Mojkovac u drugom svetskom ratu

⚔️ 14. 7. 1941. U Mojkovcu održan sastanak Oblasnog komiteta KPJ za Sandžak na kome su izložene direktive CK KPJ i PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak za ustanak.

⚔️ 14. 7. 1941. Kod Vrlostupa (na putu Mojkovac-Kolašin) grupa ustanika napala iz zasede dva italijanska kamiona. Neprijatelju naneti gubici.

⚔️ 14. 7. 1941. Mojkovački ustanici, uz pomoć ustanika iz sela Bjelojevića i Podbišća, izvršili napad na karabinijersku stanicu u Mojkovcu, koja je brojala 7 karabinijera i 4 žandarma. Neprijatelj je davao otpor celu noć, i tek ujutru je stanica zapaljena, a italijanski karabinijeri i žandarmi su se predali. Tom prilikom su zaplenjena 2 mitraljeza, 10 pušaka i nekoliko sanduka municije.

⚔️ 16. 7. 1941. Na mestu Gradac (na putu Mojkovac-Kolašin) napadnut jedan kamion sa italijanskim vojnicima. Ranjeno 12, a ubijena 4 italijanska vojnika.

⚔️ 8. 8. 1941. Delovi italijanske divizije -Pusterija- ušli u Mojkovac, koji su branili Poljski, Kolašinsko-rečinski i Bjelopoljski ustanički bataljon.

⚔️ 25. 9. 1941. Na Bojnoj njivi (kod Mojkovca) održan sastanak MK KPJ za srez bjelopoljski: odlučeno da se od Bjelopoljskog i Mojkovačkog gerilskog voda formira Bjelopoljska partizanska četa.

⚔️ 22. 10. 1941. Kod s. Mojkovca (blizu Krupnja) delovi nemačke 342. pešadijske divizije savladali otpor delova Valjevskog NOP odreda.

⚔️ 9. 11. 1941. U Mojkovcu formirani Opštinski NO odbor i Komanda mesta.

⚔️ 3. 3. 1942. Otpočeo napad jedinica Sinjajevinskog sektora na četničke snage na prostoru s. Podbišće - s. Polja Kolašinska - Mojkovac i napad jedinica Crnogorsko-sandžačkog odreda na četničke snage kod s. Ravne Rijeke i s. Majstorovine. Posle dosta jakih dvodnevnih borbi neprijatelj je bio razbijen i odbačen prema Kolašinu i Bijelom Polju, a partizanske jedinice su zauzele s. Polja Kolašinska, varošicu Mojkovac i sva sela do Markovog brda (3 km sever no od Kolašina). Osetne gubitke su imale obe strane. Ukupni gubici jedinica Sinjajevinskog sektora iznosili su 13 poginulih i lfi ranjenih boraca.

⚔️ 6. 4. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito uputio naređenje štabovima Durmitorskog i Komskog NOP odreda, u kome je dao niz uputstava: o uspešnijem vođenju borbe protiv okupatora i četnika; o najcelishodnijoj upotrebi, jačini, zadacima i rasporedu udarnih bataljona na sektoru Kolašin-Mojkovac; o partizanskoj taktici ratovanja; o važnosti službe izviđanja i obezbeđenja. Na kraju on odobrava formiranje udarnih omladinskih četa i bataljona na području tih NOP odreda.

⚔️ 0. 5. 1942. Na Večerinovcu (kod Mojkovca), u borbi protiv četnika poginuo Đoko Vojvodić, narodni heroj.

⚔️ 4. 5. 1942. Jake četničke snage, dobro naoružane italijanskim lakim i teškim oružjem, otpočele koncentrične napade od Kolašina, dolinom Tare i preko Sinjajevine, i od Berana. preko pl. Bjelasice i Bijelog Polja, u pravcu Mojkovca i s. Šahovića, na jedinice Bjelopoljskog, Durmitorskog, Komskog NOP odreda, delove Zetskog NOP odreda i 1. bataljona 1. proleterske NOU brigade. Četnici su u toku dvodnevnih borbi, i pored jakog otpora partizanskih jedinica, uspeli da zauzmu Mojkovac i da izbiju na padine Sinjajevine. U tim borbama oni su, prema nepotpunim podacima, imali 66 mrtvih, više ranjenih i 14 zarobljenih, a partizani 11 poignulih i ranjenih boraca.

