| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
ZABELEŠKA KOMISIJE NEMAČKOG OPUNOMOĆENOG GENERALA U NDH OD 16. JANUARA 1943. O RAZVRSTAVANJU TALACA I POHAPŠENOG STANOVNIŠTVA NA GRUPE I UPUĆIVANJU NA RAD U NEMAČKU ILI NEMAČKE SPECIJALNE LOGORE U OSIJEKU, ZEMUNU I SISKU[1] Zagreb, 16. januar 1943. BELEŠKA o razmatranju pitanja u vezi sa očekivanim zatvorenicima;[2] 16. januar 1943. god. Bili su prisutni: major E. Pot[3] konjički kapetan Ge[4] kapetan Valner [Wallner]. 1) Komandant[5] je u osnovi nameran da se hrvatske vlasti[6] isključe iz proveravanja zatvorenika. 2) Nemački opunomoćeni general[7] preporučuje da se u komisije za proveravanje pod komandantom nemačkih trupa uzmu kao savetodavni članovi pored pripadnika Službe bezbednosti i civilni komesari iz hrvatske državne službe. Uključivanje civilnih komesara pokazuje se kao nužno po svoj prilici zato da bi se izbeglo da jedinice čije je ljudstvo iz drugih krajeva postupaju radikalno u lojalnim selima, to jest da se ne bi haosili ljudi koji treba da ostanu u selima u interesu akcije smirivanja. Nemački opunomoćeni general predlaže da se u pukovima, odnosno u divizijama, upotrebe komisije za proveravanje zatvorenika, koje su pod odgovornim rukovodstvom Službe bezbednosti i kojima, kao što je napred rečeno, da se pridaju civilni komesari hrvatske državne službe i delegati Petersenovog nemačkog Štaba za posredovanje rada. Za veće logore, za proveravanje dolaze u obzir 369. i 717. pešadijska divizija, eventualno i 714. U divizijama da se sprovede izdvajanje zatvorenika po-ovim grupama: a) Ljudstvo za zamenu, ukupno oko 150 uglednih i 300 zatvorenika za odmazdu. Ovi zatvorenici ostaju pod prismotrom komandanta [ne-mačkih trupa]. b) Nepodozrivi, oni za koje se utvrdi da su podobni za rad u Nemačkoj; uputiti transportima u specijalan logor u Osijeku. c) Sumnjivi, oni koji dolaze u obzir za upućivanje u Norvešku; prebacivanje sabirnim transportima u specijalni logor u Zemunu. d) Zatvorenici o kojima komisija za proveravanje nije u mogućnosti da donese tačan zaključak i nad kojima treba sprovesti dalju istragu; upućivanje u specijalan logor I u Sisku. Specijalni logori u Osijeku, Zemunu i Sisku biće pod ne-mačkom upravom; staranje o njima preuzima nemački opunomoćeni general. Komandant [nemačkih trupa] moli se da stavi na raspolaganje za komisiju za proveravanje u Sisku 1—2 organa Službe bezbednosti i odgovarajući broj vojnih žandarma za stražu u logoru. Sa upućivanjem zatvorenika u logore u Sisku, Osijeku i Zemunu prestaje odgovornost komandanta nemačkih trupa u Hrvatskoj. Kao dalji logori uzeti su u obzir logor II u Sisku Petersenovog Štaba za posredovanje rada, kapaciteta 1.500 lica, i još jedan specijalni logor, za prijem 4—5.000 zatvorenika, kao pomoćni logor za Petersenov Štab za posredovanje rada; ovaj logor treba tražiti od Hrvata Komandant se moli da i za ovaj logor stavi na raspolaganje vojne žandarme za stražu. Prema tome, nemački opunomoćeni general raspolaže ovim kapacitetom za zatvorenike: Specijalni logor, Zemun: okruglo 9.000 (u slučaju nužde, kada se to naredi, u ovom logoru može se smestiti 18.000) Specijalni logor Osijek: 5.000 Sisak I (tranzitni logor): 5.000 Sisak II (rezervni logor): 1.500 i logor koji će se tražiti od Hrvata: okruglo 5 000 Ukupno 25.500 3) Za dovođenje 187, divizije kao sprovodne komande za že-lezničke transporte od strane nemačkog opunomoćenog generala ne može se dobiti saglasnost, jer snage 187. divizije kojima se još raspolaže moraju biti spremne za eventualne zadatke obezbeđenja zapadno od Zagreba. Za dovođenje 369. puka za davanje straža za transport zatvorenika, nemački opunomoćeni general je stavio primedbu da se hrvatski vojnici ovog puka moraju smatrati kao nedovoljno pouzdani za te zadatke. 4) U pogledu molbe hrvatskih vlasti za puštanje navodno nevinih zatvorenika koji se nalaze u logorima pod nemačkim opunomoćenim generalom, ovaj zadržava pravo odluke. Valner 1 Snimak originala (pisanog na mašini) u AVII, NAV—T-501, r. 267, s. 428—30. 2Misli se na pohapšeno stanovništvo ili taoce u toku operacije „Vajs". 3Eugen fon Pott 4Nečitko, prepravljeno rukom. 5Odnosi se na komandanta nemačkih trupa u NDH general-majora Rudolfa T.itersa. 6Reč je o ustaškoj vladi u NDH. 7Edmund Glez fon Horstenau.
|