Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Borbe u Istri 1945.

Za ovaj pojam je pronađeno 20 hronoloških zapisa, 32 dokumenata i 6 fotografija.

Događaji

⚔️ 11. 1. 1945. Delovi 137. puka nemačke 188 rezervne divizije iz Ilirske Bistrice otpočeli napade protiv jedinica Istarskog NOP odreda 7. korpusa NOVJ u Brkinima. Odred je izbegao udare nadmoćnog neprijatelja, nanoseći mu znatne gubitke povremenim prepadima na manje grupe pa se neprijatelj 13. januara povukao u polazni garnizon.

⚔️ 18. 1. 1945. U s. Koreniću (kod Kanfanara), dok se održavala konferencija, nemački vojnici smrtno ranili predsednika Oblasnog NO odbora za Istru, člana Oblasnog komiteta KP za Istru i člana ZAVNOH-a Joakima Rakovca, narodnog heroja (ubrzo umro u s. červarima).

⚔️ 28. 1. 1945. Po naređenju GŠ NOV i PO za Sloveniju, Istarsko vojno područje i 4. bataljon 9. slovenačke brigade 18. divizije NOVJ izašli iz sastava 7. korpusa i ušli u sastav 9. korpusa NOVJ.

⚔️ 24. 2. 1945. U Beogradu vrhovni komandant NOV i POJ maršal Jugoslavije Josip Broz Tito vodio razgovore sa savezničkim komandantima maršalom Fjodorom Tolbuhinom, komandantom 4. ukrajinskog fronta Crvene armije, i feldmaršalom Haroldom Aleksanderom, komandantom anglo-američke 15. grupe armija. Ugovoreno je, pored ostalog, da snage NOVJ do 30. marta počnu operacije dolinom r. Une prema Lici i Gorskom kotaru, da bi na sebe privukle nemački 97. armijski korpus iz Istre i Slovenačkog primorja i olakšale savezničku ofanzivu prema severnoj Italiji.

⚔️ 0. 3. 1945. Po naređenju Štaba 11. korpusa JA rasformirani 1. NOP odred -Učka- i 2. pulski NOP odred Grupe istarskih NOP odreda.

⚔️ 27. 3. 1945. U s. Divšićima (kod Prodola, u Istri) održan veliki narodni zbor na kome je formiran omladinski radni bataljon -Slobodan Glavaš-.

⚔️ 0. 4. 1945. Italijanska vlada objavila Zelenu knjigu u kojoj iznosi poznate iredentističke teze o istorijskim pravima Italije na Dodekaneska ostrva, Istru, Slovenačko primorje, Tirol i Mon Seni. (Svetsko javno mnenje oštro je osudilo ovakav stav vlade Italije.)

⚔️ 0. 4. 1945. Oblasni NO odbor i Oblasni odbor NOF-a za Istru uputili proglase narodu povodom prodora jedinica JA na teritoriju Istre. U proglasima oni izražavaju volju naroda i oduševljeno pozdravljaju odluke AVNOJ-a i ZAVNOH-a o pripajanju Istre i Rijeke Demokratskoj Federativnoj Jugoslaviji.

⚔️ 11. 4. 1945. U Šibeniku oko 800 građana održalo protestni miting protiv zahteva italijanskih imperijalista u pogledu Istre i tražilo da se Istra priključi Jugoslaviji.

⚔️ 12. 4. 1945. U Dubrovniku oko 6000 građana održalo protestni miting zbog napada italijanskih fašista na vojnu misiju JA u Rimu i zbog njihovih zahteva za prisvajanje Istre.

⚔️ 15. 4. 1945. Maršal Jugoslavije Josip Broz Tito dao izjavu moskovskom listu -Krasnaja zvezda-: biće uslišena želja stanovništva Istre i Trsta da bude priključeno novoj Jugoslaviji; DFJ će tražiti od Italije da plati ratnu odštetu.

⚔️ 18. 4. 1945. Maršal Jugoslavije Josip Broz Tito izjavio dopisniku -Njujork tajmsa- u Moskvi: svi znaju da Jugoslavija traži za sebe Istru, Trst, Goricu i deo austrijske Koruške, nastanjen slovenačkim življem.

⚔️ 19. 4. 1945. Jedinice 9. udarne divizije JA i Kvarnerskog odreda mornaričke pešadije sa o. Raba izvršile desant na o. Cres i o. Lošinj. U dvodnevnim borbama protiv oko 1400 nemačkih vojnika, one su, 21. aprila, glavninu posade uništile ili zarobile (dok se manji deo prebacio u Istru). Gubici neprijatelja: 495 mrtvih i 685 zarobljenih, a desantnih snaga: 25 mrtvih i 85 ranjenih.

⚔️ 24. 4. 1945. Na odseku luka Plomin - Moščenička draga otpočelo iskrcavanje jedinica 9. udarne divizije JA sa o. Cresa u cilju konačnog oslobođenja Istre. Poslednji ešeloni prebačeni su noću 26/27. aprila.

