| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
IZVEŠTAJ KOMANDUJUĆEG GENERALA I KOMANDANTA U SRBIJI OD 7. MARTA 1943. KOMANDANTU JUGOISTOKA O FORMIRANJU I DELATNOSTI SRPSKOG DOBROVOLJAČKOG KORPUSA[1] Prilog 19[2] Poverljivo TELEGRAM[3] 7. 3. 43. Poverljivo Komandantu Jugoistoka (K-di Gr. armija „E") 1.) Stupanje u vojsku srpskih dobrovoljaca Ideološku osnovu Srpskog dobrovoljačkog korpusa sačinjavaju osnovna načela takozvanog pokreta „Zbor". Pokret „Zbor" predstavlja jednu vrstu nacionalsocijalističke partije, koju je, kratko vreme po preuzimanju vlasti u Rajhu, formirao izvesni Ljotić[4] i vodi je do sada. Njena osnovna načela su: borba protiv slobodnih zidara, protiv Jevreja, protiv komunista, protiv zapadnjačkog kapitalizma i njegovih oblika dotrajalosti. Njihovi spoljnopolitički ciljevi su: tesno povezivanje uz Nemačku jedne nezavisne Srbije, koja se ograničava na svoje nacionalne osnove. Oni su monarhistički nastrojeni. Njihov odnos prema sadašnjoj monarhiji je sledeći: kralj Petar je i sada kao i ranije kralj Srbije. Njemu su Saveznici oduzeli slobodu odlučivanja, osim toga on je i izvan zemlje, pa prema tome ne može imati moć odlučivanja među Srbima u Srbiji. Kada je u leto 1941, u vezi pohoda na Rusiju, izbio komunistički ustanak u Srbiji, formirao je Ljotić borbena odeljenja od mladih ljudi pokreta „Zbor", koji su, sastavljeni najvećim delom od seljaka i studenata, energično se pridružili borbi protiv komunista. Od toga vremena potiče uska saradnja sa divizijama nemačkog Vermahta i organima komandanta Policije bezbednosti. Kada se, posle suzbijanja komunističkog ustanka u jesen 1941,[5] Draža Mihailović odlučio da borbu za oslobođenje Srbije vodi uz pomoć Saveznika, dospele su pod njegov uticaj gotovo sve srpske oružane formacije koje su bile angažovane protiv komunista, a pre svega takozvani legalni četnički bataljoni. Zbog toga je tokom 1942. godine nemački Vermaht razoružao preko 12.000 četnika i, sem neznatnog ostatka, ukinuo njihove jedinice.[6] U međuvremenu su se dobrovoljci, na osnovu svoje ideološke povezanosti sa osnovnim načelima „Zbora", razišli sa Dražom Mihailovićem. Njih su onda počeli u pojačanoj meri da gone i komunisti i DM, pa su radi svoga držanja stalno davali danak u krvi. U svojim poslednjim naređenjima, DM je borbu protiv Srpskog dobrovoljačkog korpusa stavio ispred borbe protiv nemačkog Vermahta. Na osnovu stava komandanta divizije, Ljotićeve jedinice, u jačini od 2.000 ljudi, nisu bile ukinute. Isprva je višem SS i policijskom vođi bilo ponuđeno da se Ljotićevi dobrovoljci uključe u Srpsku državnu stražu. Ostvarenje ovog plana slomilo se na činjenici da srpski dobrovoljci nisu hteli, [s obzirom na] svoju prethodnu obuku i stupanje u vojsku, da obavljaju policijske poslove, a Srpska državna straža ih je, osim toga, intimno odbijala zbog njenog sumnjivog odnosa prema Draži Mihailoviću. Zbog toga je traženo da se Srpski dobrovoljački korpus preformira i usko pridruži nemačkom Vermahtu, što je Generalštab Vrhovne komande Vermahta, svojim Op. (H) br. 0257/43 od 18. 1. 43. i odobrio.