sadržaj
* * *
- cijela knjiga -
* * *
SELA KOTARA VRGINMOSTA - POIMENIČNI POPIS ŽRTAVA	259
* * *
UVOD
Položaj, geografske karakteristike i putna mreža	11
IZ RANIJE PROŠLOSTI NARODA	12
Na udaru rimskih, mađarskih, mongolskih i turskih osvajačkih pohoda	12
Srednjevjekovni utvrđeni gradovi i tvrđave	13
Postojbina "graničarskih i carskih vojnika"	14
U sastavu Prvog banskog puka	16
Krvavi ishod sjeničarske bune	17
Vrginmost - sjedište Kotara od 1881. godine	19
EKONOMSKE I DRUŠTVENO-POLITIČKE PRILIKE IZMEĐU PRVOG I DRUGOG SVJETSKOG RATA	19
Razvoj privrede i ekonomsko stanje ..	19
Stanovništvo	21
Politička kretanja	26
Osnivanje partijske organizacije	30
APRILSKI RAT, OKUPACIJA I POČETAK USTAŠKE STRAHOVLADE	33
Martovski događaji	33
Slom stare Jugoslavije	34
Dolazak ustaša i Italijana	35
Okrutne mjere vlasti NDH	36
GLAVA I - USTANIČKA 1941. GODINA
RAD PARTIJSKE ORGÀNIZACIJE NA PRIPREMAMA USTANKA	39
Osnivanje Kotarskog komiteta	39
Uoči ustanka: 12 ćelija sa 99 članova KPH	40
Do sredine jula: 9 borbenih grupa sa 200 boraca	42
Kotarsko partijsko savjetovanje	43
Okružno partijsko savjetovanje	44
Neizvršeni prvi borbeni zadatak	45
Prvi oružani okršaj - 23. jula	46
POČETAK MASOVNOG NARODNOG USTANKA	47
Uspostavljanje fronta ustanika	47
Prve akcije ustanika na sektoru južno od pruge Glina - Karlovac	48
Prve akcije ustanika na sektoru sjeverno od pruge Glina - Karlovac	51
UMJESTO POKRSTA POKOLJ OKO 1030 LJUDI	55
Krvavi Sveti Ilija	55
Ustaše uplašene od mase naroda traže pomoć	56
Umjesto župnika - ustaše u kamionima	57
Svjedočenja o zločinu u glinskoj crkvi	57
Zašto je'toliko ljudi povjeravalo ustašama	59
NEKE SPECIFIČNOSTI USTANKA	60
DRUGA FAZA USTANKA - DEJSTVA PARTIZANSKIH ODREDA	62
Pripreme partijskih organizacija za formiranje odreda	62
Podjela teritorije na rejone	62
Formiranje partizanskih odreda	63
Maštovita primjena partizanske taktike ratovanja	67
Borbena aktivnost rezervnih partizanskih odreda	69
SVEČANO POLAGANJE PARTIZANSKE ZAKLETVE	69
SAMOSTALNE I ZAJEDNIČKE AKCIJE PARTIZANSKIH ODREDA	71
Sprečavanje "izleta" ustaša u selo	71
Ishod zasjede iznad Kamenskog mosta	72
Akcija za akcijom, danonoćno	72
Gore sela ispod Petrove gore	74
Akcije jedinica četvrtog rejona	76
- Zasjeda u Dugom Selu	76
- Likvidacija narednika Mesića	76
- Uznemiravanje neprijatelja u Vrginmostu	77
- Diverzija na pruzi Topusko - Vrginmost	77
- Napad na žandarmerijsku stanicu u Boviću	77
- Zasjeda pratiocima pošte iz Velike Kladuše	77
- Onemogućavanje dolaska ustaša u Pernu	78
ORGANIZACIONO UČVRŠĆENJE NOP I PRERASTANJE PARTIZANSKIH ODREDA U ČETE I BATALJONE	78
Konferencija delegata NOP-a Korudna I Banije	78
Podmukla okupatorska politika "izmirenja"	79
Formiranje prvih vodova, četa i bataljona	80
Borbena dejstva u toku jeseni	82
- Zasjeda kod Štipana	82