⚔️ 9. 5. 1942. Jedinice Sinjajevinskog sektora i Bjelopoljskog NOP odreda, izvršile snažne napade na četnike u rejonu Gojakovića, Polja Kolašinskih, Podbišća, Štitarice i Bistrice i do 11. maja uspele da zauzmu pomenuta sela i Mojkovac i da četnike odbace prema Kolašinu. U tim borbama četnicima su naneseni gubici od oko 100 mrtvih, nešto ranjenih i 25 zarobljenih. Zaplenjeni su 1 minobacač sa 18 granata, 1 mitraljez sa preko 2000 metaka, nekoliko p. mitraljeza i veći broj pušaka. Ukupni gubici partizanskih jedinica su bili 24 poginula i 21 ranjeni borac. Pored ostalih, poginuo je komandant bataljona Bjelopoljskog NOP odreda Ljubo Bakoč, narodni heroj.

⚔️ 5. 5. 1943. U rejonu s. Kovren - pl. Stožer - s. Barice - s. Šahovići (kod Bijelog Polja) delovi 1. proleterske udarne divizije NOVJ, posle trodnevnih borbi, razbili oko 2000 četnika, čija se glavnina prebacila na levu obalu r. Tare i povukla ka Mojkovcu i Kolašinu.

⚔️ 15. 5. 1943. Jake snage nemačke 1. brdske divizije, posle oštrih borbi u rejonu Mojkovca, potisle delove 1. proleterske udarne divizije NOVJ i ovladale prostorijom istočno od linije s. Šahovići - Slepač most i grebenom Rudina, Željeva i Sokoloviće (kod Bijelog Polja).

⚔️ 17. 5. 1943. U rejonu Mojkovca i Kolašina 2. proleterska udarna divizija NOVJ, pod pritiskom jedinica nemačke 1. brdske divizije, povukla se preko r. Tare i na levoj obali organizovala odbranu s ciljem da sprečava prodor nemačkih jedinica ka Žabljaku.

⚔️ 18. 5. 1943. Nemačka pukovska borbena grupa -Remold- (99, brdski lovački puk, ojačan divizionom artiljerije i četom pionira) 1. brdske divizije napala 3. krajišku udarnu brigadu 1. proleterske udarne divizije NOVJ zapadno od linije s. Šahovići-Mojkovac.

⚔️ 19. 5. 1943. Iz Mojkovca 7. krajiška udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ otpočela pokret preko Sinjajevine i Šavnika ka s. Ravnom da pojača odbranu grupe bataljona 10. hercegovačke brigade 3. udarne divizije NOVJ na pravcu Gatačko polje - Pivska župa i sprečava prodor nemačke 118. lovačke i 7. SS divizije -Princ Eugen-.

⚔️ 30. 5. 1943. Nemačka divizijska borbena grupa -Ludviger- (724. puk 104. lovačke divizije, bugarski 61. i 63. puk) izbila na r. Taru i proširila front do s. Bistrice (kod Mojkovca). Povukavši se pred nadmoćnim neprijateljem, 3. proleterska (sandžačka) NOU brigada je organizovala odbranu na liniji s. Razvršje - s. Pitomine - s. Tepca (kod Žabljaka) da bi obezbedila snage Glavne operativne grupe VŠ NOV i POJ sa pravca koji preko Durmitora izvode ka r. Pivi i Pivskoj planini.

⚔️ 30. 9. 1943. Četničke brigade 1. i 2. beranska, Kolašinska, Jurišna i Andrijevička otpočele napad sa pravca s. Mateševa na 4. proletersku NOU brigadu i 2. bataljon 83. puka italijanske partizanske divizije -Venecija- u Kolašinu. Hitno prebačeni iz Mojkovca, delovi 2. dalmatinske NOU i 2. proleterske NOU brigade, uz sadejstvo Vasojevićkog partizanskog bataljona i Bjelopoljskog bataljona 3. proleterske (sandžačke) NOU brigade, 4. oktobra su protivnapadom razbili četnike i odbacili ih ka s. Mateševu uz gubitke od oko 200 mrtvih i ranjenih. Za izvanrednu požrtvovanost u žestokim višednevnim borbama pri oslobođenju i odbrani Kolašina Vrhovni komandant je pohvalio 4. proletersku NOU brigadu i 2. bataljon 83. puka italijanske partizanske divizije -Venecija-.

⚔️ 22. 10. 1943. Nemačka 118. lovačka divizija, uz podršku tenkova i četničkog Mojkovačkog korpusa, odbacila 4. proletersku udarnu brigadu 3. udarne divizije NOVJ ka Mojkovcu i zauzela Kolašin.

⚔️ 26. 10. 1943. Četvrta proleterska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ iz Mojkovca protiv napadom odbacila zaštitne delove nemačke 113. lovačke divizije ka s. Mateševu i ponovo zauzela Kolašin (a 28. oktobra i s. Mateševo).

