45. srpska divizija NOVJ

⚔️ 21. 8. 1944. U s. Trgovištu (kod Sokobanje), od boraca Niskog i Timočkog NOP odreda i novodošlih boraca iz okoline Aleksinca, Svrljiga i Sokobanje, formirana 20. srpska brigada. Ona je privremeno stavljena pod komandu 23. udarne divizije NOVJ, a početkom septembra ušla je u sastav 45. divizije NOVJ.

⚔️ 3. 9. 1944. U s. Trgovištu (kod Sokobanje), po naređenju VŠ NOV i POJ, formirana 45. divizija NOVJ.

⚔️ 5. 9. 1944. Od Boljevačkog partizanskog bataljona i novih boraca GŠ NOV i PO za Srbiju formirao 23. srpsku brigadu, koja je ušla u sastav 45. divizije NOVJ.

⚔️ 6. 9. 1944. Po naređenju VŠ NOV i POJ, GŠ NOV i PO za Srbiju od 23, 25. i 45. divizije NOVJ formirao 14. korpus NOVJ.

⚔️ 7. 9. 1944. Kod Sokobanje 20. srpska brigada 45, divizije NOVJ razoružala oko 3000 bugarskih vojnika koji su bili u pokretu za Bugarsku. Zaplenjeno je: 9 minobacača, 13 mitraljeza, 45 p. mitraljeza, 80 automata, 2000 pušaka, 160 pištolja, 23 kamiona, 1 limuzina, 5 motocikla i drugi materijal i oprema, a uništena su 3 topa. Od zarobljenih vojnika je u sastavu 45. divizije formiran jedan dobrovoljački i jedan radni bataljon za opravku puteva, a 2.500 bugarskih vojnika je sprovedeno na bugarsku teritoriju.

⚔️ 9. 9. 1944. Kod Knjaževca i Zaječara jedinice nemačke 1. brdske divizije odbacile 23 brigadu 45. divizije NOVJ i 7. srpsku udarnu brigadu 23. udarne divizije NOVJ i ušle u pomenute gradove. Iz Zaječara su jedinice NOVJ blagovremeno evakuisale magacine s materijalom i hranom.

⚔️ 11. 9. 1944. Nemačku posadu u Knjaževcu napala 23. srpska brigada 45. divizije NOVJ, ali se, zbog otpora, povukla, nanevši neprijatelju gubitke od oko 20 vojnika. Brigada je imala 2 mrtva i 7 ranjenih boraca.

⚔️ 12. 9. 1944. U s. Skrobnici (kod Knjaževca) GŠ NOV i PO za Srbiju formirao 23. srpsku brigadu koja je ušla u sastav 45. divizije NOVJ.

⚔️ 12. 9. 1944. Kod s. Krivog Vira (na putu Paraćin-Boljevac) 20. srpska brigada 45. divizije NOVJ napala jedinu jaču četničku grupu i posle petočasovne borbe je razbila, ubivši 19, zarobivši 28 i ranivši preko 40 četnika, a zaplenivši 66 pušaka, 3 p. mitraljeza i 150 ručnih bombi. Brigada je imala 2 poginula i 4 ranjena borca.

⚔️ 13. 9. 1944. Na prostoriji s. Skorica - s. Vitoševac - s. Bračin (blizu Stalaća) 20. srpska brigada 45. divizije NOVJ napala jednu četničku grupu i posle tri časa borbe je razbila. Poginula su 23 i ranjena 32 četnika. Oslobođeno je 76 omladinaca koje su četnici prisilno mobilisali (svi su stupili u NOVJ). Zaplenjeno: 2 minobacača sa 45 mina, 1 p. mitraljez, 47 pušaka, 3 pištolja i 1 kamion razne opreme. Brigada je imala 2 mrtva i 1 ranjenog borca.

