Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Metlika u drugom svetskom ratu

Za ovaj pojam je pronađeno 33 hronoloških zapisa, 17 dokumenata i 3 fotografija.

Događaji

⚔️ 0. 6. 1941. Oko Črnomelja, Metlike, s. Semiča i s. Gradaca otpočelo formiranje partizanskih grupa.

⚔️ 8. 8. 1941. Partizani minirali prugu između Metlike i Crnomelja.

⚔️ 6. 9. 1942. Jedinice 4. hrvatske NOU brigade napale ž. st. Kamanje, postaju Zaluku, ž. i žand. stanicu Ozalj, ali se posle četvoročasovne borbe morale povući zbog dolaska oklopnog voza iz Karlovca. One su porušile 500 m pruge i 1 železnički most, prekinule električne vodove Ozalj-Karlovac i Ozalj-Metlika i zaplenile 7 pušaka i mnogo životnih namirnica. U toku borbe neprijatelj je imao mnogo mrtvih i ranjenih i 10 zarobljenih domobrana i ustaša, a partizani I mrtvog i 3 ranjena borca.

⚔️ 26. 10. 1942. Kod s. Radovice (blizu Metlike) italijanski vojnici iz Metlike napali 1. proleterski NOU bataljon Hrvatske i partizanski bataljon -Josip Kraš- i posle četvoročasovne borbe uspeli da se probiju prema s. Kastu (kod Metlike).

⚔️ 28. 10. 1942. Jake italijanske, nemačke i ustaške snage iz sela Bušinje Vasi, Metlike i Vivodine otpočele četvorodnevni napad na 1. proleterski NOU bataljon Hrvatske i partizanski bataljon -Josip Kraš- kod sela Lešča, Visoča, Bulića, Magovca i Pilatovaca. U borbama do 31. oktobra partizanske jedinice su probile obruč kod s. Glušinje, prešle prugu Zagreb-Karlovac i 1. novembra stigle u D. Kupčinu (kod Jastrebarskog).

⚔️ 8. 11. 1942. Na putu Metlika - Novo Mesto jedinice slovenačke NOU brigade -Matija Gubec- iz zasede napale italijansku kolonu i nanele joj velike gubitke.

⚔️ 26. 11. 1942. Trinaesta hrvatska NOU brigada i jedinice slovenačke NOU brigade -Ivan Cankar- izvele napad na belogardističko uporište s. Suhor (kod Metlike). Posada je uništena ili zarobljena.

⚔️ 27. 11. 1942. Jedinice 13. hrvatske NOU brigade i slovenačke NOU brigade -Ivan Cankar- zauzele belogardističko i italijansko uporište u s. Suhoru (kod Metlike), zarobile 110 neprijateljskih vojnika i zaplenile 104 puške, 4 p. mitraljeza i 7000 metaka.

⚔️ 28. 11. 1942. Kod s. Grabroveca (blizu Metlike) 13. hrvatska NOU brigada -Josip Kraš- napala italijansku kolonu, razbila je i prinudila na povlačenje u pravcu Metlike, nanevši joj gubitke od oko 100 vojnika izbačenih iz stroja i zaplenila 2 mitraljeza, 2 p. mitraljeza, 15 pušaka, 3400 metaka, 60 mina za minobacač i drugu opremu.

⚔️ 4. 12. 1942. Jedinice 13. hrvatske NOU brigade -Josip Kraš- zauzele italijansko uporište Radntoviće (kod Metlike), pošto su italijanske vojnike prisilile da ga napuste.

⚔️ 7. 12. 1942. Kod s. Kamanja (između Karlovca i Metlike) jedinice 13. hrvatske NOU brigade -Josip Kraš- porušile prugu, zbog čega je saobraćaj bio obustavljen 24 časa.

⚔️ 19. 12. 1942. Kod sela Visoče i Plavci (blizu Metlike) delovi 13. proleterske NOU brigade -Rade Končar- odbili napad ustaša i naneli im velike gubitke.

⚔️ 17. 1. 1943. Kod s. Kamanje (na pruzi Karlovac-Metlika) delovi 4. udarne brigade 8. divizije NOVJ napali italijanski transportni voz i uništili lokomotivu i 22 vagona - cisterne sa benzinom.

