| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
Raspored neprijateljskih snaga u Požeškoj kotlini, Novoj Gradiški, Slavonskom Brodu i Našicama u jesen 1942. Na
potezu od Nove Gradiške do Slavonskog Broda i Našica u jesen 1942, nalazilo se
oko 100 manjih i većih neprijateljevih uporišta sa po oko 80-100
neprijateljevih vojnika. Od toga 50% Nijemci, 40% ustaše i legionari i 10%
domobrani. U Novoj Gradiški nalazilo se 900 njemačkih vojnika sa 9
artiljerijskih baterija, 100 ustaša i 500 legionara. Njemački vojnici su
pripadali 714. pješadijskoj diviziji koja se nalazila u Banjoj Luci. U Novskoj
i Okučanima bilo je 700 Nijemaca i 50 ustaša. U Slavonskoj Požegi 100
Nijemaca i 1.200 domobrana-legionara. U Slavonskom Brodu 800 Nijemaca, 500
domobrana i 50 ustaša. U Požeškoj Kotlini: Kuli, Poreču, Bektežu, Darkovcu,
Kutjevu, Kaptolu, Tornju, Mihaljevcima, Orljavcu i Kamenskoj, bilo je preko
1.000 njemačkih vojnika, folksdojčera u sastavu dva bataljona: Aktivni
bataljon Ajnzacštagela »Princ Eugen«
koji je imao 6 četa, sanitetski vod, konjički vod i vod
za vezu, ail.
rezervni, bataljon »Ludvig fon Baden«
koji je imao 4 čete. Bataljoni su bili u sastavu njemačke
714. pješadijske divizije, kao specijalne jedinice za brze intervencije i borbu
protiv partizana.[1] Nakon
8 dana pošto je Brigada drastično iznenađena u selu Gradištu, njen štab bio
je u mogućnosti da izvrši procjenu neprijateljevih snaga u Požeškoj kotlini
i u istočnom dijelu Slavonije oko Našica, Slavonskog Broda i Đakova. U
procjeni se ističe da je neprijatelj organizirao i zaposjeo gustu mrežu na
preko 100 uporišta na uzdužnim i poprečnim komunikacijama. Odbrana je
organizovana po sistemu otpornih tačaka i čvorovima odbrane u centru, a
bunkerima i rovovima oko uporišta. Čak i vrlo male posade imale su solidno
izgrađene bunkere, rovove i saobraćajnice. Gusta mreža komunikacija omogućavala
je veoma brzu intervenciju, manevar snagama i vatrenim sredstvima. Zasjede koje
su partizani uspješno primjenjivali u centralnom dijelu Slavonije, u Požeškoj
kotlini i u istočnom dijelu Slavonije, nisu dolazile do izražaja. Jer,
neprijatelj je ograničio kretanje komunikacijama, a na terenu organizovao
efikasnu obavještajnu službu. Pored toga i neprijateljeva avijacija je na tom
terenu bila veoma aktivna. Pratila je pokrete i dejstva Brigade preko cijelog
dana.[2] Njemačka
obavještajna služba pedantno prati kretanje 1. slavonske brigade od Nove Gradiške
i dalje prema Slavonskom Brodu i Našicama. Konstatuje pojačanu aktivnost
partizana na Papuku i prodor Brigade u rejon Pleternice i Slavonske Požege. U
izvještaju Operativnog odjeljenja njemačke 714. pješadijske divizije konštatovano
je: »Da je 25. oktobra 1942. grupa oko 600 partizana digla u vazduh željezničku
prugu Nova Kapela - Slavonska Požega, pokidala telefonsko-telegrafske linije i
porušila zgradu željezničke stanice Ratkovica.[3] Istovremeno i njemačka 718. pješadijska
divizija prati kretanje 1. slavonske brigade, i u svom izvještaju kaže: »Prema
hrvatskim izvještajima jedna grupa partizana jačine 600-700 ljudi prešla je
26. oktobra željezničku prugu Nova Kapela - Pleternica 22 km sjeverozapadno od
Slavonskog Broda, i krenula prema selu Lovčić, 18 km od Slavonskog Broda, i
prešla na istočni dio Krndije.[4] Komandant
borbene grupe »Bosna« u avgustu 1942. godine, predložio je uništenje
partizana u Slavoniji po planu sličnom kao i na Kozari.[5]
Kao osnovne razloge za ofanzivu u Slavoniji, Nijemci su naveli: »Da je
situacija u Slavoniji sjeverno od Save svakog dana sve zategnutija, naročito
zbog toga što se folksdojčeri progone. Akti sabotaže su takvi da prelaze
mjere i veličinu vojnih snaga koje su do tada bile angažovane u Slavoniji. Taj
zadatak se ne može riješiti slabom divizijom na tako velikom prostoru, s
obzirom na terenske teškoće i u pogledu snabdjevanja. Predlaže se da se sa
Kozare za borbu protiv slavonskih partizana, angažuje 741. puk iz njemačke
714. pješadijske divizije, koji treba da se prebaci sa Kozare u Novu Gradišku.
Čišćenje Slavonije treba izvršiti sjeverno od Save i glavne pruge Zagreb -
Beograd. Međutim, neki odlučujući uspjeh ne bi trebalo očekivati, pošto sa
hrvatskim snagama ne možemo izvršiti ugušenje ustanka i konačno smirivanje
Slavonije. Zbog toga čišćenje ustaničkog područja treba povjeriti njemačkoj
714. diviziji koja će, poslije čišćenja Šamarice na Baniji, biti slobodna
za upotrebu u Slavoniji«.[6] [1])
Arhiv VII, Na, mikroteka, NAV-T-315r, 227s, 135-5, Zbornik tom V, knj. 3,
dok. br. 7
i 17. [2])
Arhiv VII, Na, mikroteka, NAV-T-315r. 2258s, 1019-30. Arhiv VII, f. NOP-a, K-1482, reg. br.
24-5. [3]
Arhiv VE,
f. CK KPJ, mikroteka,
NAV-T-315, r, 2258, s, 1019-30. [4]
Arhiv CK
SKJ, reg.
br. 1942/2835,
Zbornik ..., tom V, knj. 9, dok. 77, str. 230, knj. 10, str. 65. [6]
Arhiv VII, Na, mikroteka NAV-T-511,r, 250,s, 3941.
|