5. bugarska armija

⚔️ 0. 7. 1941. Formirana bugarska 5. armija (sa štabom u Skoplju). U njen sastav su ušli 14. i 15. pešadijska divizija, 1. konjička brigada, prištapske jedinice i dva radna bataljona.

⚔️ 6. 10. 1941. Komandant bugarske 5. armije izdao uputstvo o načinu borbe protiv partizanskih jedinica i pristalica NOP-a, u kome, pored ostalog, stoji da Ženevsku konvenciju ne treba primenjivati na zarobljene partizane.

⚔️ 0. 12. 1941. Skopski vojni preki sud bugarske 5. armije izrekao u Skoplju i Bitolju 3 smrtne i 20 vremenskih kazni do 12 godina strogog zatvora uhapšenim pripadnicima NOP-a

⚔️ 9. 5. 1942. U Skoplju preki sud bugarske 5. armije osudio 18 pripadnika NOP-a na smrt, a 14 njih na vremenske kazne strogog zatvora od 7 do 15 godina. Jednom broju je suđeno u odsustvu.

⚔️ 0. 6. 1942. U Bitolju, po presudi prekog suda bugarske 5. armije, obešena tri pripadnika NOP-a.

⚔️ 20. 7. 1942. U Bitolju ovoga i narednog dana preki sud bugarske 5. armije osudio 12 pripadnika NOP-a na smrt, 4 pripadnika na doživotnu robiju i 18 pripadnika na kazne od 10 do 15 godina strogog zatvora.

⚔️ 21. 8. 1942. U Skoplju preki sud bugarske 5. armije osudio 2 pripadnika NOP-a na smrt, a 20 pripadnika na strogi zatvor od 10 do 15 godina.

⚔️ 28. 8. 1942. U Strumici preki sud bugarske 5. armije osudio 4 pripadnika NOP-a na smrt a 10 pripadnika na strogi zatvor od 10 do 15 godina.

⚔️ 30. 10. 1942. U Bitolju preki sud bugarske 5. armije osudio 4 pripadnika NOP-a na smrt, 9 na doživotnu robiju i 6 na 15 godina strogog zatvora.

⚔️ 0. 11. 1942. U Skoplju, Velesu (sada: Titov Veles), Prilepu i Bitolju preki sud bugarske 5. armije osudio 22 pripadnika NOP-a na smrt, 7 na doživotnu robiju i 32 na vremenske kazne od 10 do 15 godina strogog, zatvora.

⚔️ 0. 12. 1942. U Skoplju, Bitolju i Resnu preki sud bugarske 5. armije osudio 10 pripadnika NOP-a na smrt, 4 na doživotnu robiju i 10 na kazne od 10 do 15 godina strogog zatvora.

⚔️ 0. 1. 1943. U Prilepu i Bitolju Vojni preki sud bugarske 5. armije osudio 22 pripadnika NOP-a na po 15 godina strogog zatvora, četvoricu na doživotnu robiju i jednog na smrt.

⚔️ 8. 2. 1943. U Velesu (sada: Titov Veles). Vojni preki sud bugarske 5. armije osudio 10 pripadnika NOP-a na smrt, dvojicu na doživotnu robiju i trojicu na 10 godina strogog zatvora, a u Štipu sedmoricu na 1-15 godina strogog zatvora.

⚔️ 0. 8. 1943. Iz Bugarske prebačena u Makedoniju 17. pešadijska divizija, sa štabom u Štipu. Od tada je bugarska 5. armija imala tri pešadijske divizije na teritoriji Makedonije i jednu u Vranju.

⚔️ 26. 5. 1944. Komandant bugarske 5. armije zahtevao od skopskog oblasnog direktora da se iseli stanovništvo sa odseka Kumanovo - Kriva Palanka, kako bi se sprečio boravak partizana u tim selima koja su ih svestrano pomagala.