⚔️ 30. 1. 1943. Iz Metlike. Ozlja, Karlovca i Jastrebarskog otpočeo koncentričan napad jakih italijanskih snaga (iz sastava divizija -Lombardija-, -Kačatori dele Alpi- i -Izonco-) i ustaškog 10. i ,9. domobranskog bataljona na oslobođenu teritoriju Žumberka. Tri slovenačke NOU brigade (-Matija Gubec-, -Tone Tomšič- i -Ivan Cankar-) i dve hrvatske brigade (13. proleterska NOU brigada -Rade Končar- i 4. udarna brigada 8. divizije NOVJ), u ogorčenim borbama koje su trajale do 2. februara, na položajima između s. Vivodine i s. Krašića, nanele su neprijatelju velike gubitke i prinudile ga na povlačenje u polazne rejone. Prema italijanskim izveštajima, samo dve njihove kolone izgubile su oko 500 ljudi. Jedinice NOVJ su imale 21 mrtvog i 95 ranjenih.

⚔️ 1. 3. 1943. Na odseku s. Uršna Sela - s. Birčna Vas (kod Novog Mesta) 1. slovenačka NOU brigada -Tone Tomšič- i 2. slovenačka NOU brigada -Matija Gubec- porušile na više mesta tt veze i prugu Novo Mesto - Metlika, zbog čega je nekoliko dana bio prekinut saobraćaj.

⚔️ 4. 3. 1943. U Metlici 1. slovenačka NOU brigada -Tone Tomšič- i 13. proleterska NOU brigada -Rade Končar- napale italijansko-belogardističku posadu. Zbog snažnog otpora iz jakih fortifikacijskih objekata napad je obustavljen sutradan u zoru. Istovremeno su 2. slovenačka NOU brigada -Matija Gubec- i 3. slovenačka NOU brigada -Ivan Cankar- porušile prugu Metlika-Črnomelj na više mesta i uništile posadu ž. st. Rosalnice.

⚔️ 16. 4. 1943. Između ž. st. Gradac i ž. st. Dobravice jedinice 2. slovenačke NOU brigade -Matija Gubec-, 13. proleterske NOU brigade -Rade Končar-, Istočnodolenjskog NOP odreda i Primorsko-goranskog odreda porušile na više mesta prugu Metlika-Črnomelj i uništile nekoliko bunkera s posadom za obezbeđenje pruge.

⚔️ 18. 4. 1943. Delovi italijanske divizije -Izonco- iz Novog Mesta i Metlike otpočeli koncentričan napad na jedinice 2. slovenačke NOU brigade -Matija Gubec-, 13. proleterske NOU brigade -Rade Končar-, Istočnodolenjskog i Primorsko-goranskog NOP odreda. Posle višednevnih borbi u rejonima Jugorje - Mišino brdo - Ugljarica - Strmec (kod Metlike) i Oklinak-Lipovec-Gaj (kod Novog Mesta) jedinice NOVJ su se, zbog opasnosti da budu okružene, 21. aprila uveče povukle preko Sv. gore i r. Krke u rejon s. Škocijana (kod Novog Mesta).

⚔️ 21. 5. 1943. Kod s. Lokvice (blizu Metlike) 2. i 4. bataljon 4. slovenačke NOU brigade -Ljubo Šercer- napali jednu četu iz 74. puka italijanske divizije -Lombardija- i posle kraće borbe odbacili je u Metliku.

⚔️ 24. 7. 1943. Jake snage italijanske divizije -Lombardija- sa 5. i 13. ustaškim bataljonom iz Črnomelja, Novog Mesta, Metlike, Ozlja, Jastrebarskog i Samobora napale oslobođenu teritoriju Žumberka da spreče izbore za opštinske i sreske NO odbore zakazane za 25. jul. U dvodnevnoj borbi na Paulovom bregu kod s. Vrhovca, s. Bukovice i s. Pribića 13. proleterska NOU brigada -Rade Končar- pružila je otpor neprijatelju, a zatim se sa delovima Žumberačko-pokupskog NOP odreda prebacila u Sloveniju.