⚔️ 14. 9. 1944. Između s. Potrkanja i s. Ravne (kod Knjaževca) 23. srpska brigada 45. divizije NOVJ napala jednu četničku grupu, ubila 4 i zarobila 13 četnika i zaplenila 13 pušaka i 2 p. mitraljeza.

⚔️ 15. 9. 1944. Između s. Jovanovca i s. Šetke (blizu Stalaća) 20. srpska brigada 45. divizije NOVJ iz zasede ubila 6 nemačkih vojnika i zaplenila p. mitraljez, automat, 3 poluautomatske puške, kamion, motocikl i 5 dvogleda.

⚔️ 16. 9. 1944. Kod s. Kaličine (blizu Knjaževca) jedinice 45. divizije NOVJ uništile 1 nemački tenk, ubile 4 nemačka vojnika i zaplenile mitraljez, 5 pušaka i motocikl.

⚔️ 18. 9. 1944. Na putu Niš-Knjaževac jedinice 23. srpske brigade 45. divizije NOVJ ubile 10 nemačkih vojnika, uništile tenk i zaplenile motocikl.

⚔️ 20. 9. 1944. Razbivši četnike, 20. srpska brigada 45. divizije NOVJ ušla u Ražanj, ali se posle nekoliko časova morala povući zbog nailaska jače nemačke motorizovane kolone iz Niša. Zaplenjeno: 500 kg brašna, 400 kg šećera i druga oprema.

⚔️ 20. 9. 1944. Na Tresibabi, u zasedi, jedan bataljon 23. srpske brigade 45. divizije NOVJ uništio 2 nemačka kamiona, ubio 9 i zarobio 4 nemačka vojnika i zaplenio 12 pušaka i automat.

⚔️ 21. 9. 1944. Na putu Svrljig-Knjaževac jedinice 23. srpske brigade 45. divizije NOVJ sačekale u zasedi neprijateljsku konjičku izviđačku patrolu, te ubile 2 oficira i 3 podoficira, zarobile 3 belogardejca i zaplenile automat, 4 puške, 2 pištolja i 12 jahaćih konja sa priborom. Brigada nije imala gubitaka.

⚔️ 21. 9. 1944. Razbivši četnike, jedinice 19. srpske brigade 45. divizije NOVJ zauzele Kučevo, zarobivši 32 četnika i zaplenivši veću količinu materijala.

⚔️ 27. 9. 1944. U s. Bošnjanu i s. Smilovcu (kod Paraćina) jedinice 45. divizije NOVJ ubile 27 i zarobile 46 četnika, zaplenivši 95 pušaka i 7 p. mitraljeza, mitraljez, 48.000 metaka i drugu ratnu opremu. Divizija je imala 2 mrtva i 6 ranjenih boraca.

⚔️ 28. 9. 1944. U s. Trgovištu (kod Sokobanje) GŠ NOV i PO za Srbiju formirao 24. srpsku brigadu, koja je ušla u sastav 45. divizije NOVJ.

⚔️ 1. 10. 1944. Između Zaječara i s. Zvezdana 20. srpska brigada 45. divizije NOVJ napala nemačku kolonu (500 vojnika, 5 tenkova i 12 kamiona), nanela joj gubitke od oko 60 mrtvih i oko 100 ranjenih i zaplenila jedan kamion, a miniranjem pruge srušila transportni voz. Brigada je imala 3 poginula i 6 ranjenih boraca.

⚔️ 1. 10. 1944. Kod s. G. Mutnice (blizu Paraćina) jedinice 24. srpske brigade 45. divizije NOVJ napale i razbile jednu četničku grupu, zarobivši 94 četnika i zaplenivši 154 puške i 11 p. mitraljeza.

⚔️ 2. 10. 1944. Između Kraljevog Sela (sada: Minićevo) i Knjaževca jedinice 23. srpske brigade 45. divizije NOVJ napale iz zasede jednu nemačku kolonu i u četvoročasovnoj borbi ubile 70 i ranile oko 100 neprijateljskih vojnika a uništile 2 tenka, 18 kamiona i oko 100 kola s materijalom. Gubici jedinica NOVJ: 3 mrtva i 7 ranjenih boraca.