⚔️ 28. 4. 1945. U Istri 4. udarna brigada 9. udarne divizije JA, posle dvodnevnih borbi protiv nemačkih jedinica, oslobodila Labin i rudnik uglja Rašu.

⚔️ 29. 4. 1945. Na putu Boljun-Buzet (u Istri) 3. i 4. dalmatinska udarna brigada 9. udarne divizije JA razbile oko 500 vojnika iz 1047. puka nemačke 237. pešadijske divizije, a na putu Boljun-Pazin razbile nemački 1218. bataljon za osiguranje.

⚔️ 30. 4. 1945. U Istri 3. dalmatinska udarna brigada 9. udarne divizije JA oslobodila Lupogiav i Buzet.

⚔️ 1. 5. 1945. U Istri, 1. bataljon Kvarnerskog odreda mornaričke pešadije Jugoslovenske mornarice uništio manju nemačku kolonu i oslobodio Vodnjan. Poginulo je 35 nemačkih vojnika a zaplenjeno je 8 kamiona i motocikl. Poginuo je komandant 1. bataljona, a 1 borac je ranjen.

⚔️ 6. 5. 1945. Posle kratke ali oštre borbe protiv delova 1047. puka nemačke 237. pešadijske divizije 1. brigada 43. divizije JA oslobodila Pazin (u Istri). Gubici neprijatelja: 6 mrtvih, 15 ranjenih, 521 vojnik i 15 oficira zarobljenih. Brigada je imala 5 mrtvih i 25 ranjenih.

⚔️ 6. 5. 1945. Kod Umaga (u Istri) delovi 4. dalmatinske udarne brigade 9. udarne divizije JA zarobili 206 nemačkih vojnika bez otpora.

Dokumenti

📜 Naređenje Glavnog štaba NOV i PO Slovenije od 28. januara 1945. za potčinjavanje Istarskog vojnog područja i 4. bataljona 9. slovenačke NO brigade 9. korpusu NOVJ

📜 Izveštaj političkog komesara 3. istarske brigade od 7. februara 1945. političkom komesaru 42. NO divizije o proslavi godišnjice formiranja 11. korpusa NOVJ

📜 Izveštaj političkog komesara 2. istarske brigade od 14. februara 1945. političkom komesaru 43. NO divizije o vojnom, političkom i kulturno-prosvetnom radu u Brigadi

📜 Izveštaj političkog komesara 3. istarske brigade od 24. februara 1945. političkom komesaru 43. NO divizije o stanju i političkom i kulturno-prosvetnom radu u Brigadi

📜 Obaveštenje komandanta SS i policije u Operativnoj zoni Jadransko primorje od 2. marta 1945. o dolasku u Istru Crnogorskog dobrovoljačkog korpusa

📜 Izveštaj političkog komesara 2. istarske brigade od 4. marta 1945. političkom komesaru 43. divizije JA o stanju i političkom radu u brigadi

📜 Mesečni izveštaj propagandnog odseka 1. istarske brigade Vladimir Gortan od 7. marta 1945. Propagandnom odseku 43. divizije JA o kulturno-prosvetnom radu

📜 Obaveštenje komandanta SS i policije u Operativnoj zoni Jadransko primorje od 8. marta 1945. o pristizanju četnika pukovnika Nikoliča u Istru--

📜 Izveštaj političkog komesara 2. istarske brigade od 16. marta 1945. političkom komesaru 43. divizije JA o moralno-političkom stanju i kulturno-prosvetnom radu u brigadi

📜 Uputstvo Generalštaba JA od 8. aprila 1945. Štabu 4. armije za dejstva prema Istri i obezbeđenju bokova

📜 Naređenje Generalštaba JA od 14. aprila 1945. Glavnom štabu Hrvatske za obezbeđenje desnog boka 4. armije u njenom nastupanju ka Istri

📜 Naređenje Generalštaba JA od 14. aprila 1945. Glavnom štabu Slovenije za sadejstvo i osiguranje desnog boka jedinicama 4. armije u njihovim ofanzivnim dejstvima prema Istri i Trstu

📜 Direktiva Generalštaba JA od 14. aprila 1945. Štabu 4. armije za nastupanje prema Istri i Trstu

📜 Naređenje komandanta Jugoistoka od 21. aprila 1945. potčinjenim komandama za izvođenje fortifikacijskih radova u Sloveniji i Istri

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 23. aprila 1945. o traženju mina u istarskom obalskom području i o napadu na nemačke artiljerijske položaje kod Rijeke

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 24. aprila 1945. o izviđanju istarskog poluostrva i obalskog područja Crikvenica - Kraljevica

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 25. aprila 1945. o obezbeđenju desanta jedinica Jugoslovenske armije na istarsku obalu

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 26. aprila 1945. o izviđanju južne istarske obale i o napadu na nemačke snage u Rijeci