- Zarobljen prvi puškomitraljez	82
- Napad na domobrane u Crevarskoj Strani	83
- Zasjeda na domak Topuskog	83
- Napad na ustašku patrolu	83
- Fingirani napad na Italijane	83
- Kazna za "pokrst"	83
- Neuspjela zasjeda kraj Slavskog Polja	83
- Zasjeda na cesti Topusko - Velika Kladuša	84
- Prihvat oružja za partizane	84
- Napad za željezničku stanicu Blatuša	84
- Razoružanje domobrana na odsustvu	84
- Drugi puškomitraljez u rukama partizana	84
- Zarobljavanje italijanskih vojnika	85
- Zasjeda u rejonu Polica	85
TAKMIČENJE U ČAST VELIKOG OKTOBRA	85
DECEMBARSKI JURIŠI ČETVRTOG BATALJONA	86
Napad na kotarsko mjesto Pisarovinu	86
Napad na domobrane u Skakavcu	87
Atentat na Pašagića kod Vrnograća	87
Zapovjest za široku ofanzivu Kordunaša	88
Napad na domobrane na željezničkoj stanici Vojnić	88
Likvidacija posade na željezničkoj stanici Utinje	89
Poziv ličkim odredima na borbeno takmičenje	89
JAČANJE PARTIJSKIH ORGANIZACIJA, OSNIVANJE PRVIH ORGANA NARODNE VLASTI I AKTIVA AFŽ I OMLADINE	90
Krajem 1941. godine - preko 100 članova Partije	90
Osnivanje odbora NOF-a - prvih organa narodne vlasti	92
Usvajanje i istorijski značaj "Ostrožinskog pravilnika"	94
Osnivanje i organizacija AFŽ	98
Široka aktivnost Saveza mlade generacije (SMG)	100
USTAŠKA OFANZIVA NA SEKTOR 4. BATALJONA	101
Cilj: "ućutkati puškaranje" pred vratima Karlovca i Zagreba	101
Prkos i Dugo Selo u crno zavijeni	102
Bataljon stiže u pomoć narodu	104
Stabilizacija fronta na lijevoj obali Trepće	105
Poglavnik Pavelić stiže na front kod Bovića	106
Krvavi bilans ustaške ofanzive: ubijeno 1.617 duša, spaljeno 2.000 kuća	108
Neprijatelj priznaje neuspjeh i povlači snage	109.
POBJEDONOSNI DOČEK NOVE 1942. GODINE	110
GLAVA II - RAZVOJ I USPON NOB-e U 1942. GODINI
NEPREKIDNA BORBENA DEJSTVA U ZIMSKIM USLOVIMA	113
U duhu direktive Glavnog štaba - stalno u akciji	113
Januarske akcije jedinica 4. bataljona i 4. čete 1. bataljona	114
-Zasjeda između Bovića i Lasinje	114
- Prihvat pomoći od saradnika iz Topuskog	114
- Zasjeda na sektoru Sjeničaka	114
- Razoružanje domobranske posade u Vojniću	114
- Odbijanje ustaškog napada iz Topuskog	115
- Prekopavanje ceste u rejonu Dugog Sela	115
-Zasjeda u rejonu sela Kirina	115
- Odbijanje ispada ustaša iz Skakavca i Kovačevca ka Sjeničaku	115
Napad Italijana i ustaša iz Vrginmosta i Topuskog	115
Novo oružje - nove jedinice	117
Napad na neprijateljsku posadu u Lasinji	119
Upad u Vrginmost	120
Neuspjeli napad na uporište u Vrnograču	122
Posadu u Banskom Kovačevcu 4. bataljon nije likvidirao	125
PRVA PROLJEĆNA NEPRIJATELJSKA OFANZIVA NA KORDUNU (od 18. marta do 5. aprila 1942)	148
Uputstvo Glavnog štaba za dejstva u proljećnim uslovima borbe	126
Zapovjest 3. i 4. bataljonu	127
Jačina neprijateljskih snaga po uporištima	128
Raspored i dejstva naših jedinica pred početak ofanzive	128
