Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Opsada Kraljeva 1941.

Za ovaj pojam je pronađeno 48 hronoloških zapisa, 6 dokumenata i 4 fotografija.

Događaji

⚔️ 0. 8. 1941. Kraljevački NOP odred (130 boraca) uz pomoć 20 železničara izvukao sa ž. st. Kraljevo tri vagona puščane municije, bombi, 35 pušaka, 1 mitraljez i 1 p. mitraljez. Izvlačenje izvršeno sa 11 seoskih kola i 2 čeze.

⚔️ 5. 8. 1941. Jz nemačkog magacina u s. Jovcu (kod Kraljeva) delovi Kraljevačkog NOP odreda i aktivisti izvukli 10 pušaka, a iz fabrike vagona u Kraljevu 10 pušaka i 1 p. mitraljez.

⚔️ 19. 8. 1941. Na putu Kragujevac-Kraljevo desetina iz Kragujevačkog NOP odreda sačekala u zasedi kamion sa nemačkim vojnicima i ovima nanela gubitke.

⚔️ 21. 8. 1941. Delovi Kraljevačkog NOP odreda uništili instalacije na ž. st. Adrane, razrušili prugu između Kraljeva i Adrana i presekli 7 tt stubova između ž. st. Mataruške Banje i Bogutovca.

⚔️ 22. 8. 1941. Delovi Kraljevačkog NOP odreda napali nemački aerodrom u Kraljevu i ubili 2 žandarma a zaplenili dve bombe od po 12 kg.

⚔️ 23. 8. 1941. Na putu Čačak-Kraljevo, kod Slatinske reke, delovi čačanskog NOP odreda napali nemačke vojnike u kamionu i naneli im gubitke.

⚔️ 1. 9. 1941. Između Kraljeva i Mataruške Banje delovi Kraljevačkog NOP odreda prekinuli telefonsku vezu.

⚔️ 8. 9. 1941. Delovi Kragujevačkog NOP odreda demolirali postrojenja na ž. st. Samaili (kod Kraljeva), a kod s. Kutlova (blizu Kragujevca) napali nemačke vojnike i žandarme i prisilili ih na povlačenje ka Kragujevcu.

⚔️ 11. 9. 1941. OK KPJ za Kraljevo uputio proglas narodu pozivajući ga u borbu protiv okupatora i domaćih izdajnika.

⚔️ 15. 9. 1941. U s. Kamenici (kod Kraljeva) izabran MNO odbor.

⚔️ 16. 9. 1941. U s. Dulenu (između Kragujevca i Rekovca) GŠ NOP odreda za Srbiju održao savetovanje sa komandantima 1. i 2. šumadijskog, Pomoravskog, Užičkog, Čačanskog, Kragujevačkog i Kraljevačkog NOP odreda, na kome su posle analiziranja vojno-političke situacije, određeni zadaci za sprovođenje direktive CK KPJ i GŠ NOP odreda Jugoslavije o stvaranju jedinstvene slobodne teritorije.

⚔️ 16. 9. 1941. Kod ž. st. Samaile (blizu Kraljeva) delovi Kraljevačkog NOP odreda porušili most.

⚔️ 20. 9. 1941. Delovi Kraljevačkog NOP odreda zauzeli Ušće.

⚔️ 21. 9. 1941. Na pruzi Kraljevo-Kragujevac (između ž. st. Vitanovca i Vitkovca) delovi Kraljevačkog NOP odreda oštetili prugu.

⚔️ 0. 10. 1941. U Čačku, na osnovu sporazuma između VŠ NOP odreda Jugoslavije i Draže Mihailovića, formiran zajednički partizansko-četnički Operativni štab. Pod njegovu komandu stavljeni: delovi Čačanskog i Kraljevačkog NOP odreda, Jelički četnički odred i četnici pod komandom generala Ljube Novakovića. Štab rukovodio jedinicama pri napadu na Kraljevo.

⚔️ 0. 10. 1941. U s. Ratini, s. Konarevu i s. Čibukovcu (kod Kraljeva), na zboru građana izabrani MNO odbori.

⚔️ 0. 10. 1941. U s. Ribnici (kod Kraljeva) izabran MNO odbor.

⚔️ 1. 10. 1941. Čačanski NOP odred zajedno sa četnicima napao i zauzeo Čačak koji su branili 1. bataljon 749. puka nemačke 717. pešadijske divizije i vod žandarma. Nemačka posada se pod zaštitom avijacije povukla u pravcu Kraljeva, ali nije uspela da izvuče jednu kompletnu bateriju 75 mm, koja je pala u ruke našim jedinicama; pored toga zapaljen je jedan avion na pomoćnom aerodromu.

⚔️ 4. 10. 1941. Kod Guberevca na putu Kragujevac-Kraljevo delovi Kragujevačkog NOP odreda srušili most.

