Gradačac u drugom svetskom ratu

⚔️ 5. 9. 1941. U Gradačcu i Modriči ustaše uhapsile 531 lice.

⚔️ 30. 10. 1941. Na Smuku (iznad Semiča) od Crnomeljske, Metliške, Gradačke i Semičke partizanske grupe formirana Belokranjska partizanska četa.

⚔️ 13. 3. 1942. U s. Baćini (kod Makarske), po odluci OK KPH za Makarsku, od gradačke partizan ske grupe formirana Gradačka partizanska četa (1. južnodalmatinska partizanska četa).

⚔️ 15. 3. 1942. Gradačka partizanska četa (1. južnodalmatinska partizanska četa) napala ustaše i žandarme u s. Staševici (kod Vrgorca), zarobila 10 ustaša i 2 žandarma i zaplenila 12 pušaka.

⚔️ 28. 7. 1943. Majevička udarna brigada 17. udarne divizije NOVJ zauzela Gradačac, u kome se, predala po jedna četa domobrana i milicije. Zaplenjeno je: 5 p. mitraljeza, mitraljez, 110 pušaka i 5 automata. Nemački 202 tenkovski bataljon je istog dana povratio Gradačac a sutradan odbacio brigadu prema Majevici. Ranjeno je 14 i poginulo 13 boraca, među kojima i komandant 1. bataljona Veljko Milovanović-Savić, narodni heroj.

⚔️ 7. 9. 1943. Na liniji s. D. Skugrić - s. Tolisa - s. Krečane i u Dugim njivama (kod Gradačca) 15. majevička udarna brigada 17. udarne divizije NOVJ napala i razbila ostatke četničkog Trebavskog odreda. Oko 300-400 četnika je pobeglo delom na levu obalu r. Bosne, u s. Kotorsko, a delom prema Doboju i Ozrenu. Poginulo je 10 i ranjeno 25 četnika. Brigada je imala samo 4 ranjena.

⚔️ 22. 12. 1943. Prva operativna grupa 16. udarne divizije NOVJ (i, 3. i 5. NOU brigada) napala četnike. U jednodnevnoj borbi na liniji Mramorje - Spletena lipa - Duga njiva kod Gradačca ona ih je tako razbila, da su se od potpunog uništenja spasli zahvaljujući veoma gustoj magli. Poginuo je 41, zarobljeno je 35 i ranjeno je preko 100 četnika, dok su jedinice 16. udarne divizije NOVJ imale 3 mrtva i 17 ranjenih.

⚔️ 24. 12. 1943. Posle -čišćenja- Majevice i Semberije, jake nemačke snage su pomerile ofanzivna dejstva prema Trebavi i Posavini. Zbog brzog prodora motorizovanih delova pravcima Tuzla - Gračanica - s. Srnice - Brčko, Brčko - Bos. Šamac i Bos. Šamac - Gradačac - s. Srnice našle su se 1, 3. i 5. vojvođanska NOU brigada 16. udarne divizije NOVJ poluokružene na uzanom prostoru Trebave, Pošto im forsiranje r. Bosne noću 25/26. decembra nije uspelo, brigade su se 27. decembra, izbegavajućl borbu s nemačkim snagama, probile na Majevicu pravcem s. Sokol - Srebrenik. U pokretu je zaostalo oko 120 boraca, pa su ih većinom zarobili četnici.

⚔️ 24. 8. 1944. Iz rejona s. Gvozd - Gradačka poljana - Komandirovo brdo 7. crnogorska udarna brigada 3. udarne divizije NOVJ, sa bataljonom Ozne, izvršila snažan napad na četnički Gvozdeni puk u rejonu Krnova polja i Ceranića gore (blizu Nikšića) i posle višečasovne borbe potpuno ga razbila. Gubici četnika: preko 350 mrtvih, veći broj ranjenih i 180 zarobljenih. Zaplenjeno je 10 mitraljeza, 16 p. mitraljeza, 5 minobacača, 120 pušaka, 250 ručnih bombi, 60 konja, veća količina municije, kao i mnogo drugog materijala.

⚔️ 11. 9. 1944. Jedinice 38. udarne divizije 3. udarnog korpusa NOVJ razbile delove nemačke 13. SS divizije -Handžar- i četnike kod s. G. Škugrića (blizu Modriče) i ustaško-četničku kolonu kod s. Čardaka (na putu Gradačac-Čardak) i nanele im gubitke od 25 mrtvih i 30 ranjenih, uz sopstvene gubitke od 6 mrtvih, 3 ranjena i 7 nestalih boraca.

⚔️ 31. 10. 1944. Posle petnaestodnevnih borbi na odseku s. Srebrenik - Gradačac jedinice 38. udarne divizije 3. udarnog korpusa NOVJ primorale delove 13. SS divizije -Handžar- da napuste ova uporišta i da se povuku na liniju Brčko - s. Čelić - s. Koraj - Bijeljina - Janja - Zvornik. Neprijatelj je imao oko 100 izbačenih iz stroja i oko 45 zarobljenih vojnika.

⚔️ 0. 1. 1945. Kod Gradačc-a, u borbi protiv nemačkih jedinica, poginuo komandant Posavsko-trebavskog NOP odreda Pero Bosić, narodni heroj.

⚔️ 12. 3. 1945. Jedinice 25. divizije 2. armije JA, posle jednodnevne borbe, odbacile nemačko-ustaške snage prema Modriči i zauzele Gradačac. Poginulo je 20, ranjeno 20 i zarobljeno 14 neprijateljskih vojnika. Gubici 25. divizije JA: 5 poginulih i 19 ranjenih.

⚔️ 19. 3. 1945. U rejonu Gradačca 28. udarna divizija 2. armijo JA vodila oštru borbu protiv nemačkih jedinica, te ih odbacila i nanela im gubitke od oko 100 mrtvih, više ranjenih i 2 zarobljena, uz sopstvene gubitke od 18 mrtvih i 77 ranjenih.

⚔️ 19. 3. 1945. U rejonu s. Srnice - s. Vučkovac jedinice 23. udarne divizije 2. armije JA, posle oštre jednodnevne borbe, odbacile nemačke i ustaške jedinice prema Gradačcu, nanevši im gubitke oko 100 mrtvih i oko 150 ranjenih, uz sopstvene gubitke od 51 mrtvog i 101 ranjenog.

⚔️ 6. 4. 1945. Jedinice 25. divizije 2. armije JA posle slabog otpora ustaša, koji su se povukli prema Modriči, oslobodile Gradačac.