Početak i tok neprijateljske ofanzive do kraja marta	129
Krvavi 1. april na Petrovcu	133
Odustajanje od prebacivanja u Baniju	135
Narod i vojska su se održali u Petrovoj gori	136
Visoka cijena grešaka, vrijednost iskustava	138
VAŽNIJA ZBIVANJA IZMEĐU MARTOVSKE I MAJSKE OFANZIVE NEPRIJATELJA	139
Taktičko načelo: S fronta zadržavati iz pozadine napadati	139
Napad Utinjskog zdruga na sektor 4. bataljona	140
Akcije i krijesovi u čast Prvog maja	142
- Rušenje pruge između Topuskog i Vrginmosta	143
- Rušenje pruge između Jastrebarskog i Karlovca	143
- Prekopavanje ceste Vrginmost - Vojnić	143
- Zasjeda na pruzi između Skakavca i Udbine	144
- Rušenje TT-stubova	144
- Ubacivanje letaka u Topusko	144
-Zasjeda u Crnom Potoku	144
- Odbijanje ispada ustaša kod Pecke	144
Odlazak prve i druge grupe boraca u sela sjeverno od Kupe	145
Kordunaši u Žumberku sa prvim proleterskim bataljonom Hrvatske	146
DRUGA PROLJEĆNA NEPRIJATELJSKA OFANZIVA NA KORDUNU (od 9.-14. maja 1942)	148
Priprema za ofanzivu i nova ustaška taktika	148
Plan i raspored neprijateljskih snaga	148
Raspored i dejstvo kordunaških jedinica pred početak neprijateljskog napada na Petrovu goru	150
Ustaško orkuženje Petrove gore - u toku ofanzive	151
Proboj naših snaga iz neprijateljskog obruča	154
Dejstvo partizanskih jedinica van obruča	156
Zločini ustaša za vrijeme ofanzive	157
OFANZIVNA DEJSTVA PARTIZANSKIH JEDINICA POSLIJE PROBOJA IZ OKRUŽENJA U PETROVOJ GORI	159
Vojna i politička situacija nakon neprijateljske ofanzive	159
Direktiva: Akcije svih jedinica, na svim pravcima	161
Napad na neprijatelja na željezničkim stanicama Utinja i Udbina	162
Napad na ustaše u selu Bjeljevine	162
Talas diverzantskih akcija	163
Napad na ustaško obezbjeđenje na Kamenskom mostu	163
Napad na ustaše u Topuskom	164
Napad na neprijatelja na željezničkoj stanici Vojnić	170
Napad na neprijatelja u Vrginmostu	173
Akcije 3. i 4. bataljona krajem juna i početkom jula	174
-Zasjeda između Gline i Bučice	174
- Napad na ustašku posadu u Banskom Kovačevcu	174
- Zasjeda u rejonu Kamenskog mosta	175
- Slijedeća zasjeda u rejonu Kamenskog mosta	175
-Zasjeda na Baštinom brdu	175
Napad na neprijatelja u Čemernici	'175
Napad na sresko mjesto Pisarovina	176
Napad na neprijatelja u Pokupskom	177
Drugi napad na neprijatelja u Vrginmostu	178
Ustaše napuštaju Vrginmost	179
ZAPAŽEN BILANS JEDNOGODIŠNJIH BORBI	180
FORMIRANJE KORDUNAŠKIH BRIGADA I DIVIZIJE	180
JESENJA OFANZIVNA DEJSTVA NAŠIH JEDINICA	182
Uspješan ishod borbi na teritoriji Pokuplja, Žumberka i Cazinske krajine	182
Drugi napad na neprijateljsku posadu u Čemernici	182
Sem Topuskog teritorija kotara Vrginmost slobodna	18x
I Čemernica je oslobođena	18x
Pobjeda dočekana i pozdravljena nova 1943. godina	187
GLAVA III
VAŽNIJE VOJNE AKCIJE U PERIODU 1943-1945	189