⚔️ 25. 9. 1943. GŠ NOV i PO za Sloveniju naredio potčinjenim jedinicama da potpuno unište pruge: Ljubljana - Novo Mesto - Metlika i Ljubljana-Kočevje, čime bi se onemogućilo brzo prebacivanje neprijateljskih snaga u slučaju napada na oslobođenu teritoriju Dolenjske.

⚔️ 28. 9. 1943. Kod Metlike, na osnovu naredbe GŠ NOV i PO za Sloveniju, od jedinica Istočnodolenjskog NOP odreda formirana 15. slovenačka (belokranjska) NO brigada, jačine 3 bataljona. (Brigada je uključena u sastav 15. divizije NOVJ.)

⚔️ 21. 10. 1943. Na slobodnu teritoriju Žumberka otpočeo napad nemačkih SS motorizovanih divizija -Viking- i -Herman Gering- iz Karlovca, s. Draganića i Jastrebarskog i delova nemačke SS oklopne divizije -Adolf Hitler- i 162. pešadijske turkestanske divizije iz Novog Mesta i Metlike. Posle trodnevnih borbi kod s. Okića, s. Sv. Jane, s. Pribića, s. Relića i s. Baroni-Sela 13. proleterska NOU brigada -Rade Končar-, veštim manevrom (sa tek pristiglim ranjenicima iz Slovenije), prebacila se u Turopolje, a zatim, preko r. Kupe, na Kordun. Gubici neprijatelja nisu utvrđeni. Brigada je imala 14 mrtvih, 40 ranjenih i 33 nestala.

⚔️ 22. 10. 1943. Kod s. Broda Jurovskog (blizu Metlike) nemačke snage iz Karlovca napale jedinice 15. slovenačke (belokranjske) NO brigade i posle oštre višečasovne borbe zauzele Metliku.

⚔️ 6. 11. 1943. Kod s. Bušinje Vasi (blizu Metlike) 1. bataljon 15. slovenačke (belokranjske) brigade 15. divizije NOVJ napao iz zasede nemačku motorizovanu kolonu. Poginulo je 14 i zarobljeno 4 vojnika. Uništena su 2 kamiona i zaplenjen protivavionski mitraljez.

⚔️ 7. 11. 1943. Kod prevoja Vahte (na putu Novo Mesto - Metlika) 3. bataljon 15. slovenačke (belokranjske) brigade 15. divizije NOVJ uništio iz zasede dva nemačka vojna kamiona i putnički automobil. U borbi je poginulo oko 30 nemačkih vojnika i belogardista.

⚔️ 29. 12. 1943. U rejonu s. Karlovec - s. Ždinja Vas - s. Nova Gora - s. Gornji Vrh - s. Toplice 2. i 3. bataljon 12. slovenačke (štajerske) brigade 15. divizije NOVJ napali nemačko-belogardističke snage koje su prodrle iz Novog Mesta i posle višečasovne borbe ih primorali da se povuku u polazni garnizon. Istovremeno je u rejonu s. Gotne Vasi 4. slovenačka udarna brigada -Matija Gubec- sa 1. artiljerijskim divizionom 15. divizije NOVJ, sprečila neprijatelja da popravi most na putu za Metliku.

⚔️ 6. 1. 1944. Iz rejona s. Suhora (kod Metlike), na osnovu odluke GŠ NOV i PO za Sloveniju, koju je odobrio VŠ NOV i POJ, otpočeo marš 14. divizije NOVJ u Štajersku radi pomoći jedinicama 4. operativne zone NOV i PO Slovenije i stvaranja povoljnijih uslova za rasplamsavanje NOB-a u Štajerskoj.

⚔️ 18. 6. 1944. U s. Gradacu (kod Metlike) održana osnivačka skupština Crvenog krsta Slovenije.