⚔️ 19. 4. 1944. U duhu naređenja Štaba 2. udarnog korpusa NOVJ, u rejonu Mojkovca jedinice 3. i 37. udarne divizije prešle u opšti protivnapad protiv jačih nemačkih i četničkih snaga i pripadnika muslimanske milicije. (Razbivši neprijatelja na položajima Burenj - Mojkovac - Razvršje - s. Pržišta, jedinice 2. udarnog korpusa uspele su da u narednim šestodnevnim ogorčenim borbama zauzmu Šahoviće (sada: Tomaševo) i Bijelo Polje, nanevši neprijatelju gubitke od 230 mrtvih i oko 300 ranjenih. Gubici 3. i 37. divizije također su bili osetni.)

⚔️ 31. 8. 1944. Jedinice 3. udarne divizije NOVJ oslobodile Mojkovac, koji su branili nemački vojnici i četnici.

⚔️ 13. 9. 1944. Jedinice 5. proleterske (crnogorske) udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ izvršile napad na Mojkovac, u kome se nalazilo 300-400 četnika, 50 italijanskih fašista i manji broj nemačkih vojnika. U prvom naletu one su neprijatelja razbile i proterale ka Kolašinu, a Mojkovac sa okolinom oslobodile. Gubici neprijatelja: poginulo 15, ranjen veći broj i zarobljeno 7 vojnika. Zaplenjeno: minobacač, 2 p. mitraljeza, 8 konja i druga ratna oprema. Brigada nije imala gubitaka.

⚔️ 14. 9. 1944. Dva bataljona 5. proleterske (crnogorske) udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, nastupajući od Mojkovca ka Kolašinu i savlađujući otpor četnika, izbili u rejon Kolašina, gde su, na liniji s. Drijenak - s. Babljak - Bašanje brdo, cele noći vodili borbu protiv nemačkih vojnika i italijanskih fašista. Najzad, posle nekoliko juriša, bataljoni su ovladali Babljakom i delom Bašanjeg brda i izbili na ivicu grada. Neprijatelj je imao 10 mrtvih i više ranjenih, a bataljoni 1 mrtvog i 2 ranjena borca.

⚔️ 22. 11. 1944. Iz rejona Skadra, Podgorice (sada: Titograda) i Danilovgrada nemački 21. brdski armijski korpus otpočeo proboj pravcem Podgorica - s. Bioče - Kolašin - Bijelo Polje - Prijepolje u cilju izvlačenja iz Crne Gore, preko Sandžaka, za Sarajevo. Na tom pravcu, koji su zatvarale jedinice 3. udarne divizije NOVJ, ogorčene borbe su trajale mesec i po dana. Neprijatelj je uspeo da se, uz velike gubitke u ljudstvu i tehnici, probije i spoji sa 22. pešadijskom divizijom nemačkog 91. armijskog korpusa, koja je od Prijepolja išla ka Mojkovcu. [Od početka proboja do 30. decmbra na tom pravcu (prema nepotpunim podacima) 21. korpus je imao oko 3000 mrtvih, još više ranjenih i 150 zarobljenih vojnika i oficira. Zaplenjeno je: 22 topa, 27. mitraljeza i p. mitraljeza, 400 pušaka, 15 automata, 500.000 metaka i drugi ratni materijal. Uništeno je 500 raznih motornih vozila. U istom vremenu 3. divizija je imala 195 mrtvih, 420 ranjenih i oko 130 promrzlih boraca.]

⚔️ 4. 12. 1944. Iz rejona Bijelog Polja snage nemačke 22. pešadijske divizije, posle ogorčene borbe protiv jedinica 7. crnogorske omladinske brigade -Budo Tomović- 3. udarne divizije NOVJ, uspele da ovladaju Obrovom, s. Zatonom, s. Femića Kršem, da pređu na levu obalu Lima i da ugroze pravac Bijelo Polje - Berane (sada: Ivangrad), gde se nalazila bolnica i ostale pozadinske ustanove 3. divizije. Dalji prodor neprijatelja na tom pravcu i u pravcu Mojkovca zaustavljen je otporom 7. crnogorske brigade: s položaja Privijansko brdo - s. Rakita - Pale. U tim borbama poginulo je 75 neprijateljskih vojnika i više ih je ranjeno. Brigada je imala 7 mrtvih i 20 ranjenih boraca.

⚔️ 5. 12. 1944. Na položajima Ćafa - Previjansko brdo - s. Rakita - Pale jedinice 7. crnogorske omladinske brigade -Budo Tomović- 3. udarne divizije NOVJ vodile oštre borbe protiv delova nemačke 22, pešadijske divizije koji su težili da prodru u Mojkovac. Neprijatelj je uspeo da ovlada s. Ravnom Rijekom (kod Bijelog Polja). U tim borbama on je imao 25 mrtvih i više ranjenih. Zaplenjen je 1 p. mitraljez i izvesna količina municije.

