| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
Borbena dejstva u neprijateljevoj operaciji »Zimska oluja« Osnovna
zamisao neprijatelja u operaciji »Zimska oluja« sastojala se u tome da sa
snagama koje su učestvovale u operaciji »Vukodlak«, koncentričnim udarom sa
sjevera i juga, ovlada saobraćajnicama i slobodnom teritorijom Slavonije, te
uništi glavninu snaga 6. korpusa. Pored toga, namera mu je bila da zaplijeni
velike količine borbenih sredstava i ratnog materijala koji se nalazio u skladištima
pošumljenih slavonskih brda. Za izvođenje operacije »Zimska oluja«,
neprijatelj je na prostoru Podravska Slatina - Voćin doveo dvije njemačke
divizije: 7. SS »Princ Eugen«
i njemačku 297. pješadijsku diviziju, zatim 7. ustaško.domobransku
i kozačku 1. konjičku diviziju. Ukupno 4 neprijateljeve divizije sa oko
50-60.000 vojnika. Izvođenje operacije neprijatelj je planirao u dve etape:
prva od 14. do 16. februara i druga od 16. do 28. februara 1945. U
prvoj etapi njemačke snage napadale su na širokom frontu od Voćina do
Orahovice, prema grebenu Papuka. U toku 14. februara te snage ovladale su
komunikacijom Voćin - Zvečevo - Kamensko i Orahovica - Kutjevo - Slavonska Požega.[1] Glavno obilježje te operacije bilo je da je
neprijatelj, u prvom redu, težio da ovlada grebenima Papuka, Psunja i Krndije.
U drugoj etapi, pošto je ovladao dijelom grebena Papuka u zahvatu komunikacija,
zadržao ga je čvrsto u svojim rukama dok se nije spustio u Požešku kotlinu,
tj. u naseljena mjesta i gradove. Na
liniji: Bratulji - Milivojevci - Lučinci došlo je do žestokog sudara između
12. proleterske NOU brigade i dijelova 7. ustaško-domobranske divizije, koja je
napadala pravcem Slavonska Požega - Velika - Trenkovo. Poslije kratke, ali
veoma oštre borbe u susretu, neprijatelj je bio razbijen i prisiljen na povlačenje.
Tom prilikom naneseni su mu gubici od 38 izbačenih iz stroja, od čega 29
poginulih i 9 ranjenih. Dvanaesta proleterska NOU brigada imala je samo 3
ranjena borca.[2]
Do 15. februara 1945. bez 2. bataljona, 12. proleterska NOU brigada vodila je
borbe sa neprijateljem na liniji: Kaptol - Vetovo - Lukač, a zatim je po naređenju
Štaba 12. udarne divizije izbila na bilo Papuka: tromeđa, kota 719, Javor
(kota 710) i Bazova glava (kota 772). Istovremeno
sa 12. proleterskom na bilo Papuka izbijaju i dijelovi 7. SS divizije »Princ Eugen«
koji su došli od Češljakovačkog visa i Cipelovca
(kota 817). U sukobu sa Nijemcima, 1. četa 4. bataljona, kojom je komandovao
Pavle Blažanin, razbila je neprijateljevu prethodnicu, ali je, ipak,
neprijatelj noću zaposjeo Bazovu glavu. S obzirom na to da je Brigada na
grebenu Papuka ostala odsječena i bez dodira sa Štabom Divizije i drugim
jedinicama, Štab Brigade odlučio je da izvrši proboj preko Bazove glave u
pravcu Češljakovca i, dalje, prema Kamenskim Vrhovcima. U proboju su učestvovala
4 bataljona. Od 4 do 10 sati prije podne 17. februara, vođena je najžešća
borba u operaciji »Zimska oluja« sa dijelovima 7. SS divizije »Princ Eugen«. Došlo je do obostranih
napada i protivnapada koji su se završavali teškim gubicima na obje strane. U
šestosatnoj borbi 12. proleterska brigada nije uspjela da izvrši proboj, ali
je neprijatelju nanijela teške gubitke tako da se on, poslije pretrpljenih
gubitaka, povukao u Kaptol i Vetovo. Brigada je imala oko 100 boraca izbačenih
iz stroja, od čega 33 poginula, 34 ranjena i oko 30 nestalih. Nijemci su imali
130 izbačenih iz stroja, od čega 52 poginula i 79 ranjenih. Zaplijenjeno je 5
puškomitraljeza, 15 pušaka i 1200 metaka. Izgubljena su 2 puškomitraljeza i
12 pušaka.[3] Do
kraja februara 12. proleterska brigada je vodila stalne borbe sa njemačkim
jedinicama zapadno i istočno od komunikacije: Orahovica - Kutjevo - Pleternica
i na komunikaciji: Našice - Čaglin - Pleternica. Na taj način 12. proleterska
brigada privukla je na sebe glavne i elitne njemačke jedinice. Oko 19 sati 20.
februara, njemačka kolona od oko 500 vojnika iz sela Velika kretala se preko
Papuka u pravcu Slatinskog Drenovca. Na grebenu iznad Jankovca, neprijatelj je
iznenadio, a zatim i razbio bataljone Češke brigade i, nakon toga, produžio
pokret sve dok u borbu nije stupio 4. bataljon 12. proleterske brigade. U toku
borbe 4. bataljon presjekao je neprijateljevu kolonu na dva dijela i primorao je
da se povuče u Veliku. Borba je trajala oko 1,5 sat a neprijatelju su naneseni
gubici oko 10 poginulih i 10 ranjenih. Zaplijenjeno je 5 pušaka. Bataljon je
imao 1 poginulog i 2 nestala borca. Od početka neprijateljeve operacije, 2.
bataljon 12. proleterske NOU brigade nalazio se uz Štab 12. udarne divizije i
Štab 6. udarnog korpusa. Na sjevernim padinama Vranog kamena i na Točku (kota
820) bataljon se 12. februara 1945. sukobio sa dijelovima 7. SS divizije »Princ
Eugen«. U
borbi je ubijeno 10, a 7 Nijemaca je ranjeno. Bataljon je imao 2 poginula borca.
Pored borbe na Vranom kamenu, Bataljon je vodio i veoma uspješne i žestoke
borbe sa dijelovima njemačkih jedinica kod Potočana, Miokovićeva i Lisičina.
U borbama se istakao čitav bataljon, a posebno komandant, Nikola Brković, i
zamjenik, političkog komesara bataljona Andrija Grudanić. [1]>
Zbornik ..., tom V, knj. 36, dok. 39. [2])
Zbornik ..., tom V, knj. 38, dok. 5, str. 36. Arhiv VII k. 895 reg. br. 6/1, k. 895 reg. br.
7/1 i k. 895 reg.
br. 5/1. Af\n
|