Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Đakovica u drugom svetskom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 45 hronoloških zapisa, 4 dokumenata i 9 fotografija.

Događaji

⚔️ 12. 4. 1941. U Đakovici došlo do povezivanja komunističkih grupa Albanije sa SK KPJ za Đakovicu radi uspostavljanja stalnih veza sa Oblasnim komitetom KPJ za Kosovo i Metohiju.

⚔️ 0. 6. 1941. U Đakovici formirana prva partijska ćelija (od 5 članova).

⚔️ 0. 8. 1941. U s. Vitomirici (kod Peći) održan sastanak Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju, kome su prisustvovali i delegati iz Kos. Mitrovice, Đakovice i Peći. Posle analiziranja političke situacije i raspoloženja masa prema okupatoru, određeni su zadaci u vezi sa daljim radom i borbom partijske organizacije u oblasti. Narodima tog kraja upućen je proglas sa pozivom na oružanu borbu i na razvijanje bratstva i jedinstva.

⚔️ 0. 8. 1941. U Đakovici formirane diverzantske grupe koje su obuhvatale oko 30 omladinaca i omladinki. Organizovano je i prikupljanje pomoći od naroda.

⚔️ 28. 11. 1941. U Đakovici mesna partijska organizacija organizovala uspešne demonstracije, sa parolama protiv okupatora i fašizma i protiv interniranja rodoljuba. Uveče su pocepane italijanske zastave, a po zidovima ispisane borbene parole. [Po drugom izveštaju demonstracije su izbile 29. novembra.]

⚔️ 0. 3. 1942. Zbog stalnih masovnih internacija od strane okupatorskih vlasti, Oblasni komitet KPJ za Kosovo i Metohiju premestio se iz Peći u Đakovicu, gde se nalazila i njegova tehnika, koja je izdavala vesti i razne letke. [Po drugom izvoru premeštaj je izvršen početkom aprila.]

⚔️ 0. 5. 1942. Oblasni komitet KPJ za Kosovo i Metohiju prebacio se iz Đakovice na Kosovo zbog boljih uslova za rukovođenje.

⚔️ 1. 5. 1942. Mesne partizanske diverzantske grupe i desetine oko Peći, Đakovice, Prizrena, Orahovca i Prištine prekinule tt veze i rasturile letke.

⚔️ 22. 6. 1942. U Peći, Đakovici i Prizrenu mesne partizanske diverzantske grupe prekinule tt veze i rasturile letke.

⚔️ 29. 11. 1942. U Đakovici partijska i omladinska organizacija uspešno rukovodile demonstracijama protiv okupatora.

⚔️ 30. 11. 1942. U Đakovici italijanske okupatorske vlasti preduzele hapšenja i represalije zbog demonstracija prethodnog dana. Grupa od oko 20 kompromitovanih članova Partije uspela je da napusti mesto, da pređe u ilegalstvo ili da ode u šiptarski NOP odred -Zejnel Ajdini-.

⚔️ 0. 1. 1943. U s. Vrelu (kod Prištine), po odluci Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju, od dela ljudstva iz 1. šiptarskog NOP odreda -Zejnel Ajdini- formiran NOP odred -Emin Duraku- i upućen u rejon Đakovice.

⚔️ 15. 1. 1943. U s. Ereču (kod Đakovice) NOP odred -Emin Duraku- napao karabinijersku stanicu, ali zbog jakog otpora neprijatelja, nije uspeo da je zauzme.

⚔️ 0. 2. 1943. U Đakovici partijska organizacija organizovala demonstracije protiv italijanskih okupatorskih vlasti zbog učestalih hapšenja rodoljuba. Policija i milicija su rasturile demonstrante, ubile 2 omladinca i uhapsile oko 200 ljudi.

⚔️ 0. 2. 1943. U Đakovici italijanske vlasti razoružale veći deo svog garnizona (blizu jednog puka) zbog sumnje da, iz simpatije prema NOP-u, vodi pregovore sa Štabom NOP odreda -Emin Duraku- i Sreskim i Mesnim komitetom KPJ. Izvestan broj nižih italijanskih oficira uspeo je da pobegne. Vojnici su prebačeni u južnu Albaniju, u radnu brigadu.

⚔️ 1. 2. 1943. Između s. Rastavice i s. Prilepa (kod Đakovice) grupa boraca NOP odreda -Emin Duraku- isekla tt stubove i zaustavila autobus. Poginuli su 1 milicioner, koji je pružio otpor, i 1 katolički sveštenik, neprijateljski špijun. Autobus je oštećen. Zaplenjeno je 12,000 napoleona.

⚔️ 0. 3. 1943. Po odluci MK KPJ za Prizren, članovi KPJ i ilegalci prekinuli sve tt veze prema Đakovici, Uroševcu i s. Vlašnji (kod Prizrena) i posekli 16 tt stubova da bi zaprečili puteve između ovih mesta.