⚔️ 0. 6. 1944. Načelnik bugarske Skopske oblasne policije obaveštava direktora bugarske policije u Sofiji o nemoći žandarmerije i policije da se suprotstave jedinicama NOV i PO Makedonije. On kaže da su i vojne jedinice, u dosta slučajeva, bile razbijene od partizanskih snaga i da u kumanovsko-vranjskom i tikveškom kraju -potpuno gospodare- jedinice NOVJ. Traži preduzimanje brzih i energičnih mera; a ukoliko do toga ne dođe, ističe on, partizanske jedinice će toliko ojačati da ih čak ni divizije 5. armije neće moći savladati.

⚔️ 0. 8. 1944. Komanda nemačke Grupe armija -E- uputila u Skoplje generala Sojerlena da, u slučaju kapitulacije Carevine Bugarske, preuzme vlast u Makedoniji, zaposedne važnije komunikacijske čvorove, onesposobi bugarsku 5. armiju za akciju protiv nemačkih jedinica i rukovodi izvlačenjem Grupe armija -E- kroz Makedoniju na sever.

⚔️ 29. 8. 1944. Vlada Carevine Bugarske naredila povlačenje bugarskog 1. okupacionog korpusa iz Srbije i 7. divizije iz Grčke, ali ne i bugarske 5. armije i ogromnog administrativnog i policijskog aparata iz Makedonije, jer je Makedoniju smatrala svojom pokrajinom.

⚔️ 3. 9. 1944. Štab 4. makedonske NO brigade uputio proglas pripadnicima bugarske 5. armije: poziva ih da se priključe NOVJ radi zajedničke borbe protiv nemačkih vojnika.

⚔️ 8. 9. 1944. U duhu instrukcija VŠ NOV i POJ, GŠ NOV i PO za Makedoniju uputio pismo komandantu bugarske 5. armije: zahteva da sve bugarske jedinice u Makedoniji pređu na stranu NOVJ i bore se protiv nemačkog okupatora; u protivnom - da jedinicama NOVJ predaju oružje i garnizone i povuku se u Bugarsku.

⚔️ 9. 9. 1944. Nemački komandant za Makedoniju Šojerlen i komandant bugarske 5. armije postigli sledeći sporazum: bugarske jedinice neće voditi borbu protiv nemačkih snaga, nego će im predati garnizone i povući se u Bugarsku, smatrajući da je objava rata Nemačkoj od strane Carevine Bugarske samo simbolična.

⚔️ 12. 9. 1944. Kod Štracina (blizu Kumanova), u sporazumu sa GŠ NOV i PO za Makedoniju, bugarska 14. divizija 5. armije položila pešadijsko naoružanje koje su joj nemačke jedinice, prilikom razoružanja kod Kumanova, ostavile radi odbrane od jedinica NOVJ.

⚔️ 15. 9. 1944. Nastojeći da pomogne oružanim snagama otečestvenofrontovske Bugarske, vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito naredio GŠ NOV i PO za Makedoniju da s komandantom bugarske 5. armije generalom Keckarovim izradi plan operacija na pravcu Strumica-Štip.

⚔️ 23. 9. 1944. U Pehčevu, u duhu instrukcije VŠ NOV i POJ, održan sastanak između delegata VŠ NOV i POJ u Makedoniji Svetozara Vukmanovića Tempa, komandanta i političkog komesara GŠ NOV i PO za Makedoniju i novopostavljenog komandanta bugarske 5. armije generala Keckarova. Pošto su analizirali stanje bugarske 5. armije i vojnu situaciju u Makedoniji, oni su potpisali ovaj sporazum: da se od VŠ NOV i POJ traži odobrenje za zajednička dejstva jedinica NOVJ i bugarskih snaga i za razmenu vojnih delegacija; da se od bugarske vlade traži da definiše svoj stav prema odlukama I zasedanja ASNOM-a; da se preduzmu mere za izvlačenje delova bugarske 15. pešadijske (okupacione) divizije iz Makedonije; i da se od Makedonaca sa teritorije Jugoslavije, koji se nalaze u Bugarskoj, formira makedonska NO brigada -Goce Delčev- i uputi u Makedoniju.