⚔️ 10. 7. 1944. Na području Žumberka otpočeo sedmodnevni napad 1. i 4. puka nemačke 1. kozačke konjičke divizije, delova nemačkog 1. lovačkog rezervnog puka, 3. ustaške brigade i domobranske 2. posadne brigade protiv jedinica 8. udarne i 34. divizije 4. korpusa NOVJ i delova 15. divizije 7. korpusa NOVJ. U borbama do 16. jula neprijatelj je popalio i opljačkao mnoga sela na slobodnoj teritoriji Žumberka i zauzeo Metliku, ali se zbog velikih gubitaka povukao prema s. Krašiću i s. Ozlju.

⚔️ 10. 7. 1944. Iz Karlovca i Novog Mesta jake neprijateljske snage 1. donski puk, 4. kubanski puk, 1. lovački rezervni puk, 10, 13. i 30. ustaški bataljon sa dva diviziona artiljerije i nemačko-domobranske snage otpočele koncentričan napad na oslobođenu teritoriju Žumberka i Bele krajine. Posle teških borbi kod s. Drašića, s. Radoviće, s. Teške Vode i Metlike neprijatelj je uspeo da 16. jula prodre u Metliku, ali se, ubrzo, pod pritiskom slovenačkih i hrvatskih NO snaga, povukao. Borbe za odbranu slobodne teritorije završene su 19. jula.

⚔️ 14. 7. 1944. Kod s. Kordića (blizu Metlike), u borbi protiv nemačkih vojnika, poginuo komandant 1. udarne brigade 8. udarne divizije NOVJ Miloš Kljajić, narodni heroj.

⚔️ 17. 12. 1944. U s. Suhoru (kod Metlike), naredbom GŠ NOV i PO Slovenije, od italijanskih boraca u jedinicama NOV i PO Slovenije formirana 24. brigada -Fontanot-. Ona se, u sastavu 7. korpusa NOVJ, borila sve do završetka ratals. decembar - Kod varošice Rabelj (u Italiji) 3. bataljon 18. slovenačke (Bazoviške) udarne brigade 30. divizije NOVJ uništio sva postrojenja u rudniku olova. Zbog toga je eksploatacija rudnika obustavljena do kraja rata.

Dokumenti

📜 Zahtjev komande Petoga armijskog korpusa da se ustaškim jedinicama duž željezničke pruge Karlovac-Zdenčina i Karlovac-Metlika dodijeli oružje i oprema i odgovor s primjedbama Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija

📜 Izveštaj štaba Udarne brigade Ivan Cankar od 15 novembra 1942 god. o napadu na italijansku kolonu kod Metlike i o radu Brigade

📜 Izveštaj Ureda pogranične javne bezbednosti iz Metlike od 28 novembra 1942 god. o borbama kod Bušinje Vasi kod Suhora

📜 Zapovijest Operativnog štaba Četvrte kordunaške NOU brigade i Trinaeste proleterske NOU brigade Rade Končar od 18 siječnja 1943 god. za forsiranje rijeke Kupe i rušenje željezničke pruge Karlovac - Metlika

📜 Naređenje Komande talijanskog Jedanaestog armijskog korpusa od 26 siječnja 1943 god. o dislokaciji jedinica za zaštitu pruge Karlovac - Metlika i za napad na Žumberak

📜 Naređenje komande talijanskoga Jedanaestoga armijskog korpusa podređenim jedinicama o razmještaju njihovih jedinica za zaštitu pruge Karlovac -Metlika i za napad na Žumberak

📜 Zapovest Štaba Trinaeste proleterske udarne brigade Rade Končar od 3 marta 1943 god. podređenim jedinicama za napad na neprijateljsko uporište Metliku

📜 Zapovest Štaba Prve udarne brigade Tone Tomšič od 4 marta 1943 god. za napad na Metliku

📜 Izveštaj Štaba Trinaeste proleterske brigade Rade Končar od 8 marta 1943 god. Štabu Druge operativne zone NOV i PO Hrvatske i Operativnom štabu hrvatskih i slovenačkih brigada o akciji na neprijateljsko uporište Metlika

📜 Obavijest Marka Belinića, komesara Druge operativne zone NOV i PO Hrvatske, Povjerenstvu CK KPH u Zagrebu o partizanskim akcijama kod Samobora, Pleterja i Metlike i o zadacima okružnih komiteta KPH Varaždin i Čazma prema Kalničkome i Moslavačkome NOP odredu

