Biblioteka Znaci

Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
ustanak

Bitka za Kupres 1942.

Za ovaj pojam je pronađeno 7 hronoloških zapisa, 51 dokumenata i 8 fotografija.

Događaji

⚔️ 1. 8. 1942. U noćnom napadu uoči ovog dana 2. proleterska NOU brigada, jedan bataljon 3. proleterske NOU brigade i delovi 3, krajiškog NOP odreda i bataljona -Vojin Zirojević- zauzeli s. Zlosela i visove oko Kupresa a zatim upali u Kupres, ali ga zbog snažnog otpora ustaške i milicijske posade i slabog sadejstva, nisu zauzeli.

⚔️ 1. 8. 1942. Delovi 1. i 3. proleterske NOU brigade zauzeli Duvno i Šujicu savladavši manji otpor u Duvnu. Ustaško-domobranske posade su se povukle u Kupres. U borbi sa ustašama kod s. Malovana je poginuo komandir 3. čete 1. bataljona 3. proleterske NOU brigade Živko Ljujić, narodni heroj.

⚔️ 10. 8. 1942. Kod s. D. Malovana (blizu Kupresa), po direktivi VŠ NOP i DV Jugoslavije, od Hercegovačkog NOP odreda i Mostarskog partizanskog bataljona formirana 10. hercegovačka NOU brigada.

⚔️ 11. 8. 1942. Druga i 4. proleterska NOU brigada, 10. hercegovačka NOU brigada i delovi 3. proleterske NOU brigade i 3. krajiškog NOP odreda izvršili napad na utvrđeni garnizon Kupres (1500 ustaša Crne legije i mesnih milicionera sa baterijom topova i oklopnim automobilom). Iako su dve čete bile prodrle u grad, neprijatelj je protivnapadom, uz znatne obostrane gubitke, odbacio partizanske snage na polazne položaje.

⚔️ 13. 8. 1942. Druga proleterska, 1. krajiška, 2. bataljon 3. sandžačke, 4. crnogorska i 10. hercegovačka NOU brigada i delovi 3. krajiškog NOP odreda, pod komandom Operativnog štaba kupreških snaga, ponovili napad na Kupres. Frontalni juriš je zaustavljen pred rovovima na ivici grada. Uporni neprijatelj prvo je izbacio iz grada uklinjene delove 1. krajiške i 4. crnogorske NOU brigade, a zatim odbacio i sve ostale snage. U napadima na Kupres (11-14. avgusta) naše jedinice su imale 141 ranjenog i 97 mrtvih boraca, među kojima je sedam narodnih heroja: Špiro Mugoša, zamenik komandanta 4. crnogorske NOU brigade, Dušan Metlić i Simo Šolaja, komandanti 1. i 2. bataljona 3. krajiškog NOP odreda, Mašo Brguljan i Sekula Popović, politički komesari četa, Jelica Mašković Jeja, desetar, i Đuro Petrović, puškomitraljezac - svi iz 4. crnogorske NOU brigade. Gubici neprijatelja su bili 72 mrtva i 115 ranjenih.

⚔️ 16. 8. 1942. Vrhovni komandant NOP i DV Jugoslavije Josip Broz Tito naredio Štabu 3. krajiškog NOP odreda da na prostoriji Livno - G. Vakuf - Travnik formira dva bataljona koji će dejstvom na komunikaciji Travnik - D. i G. Vakuf i u širem rejonu Kupresa ceo taj kraj aktivirati i podići u borbu.

⚔️ 29. 8. 1942. Ustaško-domobranska posada Kupresa (oko 1.000 ustaša i domobrana) izvršila ispad u s. Blagaj i Novo Selo, potisnula 1. bataljon 4. crnogorske NOU brigade i dve čete Kupreškog bataljona 3. krajiškog NOP odreda, spalila oko 250 domova i pobila oko 150 ljudi, žena i dece.