⚔️ 7. 12. 1944. Na položajima Uloševina - Razvršje (kod Mojkovca) 3. bataljon 5. proleterske (crnogorske) udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ vodio oštru borbu protiv jačih snaga nemačke 22. pešadijske divizije. Neprijatelj je ovladao tim položajima, a bataljon se (sa gubicima od 1 poginulog i 2 ranjena borca) povukao na levu obalu r. Tare. Neprijatelj je imao oko 15 vojnika izbačenih iz stroja.

⚔️ 8. 12. 1944. Savladavši otpor 7. crnogorske omladinske brigade -Budo Tomović- 3. udarne divizije NOVJ, jače snage nemačke 22. pešadijske divizije zauzele Mojkovac. Gubici neprijatelja: 10 mrtvih vojnika.

⚔️ 8. 12. 1944. Treći bataljon 5. proleterske (crnogorske) brigade 3. udarne divizije NOVJ srušio most na r. Tari (kod Mojkovca) i poseo položaje na liniji s. Podbišće - Borovnjački krš - s. Gornja Polja da bi sprečio forsiranje Tare od strane nemačkih snaga. Prednji delovi nemačke 22. pešadijske divizije pokušali su da pređu Taru, ali su bili odbačeni uz gubitke od 8 mrtvih i više ranjenih vojnika. Bataljon je imao 1 ranjenog borca.

⚔️ 10. 12. 1944. Pod zaštitom jake artiljerijske vatre, prednji delovi nemačke 22. pešadijske divizije ponovo pokušali da forsiraju reku Taru kod Mojkovca u cilju prodora ka Kolašinu. Delovi 5. proleterske (crnogorske) udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ i 6. crnogorske udarne brigade Primorske operativne grupe 2. udarnog korpusa NOVJ sprečili su neprijatelju prelaz na levu obalu Tare. Jedan gumeni čamac sa 6 nemačkih vojnika je potopljen, a ostali su vojnici prinuđeni da se povuku u rejon Mojkovca.

⚔️ 17. 12. 1944. Na položaju s. G. Polja - s. Podbišće - Večerinovac, dolazeći iz rejona Mojkovca, delovi nemačke 22. pešadijske divizije napali 2. bataljon 6. crnogorske udarne brigade Primorske operativne grupe 2. udarnog korpusa NOVJ. Bataljon je pružao snažan otpor, ali ga je neprijatelj, podržan artiljerijskom vatrom, potisnuo na položaje Škara - s. G. Štitarica - V. Prepran.

⚔️ 18. 12. 1944. Posle velikih gubitaka u borbama od Podgorice (sada: Titograd) do Kolašina protiv jedinica 3. udarne divizije NOVJ, snage nemačke 297. pešadijske divizije uspele da se u rejonu V. Preprana spoje sa prednjim delovima nemačke 22. pešadijske divizije, koja je od Prijepolja nastupala u pravcu Mojkovca. Time je nemačkom 21. armijskom korpusu bio konačno otvoren put prema Sandžaku.

⚔️ 23. 12. 1944. U rejonu s. Šahovića (sada: Tomaševo) jedinice 6. crnogorske udarne brigade Primorske operativne grupe 2. udarnog korpusa NOVJ razbile četničku kolonu jačine oko 2000 ljudi koja je pokušala da se od Mojkovca probije prema Pljevljima, Poginulo je 35 četnika, a više ih je ranjeno.

⚔️ 31. 12. 1944. Na položajima Medeno guvno - Razvršje - s. Pržišta (kod Mojkovca) 7. crnogorska omladinska brigada -Budo Tomović- 3. udarne divizije NOVJ napala nemačke snage. U oštroj borbi neprijatelj je odbačen sa Medenog guvna i Razvršja, dok se u rejonu Pržišta uporno branio. Gubici neprijatelja nisu utvrđeni, a 7. brigada je imala 2 mrtva i 4 ranjena borca.

⚔️ 1. 1. 1945. U rejonu Mojkovca jedinice 3. udarne divizije NOVJ počele dvodnevnu tešku borbu protiv delova nemačke 22. i 181. pešadijske divizije. Neprijatelj se povukao prema Bijelom Polju, pretrpevši velike gubitke u mrtvima i ranjenima. Jedinice NOVJ imale su 7 mrtvih i 18 ranjenih. Zaplenjena je velika količina oružja, municije i druge ratne opreme, kao i 50 kamiona.