Metlika u drugom svetskom ratu

⚔️ 0. 6. 1941. Oko Črnomelja, Metlike, s. Semiča i s. Gradaca otpočelo formiranje partizanskih grupa.

⚔️ 8. 8. 1941. Partizani minirali prugu između Metlike i Crnomelja.

⚔️ 6. 9. 1942. Jedinice 4. hrvatske NOU brigade napale ž. st. Kamanje, postaju Zaluku, ž. i žand. stanicu Ozalj, ali se posle četvoročasovne borbe morale povući zbog dolaska oklopnog voza iz Karlovca. One su porušile 500 m pruge i 1 železnički most, prekinule električne vodove Ozalj-Karlovac i Ozalj-Metlika i zaplenile 7 pušaka i mnogo životnih namirnica. U toku borbe neprijatelj je imao mnogo mrtvih i ranjenih i 10 zarobljenih domobrana i ustaša, a partizani I mrtvog i 3 ranjena borca.

⚔️ 26. 10. 1942. Kod s. Radovice (blizu Metlike) italijanski vojnici iz Metlike napali 1. proleterski NOU bataljon Hrvatske i partizanski bataljon -Josip Kraš- i posle četvoročasovne borbe uspeli da se probiju prema s. Kastu (kod Metlike).

⚔️ 28. 10. 1942. Jake italijanske, nemačke i ustaške snage iz sela Bušinje Vasi, Metlike i Vivodine otpočele četvorodnevni napad na 1. proleterski NOU bataljon Hrvatske i partizanski bataljon -Josip Kraš- kod sela Lešča, Visoča, Bulića, Magovca i Pilatovaca. U borbama do 31. oktobra partizanske jedinice su probile obruč kod s. Glušinje, prešle prugu Zagreb-Karlovac i 1. novembra stigle u D. Kupčinu (kod Jastrebarskog).

⚔️ 8. 11. 1942. Na putu Metlika - Novo Mesto jedinice slovenačke NOU brigade -Matija Gubec- iz zasede napale italijansku kolonu i nanele joj velike gubitke.

⚔️ 26. 11. 1942. Trinaesta hrvatska NOU brigada i jedinice slovenačke NOU brigade -Ivan Cankar- izvele napad na belogardističko uporište s. Suhor (kod Metlike). Posada je uništena ili zarobljena.

⚔️ 27. 11. 1942. Jedinice 13. hrvatske NOU brigade i slovenačke NOU brigade -Ivan Cankar- zauzele belogardističko i italijansko uporište u s. Suhoru (kod Metlike), zarobile 110 neprijateljskih vojnika i zaplenile 104 puške, 4 p. mitraljeza i 7000 metaka.

⚔️ 28. 11. 1942. Kod s. Grabroveca (blizu Metlike) 13. hrvatska NOU brigada -Josip Kraš- napala italijansku kolonu, razbila je i prinudila na povlačenje u pravcu Metlike, nanevši joj gubitke od oko 100 vojnika izbačenih iz stroja i zaplenila 2 mitraljeza, 2 p. mitraljeza, 15 pušaka, 3400 metaka, 60 mina za minobacač i drugu opremu.

⚔️ 4. 12. 1942. Jedinice 13. hrvatske NOU brigade -Josip Kraš- zauzele italijansko uporište Radntoviće (kod Metlike), pošto su italijanske vojnike prisilile da ga napuste.

⚔️ 7. 12. 1942. Kod s. Kamanja (između Karlovca i Metlike) jedinice 13. hrvatske NOU brigade -Josip Kraš- porušile prugu, zbog čega je saobraćaj bio obustavljen 24 časa.

⚔️ 19. 12. 1942. Kod sela Visoče i Plavci (blizu Metlike) delovi 13. proleterske NOU brigade -Rade Končar- odbili napad ustaša i naneli im velike gubitke.

⚔️ 17. 1. 1943. Kod s. Kamanje (na pruzi Karlovac-Metlika) delovi 4. udarne brigade 8. divizije NOVJ napali italijanski transportni voz i uništili lokomotivu i 22 vagona - cisterne sa benzinom.

⚔️ 30. 1. 1943. Iz Metlike. Ozlja, Karlovca i Jastrebarskog otpočeo koncentričan napad jakih italijanskih snaga (iz sastava divizija -Lombardija-, -Kačatori dele Alpi- i -Izonco-) i ustaškog 10. i ,9. domobranskog bataljona na oslobođenu teritoriju Žumberka. Tri slovenačke NOU brigade (-Matija Gubec-, -Tone Tomšič- i -Ivan Cankar-) i dve hrvatske brigade (13. proleterska NOU brigada -Rade Končar- i 4. udarna brigada 8. divizije NOVJ), u ogorčenim borbama koje su trajale do 2. februara, na položajima između s. Vivodine i s. Krašića, nanele su neprijatelju velike gubitke i prinudile ga na povlačenje u polazne rejone. Prema italijanskim izveštajima, samo dve njihove kolone izgubile su oko 500 ljudi. Jedinice NOVJ su imale 21 mrtvog i 95 ranjenih.