⚔️ 3. 10. 1944. Kod Kraljevog Sela (sada: Minicevo) jedan bataljon 20. srpske brigade 45. divizije NOVJ napao iz zasede jednu kolonu nemačkih vojnika i naneo joj gubitke od 30 mrtvih i 50 ranjenih.

⚔️ 4. 10. 1944. Kod s. Zvezdana (na komunikaciji Zaječar-Paraćin) jedinice 45. divizije NOVJ sadejstvujući u napadu 19. pešadijske divizije 64. korpusa Crvene armije na snage nemačke Borbene grupe -Grot- i 7. SS divizije -Princ Eugen-, ubile 40 i ranile oko 100 nemačkih vojnika, uništile 1 tenk i 3 kamiona i oštetile 14 kamiona. Jedinice NOVJ imale su 2 mrtva i 6 ranjenih boraca.

⚔️ 7. 10. 1944. Posle oštrih borbi jedinice 64. korpusa Crvene armije i Zaječarski NOP odred slomili otpor nemačkih jedinica i oslobodili Zaječar. Tom prilikom je uništen 2. bataljon 14. puka nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-, dok su manje grupe i odeljenja Izviđačkog i Dopunskog bataljona nemačke 1. brdske divizije uspeli, uz gubitke od 620 mrtvih i zarobljenih, da se probiju iz obruča ka Boljevcu. Pri napadu na Zaječar sadejstvovali su i delovi 45. divizije NOVJ, sprečivši delove 14. puka nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- da se iz rejona Boljevca i Knjaževca probiju ka Zaječaru.

⚔️ 9. 10. 1944. Goneći razbijene redove nemačke Borbene grupe -Fišer- i 14. puka nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-, delovi 45. divizije NOVJ i 223. divizije Crvene armije oslobodili Boljevac i produžili nastupanje ka V. Moravi. Jedinice 20. brigade 45. divizije NOVJ su zarobile oko 300 nemačkih vojnika.

⚔️ 9. 10. 1944. Posle šest časova borbe jedinice 1. gardijskog utvrđenog rejona Crvene armije, 23. srpska brigada 45. divizije NOVJ i Svrljiški NOP odred oslobodili Knjaževac. Neprijatelj je imao velike gubitke: samo jedinice NOVJ nanele su delovima nemačke i brdske divizije i kvislinškim vojnicima oko 200 mrtvih i zaplenile oko 100 pušaka i 5 p. mitraljeza a zajedno sa jedinicama Crvene armije zaplenila oko 100 nemačkih kamiona.

⚔️ 12. 10. 1944. Delovi 223. pešadijske divizije Crvene armije i 24. srpske brigade 45. divizije NOVJ oslobodili Aleksinac i uspostavili vezu sa 2. proleterskom udarnom divizijom NOVJ u dolini r. Južne Morave. Time je nemačkim snagama u r&jonu Niša presečena odstupnica ka severu.

⚔️ 14. 10. 1944. Glavnina nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- počela povlačenje iz rejona Niša ka Prokuplju. Jedinice 22. divizije NOVJ odbacile su nemačke zaštitne delove sa Bubnja i Turskog šanca i prodrle u južni deo Niša. Istovremeno su jedinice 46. divizije NOVJ, 23. srpska brigada 45. divizije NOVJ i jedinice 1. gardijskog utvrđenog rejona Crvene armije sa severa i jedinice bugarske 6. divizije sa istoka prodrle u grad i do 16 časova potpuno oslobodile Niš.

⚔️ 28. 11. 1944. Delovi 45. divizije NOVJ zauzeli Ljuboviju, u kojoj su poginula 22 nemačka vojnika.

