje-Vilusi-Grahovo 3. i 10. udarna brigada 29. divizije NOVJ, ojačane bataljonom Nikšićkog NOP odreda, posle osmodnevnih borbi, razbile delove četničkog Nikšićkog korpusa i manje delove nemačke 181. pešadijske i domobranske 6. divizije. Poginulo je 68 nemačkih vojnika i domobrana i 47 četnika, dok su jedinice 29. udarne divizije NOVJ imale 9 mrtvih i 15 ranjenih.

⚔️ 0. 2. 1944. U duhu odluke VŠ NOV i POJ Štab 2. udarnog korpusa NOVJ formirao Primorsku operativnu grupu. U njen sastav su ušli: 2. dalmatinska udarna i 6. crnogorska udarna brigada, partizanski Bokeljski k bataljon, Lovćenski i Nikšićki NOP odred.

⚔️ 4. 2. 1944. Iz Nikšića oko 600 nemačkih vojnika i četnika izvršilo ispad prema s. Kusidama. Na položajima kod s. Miločana, s. Stube, s. Kusida i s. Broćanca dočekali su ih 1. i 3. bataljon Nikšićkog NOP odreda i 1. bataljon 8. crnogorske udarne brigade Primorske operativne grupe i posle jednodnevne borbe odbacili u Nikšić nanevši im gubitke od 2 prirtva, 5 ranjenih i 2 zarobljena četnika. Jedinice NOVJ nisu imale gubitaka.

⚔️ 1. 3. 1944. Manji delovi nemačke 369. legionarske divizije i četničke Gatačke brigade potisnuli delove 11. hercegovačke udarne brigade i Severnohercegovačkog NOP odreda 29. udarne divizije NOVJ i Nikšićkog NOP odreda i zauzeli Gacko.

⚔️ 1. 3. 1944. Dva bataljona 2. dalmatinske udarne i jedan bataljon 6. crnogorske udarne brigade Primorske operativne grupe 2. udarnog korpusa NOVJ i jedan bataljon Nikšićkog NOP odreda napali na Grahovo i s. Dragalj koje su branili nemački vojnici i četnici. Ali Grahovo nisu zauzeli, jer napad nije bio jednovremen i povezan; sem toga, u toku borbe neprijatelju je stiglo pojačanje iz Risna. Poginulo je i ranjeno oko 35 nemačkih vojnika i zarobljeno je 17 četnika.

⚔️ 8. 3. 1944. Druga dalmatinska udarna brigada i 2. bataljon 6. crnogorske udarne brigade Primorske operativne grupe 2. udarnog korpusa NOVJ, zajedno s 1. bokeljskim bataljonom i 2. bataljonom Nikšićkog NOP odreda, otpočeli napad na Grahovo i s. Dragalj u kome su se nalazili delovi 334. puka nemačke 181. pešadijske divizije i Banjsko-vučedolska četnička brigada. Napad koji je trajao dva dana nije uspeo. Gubici neprijatelja nisu poznati, dok su jedinice 2. i 6. brigade imale 5 mrtvih i 11 ranjenih boraca.

⚔️ 3. 4. 1944. U s. Kočanima (kod Nikšića) delovi 2. dalmatinske udarne brigade Primorske operativne grupe 2. udarnog korpusa NOVJ i delovi Nikšićkog NOP odreda napali četnike i odbacili ih u Nikšić, ubivši jednog i ranivši dvojicu, uz sopstvene gubitke od 1 mrtvog i 3 ranjena borca.

⚔️ 17. 8. 1944. U s. Straševini (kod Nikšića) jedinice 2. proleterske (dalmatinske) udarne brigade Primorske operativne grupe 2. udarnog korpusa NOVJ i 1. bataljon Nikšićkog NOP odreda napali četnike i oslobodili 50 zatvorenika.

Hronološki zapisi se učitavaju...