Dokumenti i knjige o drugom svetskom ratu na teritoriji Jugoslavije i povezanim zbivanjima
◀ Poezija NOB
Кочо Рацин - Копачите
Се к'ти ноќта црна!
Се рути карпа - мрак!
И петли в село пеат
и зората се зори –
над карпа в крв се мие
и темнината пие
силно
светнал
ден!
Пробудете се морни
копачки и копачи –
на трудот
црн
народ!
Со мотика на рамо
за корка сува леб,
по патиштата стрмни,
по полињата paмни,
у вивналиов ден
да тprнeмe и ние
страдалници од век!
На деда Богoмил
земjата poвка, мека,
наба6рена за poд,
со страдна душа чека
ударите ни jаки
со мотиките остри
по троскот
пелин
трат!
На работа!
На труд!
Да прокопаме меко
полињата родни
афион, тутун, житце
да родат благородни.
И по кривите вади
да пропуштиме води
за оризите млади
и зелени лободи.
На работа!
На труд!
Да роди род богат!
Да бликне живот млад!
На пепел троскот, пелин
во огин пламен jад!
Жилите да пуштат
корења длабоко
плодови да бликнат
високо, високо
слободно
на воздух!
Ораме со рало,
но земjата ни златна
колку е богата!
На пепел троскот, пелин!
Во огин пламен јaд!
Да престане, да снема
тагата голема
за голиот живот
на човек
станал –
скот.
И в тaјa мугра пресна
да екне дружна песна
на дружните удари –
та биjат срца млади
и растат силно гради
пребликнати со јaд!
Од сички маки тешки
не видовме бел ден,
а од солзи жешки
не стануе меден
нашиот живот!
На работа!
На труд!
Та не сме саде ние
та не сме саде тука –
ние сме по цел свет
безброjни
милиони
на трудот
црн –
народ!
Да биде честит денот
и првата ни стапка
у првиот ни век!
Ќе мине силен ек
ќе б'сне сонце златно –
по секаде на светот
ќе згине срамно гнетот -
ке л'сне живот нов!
И реки ќе потечат,
и време ќе одвлечат
на вековита смрт!
Реките од живи
и пробудени сили
на копачи
копачки
и страдни
голи
гладни
по целата земjа!
Се к'ти ноќта црна!
Се рути карпа - мрак!
И петли в село пеат
и зората се зори –
над карпа в крв се мие
и темнината пие
силно
светнал
ден!
(издадена во збирката Бели мугри 1939)
Kočo Racin - Kopači (prevod: Sande Dodevski)
Nestaje noćca crna
Kruni se stijena mraka
Selom se pjetli čuju
Zora se zori –
Nad stijenom u krvi
Tamu upija
Silno
Zasvijetlio
Dan!
Budite se umorni
Kopačice i kopači-
Na posao
Crni
Narode!
S motikama na ramenu,
Za koricu suhog hljeba,
Putevima strmenim,
Niz polja ravna,
U zalelujanom danu
Da krenemo i mi
Stradalnici vijeka!
Djeda Bogomilova
Zemlja rahla, meka,
Nabubrila za urod,
Stradalnom dušom čeka
Udarce naše jake
Motikama oštrim
Po troskotu
Pelinu
Korovu!
Na posao!
U napor!
Da iskopamo meko
Polja rodna
Afion, duhan, žitce
Da blagorodno rode
Krivudavim vadama
Vodu da propustimo
U pirinač mladi
I zelenu lobodu.
K poslu!
U napor!
Da bogat bude rod!
Da zablista život mlad!
U pepeo troskot, pelin
U oganj plameni jad!
Da se ožili korijenje
Plod da se uzdigne
Visoko, visoko
Slobodan
U vazduhu!
Oremo ralicom
Ali nam je zemlja zlatna
Koliko je bogata!
U pepeo sa troskotom, pelinom!
U oganj plameni jad!
Da prestane, da je ne bude
Tuge goleme
Za goli život
Čovjekov
Skotom što postao je.
I u tom praskozorju ranom
Nek jekne pjesma družbe
Združenim udarcima –
Ta to biju srca mlada
I nadimlju se grudi
Preispunjene čemerom!
Od svih muka teških
Bijeli danak ne vidjesmo,
A od suza vrelih
Medni život ne nastaje!
Na posao.
U napor!
Ta nismo samo mi
I nismo samo ovdje –
Po cijelom smo svijetu
Bezbrojni
Na milione
U poslu
Crnom –
Narod!
Nek je čestit dan
I prva nam stopa
U prvom nam vijeku!
Minuće silna jeka
Sinut će zlatno sunce –
Nestaće širom svijeta
Ugnjetavanje sramno,
Laknuće život novi!
Poteći će rijeke,
Odnijet će breme
Vječnoj smrti!
Rijeke živih
Probuđenom snagom
Kopača
Kopačica
I stradalnih
Golih
Gladnih
Širom zemlje
Ruši se noćca crna!
Kruni se stijena mraka!
Selom pjetli se čuju
Zora se zori –
Nad stijenom u krvi se umiva
I tamu noći ispija
Silno
Zasvijetlio se
Dan!
Kopači (prevod: Vlada Urošević)
Roni se noć crna!
Ruši se stena — mrak!
I petli pevaju u selu
i zora već rudi —
iznad stene u krvi se kupa
i tamu pije
jarko
svanuo dan!
Probudite se lomni
kopačice i kopači —
narode
crnog
rada!
Sa motikom na ramenu
radi kore suvog hleba
putevima strmim,
poljima ravnim,
u rasplamteo dan —
pobimo i mi
patnici od pamtiveka!