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 28. aprila 1945. o izviđanju neprijateljskog obalskog primorskog saobraćaja oko poluostrva Istre

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 30. aprila 1945. načelniku Generalštaba JA da ubrza dejstva 4. armije za zauzimanje Tržiča i Gorice i spreči okupatora da razara postrojenja u istarskim lukama i uništava brodove

📜 Direktiva Vinstona čerčila, predsjednika vlade Velike Britanije, od 1. maja 1945. feldmaršalu Haroldu Aleksandera da ostvari kontrolu nad Trstom, Rijekom, Pulom i Istarskim poluotokom

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 2. maja 1945. predstavniku Generalštaba JA pri 4. armiji za dejstva u Istri i severozapadnim delovima zemlje prema Ljubljani

📜 Direktiva Vrhovnog komandanta JA od 3. maja 1945. predstavniku Generalštaba JA pri 4. armiji za preduzimanje mera u Istri zbog provokativnog držanja saveznika

📜 Izvještaj Operativnog otsjeka Pomorske komande sjevernog Jadrana od 5. maja 1945. o prebacivanju jedinica Devete udarne divizije sa otoka Cresa u Istru

📜 Čestitka Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije od 9. maja 1945. Komandantu 4. armije za postignute uspehe u oslobođenju Hrvatskog i Slovenačkog primorja, Istre i Trsta

📜 Izvještaj Štaba Kvarnerskog odreda Mornaričke pješadije od 12. maja 1945. Pomorskoj komandi sjevernog Jadrana o akcijama podređenih jedinica u Istri

📜 Izvještaj Štaba 43. divizije od 13. maja 1945. Štabu 4. armije JA o borbama vođenim u aprilu u zapadnoj Lici, Gorskom kotaru i Istri

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 14. maja 1945. Štabu4. armije o preduzimanju mera u vezi sa zategnutom situacijom oko Trsta, Istre i dela Julijske krajine

📜 Izvještaj Štaba 1. tenkovske brigade od 14. maja 1945. Štabu 4. armije JA o borbama za oslobođenje Istre, Trsta i Slovenskog primorja

📜 Izvještaj Štaba 43. divizije od 22. maja 1945. Štabu 4. armije JA o borbama za oslobođenje Istre i Trsta

📜 Izvještaj Štaba 8. udarne divizije od 15. juna 1945. Štabu 4. armije JA o borbama u rejonu Ilirske Bistrice radi zaustavljanja prodora njemačkog 97. korpusa iz Istre preko Ljubljane u Austriju

📜 SLUŽBENI LIST MINISTARSTVA NARODNE ODBRANE DEMOKRATSKE FEDERATIVNE JUGOSLAVIJE Broj 4 - 7 za april - maj - juni - juli 1945 god. (Pohvala Maršala Tita jedinicama koje su oslobodile skoro celu Istru)

Fotografije

Povezane odrednice

Ilirska Bistrica Beograd 2. lovačka eskadrila NOVJ Josip Broz Tito Komandant Jugoistoka 43. istarska divizija NOVJ 3. dalmatinska udarna brigada SAD i Jugoslavija Glavni štab Slovenije Borbe u Bosni i Hercegovini 1945. Pula Umag 7. slovenski korpus NOVJ ZAVNOH 237. rezervna divizija Borbe na Jadranu 1945. Radne akcije u oslobodilačkom ratu Istrski partizanski odred Mornarica NOVJ Vlada Velike Britanije AVNOJ Kultura i umetnost u oslobodilačkom ratu Harold Alexander Rab Šibenik The New York Times 8. kordunaška divizija NOVJ Rijeka Štampa u ratu Winston Churchill Italija u drugom svetskom ratu Vodnjan Omladina u ratu 97. armijski korpus Borbe u Sloveniji 1945. Mali Lošinj Pazin Istra u oslobodilačkom ratu Buzet 9. slovenski korpus NOVJ 188. brdska divizija Četnici u drugom svetskom ratu Ljubljana Narodni heroji Jugoslavije 1. tenkovska brigada NOVJ Glavni štab Hrvatske 42. makedonska divizija NOVJ SSSR i Jugoslavija 1. istarska brigada Vladimir Gortan Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu 4. dalmatinska udarna brigada Zarobljenici u ratu Britanija i Jugoslavija Blajburška operacija 3. istarska brigada Vermaht u Jugoslaviji Fjodor Tolbuhin Dubrovnik Borbe u Hrvatskoj 1945. Završne operacije u Jugoslaviji Labin Partizanska avijacija 2. istarska brigada 11. hrvatski korpus NOVJ Nova Gorica Crikvenica Široki Brijeg 9. dalmatinska divizija NOVJ 9. slovenska brigada Narodno oslobodilački odbori Politički komesari u NOR-u Borbe u Lici 1945. Trst Crvena armija Jedinstveni narodnooslobodilački front (JNOF)