| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
U
GORENJSKOM Opšta
situacija u Gorenjskom Gradnikova brigada je dejstvovala u dve pokrajine — na Slovenačkom primorju i u Gorenjskom. Razlike između ove dve pokrajine, u administrativnom uređenju i sistemu okupacije, bile su ogromne. Slovenačko primorje je do početka aprilskog rata bilo
sastavni deo Italije, a Gorenjsko Jugoslavije. Posle kapitulacije fašističke
Italije, na Slovenačkom primorju nastupile su korenite izmene. Vlast
je uzeo narod, formiran je 9. korpus, imali smo veliku oslobođenu teritoriju.
Nemci su uspeli da uspostave kontrolu samo u većim centrima, duž morske obale
i važnijih komunikacija. Međutim, u
Gorenjskom se i posle kapitulacije Italije nije gotovo ništa izmenilo. Nemci su
i dalje, preko civilnih organa vlasti, žandarmerijskih stanica i policijskih
jedinica, čvrsto držali vlast u rukama, mada su od pritiskom snaga 9. korpusa,
morali evakuisati neka pogranična uporišta, kao i ona između Poljanske i Selške
doline. Nemci su, iz straha za veće industrijske centre (Kranj, Jesenice),
veoma energično reagovali kad god bi se naše snage pokušale probiti preko Selške
Sore prema severu — na Jelovicu i dalje. Nemačka
komanda je u Gorenjskom za operacije protiv naših snaga, angažovala uglavnom
jedinice 184. "landes-šicen" puka 438. divizije. Štab puka nalazio
se u Kranju, a štabovi bataljona u Kranju, Radovljici, Bledu i Št. Vidu kod
Ljubljane. Pored ovih jedinica angažovan je i 28. SS policijski puk Čiji je štab
bio u Kranju. U nekim većim akcijama učestvovale su i jedinice motorizovane žandarmerije
"Alpenland" koje su bile u Kamniku, zatim nastavni puk divizije
"Brandenburg" (1. bataljon nalazio se na sektoru Bleda), 319. dopunski
bataljon brdskih lovaca u Škofjoj Loki, kao i jedinice koje su bile na prolazu
preko Gorenjskog. Najgušća
neprijateljska uporišta bila su raspoređena u dolini Save, dok su se ostala
nalazila u dolinama Poljanske Sore, Selške Sore i Save Bohinjke. Najisturenije
neprijateljsko uporište u dolini Poljanske Sore bila je Gorenja Vas u kojoj se
obično nalazilo oko 250 do 300 neprijateljskih vojnika. U dolini Selške Sore
bilo je više manjih uporišta, jačine do 100 nemačkih graničara ili žandarma
i to: u Sorici, Železnikima, Selcima, Dolenjoj Vasi i Praprotnu. Jače
neprijateljsko uporište, sa oko 1.000 nemačkih vojnika, nalazilo se na stavama
Poljanske i Selške Sore — u Škofjoj Loki. Dolinom Save Bohinjke neprijatelj
je držao deo snaga. U selu Bohinjskoj Bistrici nalazilo se 117 vojnika, u
Srednjoj Vasi 37, Staroj Fužini 18, i kod Sv. Janeza 40 vojnika. Istočnije od
Bohinjskog jezera neprijatelj je radi osiguranja železničke pruge i druma imao
uporišta u Nomenju 15 žandarma, Soteski 51 vojnika, Bohinjskoj Beloj 566
vojnika. Uz to, neprijatelj je još obez-beđivao železničku prugu
patroliranjem, zasedama i, prema potrebi, oklopnim kolima iz Bohinjske Bele. Na
širem području Bleda imao je niz uporišta: Bled 364 vojnika, želez-nička
stanica Bled — jezero 30, Zaka 10, zamak Bled 16, Gorje 15 vojnika, Dobrava
— Vintgar 36, Podhom 150, Ribno 14 vojnika i još neke straže kod pojedinih
objekata. Jugoistočno od Bleda nalazila su se uporišta u Radovljici 220
vojnika, Kamnoj Gorici 150 i Podnartu 146 vojnika. Severno od Bleda bio je veoma
jak garnizon u Jesenicama[1].
|