Zetski partizanski odred

⚔️ 27. 9. 1941. Kod Poganih međa (na putu Titograd-Kolašin) delovi bataljona -Marko Miljanov- Zetskog NOP odreda napali motorizovanu kolonu italijanske policije, ubili 6 policajaca i jednog oficira i uništili 3 motocikla.

⚔️ 0. 10. 1941. Na Radovču (u Piperima) formirana partizanska bolnica Zetskog NOP odreda.

⚔️ 18. 10. 1941. Kod Jelina duba (na komunikaciji Titograd-Kolašin) jedinice Zetskog NOP odreda jačine oko 300 boraca iz zasede napale i uništile italijansku auto-kolonu od 43 kamiona, i tom prilikom ubile i ranile oko 150 vojnika, a zarobile 64. Partizani su imali jednog mrtvog i jednog ranjenog.

⚔️ 19. 10. 1941. Zbog poraza na Jelinom dubu, italijanska komanda iz s. Bioča uputila oko 250 vojnika u kučka sela Zagreda i Ubalac da izvrše odmazdu nad mesnim stanovništvom. Vojnici su palili i uništavali sve pred sobom. Bataljon -Marko Miljanov- Zetskog NOP odreda, prikupljen u tim selima, otvorio je jaku vatru na neprijatelja i, posle kraće borbe, odbacio ga prema Bioču.

⚔️ 13. 11. 1941. Na mestu zvanom Platno (na putu Titograd-Kolašin) delovi bataljona -Marko Miljanov- Zetskog NOP odreda porušili potporne zidove i onesposobili komunikaciju za saobraćaj.

⚔️ 15. 11. 1941. U s. Gostilju (kod Titograda) održano savetovanje GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku sa komandantima i političkim komesarima NOP odreda, kojom prilikom je izvršena detaljna analiza borbenih dejstava, stanja u odredima i aktivnost odreda na terenu. Na savetovanju je zaključeno: postojeću strukturu partizanskih jedinica uskladiti sa odlukama Savetovanja GŠ NOP odreda Jugoslavije u Stolicama; najoštrije suzbijati i sprečavati pokušaje neprijatelja NOB-a na formiranju posebne vojničke organizacije, nosioci opštenarodnog ustanka mogu biti samo partizani; pružiti mogućnost svim poštenim rodoljubima da učestvuju u NOB-u. Zatim je izneto brojno stanje NOP odreda: Zetski NOP odred - 1.735 partizana, Lovćenski NOP odred - 500, Durmitorski NOP odred - 1.340 i Komski NOP odred - 900 partizana Tada su postavljeni sledeći zadaci: da se partizanske jedinice organizaciono učvrste, oforme i povežu; da se iz partizanskih redova izbace kolebljivi i panikerski elementi; da se organizuje obaveštajna služba, straža po selima, kao i stalno izviđanje neprijatelja; da se pojača politički rad u jedinicama i u narodu i povede oštriji kurs prema petokolonašima i špijunima. U vesi sa odašiljanjem partizana u Srbiju i sa eventualnim operacijama u Sandžaku rešeno je da se utrostruči rušenje puteva koji vode za Sandžak i preduzme stalno izviđanje neprijatelja.

⚔️ 29. 11. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku naredio preformiranje Durmitorskog NOP odreda u Durmitorski i Nikšićki NOP odred a Zetskog NOP odreda u NOP odred -Bijeli Pavle- i Zetski NOP odred. Tako je na teritoriji GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku postojalo šest NOP odreda: Lovćenski, Zetski, Nikšićki, Durmitorski, Komski i -Bijeli Pavle-.

⚔️ 30. 11. 1941. Kod s. Sjeničke Stijene (blizu Titograda) bataljon -Marko Miljanov- Zetskog NOP odreda razbio ojačani italijanski bataljon alpinaca i odbacio ga ka Podgorici (sada: Titograd) uz gubitke oko 100 mrtvih i ranjenih i oko 60 zarobljenih italijanskih vojnika i oficira. Zaplenjeno: 6 minobacača, 2 mitraljeza, 17 p. mitraljeza, 182 puške, veća količina municije i ostale vojne opreme, među kojima i jedna radio-stanica. Partizani su imali 6 mrtvih i 10 ranjenih.

⚔️ 7. 12. 1941. Kod s. Veljeg Brda (blizu Titograda) delovi Lješkopoljskog partizanskog bataljona Zetskog NOP odreda porušili put Podgorica-Danilovgrad u dužini oko 250 m i pokidali tt veze.