Dokumenti

📜 Naređenje Štaba Dinarske četničke divizije od 10. juna 1942. potčinjenim jedinicama za napad na partizane na pravcu Grahovo–Livno i Grahovo–Glamoč

📜 Izvještaj zapovjedništva Trećeg domobranskog zbora od 1 jula 1942 god. o borbama protiv partizana oko Jajca, Kupresa i Sarajeva

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije, druga Tita od 21 jula 1942 god. Štabu Treće proleterske brigade da dva bataljona obezbede teritoriju između Gornjeg i Donjeg Malovana i kontrolišu komunikacije koje vode za Livno i Kupres

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 27 jula 1942 god. Štabu Druge proleterske brigade da se jačom izviđačkom delatnošću obezbedi i da veže neprijateljske snage za Bugojno, Kupres i Zlosela u cilju neometanog dejstva na Livno

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 28 jula 1942 god. Štabu Druge proleterske brigade da u sadejstvu sa Trećim krajiškim NOP odredom preseče komunikaciju Bugojno - Kupres i da vrši stalni pritisak na neprijateljske snage u Kupresu

📜 Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 29 jula 1942 god. Štabu Petog krajiškog NOP odreda o borbama s neprijateljskim snagama iz Kupresa i naređenje da se sistematski poruši komunikacija Glamoč - Livno i onemogući neprijatelju mobilizacija iz rejona Livna

📜 Izveštaj Sretena Zujovića od 30 jula 1942 god. Vrhovnom komandantu NOP i DV Jugoslavije drugu Titu o stanju u Drugoj proleterskoj brigadi, izvršenoj akciji i pripremi brigade za napad na Kupres i Zlosela

📜 Izvještaj Štaba 2. proleterske brigade od 30. jula 1942. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o akcijama na komunikaciji Bugojno–Kupres

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 31 jula 1942 god. Štabu Treće proleterske brigade za što punije borbeno sadejstvo Prve i Treće proleterske brigade pri razbijanju ustaških snaga koje su prodrle od Kupresa u Šujicu i Duvno

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 31 jula 1942 god. Sretenu Zujoviću da se preseče komunikacija Bugojno - Kupres i da se napad na Zlosela i Kupres izvrši uz pomoć jedinica Trećeg krajiškog NOP odreda

📜 Naređenje delegata Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije Sava Orovića komandantu Druge proleterske brigade da održi povoljne položaje za ponovni napad na Kupres

📜 Izveštaj delegata Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije Sretena Zujovića od 1 avgusta 1942 god. Vrhovnom komandantu drugu Titu o slabostima koje su se ispoljile pri napadima na Kupres

📜 Izveštaj načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 1 avgusta 1942 god. Vrhovnom komandantu drugu Titu o neuspelom napadu na Kupres i Šujicu i o pripremama za obnavljanje napada na Šujicu i vršenje pritiska na Duvno

📜 Izvještaj pggaba kombinovanih snaga od 1 avgusta 1942 god. Vrhovnom iggabu NOP i DV Jugoslavije o izviđanju terena oko Kupresa

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 4 avgusta 1942 god. Sretenu Zujoviću za nastavljanje demonstrativnih napada na Kupres i prekidanje komunikacije Kupres - Bugojno

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 5 avgusta 1942 god. Štabu Četvrte proleterske brigade da se brigada hitno prebaci u rejon Kupresa, posedne pogodne položaje i u sadejstvu sa delovima Druge i Treće proleterske brigade otpočne izviđačku aktivnost i prepade na Kupres

📜 Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita Od 5 avgusta 1942 god. Sretenu Zujoviću o uspesima postignutim na sektorima Livna i Ključa i naređenje za nastavljanje demonstrativnih napada na Kupres

📜 Izveštaj Sretena Zujovića od 6 avgusta 1942 god. Vrhovnom komandantu NOP i DV Jugoslavije drugu Titu o neuspelom napadu ustaša iz Kupresa i Zlosela na Drugu proletersku brigadu