📜 Zapovest Štaba Druge operativne zone NOV i PO Hrvatske podređenim jedinicama za rušenje pruge i likvidiranje bunkera na pruzi Metlika - Črnomelj od 16/17 aprila 1943 godine

📜 Zapovest Štaba Trinaeste proleterske brigade Rade Končar za 16 april 1943 god. podređenim jedinicama za rušenje pruge Metlika-Črnomelj i likvidaciju bunkera od Dobravice do Gradca

📜 Izveštaj Komande Jedanaestog armiskog korpusa od 18 aprila 1943 god. Višoj komandi oružanih snaga Slovenija-Dalmacija o napadu partizana na železničku prugu Novo Mesto - Metlika

📜 Izveštaj Štaba Trinaeste proleterske brigade Rade Končar od 25 aprila 1943 god. Štabu Druge operativne zone NOV i PO Hrvatske o sukobima sa neprijateljem posle rušenja pruge Metlika - Novo Mesto

📜 Dnevni izveštaj Obaveštajnog odeljenja Glavnog štaba NOV i PO Slovenije od 30 septembra 1943 o situaciji na sektorima Metlika-Karlovac i Trst - Št. Peter

📜 Izveštaj Štaba Petnaeste slovenačke NO brigade od 22 oktobra 1943 god. o zaposedanju Metlike od strane nemačkih trupa

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 19. jula 1944. o dejstvima protiv jedinica NOV i POJ kod Bjelovara, Metlike, Vinkovaca, Bunića, Prijeboja i Sunje

Fotografije

Povezane odrednice

3. slovenska udarna brigada Ivan Cankar Goriška divizija Kočevje 12. slovenska udarna brigada (štajerska) Ustanak u Sloveniji 1941. Komunistička partija Hrvatske Slobodne teritorije u oslobodilačkom ratu 1. SS oklopna divizija Telesna garda Adolfa Hitlera Operacija Kesselstein 22. pešadijska divizija Cacciatori delle Alpi Hrvatsko domobranstvo Borbe u Hrvatskoj 1944. 4. korpus NOVJ (1. hrvatski) Bela garda Borbe u Sloveniji 1942. Jastrebarsko Pljačka u ratu Trst Borbe u Hrvatskoj 1942. Borbe u Sloveniji 1944. Novo Mesto Borbe u Hrvatskoj 1943. Slovensko domobranstvo 57. pešadijska divizija Lombardia Ranjenici u ratu Zagreb Primorsko-goranski partizanski odred Italijanski partizani 18. slovenska (2. soška) udarna brigada (bazoviška) Narodno oslobodilački odbori Zasede u oslobodilačkom ratu Slovenska udarna brigada Matija Gubec Ljubljana 1. slovenska udarna brigada Tone Tomšič Narodni heroji Jugoslavije Varaždin 162. pešadijska divizija (Turkestanska) 13. proleterska udarna brigada Rade Končar 3. ustaška brigada 1. proleterski bataljon Hrvatske 15. slovenska (belokranjska) udarna brigada Vinkovci Moslavački partizanski odred 14. slovenska divizija NOVJ Britanija i Jugoslavija Čazma Viša komanda oružanih snaga Slovenije-Dalmacije Semič 8. kordunaška divizija NOVJ 14. pešadijska divizija Isonzo 5. SS oklopna divizija Viking Ozalj Avijacija u oslobodilačkom ratu Črnomelj Samobor Divizija Herman Gering 7. slovenski korpus NOVJ 11. italijanski armijski korpus Glavni štab Slovenije Brigada Fontanot Karlovac 15. slovenska divizija NOVJ Omladina u ratu Borbe u Sloveniji 1943. 4. kordunaška udarna brigada (1. brigada 8. divizije NOVJ) Protivavionska odbrana u oslobodilačkom ratu 34. hrvatska divizija NOVJ Diverzije u oslobodilačkom ratu Borbe u Dalmaciji 1943. Radne akcije u oslobodilačkom ratu 1. kozačka divizija Vermahta Bjelovar Italija u drugom svetskom ratu 4. (kasnije 2.) slovenska udarna brigada Ljubo Šercer