⚔️ 12. 1. 1942. Italijanske snage iz Podgorice (sada: Titograd) upale na slobodnu teritoriju Zetskog NOP odreda i uspele da pohvataju 33 partizana i seljaka iz s. Mahale i s. Goričana i odvedu ih u zatvor u Podgoricu. Tom prilikom su italijanski vojnici opljačkali manastir u s. Dajbabama, s. Mahalu i s. Goričane.

⚔️ 26. 1. 1942. U s. Bioče ušle jedinice Zetskog NOP odreda, pošto se italijanska posada, pod pritiskom partizanskih snaga, evakuisala u Podgoricu.

⚔️ 30. 1. 1942. Jači delovi Lovćenskog NOP odreda i jedan bataljon Zetskog NOP odreda preduzeli akciju čišćenja pete kolone u đonjolješanskoj nahiji. Akcija je delimično uspela.

⚔️ 19. 3. 1942. U s. Ožezi, kod Podgorice (sada: Titograd), Štab Zetskog NOP odreda formirao 1. udarni bataljon.

⚔️ 0. 4. 1942. Odlukom GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku Zetski NOP odred i odred -Bijeli Pavle- objedinjeni u jedan - Zetski NOP odred.

⚔️ 12. 4. 1942. Delovi 47. italijanskog pešadijskog puka iz Nikšića i četnici od Podgorice i Danilovgrada izvršili upad u Nikšićku župu. Jedinice Nikšićkog NOP odreda, odreda -Bijeli Pavle- i Zetskog NOP odreda su im pružile snažan otpor, ali su se morale povući. Tom prilikom su italijanski vojnici i četnici popalili sela Bršno i Laz, a u Nikšićkoj župi opljačkali sve što se moglo nositi i vršili teror nad stanovništvom.

⚔️ 15. 4. 1942. Jedinice Nikšićkog NOP odreda, sa delovima NOP odreda -Bijeli Pavle- i Zetskog NOP odreda, izvršile protivnapad na italijansko-četničke snage u Nikšićkoj župi. U žestokoj borbi italijanski vojnici i četnici su razbijeni, a partizanske jedinice su ponovo povratile položaje koje su držale pre neprijateljskog upada u Zupu. Četnici su imali velike gubitke. Zaplenjeno: 4 mitraljeza, 12 p. mitraljeza, oko 70 pušaka i 2 minobacača. U borbama od 12. do 15. aprila partizani su imali 12 mrtvih i 35 ranjenih boraca.

⚔️ 23. 4. 1942. Pod rukovodstvom komandanta GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku, 1, udarni bataljon Durmitorskog NOP odreda, 1. i 2. bataljon Komskog NOP odreda i 3. udarne bataljon Zetskog NOP odreda izvršili uspešan napad na četničke snage u G. Morači. Posle višečasovne jake borbe četnici su razbijeni i odbačeni prema D. Morači i Kolašinu, a partizanske jedinice ponovo su zaposele G. Moraču. Neprijatelju su naneti gubici od 31 mrtvog i 35 zarobljenih, a zaplenjen je veći broj pušaka i municije. Partizanske jedinice su imale 3 mrtva i 6 ranjenih boraca.

⚔️ 23. 4. 1942. Prvi udarni bataljon Zetskog NOP odreda prodro iz Nikšićke župe u Pipere i napao i razoružao četničku posadu u s. Radovču. U borbi su poginula 2 četnika i 20 ih je zarobljeno.

⚔️ 30. 4. 1942. Drugi udarni bataljon Zetskog NOP odreda izvršio upad iz rejona Nikšićke župe u Bjelopavliće, do s. Sobajića, gde je izvodio uspešne prepade na četnike.

⚔️ 4. 5. 1942. Jake četničke snage, dobro naoružane italijanskim lakim i teškim oružjem, otpočele koncentrične napade od Kolašina, dolinom Tare i preko Sinjajevine, i od Berana. preko pl. Bjelasice i Bijelog Polja, u pravcu Mojkovca i s. Šahovića, na jedinice Bjelopoljskog, Durmitorskog, Komskog NOP odreda, delove Zetskog NOP odreda i 1. bataljona 1. proleterske NOU brigade. Četnici su u toku dvodnevnih borbi, i pored jakog otpora partizanskih jedinica, uspeli da zauzmu Mojkovac i da izbiju na padine Sinjajevine. U tim borbama oni su, prema nepotpunim podacima, imali 66 mrtvih, više ranjenih i 14 zarobljenih, a partizani 11 poignulih i ranjenih boraca.