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 6 avgusta 1942 god. načelniku Vrhovnog štaba da se izvrše pripreme za napad na Kupres i Zlosela

📜 Obaveštenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 7 avgusta 1942 god. delegatu Vrhovnog štaba Sretenu Žujoviću o oslobođenju Livna i o pripremama za napad na Kupres i Zlosela

📜 Izvještaj operativnog oficira Štaba Četvrte operativne zone od 7. kolovoza 1942. Štabu Zone o narednim zadacima proleterskih brigada i situaciji na području Livno, Duvno, Kupres, G. Vakuf, Bugojno i Prozor

📜 Izvještaj Štaba 4. proleterske (crnogorske) brigade od 9. avgusta 1942. načelniku Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije o rasporedu brigade i planu za napad na Kupres

📜 Naređenje načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 10 avgusta 1942 god. Štabu Četvrte proleterske brigade da sadejstvuje Prvoj proleterskoj brigadi ugrožavanjem Kupresa

📜 Pismo delegata Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije Sretena Zujovića od 12 avgusta 1942 god. o osnovnom razlogu neuspeha pri napadu na Kupres

📜 Izveštaj pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 12 avgusta 1942 god. Vrhovnom komandantu drugu Titu o neuspelom napadu na Kupres, taktici neprijatelja i neophodnim ojačanjima za obnavljanje napada

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 12 avgusta 1942 god. Štabu Četvrte proleterske brigade da obnovi napad na Kupres u sadejstvu sa Drugom proleterskom, Desetom hercegovačkom i Prvom krajiškom NOU brigadom

📜 Izvještaj štaba Petog bataljona Četvrte proleterske (crnogorske) brigade od 12 avgusta 1942 god. Štabu brigade o borbama na Kupresu

📜 Izvještaj Štaba 4. proleterske (crnogorske) brigade od 12. avgusta 1942. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o stanju u brigadi, uzrocima neuspjelog napada na Kupres i pripremi novog (drugog) napada

📜 Naređenje pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 13 avgusta 1942 god. Štabu Pete proleterske brigade da jačim demonstrativnim napadom ka Gornjem Vakufu sadejstvuje Grupi brigada pri obnavljanju napada na Kupres

📜 Zapovest delegata Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije Sava Orovića od 13 avgusta 1942 god. Udarnoj grupi brigada za obnavljanje napada na Kupres

📜 Obaveštenje pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 13 avgusta 1942-god. delegatu Vrhovnog štaba Sretenu Zujoviću o planu ponovnog napada na Kupres

📜 Izvještaj oružničke postaje Kupres od 13 avgusta 1942 god. o napadima partizana na Kupres

📜 Zapovijest Štaba 4. proleterske (crnogorske) NOU brigade od 13. avgusta 1942. štabovima bataljona za drugi (ponovni) napad na Kupres

📜 Izveštaj pomoćnika načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 14 avgusta 1942 god. Vrhovnom komandantu drugu Titu da Kupres nije oslobođen ni posle obnovljenog napada

📜 Izvještaj štaba Četvrte proleterske (crnogorske) brigade od 14 avgusta 1942 god. delegatu Vrhovnog štaba o toku borbi u Kupresu

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 16 avgusta 1942 god. Štabu Trećeg krajiškog NOP odreda da izvrši formiranje novih bataljona i prenese težište svog dejstva na područje Kupresa

📜 Izvještaj štaba Prve (desete) hercegovačke NOU brigade od 17 avgusta 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o napadu na Kupres

📜 Izvještaj Štaba 2. proleterske brigade od 17. avgusta 1942. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o borbama kod Kupresa

📜 Uputstvo načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 18 avgusta 1942 god. Štabu Četvrte proleterske brigade o sadejstvu u demonstrativnom napadu na Kupres i o načinu dejstva u slučaju neprijateljskog ispada iz Kupresa