⚔️ 30. 11. 1944. Jedinice 45. divizije NOVJ upale u Rogačicu (kod Bajine Bašte) i u kratkoj borbi ubile 45 nemačkih vojnika, uništile 3 kamiona i zaplenile dosta opreme.

⚔️ 1. 12. 1944. U s. Rosuljevu (kod Ljubovije) jedinice 1. bataljona 24. srpske udarne brigade 45. divizije NOVJ iz zasede uništile 4 nemačka kamiona i 1 automobil i ubile 35 vojnika i oficira.

⚔️ 3. 12. 1944. Na komunikaciji Požega - Užice (sada: Titovo Užice) - Ljubovija jedinice 45. divizije NOVJ, uz sadejstvo delova Užičkog NOP odreda, ubile 214 nemačkih vojnika i uništile 15 kamiona i 1 automobil.

⚔️ 3. 12. 1944. Na Kadinjači, u s. Dubu i u s. Kostojevićima (kod Titovog Užica) 24. srpska udarna brigada 45. divizije NOVJ vodila borbu protiv nemačkih snaga koje su se povlačile iz Užica ka Ljuboviji.

⚔️ 4. 12. 1944. Iz s. Rogačice i s. Duba oko 3.000 nemačkih vojnika izvršilo napad ka s. Vardi (kod Titovog Užica). Posle oštre borbe protiv jedinica 24. srpske udarne brigade 45. divizije NOVJ i Užičkog NOP odreda, koje su zatvarale ovaj pravac, neprijatelj je ovladao Jelovom gorom i s. Vardom.

⚔️ 9. 12. 1944. Dva bataljona 24. srpske udarne brigade 45. divizije i jedan bataljon 14. srpske udarne brigade 23. udarne divizije NOVJ napali Ljuboviju, koju su branili delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-. Napad nije uspeo, jer se neprijatelj uporno branio sa dobro utvrđenih položaja.

⚔️ 17. 12. 1944. U rejonu Kurjačice 45. divizija Južne operativne grupe NOVJ otpočela prebacivanje preko r. Drine u istočnu Bosnu (a završila 20. decembra).

⚔️ 20. 12. 1944. Dvadeset treća srpska brigada 45. divizije NOVJ zauzela Janju, u kojoj su se branile nemačke jedinice.

⚔️ 21. 12. 1944. Pod pritiskom jakih nemačkih snaga od s. Branjeva, 23. srpska brigada 45. divizije NOVJ napustila Janju i povukla se prema Bijeljini.

⚔️ 23. 12. 1944. Oko 3.000 nemačkih vojnika napalo delove 17. udarne i 45. divizije NOVJ na položajima s. Dvorovi - s. Popovi (kod Bijeljine) i odbacili ih ka r. Drini, ugrozivši mostobran kod s. Badovinaca. Posle dvodnevne borbe delovi 17. i 45. divizije Južne operativne grupe NOVJ (6. proleterska i 23. brigada) prebacili su se na desnu obalu r. Drine, jer nisu mogli da održe mostobran na levoj obali.

⚔️ 27. 12. 1944. Kod Zvornika 25. divizija Južne operativne grupe NOVJ otpočela prelaz preko r. Drine. Prelaz je završen sutradan, čime je završeno prebacivanje Južne operativne grupe NOVJ (17, 23, 25, 28. i 45. divizije) iz Srbije u istočnu Bosnu.

⚔️ 1. 1. 1945. Po naređenju VŠ NOV i POJ formirane 1, 2. i 3. armija NOVJ, U sastav 1. armije su ušle: 1. proleterska udarna i 6. proleterska divizija -Nikola Tesla-, 5, 11. i 21. udarna divizija i Konjička brigada; u sastav 2. armije: 17, 23, 25, 28. i 45. divizija; u sastav 3. armije: 16, 36. i 51. udarna divizija NOVJ. U operativnom pogledu pod komandu Štaba 3. armije NOVJ stavljeni su 6. i 10. korpus NOVJ a pod komandu Štaba 2. armije 3. korpus NOVJ.