⚔️ 5. 10. 1941. Između ž. st. Trstenika i Vrnjačke Banje delovi Kraljevačkog NOP odreda porušili most.

⚔️ 6. 10. 1941. U s. Mrsaču (kod Kraljeva) nemački vojnici minirali magacin municije da ne bi pao u ruke Kraljevačkom NOP odredu koji se pripremao da ga napadne.

⚔️ 6. 10. 1941. Na Ružica brdu delovi Kraljevačkog NOP odreda napali kolonu nemačkih kamiona koja se kretala od s. Mrsaća ka Kraljevu. Poginula su 3, ranjena 2 i zarobljen 1 nemački vojnik. Partizani su imali jednog poginulog borca.

⚔️ 7. 10. 1941. U borbama za Kraljevo upotrebljena i baterija topova 75 mm, koja je 1. oktobra pala u ruke Čačanskom NOP odredu. Ona je uništila jedan nemački avion na aerodromu u Kraljevu. [Taj dan se praznuje kao dan artiljerije JNA.]

⚔️ 7. 10. 1941. U s. Jarčujaku (kod Kraljeva) delovi Kraljevačkog NOP odreda napali 26 nemačkih biciklista podržanih jednim tenkom. Poginulo 18 nemačkih vojnika dok su 4 teško ranjena.

⚔️ 10. 10. 1941. Drugi bataljon nemačkog 737. pešadijskog puka probio se iz Kraljeva do s. Vitanovca, gde je streljao 70 meštana, a zatim se vratio u grad.

⚔️ 10. 10. 1941. Delovi Kraljevačkog i Čačanskog NOP odreda sa četnicima Draže Mihailovića izvršili drugi napad na Kraljevo, prodrli u grad i posle oštrih uličnih borbi se povukli na polazne položaje.

⚔️ 11. 10. 1941. U Matarugama delovi Kraljevačkog NOP odreda minirali skladište municije i bombi i ubili 4 a ranili 5 nemačkih vojnika.

⚔️ 11. 10. 1941. Delovi Kraljevačkog i čačanskog NOP odreda sa četnicima Draže Mihailovića izvršili drugi napad na Kraljevo, prodrli u grad i posle oštrih uličnih borbi se povukli na polazne položaje.

⚔️ 11. 10. 1941. Između sela G. i D. Ribnika (kod Trstenika) delovi Kraljevačkog NOP odreda srušili železnički most.

⚔️ 12. 10. 1941. Nemački vojnici iz Kraljeva izvršili ispad u pravcu Mataruške Banje, ali ih delovi Kraljevačkog NOP odreda, nanevši im gubitke, povratili u grad.

⚔️ 13. 10. 1941. Prvi bataljon 737. nemačkog pešadijskog puka iz Kruševca napao delove Kraljevačkog NOP odreda na Papinskoj reci (kod Trstenika) u cilju da se probije i pruži pomoć opsednutom garnizonu u Kraljevu. Zbog izdaje četnika koji su udarali sa leđa na partizanske položaje poginula su 42 borca.

⚔️ 14. 10. 1941. Jedan nemački bataljon podržan sa 3 tenka, artiljerijom i avijacijom, krenuo iz Kraljeva u pravcu položaja partizanske baterije kod s. Adrana s ciljem da je uništi. Snažnim protivnapadom delova Čačanskog NOP odreda prinuđen da se povrati u grad.

⚔️ 15. 10. 1941. Iz Kraljeva Drugi bataljon nemačkog 734. pešadijskog puka preduzeo napad dolinom Ibra. Ispred Ušća su ga dočekali delovi Kopaoničkog NOP odreda i odbacili u Kraljevo.

⚔️ 15. 10. 1941. Delovi Kraljevačkog i Čačanskog NOP odreda ponovo napali na Kraljevo. Ubijeno 14 i ranjeno 10 nemačkih vojnika.

⚔️ 16. 10. 1941. Radi ojačanja garnizona u Kraljevu, 1. bataljon nemačkog 737. puka iz Kruševca, posle uzastopnih borbi sa Kraljevačkim NOP odredom, ušao u Kraljevo.

⚔️ 18. 10. 1941. Zbog pretrpljenih gubitaka u borbama za Kraljevo nemačke vlasti, po sopstvenom priznanju, streljale u Kraljevu 1.736 muškaraca i 16 žena.

⚔️ 18. 10. 1941. Rudarska četa Kopaoničkog NOP odreda napala neprijateljsku posadu u s. Ratini (kod Kraljeva). Pod zaštitom pristiglog pojačanja nemački vojnici su se izvukli ka Kraljevu uz gubitke od 6 mrtvih.

⚔️ 18. 10. 1941. Trnavski bataljon Čačanskog NOP odreda izvršio demonstrativan napad na Kraljevo.

⚔️ 20. 10. 1941. Delovi Kraljevačkog i Kopaoničkog NOP odreda odbacili u Kraljevo 1. bataljon nemačkog 749. puka koji je pokušao da se probije ka Raškoj, i naneli mu gubitke.