⚔️ 1. 4. 1943. U Đakovicu upao deo NOP odreda -Emin Duraku- i ubio nekoliko italijanskih agenata i pljačkaša, ali nije uspeo da prihvati 2 člana Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju. Borci ovog odreda su se potom prebacili ka Kosovu. Za odmazdu, italijanska policija i milicija su opljačkale i popalile kuće pristalica NOP-a a 13 pristalica uhapsile i streljale.

⚔️ 10. 9. 1943. Đakovicu zauzela partizanska četa -Bajram Curi-, uz sadejstvo oko 200 seljaka iz Malesije, posle dvodnevne borbe protiv dva italijanska bataljona i manje grupe nemačkih vojnika. Poginulo je 70 italijanskih vojnika s komandantom puka.

⚔️ 12. 9. 1943. Đakovicu zauzela nemačka motorizovana kolona koja je prodrla iz Prizrena. XJ oštrim borbama partizanska četa -Bajram Curi;< i seljaci iz Malesije su imali oko 20 poginulih.

⚔️ 0. 12. 1943. Kod s. Ratkovca (blizu Đakovice) odeljenje nemačkih policajaca i seoska milicija napali grupu od 4 partijska radnika, te jednog ubili a trojicu zarobili i sproveli u Tiranu, u zatvor.

⚔️ 0. 12. 1943. U rejonu Hasa (kod Đakovice) formirana partizanska grupa.

⚔️ 0. 2. 1944. U Đakovici nemačka policija i milicija uhapsile oko 50 rodoljuba i boraca koji su se, po razbijanju Malesijskog NOP odreda, sklonili u to mesto.

⚔️ 14. 2. 1944. U rejonu s. Dege (kod Tropoje, u Albaniji) nadmoćne nemačke jedinice i balisti razbili Malesijski NOP odred (oko 200 boraca). Poginulo je i ranjeno 18 nemačkih vojnika. Odred je imao 11 mrtvih. Samo oko 80 boraca, uglavnom iz partizanskog bataljona -Bajram Curi-, uspelo je da se organizovano, po delovima, povuče ka Đakovici i Ljumi (u Albaniji).

⚔️ 0. 3. 1944. U predelu Hasa (kod Đakovice), od boraca iz razbijenog partizanskog bataljona -Bajram Curi- i grupe mesnih partizana, formirana partizanska četa iz Hasa.

⚔️ 0. 4. 1944. U dolini r. Valbone (u Albaniji) formirane tri samostalne partizanske čete NOV i POJ: jedna je imala da dejstvuje na putu Prizren-Kukes, druga u rejonu Bitiča (blizu Tropoje, u Albaniji) i treća oko s. Junika (kod Đakovice) i oko Tropoje.

⚔️ 0. 5. 1944. Od tri samostalne partizanske čete NOV i POJ u albanskoj Malesiji formiran bataljon. On je, nešto kasnije, dejstvovao u rejonu Gusinja, Plava, Đakovice i Prizrena.

⚔️ 10. 7. 1944. Između Svanjskog mosta (kod Đakovice) i Prizrena 1. četa Partizanskog bataljona Kosova napala nemačku kolonu, te uništila 8 kamiona, ubila 12 i zarobila 8 neprijateljskih vojnika.

⚔️ 5. 8. 1944. Između Đakovice i Prizrena Partizanski bataljon Kosova napao nemačku kolonu od 10 kamiona. Uništeno je svih 10 kamiona a poginulo je 18 nemačkih vojnika.

⚔️ 21. 8. 1944. VŠ NOV i POJ uputio depešu Štabu 2. udarnog korpusa NOVJ: smatra da bi VŠ NOV i PO Albanije trebalo da jednu svoju diviziju orijentiše na odsek Đakovica - Peć - Plavsko jezero, gde bi se povezala s jedinicama GŠ NOV i PO za Kosovo i Metohiju i ometala nemačke jedinice u mobilizaciji šiptarskog stanovništva protiv NOV i POJ; zatim bi ta albanska divizija prenela svoja dejstva ka Skadru, a tokom pokreta mogla bi izvesti niz akcija na komunikaciji Skadar-Kukes.

⚔️ 28. 8. 1944. U Đakovici nemačke vlasti obesile 10 rodoljuba.

⚔️ 16. 10. 1944. Jedinice 4. kosovsko-metohijske NO brigade napale na oko 200 nemačkih vojnika i 400 balista u Đakovici. Posle desetočasovne borbe mesto je zauzeto i neprijatelj je proteran. Poginulo je 25 nemačkih vojnika i zarobljeno je oko 150 balista. Brigada je proglašena udarnom.