⚔️ 4. 5. 1942. Drugi udarni bataljon Zetskog NOP odreda i drugi put izvršio prodor iz rejona Nikšićke župe u Bjelopavliće, do linije Ostrog - s. Dolovi Kovačevića, a manjim delovima izbio i do Taraša. U jakim borbama italijanski vojnici i četnici su pretrpeli gubitke od blizu 60 mrtvih, priličan broj ranjenih i 48 zarobljenih; zaplenjeno je oko 60 pušaka, 1 p. mitraljez, 20 ručnih bombi i druga oprema. Partizani su imali 3 poginula i 11 ranjenih boraca.

⚔️ 8. 5. 1942. Iz rejona Štitova (kod Nikšića) Zetski NOP odred izvršio upad do linije Kokotovo ždrijelo - manastir Piperska ćelija (kod Spuža), gde je ceo dan vodio borbu protiv oko 900 četnika, koji su bili prinuđeni da se povuku uz gubitke od 29 mrtvih i 15 zarobljenih. Partizani su imali 4 poginula i 6 ranjenih boraca.

⚔️ 9. 5. 1942. Jedinice 4. udarnog bataljona Nikšićkog NOP odreda i 2. udarnog bataljona Zetskog NOP odreda, pod pritiskom nadmoćnijih snaga italijanske divizije -Alpi Graje- i četnika, povukle su se s položaja Žirovnica - Kablena glava - s. Kunak - Ostroška greda - Međeđe prema Ponikvici i Nikšićkoj župi. Neprijateljski gubici nisu poznati, a 4. bataljon je imao 4 mrtva i 3 ranjena borca.

⚔️ 25. 5. 1942. U Žabljaku, na sastanku kome su prisustvovali načelnici VŠ i GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku i članovi Štaba Durmitorskog NOP odreda, obrazovan Štab durmitorskih trupa, kome su stavljeni pod komandu delovi Durmitorskog, Komskog, Nikšićkog i Zetskog NOP odreda, 1. bataljon 1. proleterske NOU brigade i 3. bataljon 2. proleterske NOU brigade. Štab je bio pod neposrednom komandom VŠ NOP i DV Jugoslavije. Osnovni zadatak durmitorskih trupa bio je: da sprečavaju prodiranje italijansko-četničkih snaga ka Pivi.

⚔️ 3. 6. 1942. U rejonu Javorka i pl. Vojnika otpočele trodnevne borbe jedinica Nikšićkog i Zetskog NOP odreda protiv italijanskih i četničkih snaga koje su nadirale od Nikšića prema Pivi. Neprijatelj je razbijen i odbačen u pravcu s. G. Polja i s. Prage, uz gubitke od 15 mrtvih i 28 zarobljenih. Tom prilikom je zaplenjen 1 kamion sa namirnicama i raznom opremom, 1 minobacač i 1 mitraljez s municijom. Partizani su imali nekoliko poginulih i ranjenih boraca.

⚔️ 12. 6. 1942. U s. Smriječnu (kod Šavnika), po odluci vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije Josipa Broza Tita, formirana 5. proleterska (crnogorska) NOU brigada, sastava: četiri bataljona od boraca iz Nikšićkog i Zetskog NOP odreda i delova jedinica s teritorije danilovgradskog i podgoričkog sreza.

⚔️ 0. 4. 1943. Po naređenju GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku ponovo formirani Zetski, Nikšićki, Lovćenski i Sandžački NOP odred.

⚔️ 13. 5. 1943. Između Pantelijevog vrha i Ilijinog brda (kod Spuža) Udarna grupa bataljona (3. bataljon 4. proleterske NOU brigade i 2. i 4. bataljon 5. crnogorske NOU brigade), ojačana delovima Zetskog NOP odreda, napala i razbila četnike. Zarobljeno je 600 četnika a ostatak je odbačen ka s. Bioču i Podgorici. Poginuo je zamenik političkog komesara Zetskog NOP odreda Vukosav Božović, narodni heroj.

⚔️ 17. 5. 1943. U blizini s. Bioča (kod Podgorice - sada: Titograd) Udarna grupa bataljona (3. bataljon 4. proleterske NOU brigade, 2. i 4. bataljon 5. crnogorske NOU brigade), ojačana Zetskim NOP odredom, u četvorodnevnoj borbi okružila i razbila 383. puk (bez jednog bataljona) italijanske divizije -Venecija-, Poginulo je 339 i zarobljeno 400 italijanskih vojnika i oficira, a zaplenjeno 9 brdskih topova, 27 mitraljeza i velike količine drugog naoružanja i opreme. U borbama su poginuli zamenik komandanta bataljona u 5, crnogorskoj NOU brigadi Marko Đurović i politički komesar čete 4. bataljonu iste brigade Milan Pavličič, narodni heroj.