[7] 2.) Jačina Dobrovoljačkog korpusa: Predviđena jačina: 5 bataljana, sa ukupno 3.650 ljudi Stvarna jačina: 3.200 ljudi. Komandant je pukovnik Mušicki,[8] stari pripadnik pokreta „Zbor", koga je komandant Policije bezbednosti ocenio kao pogodnog i Nemcima naklonjenog. Oficiri su skoro svi proizišli iz pokreta „Zbor". 3.) Svrha Srpskog dobrovoljačkog korpusa Za uspostavljanje Srpskog dobrovoljačkog korpusa bili su merodavni sledeći razlozi: a) Brojčana slabost posadnih trupa, koje su se u međuvremenu još više smanjile, a biće verovatno i nadalje oslabljene odašiljanjem poslednje nemačke divizije. b) Iskorišćavanje onih snaga srpskog naroda koje u ideološkom smislu stoje najbliže nacionalsocijalizmu i koje isceljenje Srbije vide u zajedničkom putu s Nemačkom. Dobrovoljci su jedine srpske snage koje se istovremeno mogu angažovati i protiv komunista i D. M. c) Osnivanjem jedne disciplinovane srpske trupe biće učvršćen autoritet Nedićeve vlade, koju, posle njenog pre-formiranja priznaje i podržava vlada Rajha. Nedić, koji je ranije bio protivnik pokreta „Zbor", vidi danas u dobrovoljcima glavni oslonac svoje pronemačke politike. d) Dobrovoljce je mogućno upotrebiti kako za čuvanje objekata tako, i to naročito, za pokretne borbe protiv bandi, pri čemu se može koristiti njihovo poznavanje zemljišta i prikupljena iskustva iz borbi protiv komunista u 1941/42. godini. 4.) Držanje prema neprijatelju Stare dobrovoljačke jedinice su se istakle u borbi protiv komunista 1941/42. Njihova lojalnost i požrtvovanje u službi nisu za posledniu polovinu godine uzdrmani ni time što ih gone komunisti i DM, što ih vlada nedovoljno podržava i što su veoma oskudno bili odevani i hranjeni.[9] Činjenica da stari dobrovoljci predstavljaju jezgro novostvorenih bataljona, daje nade da će i ovi biti isti. Do sada su bili anga-žovani samo 1, 2. i 3. bataljon. 1. i 2. pretežno za čuvanje objekata, ali pojedinačne čete i protiv obeju ustaničkih: grupa. 3. bataljon nalazi se već duže vreme na istočnom odseku 704. pešadijske divizije. General-potpukovnik Juppe[10] ga je povoljno ocenio, kako u borbi protiv komunista tako i protiv DM-ljudi. Novoformirani 4. bataljon je od danas, zajedno sa 2. i 3. bataljonom, pod komandom zapovednika Dobrovoljačkog korpusa Mušickog, prvi put angažovan za čišćenje područja južno od Požarevca, između Morave i Mlave. Nakon toga predviđa se akcija protiv DM-bandi u Homolju. Kod pukovnika Mušickog i kod svakog bataljona nalazi se po jedan nemački oficir za vezu. Samostalno angažovanje treba da bude osvedočavajuća proba upotrebljivosti obeju usta-ničkih grupa protiv bandi. Peti bataljon nije još formiran. 5.) Zaključna ocena Mora se priznati da su i dobrovoljci srpski nacionalisti, ali koji isceljenje Srbije traže u osloncu na Nemačku. Patriotizam koji počiva na njihovim ideološkim osnovama, povezan sa izvesnom u borbi stečenom tradicijom, temeljito ih razlikuje od Srpske državne straže, koja u borbi protiv DM potpuno otkazuje. Iz razloga vojne sigurnosti, neodložno se moli da se, pri sadašnjim uslovima, odustane od rasformiranja. Po službenoj dužnosti upozorava se na to da se zbog ras-formiranja može očekivati pogoršavanje situacije u Srbiji u pogledu položaja Nedićeve vlade i u pogledu volje za sa-radnjom svih lojalnih Srba. Iz toga bi ispalo da je u pravu DM, koji svojom propagandom stalno opominje zbog sara-đivanja s Nemcima i izražava sumnju u njihovu pouzdanost.