⚔️ 1. 3. 1943. Na odseku s. Uršna Sela - s. Birčna Vas (kod Novog Mesta) 1. slovenačka NOU brigada -Tone Tomšič- i 2. slovenačka NOU brigada -Matija Gubec- porušile na više mesta tt veze i prugu Novo Mesto - Metlika, zbog čega je nekoliko dana bio prekinut saobraćaj.

⚔️ 4. 3. 1943. U Metlici 1. slovenačka NOU brigada -Tone Tomšič- i 13. proleterska NOU brigada -Rade Končar- napale italijansko-belogardističku posadu. Zbog snažnog otpora iz jakih fortifikacijskih objekata napad je obustavljen sutradan u zoru. Istovremeno su 2. slovenačka NOU brigada -Matija Gubec- i 3. slovenačka NOU brigada -Ivan Cankar- porušile prugu Metlika-Črnomelj na više mesta i uništile posadu ž. st. Rosalnice.

⚔️ 16. 4. 1943. Između ž. st. Gradac i ž. st. Dobravice jedinice 2. slovenačke NOU brigade -Matija Gubec-, 13. proleterske NOU brigade -Rade Končar-, Istočnodolenjskog NOP odreda i Primorsko-goranskog odreda porušile na više mesta prugu Metlika-Črnomelj i uništile nekoliko bunkera s posadom za obezbeđenje pruge.

⚔️ 18. 4. 1943. Delovi italijanske divizije -Izonco- iz Novog Mesta i Metlike otpočeli koncentričan napad na jedinice 2. slovenačke NOU brigade -Matija Gubec-, 13. proleterske NOU brigade -Rade Končar-, Istočnodolenjskog i Primorsko-goranskog NOP odreda. Posle višednevnih borbi u rejonima Jugorje - Mišino brdo - Ugljarica - Strmec (kod Metlike) i Oklinak-Lipovec-Gaj (kod Novog Mesta) jedinice NOVJ su se, zbog opasnosti da budu okružene, 21. aprila uveče povukle preko Sv. gore i r. Krke u rejon s. Škocijana (kod Novog Mesta).

⚔️ 21. 5. 1943. Kod s. Lokvice (blizu Metlike) 2. i 4. bataljon 4. slovenačke NOU brigade -Ljubo Šercer- napali jednu četu iz 74. puka italijanske divizije -Lombardija- i posle kraće borbe odbacili je u Metliku.

⚔️ 24. 7. 1943. Jake snage italijanske divizije -Lombardija- sa 5. i 13. ustaškim bataljonom iz Črnomelja, Novog Mesta, Metlike, Ozlja, Jastrebarskog i Samobora napale oslobođenu teritoriju Žumberka da spreče izbore za opštinske i sreske NO odbore zakazane za 25. jul. U dvodnevnoj borbi na Paulovom bregu kod s. Vrhovca, s. Bukovice i s. Pribića 13. proleterska NOU brigada -Rade Končar- pružila je otpor neprijatelju, a zatim se sa delovima Žumberačko-pokupskog NOP odreda prebacila u Sloveniju.

⚔️ 25. 9. 1943. GŠ NOV i PO za Sloveniju naredio potčinjenim jedinicama da potpuno unište pruge: Ljubljana - Novo Mesto - Metlika i Ljubljana-Kočevje, čime bi se onemogućilo brzo prebacivanje neprijateljskih snaga u slučaju napada na oslobođenu teritoriju Dolenjske.

⚔️ 28. 9. 1943. Kod Metlike, na osnovu naredbe GŠ NOV i PO za Sloveniju, od jedinica Istočnodolenjskog NOP odreda formirana 15. slovenačka (belokranjska) NO brigada, jačine 3 bataljona. (Brigada je uključena u sastav 15. divizije NOVJ.)

⚔️ 21. 10. 1943. Na slobodnu teritoriju Žumberka otpočeo napad nemačkih SS motorizovanih divizija -Viking- i -Herman Gering- iz Karlovca, s. Draganića i Jastrebarskog i delova nemačke SS oklopne divizije -Adolf Hitler- i 162. pešadijske turkestanske divizije iz Novog Mesta i Metlike. Posle trodnevnih borbi kod s. Okića, s. Sv. Jane, s. Pribića, s. Relića i s. Baroni-Sela 13. proleterska NOU brigada -Rade Končar-, veštim manevrom (sa tek pristiglim ranjenicima iz Slovenije), prebacila se u Turopolje, a zatim, preko r. Kupe, na Kordun. Gubici neprijatelja nisu utvrđeni. Brigada je imala 14 mrtvih, 40 ranjenih i 33 nestala.