⚔️ 0. 8. 1943. Po naređenju GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku obnovljeni Nikšićki, Lovćenski i Zetski NOP odred i formiran Vasojevićki udarni partizanski bataljon.

⚔️ 0. 10. 1943. GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku uputio 300 boraca Lovćenskog NOP odreda u sastav 4. proleterske NOU brigade, a jedan bataljon Zetskog NOP odreda u 5. crnogorsku udarnu brigadu 3. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 7. 10. 1943. Nastupajući dolinom r. Jelovice i pravcem pl. Patkovica - Konjsko brdo, 2. dalmatinska udarna brigada 2. proleterske udarne divizije NOVJ i Udarna grupa bataljona odbacile četničku 1. i 2. beransku brigadu i Kolašinski odred i izbile na liniju Meka - Soko - pl. Šestarevac (kod Berana, sada: Ivangrad). Sutradan je odbijen pokušaj četnika da ponovo ovladaju ovim položajem, a time su stvoreni uslovi za prenošenje dejstava u dolinu r. Lima i uspostavljanje taktičke veze s jedinicama Zetskog NOP odreda kod Bioča.

⚔️ 16. 10. 1943. U rejonu s. Bioča Zetski NOP odred pružio jak otpor delovima nemačke 118. lovačke divizije koji su nastupali od Podgorice (sada: Titograd) ka s. Mateševu. Posle dvodnevne borbe nemačke jedinice su izbile u s. Jablan, gde su ih zadržali delovi 4, proleterske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ.

⚔️ 22. 10. 1943. U blizini s. Bioča delovi 3. bataljona Zetskog NOP odreda napali iz zasede nemačku kolonu jačine 10 kamiona i 2 tenka i naterali je da se vrati u Podgoricu (sada: Titograd). Poginulo je 7 nemačkih vojnika.

⚔️ 21. 11. 1943. Delovi 359. puka nemačke 181. pešadijske divizije, sa četnicima i italijanskim fašistima, pokušali da odbace delove 5. crnogorske udarne brigade 3. udarne divizijo NOVJ i jedinice Zetskog NOP odreda iz Bjelopavlića, Posle jednodnevne borbe na pravcu s. G. Martinića i s. Slatine neprijatelj je odbačen ka Danilovgradu i Spužu uz gubitke od 57 poginulih i većeg broja ranjenih. Brigada je imala 4 poginula i 4 ranjena.

⚔️ 1. 12. 1943. Na prostoriji Pipera (kod Titograda) delovi nemačke 181. pešadijske divizije i četnici Južnog fronta iz Spuža, s. Cerovice i s. Lopata napali Zetski NOP odred, koji se posle jednodnevne borbe povukao ka Bratonožićima uz gubitke od 2 mrtva. Neprijatelj je imao 3 mrtva i više ranjenih.

⚔️ 3. 3. 1944. Druga dalmatinska udarna brigada Primorske operativne grupe 2. udarnog korpusa NOVJ, zajedno s delovima Lovćenskog i Zetskog NOP odreda i 1. bokeljskim bataljonom, napala, i razbila četničke snage (oko 4.600 vojnika) na prostoru Čevo, s. Ubla, s. Bate, oslobodivši Cevo i predeo severno od Cetinja. Tom prilikom je poginulo 110, ranjeno oko 130 i zarobljeno 85 četnika, a zaplenjeno 80 pušaka, 3 p. mitraljeza, 1 mitraljez i druga oprema. Gubici brigade i odreda bili su 3 mrtva i 7 ranjenih boraca.

⚔️ 20. 3. 1944. Odlukom Štaba 2. udarnog korpusa NOVJ formiran Dopunski bataljon, sastavljen od ljudstva iz rasformiranog kolašinskog i Durmitorskog NOP odreda i iz Lovćenskog, Nikšićkog, Zetskog i Komskog NOP odreda.

⚔️ 28. 3. 1944. Otpočele dvodnevne borbe jedinica 6. crnogorske udarne brigade Primorske operativne grupe 2. udarnog korpusa NOVJ i delova Lovćenskog i Zetskog NOP odreda protiv jakih snaga nemačke 181. pešadijske divizije (oko 2.000 vojnika) i četnika koje su napale od Danilovgrada ka Nikšiću. Neprijatelj je, uz gubitke od 21 mrtvog i više ranjenih, ovladao komunikacijom Danilovgrad-Nikšić i duž nje uspostavio obezbeđenja u selima: Stubici, Bogetićima, Cerovu, Drenovštici, Bogmilovićima, Ržištu i Zagarču.