⚔️ 8. 1. 1945. Glavnina 27. udarne divizije 3. udarnog korpusa NOVJ, u sadejstvu sa delovima 45. divizije 2. armije NOVJ, napala nemačku 963. tvrđavsku brigadu u Vlasenici. Napad je obnovljen 10/11. januara, ali, zbog jakog otpora, Vlasenica nije zauzeta. Poginuo je i ranjen veći broj nemačkih vojnika, dok je 27. divizija NOVJ imala 17 mrtvih i 30 ranjenih.

⚔️ 14. 1. 1945. U rejonu s. Priboj - s. Kozluk - s. Memići (kod Zvornika) dve brigade 45. divizije 2. armije NOVJ u dvodnevnoj borbi razbile jače četničke snage.

⚔️ 5. 2. 1945. Kod s. Brijesnice (blizu Gračanice) delovi 45. divizije 2. armije NOVJ vodili oštre borbe protiv četnika i naneli im velike gubitke. Delovi divizije su imali 3 mrtva i 22 ranjena.

⚔️ 24. 2. 1945. Jedinice 45. divizije sa 14. srpskom brigadom 23, udarne divizije 2, armije NOVJ, posle petočasovne borbe odbacile delove ustaškog 24. i 25, bataljona i miliciju prema Doboju i zauzele Gračanicu. Neprijatelj je pretrpeo velike gubitke. Gubici jedinica 45. divizije 2. armije NOVJ: 24 poginula i 58 ranjenih.

⚔️ 28. 2. 1945. Ustaške snage iz Gračanice napale delove 45. divizije 2. armije NOVJ i posle oštre borbe zauzele s. G. i D. Brijesnicu. Protivnapadom su ova sela povraćena a neprijatelj uz velike gubitke odbačen prema Doboju. Jedinice 45. divizije su imale 1U mrtvih i 17 ranjenih.

⚔️ 12. 3. 1945. Kod s. Tekučice i Grebić-kose (blizu Gračanice) jedinice 45. divizije 2. armije JA odbile napad nemačkih i četničkih jedinica, nanevši im velike gubitke. Gubici 45 divizije JA: 13 mrtvih i 47 ranjenih.

⚔️ 22. 3. 1945. Jake nemačke snage iz Doboja, ušle u Gračanicu pošto su se delovi 45. divizije 2. armije JA, pred nadmoćnim neprijateljem povukli bez borbe.

⚔️ 24. 4. 1945. Po naređenju Štaba 2. armije JA formirana Unska operativna grupa divizija 2. armije JA (23. udarna, 28. udarna, 39. i 45. divizija). Njoj je stavljeno u zadatak da očisti od neprijatelja dolinu donjeg toka r. Une, preseče komunikaciju Karlovac-Zagreb i sa severozapada napadne jake nemačko-ustaške snage u Karlovcu.

⚔️ 30. 4. 1945. Delovi 45. divizije JA oslobodili Jasenovac. U logoru su nemačke i ustaško-domobranske jedinice, pre povlačenja, masakrirali preostale zatvorenike.

⚔️ 3. 5. 1945. Dvadeseta srpska brigada 45. divizije JA prešla r. Unu i oslobodila Dubicu, odbacivši nemačke i ustaško-domobranske snage u pravcu Sunje.

⚔️ 5. 5. 1945. Jedinice 45. divizije 2. armije JA, posle jednodnevne borbe, oslobodile Sunju i produžile gonjenje nemačkih i ustaško-domobranskih snaga u pravcu Siska.

⚔️ 5. 5. 1945. Jedinice 45. divizije 2. armije JA posle dvanaestočasovne borbe oslobodile Sisak i nastavile gonjenje ustaško-domobranskih i nemačkih jedinica u pravcu Zagreba.