⚔️ 21. 10. 1941. Na putu Kraljevo-Kruševac Rudarska četa Kopaoničkog NOP odreda i delovi Kraljevačkog NOP odreda napali nemačku kolonu i naneli joj gubitke od oko 100 mrtvih i ranjenih. Partizani su zaplenili 20 pušaka, 1 mitraljez, 2 automata i dr.

⚔️ 23. 10. 1941. Između ž. stanice Kraljevo i Vrba delovi Kraljevačkog NOP odreda srušili most.

⚔️ 31. 10. 1941. Čačanski i Kraljevački NOP odred, uz podršku tenkovskog voda, izvršili noću snažan napad na Kraljevo. Tenkovi su se probili do centra grada, ali, ostavši bez podrške pešadije, morali su se povući na polazne položaje.

⚔️ 2. 11. 1941. Komanda četničkih odreda jugoslovenske vojske naredila da se četnički odredi koji su učestvovali u blokadi Kraljeva povuku i krenu ka Čačku da ga, sa ostalim četničkim jedinicama, preotmu od partizana.

⚔️ 7. 11. 1941. Između Kraljeva i Čačka četnici Draže Mihailovića mučki napali posadu i prateći vod partizanskih tenkova, ubili komandira tenkovske čete i zaplenili jedan tenk (drugi je, po sporazumu, bio kod četnika). Na isti način četnici preoteli i partizansku bateriju.

⚔️ 12. 11. 1941. Kod s. Lopatnice (između Kraljeva i Ušća) delovi Kopaoničkog NOP odreda razbili nemačku jedinicu koja je pokušala da se iz Kraljeva probije u Rašku, a kod Raške razbili ujedinjene nemačke i četničke snage koje su iz Kosovske Mitroviće pokušale da zauzmu Rašku.

⚔️ 16. 11. 1941. Iz Kraljeva 2. bataljon 749. puka nemačke 717. pešadijske divizije probio položaje Kraljevačkog i Kopaoničkog NOP odreda kod Čibukovca i Mataruga i prodro u pravcu Raške. Kopaonički NOP odred se povukao i orijentisao za dejstvo prema r. Ibru, kontrolišući Ibarsku klisuru, a Kraljevački NOP odred je ostao u rejonu Kraljeva, držeći grad u blokadi.

⚔️ 24. 11. 1941. Sa istočnog fronta stigla u Srbiju nemačka 113. pešadijska divizija i prikupila se na prostoriji Jagodina (sada: Svetozarevo) - Paraćin - Kruševac - Kraljevo.

⚔️ 25. 11. 1941. Otpočeo napad nemačke 342. i delova nemačke 704. pešadijske divizije, četnika, nedićevaca i ljotićevaca preko Ljubovije i Kosjerića u pravcu Užica (sada: Titovo Užice). Istovremeno su delovi nemačke 113. pešadijske divizije iz Kraljeva odbacili Kraljevački NOP odred ka Čačku.

Dokumenti

Fotografije

Povezane odrednice

Kosta Pećanac Zasede u oslobodilačkom ratu Harald Turner Kraljevački partizanski odred Milan Nedić Četnici u ustanku Jagodina Viša komanda 65 za naročitu upotrebu Holokaust u Jugoslaviji Vrnjačka Banja Čačak Partizanska taktika Dragoljub Draža Mihailović Walter Kuntze Adolf Hitler Trstenik Kragujevac Saradnja četnika sa okupatorom Ranjenici u ratu Kruševac Saradnja partizana i četnika 1941. 117. lovačka divizija Borbe za Čačak 1941. Kragujevački partizanski odred 118. lovačka divizija Paul Bader Čačanski partizanski odred "Dragiša Mišović" Izbeglička vlada Kraljevine Jugoslavije 704. pešadijska divizija Centralni komitet KPJ Istočni front Wilhelm List Srpska državna straža (nedićevci) Srpski dobrovoljački odredi (ljotićevci) Borbe na Kosovu i Metohiji Borbe za Gornji Milanovac 1941. Slobodne teritorije u oslobodilačkom ratu Ustanak u Bosni i Hercegovini 1941. Dragoslav Račić Operacija Užice Kopaonički partizanski odred Franz Böhme Užice Vermaht u Jugoslaviji Borbe za Istočnu Bosnu 1942. Jezdimir Dangić Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu Edmund Glaise-Horstenau Diverzije u oslobodilačkom ratu Ustanak u Pomoravlju 1941. 342. pešadijska divizija Ljubo Novaković Ustanak u Srbiji 1941. Avijacija u oslobodilačkom ratu Žene u ratu Operacija Mačva Narodno oslobodilački odbori 717. pešadijska divizija Nemački zločini u Srbiji 1941. Kraljevo Luftwaffe u Jugoslaviji Četnici u drugom svetskom ratu Beograd Paraćin