Iznenađenje u Rašenici   Od 1. do 12. februara 1945. godine 12. proleterska NOU brigada korišćena je za manevarsku odbranu u Daruvarskoj kotlini, radi odbrane slobodne teritorije od neprijateljevih napada. Borbe su vođene u selu Imsovac, kod Kajgane, Tomašice i u selu Rašenica kod Grubišnog Polja. U borbama kod Kajgane i Tomašice, 1. i 4. bataljon vodili su borbu s ustašama i kozacima i nanijeli im gubitke od oko 200 izbačenih iz stroja. U selu Rašenica Brigada je 7/8. februara 1945. organizovala odbranu na liniji: istočno od potoka Peratovica, poljski put koji vodi na rijeku Ilovu sa zadatkom da spriječi nadiranje dijelova kozačke 1. konjičke divizije u pravcu Miokovićeva i Daruvara. Južno od komunikacije Rašenica - Grubišno Polje, odbranu je organizovao 4. bataljon pod komandom Petra Bogdanovića i Tadije Vučkovića, a sjeverno od komunikacije, 1. bataljon pod komandom Luke Krajinovića i Stevana Gavrilovića. U zapovjesti Štaba Brigade štabovima bataljona, skrenuta je pažnja na značaj odbrane pravca Grubišno Polje - Rašenica, i na potrebu izrade rovova za stojeći stav. Štabu 4. bataljona posebno je naglašeno da u toku noći, tačnije u 24 sata kod mlina na Ilovi postavi jače borbeno obezbjeđenje s obzirom na dotadašnja iskustva i taktička lukavstva u borbi sa jedinicama kozačke 1. konjičke divizije. n Štab Bataljona nije izvršio to naređenje i, zbog toga, nastale su teške posljedice za taj bataljon i Brigadu u cjelini. Kao po napisanom scenariju, kozaci su noću 7/8. februara, između 3 i 5 sati izvršili dubok obilazak lijevog krila 4. bataljona desnom obalom Ilove, i u Ilovskom lugu kod kote 129 potpuno obišli 4. bataljon, a potom izvršili snažan juriš iz pozadine. Napad je izvršen sinhronizovano iz pozadine i s fronta. Brigada je bila iznenađena i povlačila se u neredu u pravcu sela Trojeglave na južnim obroncima Bilo-gore, a 4. bataljon bio je potpuno rasturen i povlačio se u panici. Tom prilikom 4. bataljon i Brigada u cjelini izgubila je 17 puškomitraljeza, intedantsku komoru, a preko 50 boraca izbačeno je iz stroja. Komandant bataljona bio je ranjen i, vjerovatno, pod teretom odgovornosti, izvršio je samoubistvo zbog neizvršenog naređenja. Zbog toga što je bila iznenađena i povlačila se u neredu, Brigada nije 8. februara bila sposobna da pruži i najmanji otpor neprijatelju. Neprijatelj je organizovao njeno uzastopno gonjenje sve do linije Munije - Raškovićev mlin. Borci su bili uplašeni i nepovjerljivi, tako da autoritet starješina u borbi toga dana nije poštovan. Svaki ispaljeni metak iz neprijateljevog oružja bio je signal za novo povlačenje bez pružanja otpora. Po onome kako su se čete i bataljoni držali u cjelini, Brigada se, zaista, nije mogla prepoznati. Komandant Brigade, Dušan Ostojić, spriječavajući povlačenje četa i bataljona, bio je ranjen. Pojedinci i manje grupe iz sastava Brigade, zbog stvorene panike, povukli su se u neredu i bezglavlju čak do Miokovićeva, koje je bilo udaljeno 15-18 km. Povodom neuspjeha 12. proleterske NOU brigade u Rašenici, politički komesar 6. korpusa, u pismu političkom komesaru 12. proleterske brigade, pored ostalog, kaže: »Zar je i to moguće da su borci 12. proleterske NOU brigade pobjegli čak do Miokovićeva i da oko sebe šire paniku. Energično spriječite takvo ponašanje, a krivce uzeti na najstrožiju odgovornost«. Poslije Rašenice, Štab Brigade preduzeo je mjere da se na upražnjena mjesta u štabovima bataljona i komandama četa postave sposobni i zaslužni rukovodioci. Za komandanta 4. bataljona postavljen je Ste van Gavrilović, do tada politički komesar 1. bataljona, za komandanta 2. bataljona Nikola Brković, do tada zamjenik komandanta bataljona. Za zamjenika političkog komesara u 2. bataljonu postavljen je Andrija Grudanić. Za političkog komesara u 1. bataljonu postavljen je Dušan Karagić. Za političkog komesara 3. bataljona, postavljen je Josip Špoljar, do tada politički komesar Jurišne čete. Za političkog komesara Jurišne čete postavljen je Savo Viljanac. Poslije teškog ranjavanja načelnika Štaba Brigade, Bogdana Gojkovića i komandanta Brigade Dušana Ostojiča, za načelnika štaba i vršioca dužnosti komandanta Brigade ponovno je postavljen Ruda Štorh.[1] [1]) Krajem januara 1945. načelnik Štaba 12. proleterske NOU brigade Ruda Štorh, bio je predviđen za vojno školovanje u Beogradu. Međutim, zbog ranjavanja komandanta i načelnika Štaba Brigade, ponovno vraćen na dužnosti načelnika Štaba Brigade i vršioca dužnosti komandanta Brigade. Sadržaj Prethodni dokument Sledeći dokument