[11] 6.) Doslovni tekst zakletve pri obavezivanju: Obaveza. Ja, ........, rođen......... u ..........ovim izjavljujem svoje pristupanje Srpskom dobrovoljačkom korpusu, i za vreme trajanja svoje službe podvrgavam se sledećim za-htevima: 1.) Služiću verno srpskom narodu i oružjem štititi njegovu zemlju i uređenje. 2.) Sve one koji spolja ili iznutra narušavaju miran život građana, naročito komuniste i pripadnike Draže Miha-ilovića, nemilosrdno ću tući u borbi i dati, ako ustreba, i svoj život. 3.) Naređenja koja mi u tome smislu izdaju moji pretpostavljeni, izvršavaću bez pogovora, bez obzira na vreme, mesto i primenu. 4.) Prema nemačkim vojnicima, koji se tuku protiv istog neprijatelja, odnosiću se sa poštovanjem i predusret-ljivošću. 5.) Svojim ličnim ponašanjem uzdržavaću se od svega što bi u narodu narušavalo čast i dostojanstvo Srpskog dobrovoljačkog korpusa, kao pljačkanje i razvrat. 6.) Obavezujem se da ću služiti najmanje 6 meseci, računajući od današnjeg dana. Ukoliko se mesec dana pre isteka ovog roka ne izjasnim Komandi Srpskog dobrovoljačkog korpusa u pogledu istupanja, produžava se obaveza službovanja za daljih 6 meseci, i tako dalje. 7.) Svestan sam toga da će kršenje ovim preuzetih obaveza biti kažnjeno po ratnom pravu i dovesti do isključenja iz Srpskog dobrovoljačkog korpusa. Da se podvrgavam ovim obavezama potvrđujem svojom službenom zakletvom i svojim potpisom. Tako mi Bog pomogao! Komandujući general i komandant u Srbiji Ia, br. 749/43. pov. 1Snimak telegrama (pisanog na mašini) u AVII, NAV—T-501, r. 249, s. 60—4. 2i3 Dopisano rukom. 4Dimitrije 5Reč je o operaciji Vermahta protiv NOPO u zapadnoj Srbiji, u nas poznatoj kao 1. neprijateljska ofanziva. Opširnije o tome vidi knj. 1, dok. br. 155—270. 6Beč je o kolaboracionističkim snagama na teritoriji Srbije čiju je reorganizaciju Vermaht započeo 4. oktobra 1942, a završio krajem iste godine. Ovom reorganizacijom su obuhvaćeni i „legal zovani" četnički odredi Draže Mihailovića koji su se nalazili pod komandom Vermahta i nemačke policije. Oni su deo ovih snaga uključili u Nedićeve oružane formacije, Pomoćnu policiju i Srpsku državnu stražu. Jedan deo četnika Draže Mihailovića sklonio se u šume i stavio pod direktnu komandu Draže Mihailovića (AVII, NAV—T-312, r. 464, s. 8056660—2, s. 80507172—8; T-315, r. 2258, s. 1049—63; r. 2242, s. 412—7; Ca, reg. br. 1/1, k. 30; reg. br. 2/4, k. 61; reg. br. 1/3, k. 120; reg. br. 1/15, k. 18; Srbija u ratu i revoluciji, Srpska književna zadruga, Beograd, 1976, str. 161—182, 169—177, 252—258; Antun Miletić, Prilog proučavanju nemač-kog sistema komandovanja i okupacionih snaga na jugoslovenskom ratištu u 1942. godini, VIG br. 1, 1974, str. 189—209). 7Vidi AVII, NAV—T-77, r. 780, s. 5507096. 8Kosta. Vidi dok. br. 4. 9Ova rečenica je naknadno dopisana mašinom na kraju dokumenta pod 1), s tim da se ubaci u tekst na mesto označeno sa 1). 10Hans 11Ovaj stav i poslednja rečenica prethodnog stava naknadno su mašinom dopisani na kraju dokumenta pod 2), s tim da se ubace u tekst na mesto označeno sa 2)
|