📜 Izvještaj štaba Četvrte proleterske (crnogorske) brigade od 18 avgusta 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o borbama na Kupresu

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 19 avgusta 1942 god. Štabu Četvrte proleterske brigade da u sadejstvu sa Trećim krajiškim NOP odredom vezuje neprijateljske snage za Kupres i onesposobi komunikacije Jajce - Donji Vakuf

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 19 avgusta 1942 god. Štabu Trećeg krajiškog NOP odreda da prikupi jače snage u rejonu Blagaja i u sadeistvu sa Četvrtom proleterskom brigadom vrši pritisak na Kupres

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije druga Tita od 19 avgusta 1942 god. štabovima Druge i Četvrte proleterske i Sedme (Prve krajiške) NOU brigade da izvrše prihvat muslimanske grupe kupreške posade i pokušaju zauzeti Kupres

📜 Izvještaj Prve krajiške NOP brigade od 19 avgusta 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o prvom i drugom napadu na Kupres i okolna neprijateljska uporišta

📜 Izvještaj štaba Trećeg krajiškog NOP odreda od 21 avgusta 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o rasporedu jedinica prema Kupresu i o formiranju Kupreškog bataljona

📜 Izvještaj oružničkog krilnog zapovjedništva Jajce od 22 avgusta 1942 god. o borbama protiv partizana oko Bugojna, Kupresa, Donjeg Vakufa i Jajca

📜 Izvještaj štaba Četvrte proleterske (crnogorske) brigade od 28 avgusta 1942 god. Vrhovnom štabu NOP i DV Jugoslavije o borbama u okolini Kupresa

📜 Naređenje načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 2 septembra 1942 god. Štabu Prve proleterske brigade da se vrše demonstrativni prepadi na Kupres

📜 Naređenje načelnika Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 2 septembra 1942 god. Štabu Četvrte proleterske NOU brigade da pojačanim demonstrativnim napadima na Kupres veže u njemu neprijateljske snage

📜 Naređenje Vrhovnog štaba NOP i DV Jugoslavije od 3 septembra 1942 god. Štabu Prve proleterske brigade da se temeljito poruše putevi koji sa jugoistoka izvode ka Livnu i da se vrše demonstrativni napadi na Kupres

📜 Naređenje Vrhovnog Štaba NOP i I)V Jugoslavije od 3. rujna 1942. Štabu Prve proleterske brigade da se temeljito poruše putovi koji sa jugoistoka izvode ka Livnu i da se vrše demonstrativni napadi na Kupres

Fotografije

Povezane odrednice

2. proleterska udarna brigada Borbe u Dalmaciji 1942. Arso Jovanović Vrhovni štab NOVJ Prozor Borbe za Livno 1942. Dinarska četnička divizija Mobilizacija u oslobodilačkom ratu Travnik Borbe u Hrvatskoj 1942. Kupres 5. proterska (crnogorska) udarna brigada Glamoč Četnici u drugom svetskom ratu Ključ 10. hercegovačka udarna brigada Sreten Žujović Crna legija Gornji Vakuf 3. proleterska (sandžačka) udarna brigada Duvno Genocid u NDH Politički komesari u NOR-u 3. krajiški partizanski odred Donji Vakuf Jajce Borbe u Bosni i Hercegovini 1942. Operacija Alfa Operacija Beta Narodni heroji Jugoslavije Bosansko Grahovo Bugojno Malovan Diverzije u oslobodilačkom ratu Hercegovački partizanski odred Operacija Dinara Bataljon Vojin Zirojević Borbe za Jajce 1942. Pohod proleterskih brigada u Zapadnu Bosnu Borbe u Hercegovini 1942. Livanjski partizanski odred Josip Broz Tito 1. proleterska udarna brigada 1. krajiška udarna brigada Livno 4. proleterska (crnogorska) udarna brigada Savo Orović Žene u ratu