Četvrta neprijateljska ofanziva	189
I Topusko je oslobođeno	190
GLAVA IV
DJELATNOST VOJNOPOZADINSKIH JEDINICA I USTANOVA, ORGANA NARODNE VLASTI I DRUŠTVENO-POLITIČKIH ORGANIZACIJA	193
ORGANIZACIJA I RAD VOJNOPOZADINSKIH JEDINICA I USTANOVA	193
Djelatnost Komande vojnog područja Korduna i njenih organa	193
Bolnice u Petrovoj gori	194
Mreža skladišta za snabdjevanje vojske i naroda	197
Veliki doprinos vojnih radionica borbi za slobodu	198
Organizacija sistema veza	199
Funkcionisanje transporta i saobraćaja	199
Aerodromi IV korpusa NOVJ	200
IZBOR, JAČANJE I FUNKCIONISANJE ORGANA NARODNE VLASTI	201
Demokratski način izbora odbora od sela do okruga	201
Istorijski značaj "Okružnice br. 4" CK KPH	202
Osnovni zadaci NOO i način njihovog izvršavanja	203
- Osiguranje unutrašnjeg reda i bezbjednosti	203
- Pitanja iz domena vojnih poslova	204
- Rješavanje privrednih problema	204
- Sjetva i žetva	205
- Djelovanje trgovine i zanatstva	207
- Zdravstvena zaštita i socijalno staranje	208
- Prosvjeta i kulturni život	210
JEDINSTVENA NARODNO-OSLOBODILAČKA FRONTA (JNOF)	211
ANTIFAŠISTIČKI FRONT ŽENA (AFŽ)	212
RAZVOJ I RAD SKOJEVSKE I OMLADINSKE ORGANIZACIJE	217
ULOGA ORGANIZACIJE KPH U RAZVOJU I JAČANJU NOB	220
DOPRINOS NARODA KOTARA VRGINMOSTA NOB	225
GLAVA V
NEZABORAVNI BORCI I NARODNI HEROJI KOTARA VRGINMOSTA	229
Sa čela stroja od 1.333 poginulih	229
Deset narodnih heroja	233
PJESME O BORBI I SLOBODI	240
SELA KOTARA VRGINMOSTA U NOB	259
1. BANSKI KOVAČEVAC	282
2. BANSKI MORAVCI	284
3. BANSKA SELNICA	291
4. BATINOVA KOSA	292
5. BLATUŠA	307
6. BOTURI	329
7. BOVIĆ	330
8. BRNJAVAC	344
9. BUKOVICA	351
10. CREVARSKA STRANA	364
11. CRNA DRAGA	380
12. CRNI POTOK	381
13. ČEMERNICA	402
14. ČREMUŠNICA	433
15. DESNO SREDIČKO	444
16. DESNI ŠTEFANKI	447
17. DONJI SJENIČAK	450
18. DUGO SELO	466
19. GOLINJA	491
20. GORNJI SJENIČAK	501
21. GREĐANI	526
22. HRVATSKO SELO	534
23. KABLAR	536
24. KATINOVAC	537
25. KIRIN	566
26. KOZARAC	583
27. LASINJA	591
28. LASINJSKI SJENIČAK	601
29. MALIČKA	623
30. MALA TREPČA	633
31. MALA VRANOVINA	638
32. NOVO SELO	643
33. OSTROŽIN	644
34. PECKA	657
35. PERNA	679
36. PJEŠĆANICA	715
37. PODGORJE	733
38. POLJANI	744
39. PONIKVARI	752
40. PRKOS	760
41. SLAVSKO POLJE	789
42. STARO SELO	814
43. ŠTIPAN	849
44. ŠLJIVOVAC	861
45. TOPUSKO	868
46. TREPČA	877
47. TRSTENICA	884
48. VELIKA VRANOVINA	896
49. VORKAPIĆ SELO	897
50. VRGINMOST	907
TERITORIJA KOTARA VRGINMOSTA SA SPOMEN OBILJEŽJIMA	916
FOTOGRAFIJE
Narodni heroji
Među nezaboravnim borcima	921
Među rukovodećim kadrovima	924
Iz ratnih dana	927
Spašavanje saveznika	927
Ustaška razaranja	931
Tifus je harao u svim selima	941
Odjeća u toku NOR-a	942
Radionice	944
Sa teritorija kotara Vrginmosta	947
NAPOMENA AUTORA	949
BILJEŠKE 0 AUTORU	950
IZVORI I LITERATURA	951
BIBLIOTEKA