⚔️ 18. 10. 1944. Jedinice 4. kosovsko-metohijske NOU brigade napustile Đakovicu pred nadmoćnim nemačkim i balističkim snagama.

⚔️ 20. 10. 1944. Jedinice 1. kosovsko-metohijske NOU brigade i albanske 3. partizanske brigade napale na utvrđeno s. Junik (kod Đakovice). Zbog jakog otpora nemačkih i balističkih jedinica napad nije uspeo.

⚔️ 24. 10. 1944. Jedinice 1. i 4. kosovsko-metohijske NOU brigade napali na utvrđeno s. Junik (kod Đakovice) i neprijatelju nanele gubitke, ali selo nisu zauzele zbog jakog otpora nadmoćnih nemačkih snaga i balista

⚔️ 25. 10. 1944. Jedinice 1. kosovsko-metohijske NOU brigade i dva bataljona 4. kosovsko-metohijske NOU brigade ponovo napale na utvrđeno s. Junik (kod Đakovice). Posle oštrih desetočasovnih borbi, zbog pristizanja neprijateljskih pojačanja iz Peći, napada baliste s leđa (iz s. Molića) i znatnih gubitaka, jedinice NOVJ su se povukle ka albanskoj granici.

⚔️ 28. 10. 1944. Jedinice 1. kosovsko-metohijske NOU brigade, posle oštrih borbi, oslobodile utvrđeno s. Junik (kod Đakovice). Demoralisane nemačke jedinice i balisti povukli su se ka s. Dečanima i Juničkim planinama. Neprijateljski gubici su bili osetni. Zaplenjena su 3 mitraljeza, 2 p. mitraljeza, 30 pušaka i dosta drugog materijala. U s. Batuši zarobljeno je 30 balista, a ostatak se probio na odseku koji je držala jedna četa iz albanske 3, partizanske brigade.

⚔️ 0. 11. 1944. U Đakovici formirana 7. kosovsko-metohijska NO brigada.

⚔️ 4. 11. 1944. Delovi 4. kosovsko-metohijske NOU brigade napali nemačko obezbeđenje Terzijskog mosta (blizu Đakovice). Posadi su naneti gubici, ali most, zbog snažnog otpora, nije srušen.

⚔️ 8. 11. 1944. Prvi bataljon 1. kosovsko-metohijske NOU brigade razbio nemačku kolonu koja je od Đakovice pošla u pomoć svojim snagama na r. Dečanskoj Bistrici.

⚔️ 8. 11. 1944. Posle oštrih borbi jedinice 4. kosovsko-metohijske NOU brigade razbile nemačko-balističku posadu Terzijskog mosta (blizu Đakovice) i most oštetile.

⚔️ 9. 11. 1944. Jedinice 4. kosovsko-metohijske NOU brigade odbacile manje snage nemačkih vojnika i balista i oslobodile Đakovicu.

⚔️ 9. 11. 1944. U rejonu s. Dečana (kod Peći), u oštrim borbama tokom celog dana, jedinice 1. kosovsko-metohijske NOU brigade sprečile probijanje nemačke kolone iz Peći za Đakovicu.

⚔️ 21. 3. 1945. U okolini s. Junika (kod Đakovice) delovi 1. bokeljske NOU brigade zarobili 47 balista.

⚔️ 22. 3. 1945. U blizini s. Junika i s. Ereča (kod Đakovice) 1. bokeljska NOU brigada Operativne grupe brigada zarobila 40 balista.

Dokumenti

Fotografije

Povezane odrednice

Zločini u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu Pljačka u ratu 21. brdski armijski korpus 4. kosovsko-metohijska udarna brigada Partizanski odred Zejnel Ajdini 297. pešadijska divizija Oblasni komitet KPJ za Kosovo i Metohiju 1. bokeljska udarna brigada Prizren Zimske operacije u Jugoslaviji 1943/1944 Aprilski rat Partizanski odred Emin Duraku 2. udarni korpus NOVJ 1. kosovsko-metohijska brigada Sveštenici u ratu Prilep 2. oklopna armija Italija u drugom svetskom ratu Dževdet Hamza Ismet Šaćiri Omladina u ratu Uroševac 7. kosovsko-metohijska brigada Podujevo Partizanke Fadil Hodža Priština Albanija u drugom svetskom ratu Albanski partizani 52. kosovsko-metohijska divizija NOVJ Ilegala u ratu Italijanski zločini u Jugoslaviji Kičevo Bratstvo i jedinstvo u ratu Borbe u Makedoniji 1944. Bitka za Srbiju Bali Kombetar Borbe u Srbiji 1942. Peć Mobilizacija u oslobodilačkom ratu Vrhovni štab NOVJ Politički komesari u NOR-u Diverzije u oslobodilačkom ratu Borbe na Kosovu i Metohiji