⚔️ 12. 6. 1944. U Bjelopavlićima i Piperima četnici napali Zetski NOP odred. Protivnapadom on ih je odbacio ka Danilovgrađu i Podgorici (sada: Titogradu), nanevši im gubitke od 3 mrtva i veći broj ranjenih. Odred je imao 5 poginulih, 2 ranjena i 2 nestala borca.

⚔️ 30. 9. 1944. U rejonu Komana, s. M, Zagrede i s. Zagarača (kod Danilovgrada) jače četničke snage iz rejona Podgorice (sada: Titograd) i Spuža napale delove 6. crnogorske udarne brigade Primorske operativne grupe i Zetskog NOP odreda. U borbi koja je trajala ceo dan napad četnika je odbijen. Poginulo je 18 četnika a više ih je ranjeno.

⚔️ 24. 10. 1944. Drugi i 4. bataljon 6. crnogorske udarne brigade Primorske operativne grupe 2. udarnog korpusa NOVJ i 1. bataljon 5. proleterske (crnogorske) brigade 3. udarne divizije NOVJ, uz sadejstvo delova Nikšićkog i Zetskog NOP odreda, izvršili neuspeo napad na Taraš, s. Orju-Luku, Kurilo, Obadov brijeg, Brailovicu i Danilovgrad, koje su branile snage nemačke 181. pešadijske divizije i četnici. Gubici neprijatelja: 11 mrtvih i veći broj ranjenih. Zaplenjeno je 10 pušaka i 4 sanduka municije. Gubici 1. bataljona 5. brigade: 2 mrtva i 19 ranjenih, a 4. bataljona 6. brigade: 2 mrtva i 8 ranjenih boraca.

⚔️ 3. 11. 1944. Treći i 4. bataljon 5. proleterske (crnogorske) udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ, uz sadejstvo 3. bataljona Zetskog NOP odreda, napali četnike u selima Koćima i Zatrijebaču (kod Titograda). U borbi, koja je trajala ceo dan, naneli su neprijatelju gubitke od 12 mrtvih i toliko ranjenih, a sami su imali 3 poginula i 2 ranjena borca.

⚔️ 14. 11. 1944. U zoru snage nemačke 181. pešadijske divizije (363. puk, ojačan divizionom 222. artiljerijskog puka, 222. protivtenkovskim divizionom, 222. pionirskim bataljonom) i oko 1200 četnika počeli proboj od Danilovgrada ka Nikšiću, kako bi obezbedili izvlačenje 21. brdskog armijskog korpusa iz Crne Gore, preko Mostara, za Sarajevo. Tim neprijateljskim snagama (koje su posle tri dana borbi pojačane novim jedinicama) suprotstavili su se: 6. crnogorska udarna brigada (kasnije i 10. crnogorska udarna brigada) Primorske operativne grupe, 1. bataljon 5. proleterske (crnogorske) brigade 3. udarne divizije NOVJ, Nikšićki i Zetski NOP odred, podržani artiljerijom 2. udarnog korpusa NOVJ, u čijem je sastavu dejstvovao jedan britanski divizion.

⚔️ 14. 12. 1944. Delovi Zetskog NOP odreda i delovi NOV Albanije oslobodili su varošicu Tuzi i izbili na r. Cijevnu, dejstvujući prema Podgorici (sada: Titograd).

⚔️ 18. 12. 1944. Jedinice 1. bokeljske brigade Primorske operativne grupe 2. udarnog korpusa NOVJ, delovi 9, crnogorske udarne brigade 3. udarne divizije NOVJ i jedinice Lovćenskog i Zetskog NOP odreda, posle duže borbe, oslobodili do temelja porušenu Podgoricu (sada: Titograd), koju su branili zaštitni delovi nemačke 181. pešadijske divizije. U unutrašnjosti grada najjače su tačke neprijateljskog otpora bile električna centrala, gimnazija i Vezirov most, koji su nemački vojnici porušili pri povlačenju u pravcu s. Bioča. Gubici neprijatelja: 30 poginulih, veći broj ranjenih i preko 70 zarobljenih. Zaplenjeno je nešto oružja i municije, 15 automobila i veća količina hrane, a uništen je veći broj kamiona.