⚔️ 22. 10. 1943. Kod s. Broda Jurovskog (blizu Metlike) nemačke snage iz Karlovca napale jedinice 15. slovenačke (belokranjske) NO brigade i posle oštre višečasovne borbe zauzele Metliku.

⚔️ 6. 11. 1943. Kod s. Bušinje Vasi (blizu Metlike) 1. bataljon 15. slovenačke (belokranjske) brigade 15. divizije NOVJ napao iz zasede nemačku motorizovanu kolonu. Poginulo je 14 i zarobljeno 4 vojnika. Uništena su 2 kamiona i zaplenjen protivavionski mitraljez.

⚔️ 7. 11. 1943. Kod prevoja Vahte (na putu Novo Mesto - Metlika) 3. bataljon 15. slovenačke (belokranjske) brigade 15. divizije NOVJ uništio iz zasede dva nemačka vojna kamiona i putnički automobil. U borbi je poginulo oko 30 nemačkih vojnika i belogardista.

⚔️ 29. 12. 1943. U rejonu s. Karlovec - s. Ždinja Vas - s. Nova Gora - s. Gornji Vrh - s. Toplice 2. i 3. bataljon 12. slovenačke (štajerske) brigade 15. divizije NOVJ napali nemačko-belogardističke snage koje su prodrle iz Novog Mesta i posle višečasovne borbe ih primorali da se povuku u polazni garnizon. Istovremeno je u rejonu s. Gotne Vasi 4. slovenačka udarna brigada -Matija Gubec- sa 1. artiljerijskim divizionom 15. divizije NOVJ, sprečila neprijatelja da popravi most na putu za Metliku.

⚔️ 6. 1. 1944. Iz rejona s. Suhora (kod Metlike), na osnovu odluke GŠ NOV i PO za Sloveniju, koju je odobrio VŠ NOV i POJ, otpočeo marš 14. divizije NOVJ u Štajersku radi pomoći jedinicama 4. operativne zone NOV i PO Slovenije i stvaranja povoljnijih uslova za rasplamsavanje NOB-a u Štajerskoj.

⚔️ 18. 6. 1944. U s. Gradacu (kod Metlike) održana osnivačka skupština Crvenog krsta Slovenije.

⚔️ 10. 7. 1944. Na području Žumberka otpočeo sedmodnevni napad 1. i 4. puka nemačke 1. kozačke konjičke divizije, delova nemačkog 1. lovačkog rezervnog puka, 3. ustaške brigade i domobranske 2. posadne brigade protiv jedinica 8. udarne i 34. divizije 4. korpusa NOVJ i delova 15. divizije 7. korpusa NOVJ. U borbama do 16. jula neprijatelj je popalio i opljačkao mnoga sela na slobodnoj teritoriji Žumberka i zauzeo Metliku, ali se zbog velikih gubitaka povukao prema s. Krašiću i s. Ozlju.

⚔️ 10. 7. 1944. Iz Karlovca i Novog Mesta jake neprijateljske snage 1. donski puk, 4. kubanski puk, 1. lovački rezervni puk, 10, 13. i 30. ustaški bataljon sa dva diviziona artiljerije i nemačko-domobranske snage otpočele koncentričan napad na oslobođenu teritoriju Žumberka i Bele krajine. Posle teških borbi kod s. Drašića, s. Radoviće, s. Teške Vode i Metlike neprijatelj je uspeo da 16. jula prodre u Metliku, ali se, ubrzo, pod pritiskom slovenačkih i hrvatskih NO snaga, povukao. Borbe za odbranu slobodne teritorije završene su 19. jula.

⚔️ 14. 7. 1944. Kod s. Kordića (blizu Metlike), u borbi protiv nemačkih vojnika, poginuo komandant 1. udarne brigade 8. udarne divizije NOVJ Miloš Kljajić, narodni heroj.

⚔️ 17. 12. 1944. U s. Suhoru (kod Metlike), naredbom GŠ NOV i PO Slovenije, od italijanskih boraca u jedinicama NOV i PO Slovenije formirana 24. brigada -Fontanot-. Ona se, u sastavu 7. korpusa NOVJ, borila sve do završetka ratals. decembar - Kod varošice Rabelj (u Italiji) 3. bataljon 18. slovenačke (Bazoviške) udarne brigade 30. divizije NOVJ uništio sva postrojenja u rudniku olova. Zbog toga je eksploatacija rudnika obustavljena do kraja rata.